Projekt edukacyjny

TEMAT PROJEKTU

Pojęcie ‘projekt’ znałam już wcześniej, zanim podjęłam studia podyplomowe, ale tak do końca nie wiedziałam, na czym on polega, jakie są cele takiej metody nauczania nie mówiąc już o sposobie jego realizacji. Dopiero po zajęciach poświęconych projektowi mogłam sobie częściowo odpowiedzieć na te pytania. Jednocześnie doszłam do wniosku, że ostateczne wyrobienie sobie zdania na temat tej metody nauczania jest możliwe tylko, jeśli sama zdobędę się na odwagę by przeprowadzić taki projekt samodzielnie będąc jego głównym koordynatorem.
Wówczas z klasą V przerabiałam tematy związane ze zwierzętami. Zauważyłam również, że uczniowie dobrze się czuli w tej tematyce, podobały im się lekcje, chętnie uczestniczyli w lekcjach, sumienniej niż zwykle przygotowywali się do nich i widać było, że sprawiały im dużo radości. Postanowiłam ten fakt skrzętnie wykorzystać i zaproponowałam im przygotowanie projektu, (choć to pojęcie było im wówczas obce) o tematyce zwierząt. Moje oczekiwania się sprawdziły, albowiem uczniowie entuzjastycznie podeszli do tego pomysłu i niemalże natychmiast wyrazili chęć do tego przedsięwzięcia. Tak narodził się pomysł na tematykę projektu ‘Animals’.

CELE PROJEKTU

Projekt miał zarówno wymiar artystyczno – plastyczny, jak również językowy.
Główne cele projektu to:
• Utrwalenie już poznanej na lekcjach leksyki z zakresu ‘zwierzęta’ oraz rozszerzenie słownictwa o tej tematyce
• Zdobywanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy korzystając z różnych źródeł informacji, takich jak: encyklopedie, atlasy zwierząt, czasopisma przyrodnicze, Internet, słowniki
• Rozwijanie przez uczniów umiejętności kluczowych, takich jak: planowanie i organizowanie własnej pracy, przyjmowanie odpowiedzialności za własną pracę, efektywne współdziałanie w zespole, wzajemna współpraca i komunikacja
• Zdobywanie umiejętności projektowania, redagowania i komponowania szaty graficznej i tekstu pisanego na stronie albumu, który miał być efektem końcowym całego projektu
• Wytworzenie końcowego produktu, czyli albumów, które mają w przyszłości posłużyć jako pomoc dydaktyczna dla klas młodszych 1 – 3

OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA PROJEKT

Głównym koordynatorem i osobą odpowiedzialną za projekt byłam ja, czyli nauczyciel języka angielskiego, ponieważ treści w albumach miały być w języku angielskim. Ale osobami, które przyczyniły się do powstania efektu końcowego byli sami uczniowie klasy piątej. Warto nadmienić również rolę nauczyciela informatyki, którego zadaniem było pokazanie dzieciom i nauczenie ich korzystania z Internetu w celu wyszukania informacji na konkretny temat. Tego typu zajęcia organizowane były na lekcjach informatyki i utrwalane na zajęciach koła informatycznego.

Zanim zostały rozdzielone konkretne zadania wyjaśniłam uczniom, czym jest projekt, jakie są cele naszego projektu i jak będzie wyglądała jego realizacja z wyraźnym określeniem ram czasowych. Powstała w ten sposób instrukcja do projektu, która została spisana w formie plakatu i powieszona w sali tak, by każdy uczeń w razie zapomnienia mógł swobodnie na nią spojrzeć.

INSTRUKCJA DO PROJEKTU

Temat: Animals
Cele:
• poszerzam słownictwo z zakresu ‘zwierzęta’
• rozwijam umiejętności plastyczne
• ćwiczę pisanie w języku angielskim
• rozwijam umiejętności korzystania ze słownika
• uczę się samodzielnego wyszukiwania informacji
• uczę się korzystania z wielu źródeł wiedzy
• uczę się jak zaplanować i zorganizować własną pracę
• uczę się odpowiedzialności i pracy w grupie, rozumiem, że od mojej pracy i zaangażowania zależy ocena jaką dostanie cała grupa
• uczę się wzajemnej współpracy i komunikacji
Forma: albumy
Źródła informacji: encyklopedie, atlasy zwierząt, czasopisma przyrodnicze, Internet, własne doświadczenia
Zakres informacji: środowisko życia wybranej grupy zwierzą, wygląd zewnętrzny, cechy charakterystyczne, jak wielkość, długość życia, umiejętności, ciekawostki z życia tych zwierząt, czym się żywią itp.
Termin rozpoczęcia projektu: 19 listopada 2007
Terminy konsultacji z koordynatorem: 3 grudnia, 7 grudnia
Termin prezentacji: 10 grudnia 2007

ETAPY PROJEKTU

1. Etap organizacyjny

Klasa została podzielona na 3 – 4 osobowe grupy. Dzieci same dobierały się w grupy biorąc pod uwagę bliskość zamieszkania, co ułatwiło im kontakty poza godzinami lekcyjnymi. Po podziale na grupy sporządziłam ich spis i uprzedziłam, że nie można przechodzić z grupy do grupy podczas trwania projektu. Podziały na grupy były ostateczne, dlatego nie chciałam narzucać im mojego zdania. Każda grupa wybierała swojego lidera, który koordynował pracami w obrębie grupy i był łącznikiem grupy z nauczycielem.
Następnie zwierzęta, które były przedmiotem naszego projektu zostały podzielone na następujące kategorie:
• Water animals (wodne)
• Farm animals (gospodarskie)
• Wild animals (dzikie)
• Pets (domowe)
Następnie każda grupa losowała jedną kategorię i nią miała się zająć. (Ponieważ grup dzieci było więcej niż kategorii zwierząt, dlatego kilka grup opracowywało tę samą kategorię zwierząt, co nie znaczyło, że te same zwierzęta). Każda z grup dowolnie mogła sobie wybrać minimum 8 zwierząt z danej kategorii.
Uczniowie w obrębie grupy same dzieliły się obowiązkami a zakres tych obowiązków spisywał lider grupy w grupowej karcie pracy.

W grupowej karcie pracy znalazły się następujące informacje:
• Kategoria zwierząt
• Nazwisko lidera grupy
• Nazwiska pozostałych członków grupy
• Podział zadań pomiędzy członkami grupy
• Terminy realizacji poszczególnych zadań
• Terminy konsultacji
• Termin prezentacji
• Podział ról w czasie prezentacji

Karty pracy grupy są do wglądu na rozmowie końcowej (wypełnione przez liderów).

2. Etap realizacji

Wykonanie projektu zaplanowane było na okres 3 tygodni. W trakcie tego okresu wyznaczone były dwa terminy konsultacji ( 3 i 7 grudnia). W tych dniach pozostawałam po lekcjach by służyć uczniom zainteresowanym radą, by poprawić ewentualne błędy w opisie zwierząt, zasugerować pomysł, itp. Dzieci bardzo ochoczo korzystały z tych konsultacji przynosząc swój dotychczasowy dorobek. Ponieważ dzieci bardzo entuzjastycznie podeszły do swojej pracy zdarzały się często ‘nieplanowane konsultacje’ w czasie przerw, w trakcie lekcji, czy tuż po lekcjach. Na konsultacje uczniowie byli proszeni przychodzić z grupową kartą pracy a ja czyniłam notatki w arkuszu obserwacji grupy, który przygotowałam sobie wcześniej na następujące tematy:
• Jak uczeń realizuje swoje zadania?
• Czy uczeń zebrał dostateczną ilość informacji o danym zwierzęciu?
• Czy uczeń przestrzega terminów realizacji danego zadania?
• Jak uczeń przygotowany jest do konsultacji?

Arkusze obserwacji grupy nauczyciela - koordynatora są do wglądu na rozmowie końcowej.

3. Etap prezentacji

Prezentacja projektów nastąpiła po 3 tygodniach 10 grudnia 2007 roku.
Prezentacja odbywała się na dwóch lekcjach języka angielskiego. Na środku sali grupa prezentowała swój album. Następował również podział obowiązków podczas prezentacji. Jedna osoba odpowiedzialna była za trzymanie albumu, inna wskazywała na właściwą ilustrację bądź zdjęcie, kolejne osoby w grupie czytały krótkie opisy zwierząt. Ich role w czasie prezentacji mogły się wymieniać, tak by każda z osób miała możliwość czytania. Pozostała część klasy słuchała wypowiedzi kolegów, mogła zgłaszać pytania, jeśli coś było nie jasne. Prezentacja albumu nie mogła przekroczyć 15 minut.
Po zaprezentowaniu wszystkich albumów każdy uczeń otrzymał kartę oceny wykonanego projektu, w której ocenili swoich kolegów przyznając im punkty w skali od 1 do 5. (Nie można było oceniać własnego projektu).

KARTA OCENY PROJEKTU

nazwisko lidera/kategoria zwierząt czy informacje pasowały do tematu czy informacje były ciekawe szata graficzna ogólne wrażenie
I
II
III
IV

Albumy pozostają w szkole do wykorzystania jako pomoc dydaktyczna dla klas młodszych, ale również zostaną wyeksponowane na specjalnej wystawie, która będzie miała miejsce na corocznym święcie szkoły w maju.

OCENA ZA WYKONANIE PROJEKTU

Jak już wcześniej wspomniałam uczniowie bardzo chętnie przystąpili do pracy nad projektem. To dla nich też było coś nowego i być może po części to spowodowało ich entuzjazm. Ponadto, wydaje mi się, że temat okazał się dla nich wdzięczny, bo z reguły dzieci w tym wieku lubią zwierzęta a dowiadywanie się o nich nowych informacji sprawia im radość. Pozytywnie byłam zaskoczona zwłaszcza tymi uczniami, którzy, na co dzień wykazują raczej bierność na lekcjach angielskiego. Jakość tych albumów była różna, jedne bardzo staranne, z ambitnymi, długimi opisami, inne zaś bardziej uproszczone, ale nie mnie jednak ośmielam się twierdzić, że żadna z grup nie potraktowała swojej pracy po macoszemu.
Elementy, które brałam pod uwagę oceniając pracę uczniów i ich efekt końcowy są następujące:
• Dobór materiałów
• Poprawność opisów zwierząt
• Zakres użytego słownictwa i struktur gramatycznych
• Szatę graficzną
• Estetykę wykonania albumu
• Stronę tytułową
• Zaangażowanie poszczególnych członków grupy
• Pomysłowość i oryginalność
• Systematyczność i sumienność
• Prezentację albumu (poprawność i płynność czytania opisów)

PODSUMOWANIE PROJEKTU

Po przeprowadzeniu projektu, nabrałam większej wiedzy i doświadczenia na temat, czym tak naprawdę jest projekt, jakie są jego główne cele i założenia. Moje osobiste odczucia są pozytywne i z pewnością częściej i bardziej odważnie będę korzystała z tej metody nauczania.
W instrukcji do projektu, w podpunkcie ‘cele’ wypunktowałam, jakie korzyści odniosą uczniowie, czego się nauczą, co w sobie rozwiną. Ale teraz śmiało mogę stwierdzić, że również ja wiele osiągnęłam realizując go. Najważniejsze, czego mnie ten projekt nauczył było planowanie i organizowanie pracy swojej i częściowo uczniów, kontrolowanie prac i postępów uczniów, skrupulatnego notowania ich dotychczasowych osiągnięć, systematyczności i porządku w „papierach”.
Przyznaję, że projekt jest, przynajmniej dla mnie, trudnym przedsięwzięciem, przede wszystkim czasochłonnym. Ale jestem również zdania, że warto go raz na jakiś czas przeprowadzać poświęcając nawet kilka własnych lekcji.
Podsumowując całe przedsięwzięcie jestem bardzo zadowolona z jego realizacji i najważniejsze, że również uczniowie podzielają moje zdanie.
Na dowód tego, po zakończeniu i podsumowaniu projektu rozdałam dzieciom anonimowe ankiety prosząc o i wypełnienie zgodnie z ich prawdziwymi odczuciami.
To, co sprawiło mi najwięcej problemów w trakcie realizacji projektu to było jego ocenianie. Jak już wcześniej wspomniałam jakość tych albumów była różna ale wiem też, że nie można wszystkich uczniów traktować jedną miarą. To jest oczywiste, że mniej zdolny uczeń wykona mniej ambitny, bardziej prosty album a uczniowie zdolniejsi użyją bardziej skomplikowanego i bardziej urozmaiconego słownictwa w swoich opisach. Jedni uczniowie mają zdolności plastyczne, inni, choćby nie wiem jak się starali nie dorównają im.
Uczniowie sami wytypowali część prac, które najbardziej im się podobały wypełniając kartę oceny projektu. Wypełnione karty przeanalizowałam i zliczyłam w domu a na następny dzień odczytałam wyniki. Autorów trzech albumów z największą ilością punktów nagrodziłam oceną celującą. Następnie ja posługując się kryteriami oceniania, które wypunktowałam wyżej wybrałam również trzy albumy i ich autorom też wystawiłam ocenę celującą. Wybór uczniów i mój pokrywał się w przypadku dwóch albumów, więc podsumowując cztery albumy zdobyły ocenę celującą a pozostałe bardzo dobrą.
Do dnia dzisiejszego nie jestem pewna, czy kogoś skrzywdziłam takimi ocenami (mam na myśli osoby, które nie dostały szóstki, choć bardzo na nią liczyły).

W ramach ewaluacji projektu edukacyjnego skonstruowałam narzędzie ewaluacyjne w postaci ankiety, którą przedstawiam poniżej.

ANKIETA DO PROJEKTU „ANIMALS”
Moja ocena projektu edukacyjnego

Proszę o zapoznanie się z poniższymi pytaniami i udzielenie na nie odpowiedzi.

1. Czy realizowany projekt był ciekawy?
a) tak
b) raczej tak
c) raczej nie
d) zupełnie nie

2. Czy napotkałeś na jakieś trudności w trakcie jego realizacji?
a) tak
b) nie

3. Jeśli w pytaniu 2 odpowiedziałeś ‘tak’ podaj, jakiego rodzaju były to trudności.

4. Jak przebiegała współpraca między poszczególnymi członkami w twojej grupie?
a) bardzo dobrze
b) dobrze
c) tak sobie
d) źle

5. Jak oceniasz samą prezentację wszystkich grup?
a) bardzo dobrze
b)dobrze
c) przeciętnie
d) źle

6. Gdybyś w przyszłości realizował podobny projekt, czy coś byś zmienił?
a) tak
b) nie

7. Jeśli w pytaniu 6 odpowiedziałeś ‘tak’ to, jakie zmiany by to były?

Bardzo dziękuję za wypełnienie ankiety.