Dziedzictwo kulturowe Bochni

Bochnia jest jednym z najstarszych osad Małopolski. Pierwszą wiadomość o jej istnieniu zawiera dokument z klasztoru Bożogrobowców z 1198roku o nadaniu solnym. Zapewne jeszcze długo Bochnia byłaby jedynie osadą górniczą – prowadzącą co prawda ożywione i rozległe kontakty handlowe (czemu sprzyjało jej położenie przy ważnych szlakach komunikacyjnych) – ale tylko osadą, gdyby nie odkrycie tutaj w 1248 roku soli kamiennej. Było to pierwsze odkrycie soli na ziemiach polskich, toteż uruchomienie wydobycia nie było sprawą prostą, zarówno pod względem technicznym, jak i finansowym. Nastąpiło to w roku 1251.
W dwa lata później pomny na profity płynące z Bochni, książę Bolesław Wstydliwy wydał w Korczynie 27 lutego 1253 roku akt lokacyjny miasta Bochni z licznymi przywilejami; miasto otrzymało polską nazwę Bochnia, choć w akcie lokacyjnym wymieniono również niemiecką nazwę osady Salzberg – Solna Góra (góra – ówczesna nazwa szybu), a to ze względu na zamieszkujących wówczas w Bochni licznych przybyszów ze Śląska.
Górniczy rodowód Bochni znalazł odbicie w pieczęciach – rady i ławy miejskiej. Na najstarszej zachowanej pieczęci, przywieszonej przy dokumencie z 1364 roku widnieją trzy narzędzia zwrócone trzonkami w dół. Pośrodku młot dwustronny(tzw. pucka, lub kijania), pod obuchem młota z prawej strony motyka zwana też gracą, z lewej kilof. Części żelazne ozdobione są sześcioramiennymi gwiazdkami. Kopalnia przez wieki dawała utrzymanie mieszkańcom miasta i okolicznych miejscowości. W nadziei na dostatnie życie przybywali tu przybysze z odległych miast a także z zagranicy. To właśnie Żupie zawdzięcza swój prężny rozwój bocheńskie rzemiosło, wytwarzające wyroby na jej potrzeby; pierwszy cech powstał w 1316 roku, w latach największej świetności miasta było ich 13.
Dzięki korzystnemu położeniu miasta przy szlakach handlowych z zachodu Europy na Ruś i do Azji Mniejszej oraz z Węgier nad Morze Bałtyckie, Bochnia została włączona w międzynarodową wymianę handlową, stając się ważnym ośrodkiem tranzytowym. Wzrostowi zamożności Bochni i jej mieszkańców sprzyjały liczne przywileje książęce i królewskie. W przywileju Bolesława Wstydliwego otrzymała Bochnie uprawnienia jakich nie miało wówczas żadne miasto w Polsce. Poszerzyli je jeszcze Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki, któremu Bochnia zawdzięcza największy rozkwit. Za jego panowania wzniesiono ratusz, mury obronne, w 1357 roku powstał szpital – przytułek dla górników, jeden z pierwszych na ziemiach polskich. O wysokim poziomie życia w Bochni świadczyć może fakt, iż już w XV wieku miasto posiadało wodociąg miejski (tzw. rurmus). Niestety wszystkie te świadectwa świetności Bochni i zamożność jej mieszkańców nie przetrwały do naszych czasów. Podczas wojen szwedzkich 1655 – 1657 zrujnowano umocnienia miejskie, kościół parafialny, podupadł ratusz.
1. Dawny zamek żupny. Pierwsze dane o nim pochodzą z 1368 roku. Była to budowla gotycka, przebudowywana potem wiele razy. W zamku znajdowała się zbrojownia oraz wiele pomieszczeń, w tym pokoje w których zatrzymywali się odwiedzający miasto królowie. Dzisiaj o istnieniu zamku żupnego świadczą jedynie gotyckie sklepienia w domu nr3.
2. Rynek Górny zwany Małym, to najstarszy plac Bochni. Dzisiaj stoi tu kościółek szkolny p w. Św. St. Kostki.
3. Ratusz miejski. Pierwsza wiadomość o ratuszu pochodzi z 1378 roku. Początkowo była to budowla gotycka z wieżą z której trębacz „trąbił godziny” , ucierpiał bardzo w czasie pożaru w 1561 roku, potem już nie odzyskał swej dawnej świetności. Austriacy polecili w 1794 roku rozebrać ratusz, gdyż groził zawaleniem.
4. Szyb Regis. Do czasu wybicia szybu Campi był to jeden z najzasobniejszych szybów bocheńskich. Jako szyb wydobywczy pracował do XVIII wieku, później Regis był już tylko szybem wentylacyjnym. Obecnie jest zabetonowany, a o jego istnieniu świadczy tylko wózek kopalniany z tablicą pamiątkową.
5. Szyb Gazaris. Jeden z najstarszych szybów bocheńskich. Wybito go w połowie XIII wieku. Szyb znajdował się nad samym brzegiem potoku Babica. To tu prawdopodobnie odkryto sól kamienną. Z powodu problemów związanych z wodą zalewającą szyb zasypano go ostatecznie w 1842 roku.
Okres największego rozwoju Bochni przypada na XIV – XVI wiek. W XIV i XV wieku zaliczano ją obok Krakowa i Sandomierza do największych miast Małopolski. W wieku XV Bochnia wchodziła w skład Sądu Sześciu Miast Prawa Niemieckiego.
Dobrobytowi towarzyszył także rozwój kulturalny. W średniowieczu i odrodzeniu tworzyli w Bochni liczni malarze, rzeźbiarze, literaci zatrudniani na miejscu bądź na zamku w pobliskim Wiśniczu. Od XV wieku działała w Bochni szkoła miejska, ściśle związana z uniwersytetem krakowskim. Od XVII wieku miasto słynęło z cudownego obrazu maryjnego w kościele dominikanów, do którego pielgrzymowali mieszkańcy Małopolski, Śląska, Spisza i Orawy; działał także klasztor bernardynów.
Niestety już od drugiej połowy XVI wieku zaczyna się powolny zmierzch świetności Bochni, który później przeradza się w upadek miasta. Rozwojem miasta zachwiały pożary, ale największą przyczyną był regres Żupy, który nastąpił na skutek zaniedbań w eksploatacji złóż oraz rabunkowej gospodarki jej administratorów.
Wiek XVII był dla Bochni pasmem ciągłych nieszczęść: epidemii, przemarszów wojsk, podpaleń, rabunków. W połowie XVII wieku w Bochni przebywały wojska szwedzkie, łupiąc ją doszczętnie, „dzieła” dokończyły oddziały siedmiogrodzkie Franciszka Rakoczego i później Kozacy, w wyniku czego w 1664 roku w Bochni przetrwały zaledwie 54 domy.
W owym czasie ogromnie spadł prestiż władz samorządowych tak wcześniej wysoki. W 1709 i 1751 roku miasto nawiedziły kolejne pożary. W 1768 roku Bochnię zajęły oddziały konfederacji barskiej, które wyparte zostały wkrótce przez wojsko królewskie. W tym czasie miasto siedmiokrotnie przechodziło z rąk do rąk. W luty 1772 roku Bochnię zajęły wojska rosyjskie, a w czerwcu tego roku, w wyniku I rozbioru Polski Austriacy, pod rządami których pozostawała do 1918 roku.
Końcem XVIII wieku zlikwidowano oba bocheńskie klasztory (Bernardynów i Dominikanów), rozebrano resztki murów miejskich i ratusz, utworzono cyrkuł bocheński – jednostkę administracji zaborczej, sięgający na wschodzie do rzeki Białej pod Tarnowem, a na zachodzie graniczący z Krakowem. W 1867 roku cyrkuł stał się (znacznie okrojony) podstawą utworzenia powiatu bocheńskiego. Siedzibą cyrkułu został podominikański budynek (obecnie Muzeum im. St. Fischera).
W 1817 roku w Bochni założone zostało gimnazjum, co przyczyniło się do ożywienia intelektualnego miasta. W latach 1822 – 1826 w Bochni miało przejściowo swoją siedzibę biskupstwo tynieckie i seminarium duchowne, co z pewnością również nie pozostawało bez wpływu na ożywienie umysłowe miasta. Jednak faktyczne odrodzenie nastąpiło dopiero końcem XIX wieku, do czego niewątpliwie przyczyniło się uruchomienie w 1856 roku linii kolejowej Wiedeń – Kraków – Dębica, przebiegającej przez Bochnię. W tym okresie wybudowano nowe domy, kształtujące reprezentacyjne ulice. W 1908 roku powstał jeden z najnowocześniejszych wtedy wodociągów miejskich w Galicji, w latach późniejszych miasto skanalizowano. Kopalnia soli została zmodernizowana, jednak szybki rozwój konkurencyjnych salin wschodnio galicyjskich spowodował, że nigdy już nie odzyskała dawnego znaczenia.
Bochnia przełomu stuleci kwitła pod względem życia kulturalnego. W 1886 roku powstała pierwsza biblioteka publiczna, gimnazjum osiągnęło bardzo wysoki poziom dydaktyczny, działały liczne stowarzyszenia, związki akademickie i inne. W 1913 roku otwarto pierwsze stałe kino.
W czasie I wojny światowej okolice Bochni i samo miasto były terenem walk wojsk austriackich i rosyjskich. Armia rosyjska niechlubnie wpisała się w karty historii miasta licznymi grabieżami i krwawymi mordami na mieszkańcach łupionych terenów. Lata międzywojenne zaznaczyły się pewnymi osiągnięciami w gospodarce miasta, które nie zdołały jednak umocnić podstaw gospodarczych Bochni, głównie z powodu kryzysu jaki przeżywała kopalnia (groziła jej nawet likwidacja).
Sześć lat II wojny światowej to podobnie jak w całym kraju, okres terroru hitlerowskiego. W grudniu 1939 roku miała w Bochni miejsce jedna z pierwszych egzekucji na ziemiach polskich, gdzie okupant zastosował zasadę zbiorowej odpowiedzialności. 16 grudnia 1939 roku Jarosław Z. Krzyszkowski i Fryderyk Piątkowski – członkowie organizacji „Orzeł Biały” – dokonali zuchwałego napadu na posterunek policji niemieckiej. W wyniku parogodzinnej walki zabici zostali dwaj policjanci, w tym komendant posterunku, ciężko ranni byli także dwaj Polacy. Następnego dnia obaj zostali powieszeni na słupie latarni przed posterunkiem, a w mieście dokonano aresztowań oraz wyprowadzono z aresztu Sądu Grodzkiego 29 osób z Bochni i okolic, osadzonych tam za drobne wykroczenia. Całą 52 osobową grupę przepędzono z rękami do góry na wzgórze Uzbornia, gdzie grupami zostali rozstrzelani i pochowani w dwóch dołach. Na miejscu egzekucji pochowano również Piątkowskiego i Krzyszkowskiego, których ciała zdjęto z latarni dopiero po czterech dniach. Łapanki, wywóz do obozów koncentracyjnych, deportacje na przymusowe roboty do Niemiec – wszystko to stało się udziałem mieszkańców Bochni i jej okolic, wspomnieć należy także o krwawej likwidacji getta Żydowskiego w 1943 roku.
Opisany przykład napadu na posterunek policji niemieckiej to nie jedyny przykład oporu stawianego okupantowi. W okolicach Bochni działały oddziały Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i innych formacji konspiracyjnych. Na terenie całego powiatu bocheńskiego znakomicie zorganizowane było tajne nauczanie.
Przez ostatnich kilkadziesiąt lat Bochnia powiększyła swój obszar i liczbę ludności. Od 1973 roku miasto powiększyło swe granice administracyjne o Chodenice, Dołuszyce, Kurów, Kolanów, część Krzeczowa, Gorzkowa, Słomki i Krzyżanowic. W wyniku zmian w podziale administracyjnym kraju przeprowadzonych w 1975 roku został zlikwidowany powiat bocheński, a Bochnię przeniesiono z województwa krakowskiego do nowoutworzonego tarnowskiego. Od stycznia 1999 roku Bochnia na powrót jest siedzibą powiatu i wchodzi w skład województwa małopolskiego.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe z największym osiedlem Niepodległości. Powstała nowoczesna sieć dróg. W 1984 roku oddano do użytku obwodnicę omijającą miasto od południa, co znacznie zmniejszyło ruch samochodowy w centrum. W tym samym czasie wzniesiono dwa kościoły: św. Pawła na wzgórzu Kolanowskim i św. Jana Nepomucena w pobliżu osiedla św. Jana.
Bochnia jest najstarszym miastem położonym w granicach obecnej Małopolski. Położona jest w połowie drogi między Krakowem a Tarnowem nad rzeką Rabą, z której dostarczana jest woda dla jej mieszkańców. Leży na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. Takie rozlokowanie decyduje o niezwykłej malowniczości miasta, bowiem w części południowej teren jest pagórkowaty, natomiast w północnej – równinny. Wcinające się w samo miasto wzgórza z kompleksami leśnymi oraz bliskie sąsiedztwo Puszczy Niepołomickiej nadają mu niepowtarzalny urok. W Bochni zamieszkuje prawie jedna trzecia ludności całego powiatu, czyli ponad 30 tysięcy osób.
Bochnia i powiat bocheński to nie tylko zabytki i bogactwo form przyrody. Od zawsze lokalna gospodarka związana była z kopalnią soli. Jednak od kilku lat wydobycie tego surowca zeszło na drugi plan. Ten najstarszy zakład wydobywczy w Europie, w którym działalność górnicza trwała ponad 750 lat, to podziemny labirynt solnych komór i korytarzy. Solne ściany i stropy sprawiają, że przepływające przez nie powietrze nasycone jest mikroelementami niezbędnymi do właściwego funkcjonowania organizmów żywych. Przez cały rok utrzymuje się tu stała temperatura, wysoka wilgotność i stopień jonizacji oraz duża zawartość chlorków sodu. Ten specyficzny mikroklimat kopalni leczy choroby górnych dróg oddechowych, astmę i dolegliwości alergiczne. Podziemne uzdrowisko dysponuje obecnie 220 łóżkami dla amatorów pobytów nocnych. Kuracjusze mają do dyspozycji salę gimnastyczną, boisko sportowe, kawiarnię i wydzieloną część taneczną. Naziemna część uzdrowiska składa się z komfortowego hotelu oraz centrum rehabilitacji i odnowy biologicznej, które proponuje kuracjuszom między innymi: kąpiele perełkowe i solankowe z hydromasażem, okłady borowinowe, krioterapię, kinezyterapię. Właśnie dlatego Uzdrowisko Kopalni Soli Bochnia, funkcjonujące na bazie tej najstarszej kopalni w Europie stanowi największą atrakcję turystyczną Bochni.
W 1981 roku zabytkowe wyrobiska zostały wpisane do rejestru zabytków, a w roku 2000 Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski podjął decyzję o uznaniu bocheńskiej żupy za Pomnik Historii. Podziemne wyrobiska zostały także udostępnione turystom. Zjazdy odbywają się szybem Sutoris – od XIII wieku nieprzerwanie czynnym. Mała piętrowa winda zwozi kuracjuszy i zwiedzających na głębokość 223metrów. Potem spacer lub przejażdżka kolejką kilkusetmetrowym głównym traktem komunikacyjnym na poziomie August w kierunku szybu Campi. Charakter kopalni w Bochni jest specyficzny i niepowtarzalny, sprawia ona wrażenie autentycznie starej i surowej. Jest zdecydowanie mniejsza od Wieliczki i nie ma tu przepychu wielickiego muzeum, dzięki temu jednak daje autentyczne wyobrażenie o pracy wykonywanej tu przez 750 lat.
Podziemna kaplica nosi imię patronki górników solnych – błogosławionej Kingi. Z jej postacią wiąże się legenda dotycząca odkrycia soli w Bochni. Głosi ona mianowicie, że cenny kruszec został odkryty w sposób cudowny właśnie dzięki błogosławionej Kindze. Była ona córką króla Beli IV, żoną księcia krakowsko-sandomierskiego Bolesława Wstydliwego. Ojciec podarował córce kopalnię soli w Marmarosz, Kinga średniowiecznym zwyczajem, biorąc ją w posiadanie wrzuciła do żupy solnej swój pierścień. Kiedy przyjechała do Polski, zaprowadziła swego małżonka do niewielkiej osady nad Babicą i nakazała kopać szyb w ogródku pewnego szewca. W pierwszej wydobytej grudce soli odnaleziono pierścień, który królewna wrzuciła do szybu w dalekim Siedmiogrodzie. Wybudowany w tym miejscu szyb nazwano Sutoris, co znaczy szewczy. Co prawda historycy inaczej tłumaczą odkrycie złoża solnego w Bochni, w zupełnie nie cudowny sposób, jednak górnicy wielką czcią otaczają bł. Kingę przypisując jej zdziałanie licznych cudów, m.in. cudowne ugaszenie pożaru w mieście i żupie.
Ołtarz bł. Kingi jest głównym wyposażeniem prezbiterium podziemnej kaplicy. Z soli wykuto ambonę i cztery figury świętych. Pomieszczenie nie jest tylko martwym obiektem muzealnym – kilka razy w roku celebrowane są tutaj msze, zdarzały się przypadki zawierania związków małżeńskich. W komorze kieratowej i komorze Rabsztyn ogromne wrażenie sprawiają wiernie zrekonstruowane drewniane kieraty. Zaprzęgano do nich konie, o które w Bochni szczególnie dbano. Jeden z pracowników zajmował się tylko zwierzętami, dobrze je karmiono, począwszy od XVIII wieku mogły przynajmniej raz w roku zobaczyć słońce. Ostatnie dwa konie opuściły kopalnię w 1956 roku.
Kopalnia przez ponad siedem stuleci kształtowała charakter Bochni. Wieże wyciągowe szybów Campi, Trinitatis, Sutoris, a także inne obiekty naziemne żupy wyróżniają krajobraz Bochni spośród dziesiątków innych miast. Nie zachowała się niestety większość szybów. Miejsca w których się znajdowały oznaczone zostały wózkami kopalnianymi.
Kopalnia jest najcenniejszym zabytkiem Bochni, jednak godne uwagi są również inne obiekty i miejsca. Do takich należy niewątpliwie bocheńskie centrum z Rynkiem, które przetrwało w średniowiecznym układzie urbanistycznym, jeszcze z czasów lokacji. Urokliwe kamieniczki pochodzą z XVII-XIX wieku. Spokojne uliczki zachowały swoje szesnastowieczne nazwy: Oracka, Solna Góra, Floris. Szereg ulic nosi nazwy związane z górnictwem solnym.
Cennym zabytkiem sztuki sakralnej jest majestatyczny kościół farny (od 1997 roku bazylika mniejsza), ufundowany w 1253 roku. Obecny wzniesiony ok. 1440 roku, wielokrotnie przebudowywany, ozdobiony gotycką fasadą. Wnętrze barokowo-rokokowe. Bazylika jest sanktuarium maryjnym (znajduje się tu cudowny, koronowany w 1934roku obraz Matki Bożej Bocheńskiej). Obok fary stała do niedawna drewniana dzwonnica z początku XVII wieku, jedna z najpiękniejszych w Polsce, która spłonęła w 1987 roku. Dziś podziwiać można jej udaną rekonstrukcję.
Każdy kto zawita do Bochni powinien odwiedzić muzeum . Mieści się ono przy bocheńskim rynku w dawnym klasztorze dominikanów – dwuskrzydłowym, późnobarokowym budynku. W 2000 roku budynek ten został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego. Założone w 1959 roku nosi obecnie imię swojego założyciela i zarazem pierwszego kustosza Stanisława Fischera. Mimo, że przedmiotem jego działalności jest zasadniczo Ziemia Bocheńska, jest czymś więcej niż instytucją o znaczeniu regionalnym. Zaskakuje swym bogactwem ekspozycja kultur pozaeuropejskich (Afryka, Azja, Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Oceania). Różnorodnością i dobrymi nazwiskami szczyci się galeria malarstwa polskiego XIX i XX wieku (Boznańska, Makowski, Malczewski, Fałat, Wyczółkowski). Muzeum posiada cenne zbiory rękopiśmienne m. In. Królewskie dokumenty pergaminowe. Pokaźna jest też kolekcja pamiątek historycznych związanych z Bochnią i jej okolicą, zbiór około 200 świątków, ciekawa grafika ludowa, ceramika, są też obrazki Nikifora. Muzeum prowadzi szeroką działalność naukowo-badawczą i publikuje wyniki badań m.in. w serii Biblioteka Spotkań Muzealnych i w „Roczniku Bocheńskim”. Jest laureatem nagród Ministra Kultury i Sztuki w konkursie „Najciekawsze wydarzenie muzealne roku”
Obok zabytków Bochnia może poszczycić się niewątpliwie jedną z najlepszych firm w Polsce – przedsiębiorstwem „Stalprodukt S.A.”, wytwarzającym w oparciu o najnowsze technologie kształtowniki stalowe gięte, ochronne bariery drogowe, blachy i taśmy elektrotechniczne krzemowe.
W Bochni rozwija się prężnie przemysł chłodniczy – w licznych zakładach produkowane są zamrażarki i witryny chłodnicze. Wśród firm prowadzących tego typu działalność należy wymienić: „Bolarus S.A.”, „Cold”, „Igloo”, „Cebea”, „Mawi”. Ponadto na terenie Bochni działa bardzo nowoczesny zakład przetwórstwa rybnego „Contimax”, Zakład Produkcyjny Krakowskich Zakładów Zielarskich „Herbapol”, Palarnia Kawy „Segafredo Zanetti” oraz wiele mniejszych zakładów pracy ważnych dla społeczności lokalnej: zakłady usługowe, stacje, kawiarnie, restauracje, urzędy, sklepy, banki, szpital, ośrodki zdrowia i wiele innych.
Miasto posiada dobrze rozwiniętą komunikację i dogodne połączenia z wieloma miastami w Polsce.
W Bochni kwitnie życie kulturalne. Oprócz wspomnianego już muzeum prężnie działa Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Wiktora. Biblioteka, wraz z 6 filiami spełnia ważną rolę w życiu kulturalnym miasta. Osiągane przez nią wyniki czytelnicze należą do najwyższych w województwie małopolskim.
Miejski Dom Kultury prowadzi działalność z zakresu wychowania, edukacji i upowszechniania kultury w mieście. Skupia dzieci, młodzież oraz dorosłych w 24 sekcjach tematycznych. Prowadzone są tu między innymi zajęcia baletu form nowoczesnych, działa klub tańca towarzyskiego, klub seniora, klub fantastyki oraz sekcje: plastyczna, modelarstwa lotniczego, brydża sportowego, szachowa, teatralna. Prowadzony jest kurs wokalno – aktorski, dziecięcy zespół wokalno – taneczny, teatrzyk lalkowy oraz nauka gry na gitarze i perkusji.
Aktywnie działają stowarzyszenia i organizacje pozarządowe, a wśród nich Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej oraz Stowarzyszenie Nowej Kultury założone przez studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uczniów I Liceum Ogólnokształcącego i Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiśniczu.
W Bochni działa również Chłopięcy Chór Pueri Cantores Sancti Nicolai, Dziewczęcy Chór Parafialny Puellae Sancti Pauli, Kwartet Smyczkowy „ARCO” itd.
Tutaj mieszka i tworzy znany wokalista rockowy – Marek Piekarczyk oraz znakomici artyści plastycy: Józef Mularczyk, Lucyna i Andrzej Błasiak, Ryszard Ciećkiewicz, rzeźbiarz „świątków” - Stanisław Opaliński, czy twórca unikatowych szopek krakowskich – Leszek Jaglarz oraz wielu innych.
W Bochni znajduje się 5 przedszkoli i Miejskie Centrum Dzieci i Młodzieży „Ochronka”.
Młodzież szkolna uczęszcza do 5 szkół podstawowych i 2 gimnazjów. Mieszkańcy Bochni i okolic mogą kształcić się w 5 szkołach ponad gimnazjalnych, kilku policealnych oraz studiować w Wyższej Szkole Ekonomicznej.
Swoje zdolności muzyczne mogą rozwijać w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia, a dzieci ze specyficznymi zaburzeniami rozwoju mogą rozwijać się pod okiem specjalistów w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym.

Z parku na wzgórzu Uzbornia rozciąga się malowniczy widok na miasto i Puszczę Niepołomicką. O dużej atrakcyjności turystycznej stanowi także bliskie sąsiedztwo Beskidu Wyspowego i Sądeckiego – znanych regionów turystycznych i wypoczynkowych w połączeniu z dobrze rozwiniętą bazą hotelową oraz krytym basenem.
Ekologicznie czysty region, obiekt muzealny, niepowtarzalna atmosfera miasta to nie wszystkie atrybuty Bochni. Ciekawe są okolice z dworkami podmiejskimi, zespołem barokowych i renesansowych budowli z XVII wieku w Nowym Wiśniczu, Lipnica Murowana z zabytkami budownictwa drewnianego.
Warto więc zwiedzić i poznać nie tylko samo miasto lecz także i jego okolice.

Opracowała : Jolanta Burzyńska
na podstawie książki Jana Flaszy „Bochnia – przewodnik po mieście”