Pamięć - jest to zdolność do zapamiętywania, czyli gromadzenia informacji i wykorzystywania jej, czyli odtwarzania.
Proces pamięciowy składa się z trzech etapów:
- rejestracja (kodowanie) - zależy od: nastawienia, zainteresowania, i organizowania pamięci. Ze względu na rejestrację dzielimy ludzi na: wzrokowców i słuchowców.
- przechowywanie (magazynowanie) - do tego celu służą trzy rodzaje pamięci:
*zmysłowa - gromadzi wrażenia napływające przez zmysły (dźwięki, obrazy, zapachy, smaki, dotyk), usłyszane rozmowy; trwa w pamięci najwyżej cztery sekundy.
*krótkoterminowa - analizuje wszystkie informacje docierające do mózgu z zewnątrz; jest wrażliwa na zakłócenia; działa jak sito - wybiera to co dana osoba chce zapamiętać; informacje pozostają w pamięci do 30 sekund, po czym są zapominane, jeśli nie przejdzie do pamięci długotrwałej.
*długoterminowa - przechowuje wszystko od paru minut do 70 lat.
Pamięć długoterminowa decyduje o naszej wiedzy. Pojawia się pytanie czy można nową informację przenieść szybko i skutecznie do pamięci długoterminowej? Tak, po pierwsze właściwie "kodując", przy użyciu odpowiednich technik, a po drugie - powtarzając to, co się zakodowało kilka, kilkanaście razy w ciągu 72 godzin.
- odtworzenie (przypomnienie) - stanowi proces wyszukiwania i wyciąganie na światło dzienne informacji.
- prawo rządzące zapamiętywaniem brzmi:
IM LEPSZE KODOWANIE - TYM ŁATWIEJSZE ODTWARZANIE.
Czynniki sprzyjające zapamiętywaniu:
*zmysły (wzrok, słuch, dotyk, powonienie),
*ruch,
*kolor,
*wyobrażenie wielkości,
*wyobrażenie ilości,
*atmosfera zabawy,
*stosowanie symboli,
*porządkowanie,
*numerowanie,
*pozytywne wyobrażenia,
*przesada,
TECHNIKI MNEMONICZNE (sprawnego zapamiętywania, oparte na wyobraźni i skojarzeniach; Mnemosyne - grecka bogini pamięci)
AKRONIMY - słowa utworzone z pierwszych liter wyrazów wchodzących w skład całej grupy np:
PWST - Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna
PWN - Państwowe Wydawnictwo Państwowe
Zapamiętywanie kolejności położenia planet względem słońca
Merkury Moja
Wenus Wiecznie
Ziemia Zapracowana
Mars Mama
Jowisz Jutro
Saturn Sama
Uran Usmaży
Neptun Nam
Pluton Placki
ŁAŃCUSZKOWA METODA SKOJARZEŃ (ŁMS) - system polega na łączeniu wyrazów (z listy) parami i tworzenia wyobraźni, obrazów kojarzonych przedmiotów.
FORMUŁA PAMIĘCI: PAMIĘĆ = OBRAZ + AKCJA
(zobaczyć obraz słowa na ekranie swojego umysłu, kojarzyć słowo z obrazem, układać ze słów i obrazów akcję; obraz - kolorowy, śmieszny, dynamiczny, przesadny, absurdalny, pozytywnym odczuwany wszystkimi zmysłami)
Mnemotechnika "HAKI" - rysunkowy system cyfr: (wspólne ustalenie symboli cyfr) np:
1. świeczka
2. łabędź
3. jabłko, serce, wrona
4. krzesło, schody
5. hak, sierp, dłoń
6. baran (rogi, koszyczek)
7. kosa, toporek
8. bałwan, okulary, gruszka
9. balonik, prysznic, parasol
10. tarcza i miecz
Zapamiętywanie metodą "Haków" 10 największych państw
1. Rosja (Cerkiew, Kreml, Car, Lenin)
2. Ukraina (Kozak, Czapka Kozacka, ukraiński barszcz)
3. Francja (Wieża Eiffla, żaby, ślimaki)
4. Hiszpania (byk, torreador)
5. Szwecja (wikingowie, potop szwedzki)
6. Niemcy (Hitler, Krzyżacy, mur berliński)
7. Finlandia (finka, sauna, lasy, nokia)
8. Norwegia (fiordy, poszarpane morskie wzniesienia)
9. Polska (orzeł biały)
10. Włochy (Juliusz Cezar, Koloseum, makaron, pizza)