Profesor Stanisław Jedlewski - twórca nowoczesnych koncepcji metod resocjalizacji

I.
Artykuł ma na celu przybliżenie postaci Profesora Jedlewskiego, jego życia, działalności pedagogicznej i naukowej. Postać Profesora Jedlewskiego jako społecznika – działacza, nauczyciela i prekursora nowej dziedziny nauki resocjalizacji. Twórczość na polu nowej dziedziny naukowej była nowatorską i niekonwencjonalną w czasie, kiedy pedagogika specjalna była nauka w tej materii wiodącą. Sama postać Profesora Jedlewskiego początkowo nieco kontrowersyjna i niekonwencjonalna w działaniu budziła wiele emocji w świecie nauki polskiej. Udział i wkład w rozwój nauki polskiej jak się okazało był bardzo duży i ważny. Swoimi badaniami programem wychowania i koncepcjami pedagogicznymi położył On niezwykle silne fundamenty pod nowy kształt dziedziny naukowej zwanej resocjalizacją. Pedagogika resocjalizacyjna dzięki osobie Jedlewskiego zyskała swoją odrębność merytoryczną i organizacyjna, stała się ona znaczącą dziedziną naukową. Sam Profesor Jedlewski przez wiele lat współpracował ze znanymi pedagogami polskimi Marią Grzegorzewską i Czeslawem Czapowem. Współpraca ta miała bardzo istotny wpływ na dalsze poglądy Jedlewskiego, przynosiła wymierne efekty tej współpracy, zaowocowała wieloma opracowaniami naukowymi, jak również opracowaniami teoretycznymi. Praca i twórczość Jedlewskiego, jak również długoletnia ścisła współpraca ze znakomitymi pedagogami miała ogromny wpływ na wypracowanie jego koncepcji pedagogiki , jak również programu resocjalizacji młodzieży , przywracania ich do życia w społeczeństwie. Współpraca ta propagowała naukę o profilaktyce społecznej i resocjalizacji, promując ją jako interdyscyplinarną dziedzinę poszukiwań badawczych, jak również myślenia teoretycznego. Jako główny problem, na jakim chce skupić swoja uwagę w niniejszym artykule jest teoria pedagogiki resocjalizacyjnej.
W artykule szczególny nacisk chciałbym położyć na dokonaniu próby porównania dorobku naukowego i koncepcji pedagogicznych Jedlewskiego z teoriami Marii Grzegorzewskiej. Zamierzeniem moim jest ukazanie postaci Profesora Jedlewskiego jako prekursora nowoczesnych koncepcji i metod resocjalizacyjnych.

II.
Okres dzieciństwa i lata szkolne.
Stanisław Gustaw Jedlewski urodził się 9 grudnia 1906 roku jako syn Leona, telegrafisty kolejowego i Elżbiety z Klingerów w Przemyślu ówczesnym województwie Podkarpackim. Matka Jedlewskiego nie pracowała zawodowo, zajmowała się domem a ojciec pracował jako telegrafista, a później jako naczelnik stacji kolejowej we Lwowie. Rodzina, w której wychowywał się Jedlewski była rodzina typowo polską, o silnych tradycjach chrześcijańskich. Stanisław Jedlewski miał dwóch braci Romana i Bronisława. Roman Jedlewski jako oficer Polski z wykształcenia prawnik zginął w Katyniu. Bronisław Jedlewski z wykształcenia lekarz, okres drugiej wojny światowej spędził w Londynie pracując jako lekarz Prezydenta RP na wychodźctwie - Raczkiewicza. Po drugiej wojnie światowej wyjechał do Kanady, zamieszkał w Toronto i pracował jako lekarz. Tam również zmarł.
Na podstawie tych wiadomości można wyciągnąć wniosek, że rodzina z, której pochodził Stanisław Jedlewski należała niewątpliwie do rodzin inteligenckich o tradycjach patriotycznych. Sam Stanisław Jedlewski posiadał trójkę dzieci; Łukasza, Joannę i Pawła.
Losy rodziny Jedlewskich niejednokrotnie dramatyczne miały niewątpliwie pozytywny wpływ na życie Stanisława Jedlewskiego, jak również na jego działalność społeczno – pedagogiczną. Rodzice Stanisława pomimo skromnych warunków egzystencji dokładali wszelkich starań, by swoje dzieci jak najlepiej wykształcić. Szkołę średnia Stanisław Jedlewski ukończył w 1926 roku w Chyrowie w powiecie Lwowskim. W starszych klasach szkoły średniej Stanisław Jedlewski starał się dopomagać finansowo sobie, jak również rodzicom po przez udzielanie lekcji. Na uniwersytecie żył już całkowicie z korepetycji, w których dobrze się wyspecjalizował. W latach 1926- 1930 odbył studia wyższe na Wydziale Filologicznym Uniwersytetyu Jana Kazimierza we Lwowie i gdzie uzyskał w 1930 roku tytuł magistra w zakresie filologii polskiej. W latach 1930 – 1931 był asystentem-wolontariuszem przy katedrze polskiej literatury porównawczej na uniwersytecie Jana Kazimierza i stypendystą Funduszu kultury Narodowej. W 1930 roku, jako magister na podstawie pracy pod tytułem ,,Techniki zakończeń aktowych w komediach Fredry” Następniepracował we Lwowie pod kierunkiem prof. Klainera, prof. Kucharskiego, Prof. Lehra-Splawińskiego, Prof. Gertnera i innych, jako asystent i otrzymując stypendium na pisanie pracy naukowej od funduszu kultury Narodowej.
Podczas studiów lwowskich pełni obowiązki vice prezesa Koła Polonistów, oraz zreorganizował Koło Pedagogiczne mające za zadanie wywalczenie na Uniwersytecie katedry pedagogiki, oraz spopularyzowanie wśród studentów problematyki pedagogicznej. Studenci jako przyszli nauczyciele nie posiadali po za swoimi specjalnościami żadnego przygotowania pedagogicznego. Stanisław Jedlewski jako asystent pełnił również funkcje jako przewodniczący koła Pedagogicznego przez okres dwóch lat.
Postać Stanisława Jedlewskiego jako studenta nie była postacią anonimową. Na Uniwersytecie, starał się on być studentem aktywnym i jak na te czasy innowacyjnym. Widział potrzebę reformy systemu nauczania, kształcenia przyszłych nauczycieli, rozumiejąc bardzo dokładnie, jaką misje ma do spełnienia i powinien spełniać każdy nauczyciel. W roku akademickim 1931/1932 przyjęty został, na podstawie opinii swoich profesorów na dwu letni kurs pedagogiczny na Uniwersytecie Jagiellońskim, który ukończył terminowo ze stopniem magistra pedagogiki na podstawie pracy ,,O apercepcji i reprodukcji kształtów prostych u dzieci”. Lata studiów we Lwowie i Krakowie były dla Jedlewskiego niewątpliwie latami wytężonej pracy naukowej, solidny stosunek do obowiązków i systematyczność miały istotny wpływ na postawę Jedlewskiego i jego dalsza drogę życiową. W trakcie trwania nauki w Krakowie Jedlewski poznał swoja późniejszą żonę Kamilę Jedlewska .
W roku szkolnym 1933/1934 powołany zostaje na nauczyciela przedmiotów pedagogicznych w seminarium nauczycielskim w Leśnej Podlaskiej, skąd po dwóch latach przeniesiony został do Lublina na stanowisko wykładowcy, oraz nauczyciela w liceum ogólnokształcącym. W 1933 roku Jedlewski ożenił się ze swoją koleżanką ze studiów na uniwersytecie Jagiellońskim Kamilą Łopacką, która wraz z nim pracowała w szkolnictwie średnim. Stanisław Jedlewski wraz, ze swoją żoną pracował jako nauczyciel języka polskiego w gimnazjum imienia Jana Zamojskiego w Lublinie, oraz jako wykładowca w Pedagogium, gdzie pracował w latach 1935-1939 W trakcie pracy Jedlewski intensywnie rozwija się naukowo i 1938 roku uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie oraz tytuł doktora filozofii w zakresie filologii polskiej.
Jedlewski od samego początku był wyznawcą tezy, że jedynie praktyka stanowi ( rzeczywisty) probierz wartości mniej lub bardziej ,,wydumanych” teorii psychologicznych i pedagogicznych. Bezpośrednio po zorganizowaniu przez rząd sanacyjny endecko – faszystowskiego OZN – u, dla zamanifestowania swojej solidarności z Frontem Ludowym obejął funkcje przewodniczącego wydziału szkół średnich w zarządzie Okręgowym Związku Nauczycielstwa polskiego, równocześnie wykładał w Uniwersytecie Powszechnym TUR, gdzie wygłosił szereg publicznych odczytów kontr- propagandowych przeciw faszystowskim Niemcom. W listopadzie 1939 roku w trakcie prowadzenia lekcji został aresztowany przez Gestapo i osadzony wraz z kolegami w więzieniu w Lublinie. W więzieniu Lubelskim przebywał Jedlewski przez okres dwóch miesięcy, po tym okresie został wypuszczony jednakże z obowiązkiem stałego meldowania się` na posterunku policji w Lublinie. W okresie okupacji szkoły zostały zamknięte, Jedlewski, by uchronić się przed wywiezieniem do Niemiec podjął prace jako biuralista w Związku Handlarzy Węglem w Lublinie. W latach 1941 – 1944 roku, po wyjściu z więzienia organizował tajne nauczanie w Lublinie i sam nauczał języka polskiego. Podjęta praca jako biuralista w Związku Handlarzy Węglem w Lublinie zapobiegła wywiezieniu rodziny Jedlewskiego do Niemiec, a jemu samemu pozwoliła się realizować jako nauczycielowi, który wiedział, że jego trud, ryzykowne zajęcia są nie tylko pracą, ale również misją, którą chciał realizować nauczając. W 1944 roku, po wyzwoleniu Lublina Jedlewski zostaje powołany na stanowisko Kierownika resortu Oświaty PKWN oraz na stanowisko naczelnika wydziału kształcenia nauczycieli z dniem 1.VIII.1944 roku w Kuratorium Okręgu lubelskiego. Jako naczelnik i pracował w Lublinie do 1946 roku. W czasie trwania jego kadencji powołał do życia wiele liceów pedagogicznych,organizował wiele kursów dokształcających. Jednak cały czas przyświecała mu myśl o stworzeniu, z wielkiego zakładu wychowawczo – naukowego dla młodzieży osieroconej w trakcie działań wojennych. Duży wpływ na podjęcie tej decyzji miał pobyt Jedlewskiego w więzieniu w Lublinie, gdzie na jego niemal oczach odbywały się egzekucje jego towarzyszy niedoli, którzy osierocali swoje rodziny. Jedlewski przysiągł sobie, że jeżeli wyjdzie żywy z więzienia poświęci się pracy nad dziećmi osieroconym. Z więzienia wyszedł i nie zapomniał, o tym co sobie obiecał stwarzając od podstaw w kwietniu 1946 roku w Krzeszowicach pod Krakowem Państwowy Zakład Wychowawczo – Naukowy imienia Tadeusza Kościuszki dla młodzieży osieroconej. Sam Jedlewski mówił ,, wyszedłem w sposób cudowny z zamku lubelskiego, gdzie nas uwięziło Gestapo, zabierając nas wprost z klasy szkolnej. Ocalałem mimo grożących na co dzień niebezpieczeństw. Miałem małe dzieci. Przyrzekłem sobie uroczyście, że jeśli ocalejemy, to oddam się wszystkimi moimi siłami tej młodzieży, której rodzice nie ocaleli.” Jedlewski starał się ciągle udowadniać w trakcie swojej pracy, że najlepiej byłoby by wychowanie z nauczaniem tworzyło jedną całość , by nauczyciele byli też wychowawcami, a wychowawcy mogli uczyć w szkole. Mając na uwadze konstrukcję zakładu można byłoby wyróżnić wspólne elementy dla różnego rodzaju eksperymentów mających na celu wychowanie oraz pomoc młodzieży osieroconej. Całej idei Jedlewskiego przyświecały wspólne cechy, które dały założenia humanitarnej filantropi, począwszy od Pestalozziego, poprzez jego następców, kontynuatorów i epigonów : Pulsena, Natorpa, Lietza, Petersena, Wynekena i innych organizatorów wiejskich domów czy tez ośrodków i zakładów wychowawczych, wolnych gmin szkolnych i wspólnot życia itp. Podobne inicjatywy do zastosowanych w Zakładzie Jedlewskiego zaczęto po wojnie organizować w Europie między innymi w Torgen w Szwajcarii wioskę dziecięcą imienia Pestalozziego. Jednakże polska powojenna rzeczywistość znacznie odbiegała od rzeczywistości mającej miejsce w Szwajcarii. Jedlewskiemu było o wiele trudniej przeforsować swój pomysł nie dysponując odpowiednim zapleczem finansowym, jak również przyzwoleniem społecznym, miejscem gdzie można byłoby zorganizować tego rodzaju inicjatywę jak również rzeczywistość partyjna w realizacji tego typu inicjatyw również była oporna. Jedlewskiego jako pedagoga i wychowawcę i to nie przerażało, a swój upór w dążeniu do celu, konsekwencję odpowiedni ukierunkowaną doprowadził do powstania Zakładu w Polsce. Kolejnym problemem jaki czyhał na Jedlewskiego był brak kadry nauczycielskiej i wychowawczej, jednakże z biegiem czasu i z tym problemem się uporał. Sam Jedlewski, jak również kadra, która z nim współpracowała musiała zdawać sobie sprawę, że pensjonariuszami ich domu będzie młodzież nie jednokrotnie po przejściach, trudna i potrzebująca niesamowitego taktu siły i umiejętności pedagogicznych, by można było do niej dotrzeć. Stanisław Jedlewski sam wielokrotnie powtarzał, że „jako wychowawcy wiedzieliśmy, dzięki Szamanowi właśnie, na czym polega dobre oddziaływanie wychowawcze: należy nawiązać kontakt bezpośredni z każdą jednostką, przemówić do każdego indywidualni , pobudzić każde indywidualne sumienie, uwrażliwić każdą indywidualna sferę uczuciowa i każdą wyobraźnie, słowem działać na cala osobowość jednostki ludzkiej , tak by dojrzewała mocą swej własnej siły”.
W zakładzie u Jedlewskiego panował inny styl wychowania mając na uwadze domy podobnego typu np. w Kolonii, Im. Gorkiego koło Poltawy na Ukrainie, i innych funkcjonujących podobnie w tamtych czasach domach. W Zakładzie w Krzeszowicach kadra pedagogiczna przyjęła nieco inną postawę pedagogiczną m. in. zaufanie do młodzieży , wiara w jej ukryta nawet , ale zawsze obecna zdolność bycia dobrym.
Nowatorstwo metody, jak również inicjatywy, optymizm pedagogiczny, jak również wiara w młodego człowieka pozwalał Jedlewskiemu mimo wielu przeszkód działać i wychowywać nauczając przy tym przez okres pięciu lat. Dzieci i młodzież osierocona przez wojnę kierowały do zakładu władze oświatowe w liczbie od 150 do 260 – w wieku od 14 lat do 21, więc w wieku szkolnym. Przyglądając się działaniom wychowawczym, którymi kierowało się grono pedagogiczne w Zakładzie można podkreślić cztery podstawowe dominujące zasady:
1. akceptowania wychowanka , takim jak on aktualnie był,
2. respektowania go ze względu na jego potencjalne pozytywne możliwości , na które można liczyć,
3. perspektywizacji – ukazywania mu przyszłościowych osiągnięć w życiu i pracy,
4. wymagań – skłaniania wychowanka do wysiłków i starań w sprostaniu normom i obowiązkom.
W zakładzie Jedlewski utworzył następujące szkoły średnie:
- liceum ogrodnicze,
- liceum pedagogiczne,
- technikum przemysłu drzewnego,
- liceum ogólnokształcące,
- szkołę muzyczną,
- studium nauczycielskie,
Zostają powołane do życia; samorząd uczniów – wychowanków, koła zainteresowań o charakterze pracy samoobsługowej w formie spółdzielni uczniowskiej (fryzjerstwo, szewstwo, krawiectwo, introligatorstwo, pogotowie napraw elektrycznych i usług sanitarno – wodociągowych). Realizowane jest tu wychowanie estetyczne w szerokim wymiarze poprzez czytelnictwo i żywe słowo, muzykę, taniec, śpiew, teatr ferdrowski na tle folkloru lubelskiego, krakowskiego i góralskiego przy zachowaniu ścisłych kontaktów placówki z lokalną społecznością. W trakcie czteroletniej morderczej pracy niestrudzony Jedlewski został wezwany przez ówczesne władze do Warszawy, by zorganizował Wyższą Szkole Pedagogiczną.,,W 1950 roku zostałem przeniesiony służbowo do Warszawy w celu zorganizowania Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Już po nie całych dwóch latach Zakład Krzeszowicki zmienił swój charakter: zaczął przyjmować małe dzieci od czwartego roku życia oraz młodzież trudna, pozbawiona opieki rodzicielskiej na skutek wyroków sadowych. Licea po kolei zamykano, koledzy porozjeżdżali się, zlikwidowano w końcu i dom dziecka: a pałac z powodu jego dewastacji został zaryglowany. Można przyjąć, że po wyjeździe Jedlewskiego do Warszawy Zakład w Krzeszowicach nie mogąc znaleźć podobnego do Profesora Jedlewskiego dyrektora zakończył swoja działalność i już nigdy nie został odbudowany. A sam obiekt w stanie opłakanym w dalszym ciągu niezagospodarowany niszczeje.Sam Jedlewski wspominał zakład jako swoją życiową największą przygodę pedagogiczną a zarazem jako coś, co było najpiękniejsze w jego życiu zawodowym. W zakładzie nie można było stać na boku i patrzeć. Wir porywał każdego z wychowawców i wychowanków i wyzwalał w każdym, czy chciał, czy nie chciał, wszystko,co miał w sobie najlepszego. I nie dziw, że Polska ma z naszych wychowanków pociechę. Wydaje mi się po latach, że niezwykłe olśnienie i radość, jakie przeżyliśmy w naszym zakładzie , zarówno młodzież , jak i wychowawcy (a tym mianem określam wszystkich , a więc i nauczycieli wielu szkól, i instruktorów plastyki, muzyki, tańca, teatru i pracowników administracji i woźnych), mogły się wydarzyć tylko w tym i nie powtarzalnym czasie, tuz po wyzwoleniu naszej Ojczyzny, której pragnęliśmy najlepiej – jak tylko umieliśmy – służyć.
Kolejnym jakże ważnym okresem w życiu zawodowym, jak również prywatnym był czas, kiedy Profesor Jedlewski zostaje przeniesiony do Warszawy by utworzyć, zorganizować w Stolicy Wyższą Szkołę Pedagogiczną. „W czerwcu 1950 roku na wezwanie KC przystępuję do zorganizowania w Warszawie Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która 2 października ruszyła terminowo do pracy z wydziałem: humanistycznym i matematyczno – przyrodniczym, z administracją, z własnym internatem - akademikiem, stołówką itp. równocześnie organizował z ramienia KW – POP na uczelni i był członkiem egzekutywy przez pierwsze dwa lata. Od początku pełnie funkcję prorektora i przez pierwsze lata prowadzę uczelnię samodzielnie. Wykładam pedagogikę, prowadzę ćwiczenia i praktykę pedagogiczną. W 1951 roku organizuję Studium Zaoczne WSP, które prowadzę do końca 1952 roku. Na skutek niemożności znalezienia wspólnego języka porozumienia z obywatelem Kałuskim Rektorem WSP jestem zmuszony do odejścia z uczelni”.
Osobowość Profesora, jak również jego cech charakteru pozwalają mu na zorganizowanie w tak krótkim czasie od podstaw uczelnie, która staję się wiodącą uczelnią w Polsce, sam Profesor wielokrotnie używa stwierdzenia, że okres lat pięćdziesiątych nazywany był okresem błędów i wypaczeń. W istocie trud, jaki włożył w zorganizowanie uczelni nie był doceniony przez ówczesne władze i system. W 1953 roku jako ,,wróg ludu” zostaje wykluczony z partii i uczelni. Próbowano nawet przenieść Go za karę do szkoły podstawowej w Białymstoku na stanowisko nauczyciela – na pewnego rodzaju zsyłkę. Mimo, że jest to mało optymistyczny, a raczej ponury okres w życiu Profesora – On nie załamuje się, z pomocą przychodzą koledzy – profesorowie i byli wychowankowie. Nadchodzi tzw. Odwilż. Następnie rehabilitacja. Zawiedzione nadzieje, pewien osad goryczy , a także duma osobista nie pozwalają powrócić Mu do WSP. Profesor Jedlewski nie zakończył definitywnie kontaktów z WSP jako pedagog wiedział, że nie może tego zrobić, miały na to również wpływ namowy kolegów profesorów.
Stanisław Jedlewski po paru latach pracy na Uniwersytecie Warszawskim podejmuje pracę od 1 października 1982 roku na WSPS w wymiarze 1/3 etatu na stanowisku profesora, powierzono Mu wszystkie obowiązki nauczyciela akademickiego związane z realizacją programu przedmiotów seminarium magisterskiego. Zatrudniającym Jedlewskiego był ówczesny Rektor WSPS Prof. Dr hab. Czesław Matusiewicz. Od 1 października 1984 roku ówczesny Rektor WSPS Prof. dr hab. Karol Poznański zatrudnia Prof. Dr hab. S. Jedlewskiego na stanowisku profesora w wymiarze ½ etatu. Profesor został zatrudniony i pracował na Wydziale Resocjalizacji, jaj również od 01 września 1952 roku do 31 grudnia 1952 roku był kierownikiem Zakładu Pedagogiki WSPS. Mariaż Profesora Jedlewskiego z WSPS w Warszawie trwał do 1992 roku, do tego czasu decyzją ówczesnego Rektora Prof. Dr hab. Adama Frączka Profesor Jedlewski pracował w Zakładzie Wychowania Resocjalizującego jako profesor. W trakcie swojej pracy Profesor Jedlewski był promotorem ponad osiemdziesięciu prac magisterskich, wykształcił i zaszczepił nic powołania do pedagogizacji u wielu młodych ludzi. W trakcie pracy zawodowej Profesor Stanisław Jedlewski Uchwałą Rady Państwa z dnia 8 października 1986 roku Nr O-3970 Za wybitne zasługi w pracy zawodowej i działalności społecznej, odznaczony zostaje Krzyżem Komandorskim Odrodzenia polski. Po okresie w którym Jedlewski zostaje zmuszony do odejścia z WSPS w Warszawie ówczesny Rektor Uniwersytetu Warszawskiego proponuje Jedlewskiemu zatrudnienie a Ten propozycje przyjmuje i z dniem 1 września 1953 roku staje się samodzielnym pracownikiem nauki w Katedrze Pedagogiki na Wydziale Filozoficzno – Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1954 roku z chwilą podjęcia decyzji przez Jedlewskiego o związaniu się z UW zaczyna się w jego życiu kolejny okres, obfitujący w bardzo ważne wydarzenia naukowe dla Niego samego, ale również dla całej Pedagogiki w Polsce.
Z dniem 1 września 1954 roku zostaje przyznany Jedlewskiemu przez Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego tytuł Zastępcy Profesora. Na podstawie pracy habilitacyjnej: ,,Problemy wychowania młodzieży niedostosowanej społecznie w zakładach wychowawczych”, z dniem 18 grudnia zostaje nadany Jedlewskiemu stopień naukowy docenta. W 1966 roku Jedlewski zostaje odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1967 roku otrzymuje Brązowy Medal „ Za zasługi dla Obronności Kraju”. Uchwala Rady Państwa 9 października Jedlewski zostaje powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Psychologii i Pedagogiki UW. W okresie od 1969 roku do 1974 roku Jedlewski prowadzi również zajęcia w Wojskowej Akademii Politycznej. Z dniem 1 października 1973 roku Rektor UW Prof. Zygmunt Rybick powołuje Prof. Jedlewskiego na stanowisko Dyrektora Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW. W 1974 roku Jedlewski zostaje powołany na członka Komitetu Nauk Socjologicznych PAN. Rektor WSP w Kielcach doc. dr Edmund Staszyński zwraca się z prośbą do Rektora UW o wyrażenie zgody na zatrudnienie prof. Jedlewskiego na stanowisku profesora w wymiarze ½ etatu w okresie od dnia 01 października 1976 roku do dnia 30 września 1977 roku. Profesor Jedlewski składa prośbę o rozwiązanie stosunku pracy pomiędzy Nim a UW i odchodzi na emeryturę z dniem 1 października 1977 roku. W trakcie pracy na Uniwersytecie Jedlewski był promotorem ponad 160 prac magisterskich i wielu doktorskich. Można przyjąć, że lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte to niewątpliwie w życiu Profesora Jedlewskiego okres bardzo intensywnej pracy organizacyjnej i naukowo – badawczej. W trakcie Jego pracy zawodowej na jego drodze stają takie wybitne postacie polskiej Pedagogiki jak Prof. Maria Grzegorzewska, były asystent Jedlewskiego jak się później okazało również wybitny pedagog Czesław Czapów, Lesław Pytka i wielu innych, których w tej chwili nie sposób wymieniać. Z całokształtu pracy pedagogicznej w UW, profesor Stanisław Jedlewski dal się poznać jako renomowany nauczyciel akademicki o oryginalnej osobowości emanującej życzliwością i dobrocią na co dzień , przy dużym talencie pedagogicznym: zajęcia dydaktyczne według ogólnej opinii studentów należały do niekonwencjonalnych – wzruszały, pobudzały wyobraźnie, inspirowały do samodzielnych przemyśleń i poszukiwań. Na szczególne podkreślenie zasługują także seminaria magisterskie, prowadzone przez Profesora w naturalnej atmosferze usposabiającej studentów - szczęśliwców do dobrego, swobodnego samopoczucia w procesie podejmowanych badań. Wszechstronna wiedza interdyscyplinarna o charakterze teoretycznym zintegrowana z bogatym zasobem doświadczeń praktycznych Profesora, przekazywana była w sposób przystępny i zrozumiały. Miało to szczególne znaczenie w zajęciach z resocjalizacji. Tej dziedzinie wiedzy specjalistycznej Profesor poświęcił wiele czasu i uwagi jako badacz, eksperymentator i twórczy ortopedagog. Profesor Jedlewski jest autorem szereg publikacji mówiących o młodzieży mającej trudności wychowawcze, opublikował również pozycje książkowe stanowiące do dzisiejszego dnia podstawowe kompensum wiedzy niezbędnej do nauki resocjalizacji. Nie sposób wymienić tutaj wszystkich pisanych przez Jedlewskiego artykułów i opracowań oto tylko niektóre z nich:
Można z całą stanowczością stwierdzić, że Stanisław Jedlewski jest prekursorem w dziedzinie badań podkultury przestępczej o podkultury przemocy. Podobnie mało kto wie, że pedagogika resocjalizacyjna swoją odrębność, oraz autonomiczność zaistnienie organizacyjne i merytoryczne zawdzięcza w gruncie rzeczy prof. St. Jedlewskiemu. Uprzednio jej problematyka funkcjonowała w obrębie pedagogiki specjalnej rozwijanej przez Marię Grzegorzewska. Współpraca St. Jedlewskiego z M. Grzegorzewska, jak i Cz. Czapówem zaowocowała szeregiem dzieł i opracowań teoretycznych konstytuujących naukę o profilaktyce społecznej i resocjalizacji jak interdyscyplinarna dziedzinę poszukiwań badawczych i refleksji teoretycznej na użytek opieki, wychowania i psychoterapii. Idea interdyscyplinarności rozwijana przez warszawska szkolę pedagogiki resocjalizacyjnej nabrała realnych kształtów z chwilą utworzenia w 1972 roku Instytutu Profilaktyki społecznej i Resocjalizacji UW, którego pierwszym dyrektorem został prof. Jedlewski. Znowu rola profesora mimo jego ciężkich przeżyć osobistych i rodzinnych - w tworzeniu i kształtowaniu profilu Instytutu okazała się wiodąca.

III.
Profesor Jedlewski jako twórca i innowator teorii resocjalizacji w Polsce od początku prezentował model interdyscyplinarny. Wraz z rozwojem rozmaitych teorii nieprzystosowania społecznego, przestępczości i patologii społecznej stawało się oczywiste, że model socjalizacji ugruntowany na fundamentach jednej tylko dyscypliny /monodyscypliny/ nie może być satysfakcjonujący w sensie teoretycznym i praktycznym. Coraz większe zróżnicowanie czynników kryminogennych, determinantów społecznych i psychologicznych w genezie przystosowania społecznego oraz coraz większy zakres zmiennych, wskazywałyby rozmaite koncepcje psychologiczne, pedagogiczne, socjologiczne i kryminologiczne doprowadziły do pewnego rodzaju dezorganizacji pedagogicznej w teorii i praktyce. Jedlewski w swej innowacyjności był zwolennikiem takiego właśnie podejścia do problemu resocjalizacji. uważał, że tylko współpraca na polu wielu dziedzin nauki odpowiednie ich połączenie jest dostatecznym gwarantem tego, że proces resocjalizacji ma szansę powodzenia.
W końcu nie wiadomo było jaka jest waga poszczególnych czynników w determinowaniu patologii oraz w jej zwalczaniu i zapobieganiu. Można się sprzeczne ze sobą teorie i uogólnienia o charakterze psychologicznym, psychologiczno – socjologicznym, prawno – kryminologicznym, socjologiczno – kryminologicznym. Coraz częściej odzywają się glosy o konieczności ujęć syntetycznych, scalających dorobek poszczególnych monodyscyplin w zakresie postulatów wychowawczych, opiekuńczych, prawnych i profilaktycznych .Tendencje te przejawiają się chyba najsilniej u autorów związanych z działalnością Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Staje się więc jasne, iż tylko te ujęcia, które ujmują proces wykolejenia społecznego i następujący po nim proces resocjalizacji z wielu punktów widzenia ,w sposób wyczerpujący i wieloaspektowy mogą stanowić realną podstawę racjonalnej metodyki oddziaływania resocjalizującego. Podobne do podejścia Prof. St. Jedlewskiego uwidacznia się również u M. Grzegorzewskiej, Cz. Czapówa, J. Konopnickiego, O. Lipkowskiego, można również odnieść wrażenie, że podobna postawę reprezentują przedstawiciele młodszego pokolenia teorii resocjalizacyjnych. Prof. St. Jedlewski jest również przedstawicielem i realizatorem zarazem trzech podstawowych nurtów w teorii resocjalizacji. Pierwszy zorientowany prakseologicznie, w którym resocjalizacja ujmowana jest w kategoriach ,,dzieł” i ,,wytworów” intencjonalnie działającego sprawcy, zgodnie z zasadami ,,dobrej roboty”. Drugi nurt – inspirowany głównie źródłami zagranicznymi związany z tzw. „differential treatment”, czyli z indywidualizacją oddziaływania resocjalizująco – terapeutycznego w zależności od obrazu diagnostycznego wychowanka i posiadanych środków wpływu wychowawczo – terapeutycznego. Trzeci natomiast nurt integracyjny wypływa z przyjęcia pewnych ogólnych zasad podejścia systemowo – cybernetycznego, w traktowaniu problematyki tzw. odchyleń od normy. Teoretyczną wykładnią jest tutaj „ cybernetyczna teoria charakteru „w wersji podanej przez M. Mazura 1976/. Resocjalizacja ujmowana jest jako proces dobierania sytuacji wychowawczych do uprzednio określonych parametrów charakterolologicznych i sytuacyjnych , w jakich znajduje się osoba resocjalizowana .
Można odnieść wrażenie, że resocjalizacja, wychowanie resocjalizujące dokonuje się poprzez określenie, specyfikację podmiotu i przedmiotu oddziaływań resocjalizujących. Oddziaływania te skierowane są na wychowanków, ale również wychowujących, nie sposób również pominąć jakże ważnej roli autonomiczności materiału resocjalizowanego – ludzi. Prof. St. Jedlewski jako innowator systemy resocjalizacji wprowadził cztery etapy warunkujące prawidłowość tego systemu. Mówi o tym systemie, modelu w wielu artykułach, wywiadach i opracowaniach książkowych. Można odnieść wrażenie, że każdy z systemów jest nieodzowny i warunkuje nie tylko powodzenie w działaniu etapu następnego , ale również przyczynia się do zapewnienia do rozwoju całego systemu obejmującego system resocjalizacji. Etap pierwszy: przeprowadzenie badań diagnostyczno – selekcyjnych oraz prognostycznych propozycji dalszego postępowania z nieletnim, który w tym celu przebywa w ośrodku diagnostyczno – selekcyjnym, przez okres trzech – czterech tygodni. Etap drugi. Z ośrodka diagnostyczno – selekcyjnego skierowuje się nieletnich zasadzonych na przebywanie w zakładach do dwojakiego typu instytucji resocjalizujących: do zakładów wychowawczych lub zakładów poprawczych. Jedlewski mając na uwadze wyższość metod wolnościowych w resocjalizacji, jak również możność zastosowania oddziaływań indywidualnych chciał by, zakłady pełniące do tej pory funkcję zakładów wychowawczych przybrały charakter ośrodków mających na celu przygotowanie młodzieży do dalszej reedukacji. We wzmiankowanym etapie przygotowawczym, trwającym około ośmiu tygodni, następuje selekcja kandydatów do wychowania wolnościowego. Podziału tego dokonuje się wg. zaawansowania w progresji moralno – społecznej. Następnie w dobrym klimacie i atmosferze pedagogicznej wychowawcy dobierają sobie wychowanków do organizowanych przez siebie zespołów, biorąc pod uwagę opinię diagnostyczno – selekcyjną, własna obserwację, konsultacje, wzajemne poznanie się, porady i coraz lepsze rozumienie się.
Etap trzeci: Nieletni stają przed kilkoma ewentualnościami:
1. Pozostanie w zakładzie wychowawczym, pełniącym funkcję internatu, i dochodzenie do poszczególnych szkól poza zakładem, wytypowanych wg. Zainteresowań i zamiłowań.
2. Przejście do tzw. wolnościowych ośrodków wychowawczych, afiliowanych najczęściej poza zakładem przy jakiejś fabryce, i praca oraz kształcenie się w przyzakładowych szkołach zawodowych ( nieletni mieszkają wtedy np. w hotelu robotniczym).
3. Dochodzenie względnie dojeżdżanie całymi grupami z zakładu wychowawczego do pobliskiej fabryki, a kształcenie się zawodowo i ogólnie we własnym zakładzie.
4. Resocjalizacja metodą zespołów wychowania wolnościowego, tzw. dwunastoosobowa formacja nieletnich zamieszkuje czteropokojowe mieszkanie z kuchnią, wspólnie z wychowawca ( przy drugim dochodzącym z zewnątrz). Placówka powinna mieścić się w normalnym osiedlu. Wychowankowie uczęszczają do rożnych szkol i odpowiednich zakładów pracy , wg własnych predyspozycji i życzeń.
Działania resocjalizujące powinny trwać od dwóch do dwóch i pól lat.
Dopiero wie etap trzeci stanowi sensu stricte właściwy proces resocjalizacyjny i obejmuje wychowanków, którzy przeszli z etapu przygotowawczego - w zorganizowanych przez wychowawców grupach – do jednego z czterech wymienionych ośrodków wolnościowych , względnie do ośrodka o surowym rygorze.
Etap czwarty: Profilaktyczna opieka następcza obejmująca wszystkich nieletnich i młodocianych po zwolnieniu i skierowaniu na wolność. Opieka następcza sprawowana jest przez kuratorów bądź opiekunów socjalnych razem z członkami rodzin zwolnionego, względnie z inną bliska mu osoba i trwa od jednego do trzech laty. Zadaniem profilaktycznej opieki następczej jest zabezpieczenie zwolnionemu pracy zawodowej i warunków bytowych oraz ewentualnej pomocy w napotykanych trudnościach życiowych, by nie dopuścić w żadnym wypadku do powrotu na drogę przestępczości. Prof. St. Jedlewski w postulowanej przez siebie reformie systemu resocjalizacyjnego opierał się na dwóch najważniejszych zasadach, pierwszej by zerwać w procesie resocjalizacji z systemem dyscyplinarno – izolacyjnym, jak również mając na uwadze proces nauczania zerwanie z systemu klasowo – lekcyjnego. Samo zdefiniowane przez Jedlewskiego procesu resocjalizacji ukazuję ją jako zintegrowany interdyscyplinarny proces pedagogiczny. R ( Resocjalizacja) = stabilizacja społeczna + perspektywa osobista = [diagnoza + ( nauka ogólnokształcąca + nauka zawodu ) x efektywność pragmatyczna + wychowanie indywidualne ( psychotechniczne) + wychowanie w grupie ( socjotechniczne ) + zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne ( wychowanie kulturo – techniczne ) + wychowanie fizyczne + opieka profilaktyczna następcza] x optymizm pedagogiczny. By zrealizować te zasadę zakład musi stanowić jedna zintegrowaną instytucję resocjalizacyjną, musi więc zaistnieć całkowita integracja p[racy kształceniowej i wychowawczej, stąd wniosek: szkoła i internat to jedność. Poza wyżej wymienionymi zasadami jak również opisem procesu resocjalizacji Jedlewski wiele uwagi poświęcał roli diagnozy w pracy z nieletnimi, roli profilaktyki w wychowaniu, humanizmowi pedagogicznemu wychowawcy w jego działaniach resocjalizacyjnych. W swoich wywodach kładł nacisk na rolę zakładów wychowawczych w procesie resocjalizacji, modelu wychowania resocjalizacyjnego w wojsku. Prof. St. Jedlewski nakreślił również schemat organizacyjny instytucji resocjalizujących w kontekście rozwiązań dotyczących patologii społecznych. W czasie swojej jakże twórczej pracy wychowawczej jako pracownik Instytutu Pedagogiki WSP w Kielcach zajmował się również innowacyjnymi metodami współdziałania resocjalizującego w wychowankami w zespołach wychowania wolnościowego w miastach.
W zainteresowaniu Profesora znalazły się również problemy psychiki nieletnich, reedukacji intelektualnej młodzieży przebywającej w zakładach zamkniętych. Interesował się również twórczością poetycką nieletnich i przesłaniami jakie ona niesie w tworzonych przez nieletnich odizolowanych piosenkach i wierszach. Wieloaspektowość zainteresowań jak również interdyscyplinarne podejście do problemu resocjalizacji, ogromne doświadczenie i praktyka pedagogiczne pozwalała Jedlewskiemu wypracować bardzo śmiały jak na owe czasy , a i dzisiaj niezmiernie trudny do realizacji proces realnej resocjalizacji niedostosowanej społecznie młodzieży. Po przez ingracjacie roli wychowania wolnościowego jak również roli kuratorów dzisiaj zauważa się coraz częstszą dyskusję, podejmuje się próby pójścia drogą nakreśloną przez Jedlewskiego. Jednocześnie jako praktyk, pedagog stwierdzam, że jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia w tej dziedzinie, potrzebny jest tutaj przewrót w teorii myślenia mówiący o tym, że poprzez samą izolacje od społeczeństwa resocjalizacja nie jest możliwa.
Konkludując, stan polskiego systemu resocjalizacyjnego pozostawia wiele do życzenia a uporanie się z dręczącymi system problemami wymaga jeszcze sporo czasu.

IV.
Prof. Jedlewski w swojej pracy starał się objąć resocjalizacje w dziedzinę nauki spełniającą wszystkie kryteria by ją za taką ująć. Próby porównania resocjalizacji jej rzeczywistości wychowawczej nie pokrywa się z zakresem pedagogiki kryminalnej. Pedagogika kryminalna zajmuje się bowiem wyłącznie wychowaniem osób podsądnych, a więc np. umieszczonych w zakładzie poprawczym czy karnym lub poddanych kurateli sądowej natomiast, prezentowana tu pedagogika resocjalizacyjna zajmuje się wychowaniem osób wykolejonych społecznie lub zagrożonych takim wykolejeniem, a zatem zakres jej problematyki jest szerszy niż zakres problematyki interesującą pedagogikę kryminalną. Jedlewski stara się udowodnić , ze resocjalizacja jest o wiele szersza dziedziną nauki niż pedagogika kryminalna , jak również udowodnił , że resocjalizacja jako pierwotnie dział pedagogiki specjalnej ma jednak jeszcze szerszy charakter, wieloaspektowość i interdyscyplinarność. Ten fakt miał główny wpływ na wyodrębnienie resocjalizację jako oddzielnej dyscypliny nauki. Pedagogika resocjalizacyjna jaką się zajmował, zajmuje się wychowaniem resocjalizującym osób wykolejonych społecznie, tj. swoiście społecznie niedostosowanych. Dodajmy, iż w centrum zainteresowań specjalnej pedagogiki resocjalizacyjnej znajduje się nie tylko wychowanie osób w dużym stopniu społecznie wykolejonych, ale i tych, u których stwierdza się, jak to określa J. Konopnicki ( 1957 r.), wstępne stadia zaburzeń w zachowaniu się.
Prof. Jedlewski ujmuje pedagogikę resocjalizacyjną jako dziedzinę nauki zajmującą się przezwyciężaniem trudności wychowawczych wynikających ze stanu osobowości wychowanka, który w sposób antagonistyczno – destruktywnym ustosunkowuje się do oczekiwań społecznych wyrażających interesy społeczeństwa. Co do przedmiotu pedagogiki resocjalizacyjnej Jedlewski określa go jako adaptacje do nowych wyzwań wychowawczych, cywilizacyjnych , kulturowych czyli wszelkie odmiany wychowania. Wielokrotnie w swojej twórczości Jedlewski odwołuje się do twórczyni polskiej pedagogiki specjalnej Marii Grzegorzewskiej. Traktuje pedagogikę specjalną, określając jej cel nadrzędny, którym jest rewalidacja społeczna dzieci upośledzonych, chorych niedostosowanych społecznie lub w inny sposób odchylonych od normy. Odnosi się również do stwierdzenia iż w niektórych krajach cala pedagogika specjalna, ujmowana jest zgodnie z koncepcja M. Grzegorzewskiej jako dział higieny psychicznej, jako dział psychiatrii dziecięcej itp. W Polsce przyjęła się nazwa pedagogika specjalna. Prezentując model pedagogiki resocjalizacyjnej , traktowanej jako jeden z działów pedagogiki specjalnej , ograniczamy jej przedmiot do wychowania resocjalizującego osoby nieletnie i młodociane. Ujmując procesy uczenia się i porównanie, zarazem wyodrębnienie jako dwóch dziedzin naukowych dyscyplin, które ujmują procesy wychowania w następujący sposób. Jedlewski porównuje proces uczenia się jako resocjalizującą reedukacje – to proces uczenia się , w toku którego osoby uczące się podlegają zmianom w tym sensie, ze eliminowane zostają nawyki niepożądane, będące źródłem ustosunkowań antagonistycznie i destruktywnie sprzecznych z określanymi i oczekiwaniami społecznymi.
Konkludując mając na uwadze porównanie i zarazem uwidocznienie różnic dzielących te dwie dyscypliny naukowe jest stwierdzenie, że przedmiotem pedagogiki leczniczej jest rewalidujące wychowanie specjalne, przedmiotem pedagogiki resocjalizacyjnej – resocjalizujące wychowanie specjalne. Należy również prócz opisu podziału, zrodzenia się nowej dyscypliny naukowej wspomnieć o problemach pedagogiki resocjalizacyjnej w ówczesnej rzeczywistości naukowej. Działalność Polskich ośrodków kształceniowych , naukowych na polu resocjalizacji (Polska Akademia Nauk, Ośrodek Badań Przestępczości itp. W czasie kiedy resocjalizacja była nową dziedzina naukowa zajmowano się nią w wymienionych ośrodkach kształceniowych, jak również na rożnych wydziałach, zajmowali się nią również pracownicy naukowi zajmujący się teorią wychowania moralnego, pedagodzy społeczni i inni. Przedstawiciele andragogiki nauki zajmującej się wychowaniem dorosłych, poza granicami Polski powstaje szereg opracowań naukowych , które powstają na wydziałach pedagogicznych, pedagogiki kryminalnej , specjalnej , ośrodki pomocy społecznej działające przy uniwersytetach. Problemem resocjalizacji zajmują się również psychologowie kliniczni Namowicz, Lewicki, Wall, Szymańska, Dąbrowski, Balicka, Olechowicz i inni. Problematykę bliską pedagogice resocjalizacyjnej znajdujemy w dorobki psychologii rozwojowej i wychowawczej ( Hurlock 1965; Lindgren, 1962; Żebrowska, 1966 b) oraz psychologii społecznej ( Mika, 1969). Wykolejenie społeczne jest przedmiotem zainteresowań niektórych socjologów ( Pawelczyńska, 1964), tematem prac socjologicznych ( Maroszek, 1963) oraz stanowi treść wykładu tzw. patologii społecznej ( Podgorecki, 1969). Jego etiologią zajmują się kryminologowie, formułując z reguły także wnioski ukierunkowujące praktykę zwalczania przestępczości ( Batawia, 1958). W ośrodkach nauk prawnych powstają również prace, w których omawia określone normą prawna działania resocjalizujące osoby skazane na karę pozbawienie wolności. Chodzi tu zarówno o działanie organizowane w czasie pobytu wychowanka w zakładzie karnym ( Szymanowski, 1967; Pławski, 1968), jak i po zwolnieniu go z tego zakładu ( Wierzbicki,1966). Można by także wskazać na opracowania dotyczące działalności kuratorów sadowych dla nieletnich ( Guzińska i Zakrzewski, 1957) oraz kuratorów sadowych dla dorosłych ( Walczak, 1965). Jedlewski wiele mówi również o humanizmie jego genealogii w resocjalizacji niedostosowanych społecznie. Wielokrotnie przywołuje opisy i porównania Waltera Croftona jako propagatora myśli penitencjarnej dziewiętnastego wieku, Williama Georgesa, pisze o początkach i znaczeniu w resocjalizacji kuratorów sądowych i społecznych.

V.
Życie i twórczość, jak również całokształt działalności społecznej Prof. St. Jedlewskiego pozwoliły na zarysowanie sylwetki uczonego i dokonanie uogólnień charakterystyki jego osoby. Życie Jedlewskiego i okresy jego twórczości przypadały na szalenie burzliwe czasy w dziejach Polski, Europy i z bez przesady całego Świata. Jedlewski pochodząc z rodziny, która zrobiła wiele by on sam mógł się uczyć wykorzystał dana Mu szansę i dzięki swojemu uporowi, konsekwencji jak również innym cechom swojego charakteru mógł dokonać tyle dla Polskiej nauki, jak również na polu działalności społecznej. Sam doświadczony przez więzienie, później niezbyt przychylne potraktowanie przez ówczesne władze w Polsce nie zniechęca się, ale przyrzeka zrobić wszystko co będzie możliwe by pomagać ludziom, młodzieży szczególnie. Owocem jego jakże intensywnego życia obfitującego w wiele przykrości, również osobistych – strata córki nie poddaje się i zwięcza swoje wysiłki intelektualne stworzeniem nowej dziedziny naukowej – resocjalizacji. Tym samym zapoczątkowuje nowe trendy , nowe cele badawcze a przy tej okazji ukazuje po przez swoje publikacje wystąpienia i treści zawarte w licznych artykułach jak wiele jest jeszcze do zrobienia na polu wychowania w zakładach poprawczych i innych instytucjach zajmują cuch się wychowaniem młodzieży niedostosowanej społecznie. W kręgu zainteresowania Jedlewskiego były problemy metody i twierdzenia związane z pedagogiką resocjalizacyjna, wiele mówił o systemie dyscyplinarno izolacyjnym w Polsce. Zajmował się również negatywna funkcją kary i dyscypliny narzucone w procesie resocjalizacji., wiele poświecił uwagi roli wychowawcy w systemie dyscyplinarno – izolacyjnym, poświecił się rozważaniom na temat postaw nieletnich w stosunku do siebie i dorosłych w warunkach środowiska zakładu zamkniętego. Nie były mu również obce problemy psychiki nieletnich przebywających w zakładach resocjalizujących.
Wiele uwagi poświecił również działalności integracyjnej w kontekście niezbędnego warunku efektywności oddziaływań resocjalizacyjnych. Zwięczeniem jego pracy rozważań i doświadczeń w tej materii Jedlewski przedstawił zarys reformy systemu resocjalizacyjnego w Polsce. Szkoda tylko, że wiele z jego pomysłów nie została wcielona w życie, stoją tu na przeszkodzie warunki finansowania systemu penitencjarnego w Polsce, obawa przed nowatorstwem w procesie wychowania resocjalizującego. Jednak pocieszające jest to, że dzisiejsza resocjalizacji prócz ciągłego rozwoju zapoczątkowanego przez jej twórcę ciągle się rozwija. Plany reorganizacyjne w systemie resocjalizacji coraz częściej odchodzą od tradycyjnego systemu izolacji w wychowaniu resocjalizacji a coraz częściej mówi się o metodach wychowawczych poza zakładami zamkniętymi – kuratela zawodowa i inne programy probacyjne. Profesor Jedlewski prócz wielu inicjatyw naukowych również działał
na polu społecznym. Przykładem może być utworzona przez niego spółdzielnia mieszkaniowa. Praca naukowa Prof. Jedlewskiego skupia się na badaniu podkultury przestępczej i podkultury przemocy. Jest on twórcą Pedagogiki Resocjalizacyjnej a jego koncepcje pedagogiczne są bardzo ciekawe i warte podjęcia próby zainicjowania ich kontynuacji. Sama Pedagogika Resocjalizacyjna jako dyscyplina naukowa zawdzięcza swoją odrębność właśnie Prof. Jedlewskiemu. Dzięki niemu istnieje jako dyscyplina naukowa, ma swoje zaplecze naukowe.
Profesor Stanisław Jedlewski zmarł w 1992 roku.
Powyższa próba rozważań na temat życia i twórczości, działalności St. Jedlewskiego otwiera drogę do podjęcia dalszych szczegółowych badań i analiz Jego twórczości pedagogicznej w ujęciu metodologicznym i merytorycznym.