Gry i zabawy rozwijające umiejętnośc czytania ze zrozumieniem i pisania - warsztaty dla rodziców dzieci 6 - letnich

CELE:
• Usprawnianie analizy i syntezy fonemowej wyrazów
• Doskonalenie spostrzegawczości i pamięci wzrokowej
• Rozwijanie umiejętności skupienia uwagi
• Podnoszenie poziomu sprawności grafomotorycznej ręki

METODY: aktywizujące

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Hasła dotyczące prawidłowego przebiegu pracy z dzieckiem ze zwróceniem uwagi na osiąganie sukcesu (umieszczone na tablicy), obrazki ze ślimakami niosącymi różne rzeczy, wędka, nakrywki białe, czerwone i niebieskie, rebusy sylabowe, domino sylabowe, jeżyk do zabawy w kole, chusta animacyjna, klasery z obrazkami, cyframi i litery alfabetu ruchomego, plansza do gry „Wyścig z niespodziankami”, tablica, kreda, kostka do gry, obrazki przedstawiające różne przedmioty, plansza do czytania mapy, kolejka wykonana z kopert, domino obrazkowo – wyrazowe, obrazki do pary, karty pracy do rozwijania sprawności grafomotorycznej, tekst do czytania ze zrozumieniem (dla rodziców), tablica i kreda, tekst „Bajki o czterech królewiczach”, kolorowe karteczki, kwestionariusz „Ankiety dla rodziców”, odtwarzacz CD, płyta z muzyką relaksacyjną.

PRZEBIEG SPOTKANIA:

1. Zabawa integracyjna na podstawie „Bajki o czterech królewiczach”.
2. Wprowadzenie do tematu warsztatów. Zapoznanie rodziców z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi umiejętności czytania:
• Wyjaśnienie pojęć: głoska – litera, nagłos, śródgłos, wygłos, analiza, synteza.
• Podział wyrazu na sylaby, głoski: samogłoski i spółgłoski (różnicowanie), układania schematu i modelu wyrazów.
• Prawidłowy kierunek czytania i pisania, również dla dzieci leworęcznych.
3. Przedstawienie rodzicom propozycji gier dydaktycznych, zabaw i ćwiczeń doskonalących umiejętność czytania i pisania do wykorzystania w domu – zapoznanie z regułami gier. (patrz: załącznik nr 1)
Przeprowadzenie 5 z nich z rodzicami: (patrz: załącznik nr 1 )
a) Odkodowywanie znaków (piktogramów) metodą Wygotskiego.
b) „Co znalazły ślimaki w ogrodzie?”
c) „Dodaj sylabę”
d) „Wybieranki literowe”
e) Zabawy z chustą animacyjną „Imiona”, „ Kolory”, „Morze”.
4. Wykonanie karty pracy – tekst ze zrozumieniem (test).
5. Ewaluacja warsztatów – wypełnienie „Ankiety ewaluacyjnej” przez rodziców.
Rozdanie rodzicom materiałów do wykorzystania w pracy z dzieckiem w domu (propozycje gier, zabaw i ćwiczeń).

Załącznik nr 1
Gry i zabawy rozwijające umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Czytanie to czynność rozpoznawania znaków pisarskich i głośne lub ciche ich wyrażanie oraz rozumienie myśli zawartych w czytanym tekście.
J. Pieter

Opanowanie techniki czytania stanowi bardzo ważny moment w życiu człowieka, dlatego trzeba dostarczyć dziecku motywacji do czytania. Musi ono zrozumieć, że umiejętność ta jest niezbędna w życiu, umożliwia bowiem zdobywanie informacji, ułatwia porozumiewanie się oraz dostarcza rozrywki. Równolegle z opanowaniem przez dziecko techniki czytania należy rozwijać zdolność rozumienia czytanego tekstu.
Kształtowanie u najmłodszych umiejętności czytania poprzez wzbogacanie słownictwa i pojęć, kształcenie zdolności rozumienia myśli, umożliwia osiągnięcie dojrzałości czytelniczej, która pozwala interpretować znaczenie czytanego tekstu. Jest to jednak proces złożony i długofalowy. Rozumienie czytanego tekstu to uchwycenie jego sensu.
Do zrozumienia całości tekstu potrzebne jest logiczne powiązanie treści słów zawartych w poszczególnych zdaniach oraz powiązania treści zdań, stanowiących całość tekstu, w logiczną strukturę myślową.
Umiejętność czytania i pisania to nie tylko niezbędny warunek opanowania we właściwym czasie treści programowych i prawidłowego funkcjonowania w szkole, umiejętność czytania i pisania decyduje o losach i przyszłości dziecka, o rozwoju jego osobowości i realizacji planów życiowych , o postawie wobec ludzi i otaczającego świata.
Czytanie wzbogaca sferę poznawczo – intelektualną człowieka i rozwija jego wartości moralno – społeczne.
W procesie czytania stosowaną metodą jest czytanie sylabowe, zwłaszcza dłuższych, wielogłoskowych wyrazów. Zgłoskowanie – jest to pośrednia forma czytania w drodze do osiągnięcia płynnego czytania całymi wyrazami. Metoda czytania sylabami ułatwia dziecku analizę wyrazów oraz zmniejsza wysiłek przy czytaniu wyrazów wielosylabowych.
Umiejętne kształtowanie zainteresowania dziecka czytaniem powinno stanowić istotny cel nauczania w okresie edukacji przedszkolnej.

Przykłady zabaw, ćwiczeń i gier dydaktycznych wspierających naukę czytania i pisania, które mogą być wykorzystywane w pracy z dzieckiem w domu:

1. Zabawa metodą Wygotskiego – odkodowanie znaków (piktogramów) i wyrażanie za pomocą ruchu lub też sylab czy liter. Umawiamy się z dzieckiem, że np. trójkąt to podskok, koło to klaśnięcie, kwadrat – tupnięcie nogą, a kreska – wymach ramion w górę. Rysujemy ciąg w/w znaków w dowolnej kolejności, a dzieci odgadują co się pod nimi kryje wykonując te właśnie ruchy.
2. Zabawa „Co znalazły ślimaki w ogrodzie?” – ćwiczenie analizy i syntezy fonemowej wyrazów. Na dywanie rozłożone są obrazki ze ślimakami niosącymi różne rzeczy. Dzieci stojące dookoła „łowią” wędką dowolny obrazek. Następnie dziecko dzieli na głoski nazwę przedmiotu na wybranym obrazku. Może też określić głoski w nagłosie, wygłosie czy śródgłosie.
3. Gra planszowa „Wyścig z niespodziankami” – ćwiczenie analizy i syntezy głoskowej wyrazów. Mogą brać w niej udział 2-4 dzieci. Dziecko rzuca kostką i przesuwa pionek o tyle pól do przodu, ile jest oczek na kostce. Jeśli uczestnik gry w drodze do mety znajdzie się na polu z obrazkiem, głoskuje jego nazwę przesuwając się o tyle pól do przodu.
4. Gra „Tajemnicza kostka” – wyodrębnianie kolejnych głosek w wyrazach i przeliczanie. Dzieci kolejno rzucają kostką. Liczba oczek na kostce oznacza liczbę głosek w nazwie obrazka. Zadaniem danego dziecka jest wybrać spośród leżących obrazków taki, w którego nazwie jest tyle samo głosek.
5. Zabawa „Dodaj sylabę” - tworzenie wyrazów poprzez dopowiadanie sylab. Dzieci siedzą w kole. N. podaje jeżyka dziecku siedzącemu obok i mówi sylabę, a ono dopowiada sylabę kolejną tworząc wyraz. Następnie mówi sylabę dla dziecka następnego, itd. Odczytywanie rebusów sylabowych. Prezentacja „Domina sylabowego”.
6. Zabawy z chustą animacyjną „Imiona”, „Kolory”, „Morze”. Niespodzianka – lizaki dla rodziców znalezione w chuście.
7. Zabawa „Pociąg wyrazowy” - wyodrębnianie głoski w wygłosie i wyszukiwanie wyrazu na tą głoskę. N. mówi wyraz, zadaniem dziecka jest podać wyraz na ostatnią głoskę wyrazu poprzedniego. Zabawa trwa dalej.
8. Gra dydaktyczna „Co, gdzie?” – odczytywanie wyrazów, orientowanie się na płaszczyźnie (górny, dolny róg, strona prawa, lewa, nad, pod, obok...). dzieci kolejno odczytują określone wyrazy umieszczone w różnych polach na planszy.
9. Zabawa „Wybieranki literowe” – usprawnianie analizy i syntezy słuchowej. Do zabawy wykorzystujemy przygotowane z kieszonkami klasery oraz zestaw cyfr i liter alfabetu ruchomego. W górnej części klasera umieszczamy obrazki, pod każdym z nich umieszczamy cyfry, które określają, którą literę z nazwy obrazka ma wybrać dziecko. Z liter alfabetu ruchomego dziecko wybiera wskazane litery, umieszcza je w dolnej części klasera i odczytuje wyraz.
10. Gra „Kolejka samogłoskowa” – wyodrębnianie samogłosek w nagłosie wyrazów, utrwalenie obrazu graficznego samogłosek. Przygotowujemy pociąg z wagonikami wykonanymi z kopert oznaczonych samogłoskami. Dzieci „łowią” wędką dowolny obrazek, wyodrębniają pierwszą głoskę w nazwie obrazka i „ładują” do odpowiedniego wagonika.
11. Odczytywanie rebusów, rozwiązywanie krzyżówek – doskonalenie analizy i syntezy fonemowej wyrazów, utrwalenie liter.
12. Gra „Domino obrazkowo - sylabowe” – rozwijanie umiejętności odczytywania wyrazów.
13. Układanie elementów wg wzoru, rysowanie danego układu elementów, dorysowywanie brakujących elementów – ćwiczenie spostrzegawczości i pamięci wzrokowej (karty pracy, np. buda dla psa, łamańce, układy geometryczne.)
14. Gra „Super detektyw” – ćwiczenie spostrzegawczości wzrokowej, koncentracji uwagi i pamięci wzrokowej. Rozkładamy obrazki odwrotną stroną, dzieci kolejno odkrywają po 2 obrazki. Jeśli okaże się, że są to obrazki rozpoczynające się tą samą głoską, to uczestnik zabiera je i odkrywa 2 kolejne obrazki. Jeśli rozpoczynają się na inną głoskę, odwracamy je i pozostawiamy z innymi do odkrycia, a obrazki odkrywa inne dziecko. Wygrywa ten, kto zbierze najwięcej obrazków.
15. Wyszukiwanie i zaznaczanie w tekście określonych liter lub sylab.
16. Tworzenie nowych wyrazów poprzez przestawianie liter.
17. Zabawa „Co widziałeś na ilustracji?” – opis ilustracji po demonstracji.
18. Wykonywanie ilustracji po wysłuchaniu lub obejrzeniu bajki.
19. Odwzorowywanie szlaczków literopodobnych, rysowanie po śladzie, łączenie kropek wg kolejności cyfr, labirynty.