Opis i analiza § 8.3.1 - na nauczyciela dyplomowanego

§ 8.3.1. Umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych, sprzyjających procesowi uczenia się.

A. METODY AKTYWIZUJĄCE

Metody aktywizujące pozwalają nie tylko rozbudzić w uczniu zainteresowanie przedmiotem, ale też sprawdzić jego wiedzę. Są przydatne nie tylko podczas lekcji, ale również w codziennym życiu, np. przy umiejętności wyciągania wniosków, myślenia analitycznego i krytycznego, łączenia zdarzeń i faktów w związki przyczynowo- skutkowe, umiejętności właściwego zachowania się w nowej sytuacji, komunikatywności, dyskutowania oraz kreatywności.
W celu poszerzenia swojej wiedzy oraz nabywania nowych kompetencji doskonaliłam się w zakresie stosowania metod aktywizujących. Uczestniczyłam w wideoszkoleniach metodycznych:
- „O metodzie badań, czyli jak radzić sobie z problemami badawczymi, hipotezami i nie tylko” (08.12.2021 r.), kształtujące umiejętności formułowania problem badawczego, hipotezy oraz wniosku. Podczas spotkania przedstawiono sposób analizowania zadań, różnicę między próbą kontrolną i badawczą oraz wyjaśniono, jak ważną umiejętnością jest odczytywania danych z wykresu. Wiadomości te wykorzystałam np. podczas lekcji w klasie V „Badanie świata organizmów”, w klasie VII realizując temat „Mechanizm oddychania”.

Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie odpowiednich wniosków jest metodą, która aktywizuje uczniów pozwalając zdobywać wiedzę przez praktyczne działanie.
-„Czym jest umiejętność krytycznego myślenia? Od teorii do praktyki” z cyklu „Edukacja na czasie”, prezentujące praktyczne sposoby na zaangażowanie i aktywizowanie uczniów podczas lekcji. 7.04.2022r.
-„Owady wokół nas. Dlaczego warto zbudować dla nich hotel?”, podczas którego zaprezentowane zostały praktyczne uwagi dotyczące wyboru miejsca, budowy domku, omówiono rolę owadów oraz pomysły na efektywne i angażujące zajęcia, które pomagają w nauce przyrody/biologii oraz ogólnym rozwoju dzieci. 04.12.2023r. Okazały się przydatne w czasie lekcji w kl. VI o budowie i znaczeniu owadów. Bedę chciała je też wykorzystać w przyszłości podczas zajęć rozwijających zainteresowania przyrodnicze uczniów lub w trakcie zajęć świetlicowych.
-„Wszystko o wodzie”(30.01.2024 r.), prezentujące ciekawe doświadczenia chemiczne, ukazujące właściwości wody, rodzaje mieszanin, wpływ różnych czynników na rozpuszczalność substancji stałej w wodzie oraz przykładowe karty pracy. Mogłam je wykorzystać podczas lekcji chemii w kl. VII np. „Fizyczne właściwości wody” czy „Rozpuszczalność substancji”, co dało możliwość większego zaciekawienia i zaktywizowania uczniów.
Poznałam i stosowałam skuteczne metody pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, stosując metody aktywizujące.
-Wzięłam udział w szkoleniu pt. „Praca z uczniem. Zróżnicowana klasa”, dotyczącym stosowania nowatorskich metod (technik) aktywizujących w pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, obowiązki nauczyciela, wychowawcy. 20.01.2022 r.

Na co dzień w swojej pracy stosowałam różnorodne metody aktywizujące, które rozbudzały aktywność twórczą uczniów, zapewniając pozytywną motywację do podejmowania zadań, a tym samym rozwijając wiarę we własne siły i możliwości.
W tym celu wykorzystywałam różnorodne metody, formy pracy, dostosowując je do wieku i możliwości psychofizycznych moich podopiecznych. Dobierałam je również do realizowanych treści oraz celu zajęć.
Najczęściej stosowanymi przeze mnie metodami były:
- Burza mózgów – jako „fabryka pomysłów”; metoda ta pozwoliła mi ocenić jaką wiedzą dzieci dysponują, co należy poszerzyć, co utrwalić, a co jest jeszcze zupełnie nieznane. Stosowałam ją bardzo często, np. podczas wprowadzenia nowych treści programowych.
- Drama – metoda pozwalająca wcielić się uczniom w postaci prezentowanych organizmów, organów itp. Stosowałam ją podczas wprowadzania nowych treści dotyczących wybranych grup organizmów, np. zwierząt, bakterii czy organów, np. kwiat, liść.
- Metoda tribondów, czyli zgadywanie słowa klucza na podstawie trzech skojarzeń,
na przykład: morskie – rosół – Cyklop = oko – wprowadzenie tematu o budowie narządu wzroku.
- Mapa skojarzeń – jako utrwalenie materiału podczas lekcji powtórzeniowych.
- Gry i zabawy dydaktyczne np. gra „1 z 5,6,...10”, stosowana przy podsumowaniu zajęć lub podczas lekcji powtórzeniowych. Polega na odpowiedzi na pytania dotyczące aktualnie omawianych treści materiału. Początkowo każdy z biorących udział odpowiada na 1-2 pytania zadane przez nauczyciela, następnie uczestnicy sami układali i zadawali pytania, wskazując osobę do odpowiedzi. Uczniowie, którzy zostają najdłużej w grze, nagradzani są cząstkową oceną lub plusami.
Ciekawą metodą dydaktyczną jest zabawa polegająca na odgadnięciu przez ucznia danego organizmu np. drzewa iglastego, płaza, gada lub określonej nazwy, np. choroby, narządu itp. Uczniowie ustalają jakie słowo ma odgadnąć chętny uczeń, który zadaje klasie kilka pytań (3-5). Pytania mają naprowadzić ucznia na „słowo, nazwę”, którą ma odgadnąć, ale odpowiedzi mogą być tylko potwierdzeniem lub zaprzeczeniem (czyli „tak” lub „nie”). Jeśli hasło zostanie pomyślnie odgadnięte, uczestnik nagradzany jest, np. plusem.
Stosowanie metod i technik aktywizujących przyczyniło się z pewnością do podniesienia motywacji uczniów do nauki i zainteresowania nauczanymi przeze mnie przedmiotami. Uczniowie podczas lekcji nie nudzą się, zadają pytania i aktywnie pracują. Dzięki odpowiednio dobranym metodom i technikom czas przeznaczony na realizację danych treści jest dobrze zagospodarowany i wykorzystany.
Wzbogaciłam warsztat pracy, wykonując pomoce do zajęć metodami aktywizującymi. Wspólnie z uczniami przygotowałam różne środki dydaktyczne. Były to modele biologiczne protistów, komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych, modele pręcikowo- kulkowe związków chemicznych, np. węglowodorów, wodorotlenków itp. Sporządziłam i wykorzystywałam gry dydaktyczne ( gry domino: pierwiastki, sole oraz zestawy wyrazowe dotyczące, np. cech i funkcji poszczególnych warstw skóry). Przygotowane pomoce wykorzystywałam w czasie lekcji biologii i chemii.

Efekty dla szkoły:
• Zwiększenie skuteczności oddziaływania na ucznia poprzez uatrakcyjnienie zajęć.
• Zaktywizowanie uczniów do samodzielnego poszukiwania informacji i twórczych rozwiązań.
• Polepszenie współpracy nauczyciela z uczniem poprzez stosowanie aktywnych metod nauczania.
• Podniesienie poziomu i jakości pracy szkoły poprzez lepszą organizację pracy własnej.

Efekty dla nauczyciela:
• Podniesienie jakości pracy w drodze stosowania skutecznych metod nauczania i bogatego warsztatu pracy.
• Satysfakcja z zaangażowania uczniów w pracę podczas moich zajęć.
• Wzbogacenie swojego warsztatu pracy o nowe pomysły.

B. NARZĘDZIA MULTIMEDIALNE I INFORMATYCZNE

Trudno jest wyobrazić sobie realizację działań związanych z pracą zawodową bez wsparcia urządzeń multimedialnych. Uważam, że technologie informacyjno - komunikacyjne wykorzystywane w odpowiedni sposób są wartościowym narzędziem wspomagającym rozwój uczniów. Wykorzystanie ich na zajęciach rozwija procesy poznawcze, spostrzegawczość, szybkość reakcji, pamięć, uwagę i myślenie. Niewątpliwie również stosowanie TIK uatrakcyjnia zajęcia.
1. Umiejętność korzystania z narzędzi multimedialnych i informatycznych jest dla mnie istotnym elementem procesu uczenia się i nauczania. Przez cały okres stażu doskonaliłam i wykorzystywałam umiejętności stosowania technik komputerowych do organizowania własnego warsztatu pracy.
Większość dokumentów opracowuję wykorzystując w tym celu komputer jako narzędzie mojej pracy. Są to przede wszystkim plany pracy, sprawozdania, programy zajęć, przedmiotowe systemy oceniania. Komputerowo wypisuję oraz drukuję testy konkursowe czy zgody na wyjścia szkolne uczniów. Posługuję się komputerem celem przygotowania sprawdzianów, kartkówek, kart pracy, regulaminów, testów konkursowych. Umiejętność obsługi komputera pozwala mi na efektywne przygotowanie scenariuszy lekcji, ankiet czy też materiałów na gazetki okolicznościowe.
Jako nauczyciel staram się zawsze systematycznie i skrupulatnie uzupełniać dokumentację. W dzienniku elektronicznym zamieszczam informacje dotyczące osiągnięć dydaktycznych uczniów, uwagi dotyczące ich zaangażowania lub zachowania, zadania domowe dla chętnych czy terminy prac pisemnych. Korzystanie z e-dziennika umożliwia mi także kontakty z rodzicami oraz z innymi nauczycielami mojej szkoły. Narzędzie to bardzo ułatwia pracę nauczycielom oraz Dyrekcji, ponieważ nie jesteśmy ograniczeni do wprowadzania informacji podczas swoich zajęć, ale możemy korzystać z e-dziennika bez limitów czasowych. Warunkiem jest jedynie posiadanie sprzętu multimedialnego, takiego jak komputer czy tablet z dostępem do Internetu.

2. Poszerzyłam umiejętność stosowania narzędzi informatycznych poprzez udział w szkoleniach online, np. :
- „Edukacja na czasie”. Atak na Ukrainę. Jak wspierać uczniów, budować relacje w klasach wielokulturowych oraz zapobiegać dyskryminacji (03.03.2022 r.)”
- Szkolenie „Lekcja: Enter”, 11.10.2023r. zorganizowane przez Lubelskie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli, dotyczące aktywizujących metod wspieranych technologiami informacyjno- komunikacyjnymi oraz wykorzystaniu ich na lekcji podczas realizacji procesu dydaktycznego.
Na zajęciach biologii i chemii wykorzystywałam filmy tematyczne i prezentacje multimedialne. Były to np. filmy z cyklu odwrócona lekcja: „Wirusy nie są żywe i kropka!”, „Protisty. Co to takiego i dlaczego warto coś o nich wiedzieć?”, „Mięczaki to twardziele...ślimaki, małże i głowonogi”, „Układ, przewód pokarmowy, trawienny...” oraz prezentacje, jak np.: „Glicerol, alkohole wielowodorotlenowe”, „Kwasy karboksylowe” czy „Tłuszcze” oraz wiele innych.
Promuję szkołę w środowisku lokalnym przygotowując materiały (np. zdjęcia i notatki z różnych akcji, spotkań, konkursów, wycieczek) do zamieszczenia na stronie internetowej szkoły i szkolnym Facebooku, np. akcja porządkowania grobów członków Wolontariatu na cmentarzu parafialnym w Podgórzu (10.1022 r. i 10.2023 r.), udział uczniów w Konkursie Wiedzy o Poleskim Parku Narodowym w Urszulinie (w latach szkolnych 2021/2022, 2022/2023, 2023/2024), spotkanie z pielęgniarką
w szkole (04.2024 r.).

3. Poszerzyłam umiejętność stosowania narzędzi multimedialnych:
Wykorzystywałam narzędzia multimedialne w pracy lekcyjnej oraz na zajęciach rewalidacyjnych czy świetlicowych. Były to na przykład quizy, testy interaktywne, zadania, krzyżówki interaktywne, wykorzystując m.in. https://wordwall.net/pl, https://pisupisu.pl, https://www.matzoo.pl, https://dyktanda.online.

Dzięki bogatej ofercie różnorodnych materiałów edukacyjnych, które wykorzystuję podczas zajęć, prowadzone przeze mnie lekcje stają się bardziej atrakcyjne dla uczniów i motywują do pracy.

4. Korzystam z internetowych narzędzi poszukiwania informacji i wiedzy, np.:
- portale i platformy dla nauczycieli, np. portaloswiatowy.pl, Portal edukacyjny Edux.pl,
- strony urzędów i instytucji oświatowych, np. Kuratorium Oświaty w Lublinie, Ministerstwo Edukacji i Nauki - Portal Gov.pl (www.gov.pl)

Dzięki możliwości korzystania z tych narzędzi uzyskiwałam dostęp do potrzebnych mi materiałów. Efektem mojej pracy był plan rozwoju zawodowego oraz sprawozdanie z jego realizacji.

- Tłumacze, np. translator, https://www.webtran.pl/ukrainian/ . Podczas pierwszego roku nauki uczniów z Ukrainy tłumaczyłam teksty tematów z podręczników na język ukraiński. W tym celu wykorzystałam tłumacz językowy – translator. Przetłumaczone teksty drukowałam i dawałam je uczniom do wykorzystania na lekcjach i w domu. Polecenia i pytania prac pisemnych (kartkówek i sprawdzianów) również tłumaczyłam dzieciom na język, którym posługiwały się na co dzień.
Dzięki przetłumaczonym tekstom i zadaniom uczniowie mieli ułatwioną możliwość zrozumienia omawianych przeze mnie treści przedmiotowych. Uzyskali pozytywne oceny końcowe.

5. W swojej pracy korzystałam z internetowych narzędzi komunikacji, takich jak dziennik elektroniczny, poczta e -mail, Messenger.
Uważam, że komunikatory, szczególnie poczta elektroniczna to bardzo przydatna forma komunikowania się, która głównie służy mi do kontaktowania się ze szkołą, uczniami i rodzicami. Wykorzystuję ją również do wymiany informacji i przesyłania materiałów. Dzięki korespondencji elektronicznej z nauczycielami, wymieniałam doświadczenia, materiały metodyczne oraz otrzymywałam cenne rady w kwestii awansu zawodowego. Dzięki poczcie elektronicznej dowiadywałam się również
o proponowanych szkoleniach.

6. Staram się popularyzować wykorzystywanie technologii komputerowej podczas różnych zajęć. W trakcie lekcji, zajęć świetlicowych i rewalidacyjnych często korzystam z pomocy zakupionych w ramach projektu Laboratoria Przyszłości: tablicy interaktywnej, rzutnika, magicznego dywanu, wizualizera, które pomagają uatrakcyjnić zajęcia. Szczególnie podczas zajęć rewalidacyjnych i świetlicowych często wykorzystuję magiczny dywan i tablicę interaktywną. Pomoce te wpływają na podwyższenie jakości nauki. Zwłaszcza dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych są cennymi narzędziami, które pomagają kształtować umiejętność myślenia, koncentrację uwagi, spostrzegawczość, uważne słuchanie i analizowanie, szybkość reakcji. Rozbudzają też ciekawość dzieci. Pozwalają także, przez odpowiednio dobrane gry, na wyzwalanie aktywności ruchowej oraz na wyciszenie się dziecka.

Są to pomoce dydaktyczne, które wspomagają moją pracę. Uczniom zaś pozwalają na wykorzystywanie nowoczesnej technologii w celu zdobycia nowych wiadomości i umiejętności. Efektem jest większa motywacja podopiecznych i ich zaangażowanie w proces dydaktyczny.
7. Zdobyłam doświadczenia i umiejętności w zakresie stosowania technologii informatycznej i komunikacyjnej w nauczaniu zdalnym.
Jednym z największych wyzwań, z jakimi spotkałam się w swojej karierze zawodowej było niewątpliwie nauczanie zdalne. W czasie pandemii musiałam się przestawić na inną formę nauczania. Prowadziłam zajęcia (wideorozmowy) z uczniami w czasie rzeczywistym przy pomocy aplikacji Messenger oraz platform Zoom i Microsoft Teams. W dość krótkim czasie nauczyłam się obsługi wyżej wymienionych platform.
Na lekcjach korzystałam z e-podręcznika “Biologia” WSiP w klasach 5-8. Podczas zajęć zdalnych opracowałam i przeprowadzałam testy interaktywne w celu monitorowania i oceniania osiągnieć uczniów za pomocą platformy edukacyjnej Eduelo.
Komputer i dostęp do Internetu okazał się niezastąpionym narzędziem edukacyjnym, bardzo ważnym źródłem informacji i przekazu. Dzięki temu podczas pandemii została zachowana ciągłość procesu nauczania.

Efekty dla szkoły:
• Kształcenie informatycznych kompetencji kluczowych uczniów.
• Unowocześnienie, a przez to uatrakcyjnienie pracy na zajęciach szkolnych.
• Prowadzenie zajęć z uczniami z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
• Ułatwienie i przyspieszenie kontaktu między wszystkimi stronami procesu nauczani (nauczyciel, dyrekcja, rodzice, uczeń).
• Estetycznie opracowane dokumenty szkolne.

Efekty dla nauczyciela:
• Podnoszenie efektywności pracy zawodowej.
• Poznanie i stosowanie metod i technik elektronicznych kształcenia na odległość.
• Stosowanie urozmaiconych, skutecznych metod oddziaływania na dzieci (obrazowych, graficznych, czynnościowych).
• Stworzenie własnej bazy materiałów dydaktycznych.
• Możliwość wielokrotnego wykorzystywania opracowanych zasobów.