Zastosowanie metody projektu jako narzędzia wzbogacającego proces kształcenia ogólnotechnicznego na lekcjach techniki

1. Nazwa zajęć:

„Zastosowanie metody projektów jako narzędzia zbogacającego proces kształcenia ogólnotechnicznego na lekcjach techniki"

2. Cel zajęć:

Zadaniem współczesnej szkoły jest umożliwienie uczniom wszechstronnego rozwoju.
W zakresie techniki na etapie gimnazjum zadanie to polega na przygotowaniu młodzieży do życia, taki sposób aby potrafiła odnaleźć swoje miejsce
w obecnym stanie rozwoju społeczeństwa określanego mianem cywilizacji technicznej. Cel edukacji ogólnotechnicznej to wyposażenie uczniów
w instrumenty poznawcze, przy pomocy których będą mogli później aktywnie zdobywać kompetencje techniczne.
Proponowane zajęcia mają na celu uświadomienie uczniom jak ważną rolę pełni w życiu człowieka rozwój techniki oraz zwiększenie efektywności działań edukacyjnych szkoły mających na celu stworzenie warunków wszechstronnego rozwoju uczniów i przygotowania młodego człowieka nie tylko do funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym, ale także człowieka twórczego, myślącego i podejmującego różne działania, w tym także między innymi w sferze technicznej. Najefektywniejszą metodą służącą realizacji tych celów wydaje się być właśnie metoda projektów zgodnie z przysłowiem chińskim „Nauczyciele tylko otwierają drzwi, wejść musisz sam”

Autorka zajęć stawia sobie w szczególności następujące cele:

2.1.Lepsze przygotowanie uczniów do samodzielnego zdobywania, pogłębiania wiedzy i umiejętności, w tym także technicznych
2.2.Zwiększanie aktywności oraz rozwijanie intelektu uczniów
2.3.Doskonalenie umiejętności poszukiwania, przetwarzania i używania informacji z różnych dziedzin techniki oraz zastosowania ich w działaniu praktycznym
2.4.Promowanie twórczego myślenia
2.5.Zapewnienie uczniom poczucia pełnego uczestnictwa w procesie kształcenia
2.6.Zachęcanie uczniów do poszukiwania ciekawych i oryginalnych rozwiązań
2.7.Rozwijanie i kształtowanie wyobraźni technicznej
2.8.Kształtowanie czynnej postawy w zakresie kultury technicznej
2.9.Możliwość poszerzania i rozwijania własnych zainteresowań
2.10.Zachęcanie uczniów do umiejętnego korzystania z różnych źródeł informacji w tym Internetu, encyklopedii, programów multimedialnych, dydaktycznych itp.
2.11.Pogłębianie współpracy w zakresie uczeń- nauczyciel

3. Oczekiwane korzyści dla ucznia wynikające z realizacji zajęć z wykorzystaniem metody projektu:

W wyniku podjętych działań uczeń

3.1.Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę
i umiejętności w działaniu praktycznym
3.2.Gromadzi, przetwarza i wykorzystuje informacje niezbędne do rozwiązania konkretnego problemu, zadania
3.3.Potrafi efektywnie współpracować w grupie
3.4.Umie oszacować wartość i przydatność zdobytych informacji potrzebnych do realizacji podjętych działań
3.5.Rozwija kreatywność, wyobraźnię przestrzenną
i techniczną
3.6.Umie zaprezentować zdobyte umiejętności
w ciekawej formie
3.7.Potrafi operatywnie posługiwać się zdobytą wiedzą i umiejętnościami

4. Opis zajęć:

W ramach zajęć techniki uczniowie wykonują różne zadania przy pomocy projektów, realizując treści zgodne z podstawami programowymi nauczania techniki
w gimnazjum. Przy czym raczej nauczą się jak realizować różne projekty z zakresu techniki niż zdobędą systematyczną wiedzę z całej techniki, co nawet nie jest możliwe z powodu rozległości tej wiedzy oraz ograniczeń czasowych przeznaczonych w szkolnym planie na ten cel (2 jednostki lekcyjne w całym cyklu nauczania w gimnazjum).
Ze względu na brak podziału klas na grupy i związane z tym ograniczenie możliwości praktycznego działania w poznawaniu wielu z zagadnień technicznych realizowanie metodą projektu przynajmniej niektórych zadań technicznych wydaje się być alternatywną formą przybliżania tych zagadnień w przeciwieństwie do podającego toku lekcji, który powoduje, że zajęcia techniki stają się nudne i mało interesujące dla wielu uczniów. Celem tej metody jest wspieranie twórczej i zespołowej pracy uczniów.
W ten sposób uczniowie przejmują odpowiedzialność za organizację i przebieg pracy, uczą się prezentować własny punkt widzenia, przygotowują się do publicznych wystąpień, efektywnie współdziałają w grupie, co służy między innymi budowaniu więzi międzyludzkich. Uczniowie będą pracować nad zadaniami długoterminowymi, które wymagają porządkowania, wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią informacyjną.
Efektem realizowanych projektów będzie powstanie opracowań, modeli, makiet, broszur, prezentacji multimedialnych, które wykorzystane zostaną jako pomoce dydaktyczne
z różnych dziedzin techniki, na przykład jako materiały pomocne w przygotowaniu uczniów do egzaminu na kartę motorowerową na zajęciach „ Kółka przygotowującego uczniów do egzaminu na kartę motorowerową”, ale także w realizacji ścieżek między przedmiotowych, organizacji różnych imprez, wystaw szkolnych.
Autorami opracowanych materiałów dydaktycznych będą sami uczniowie co powoduje ich dodatkową atrakcyjność dla autorów i ich rówieśników.
Na lekcjach techniki, przy realizacji projektu wykorzystywać można również metody i sposoby rozwijające twórcze myślenie uczniów np. ćwiczenia zaproponowane przez Stephena Bokwetta w książce „Wyobraź sobie, że... Ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie uczniów”, itp.W czasie realizowania projektów uczniowie będą korzystać z zasobów biblioteki i czytelni szkolnej co pozytywnie wpłynie na pogłębienie współpracy z nauczycielem bibliotekarzem i efektywniejszym wykorzystaniem zasobów biblioteki szkolnej przez uczniów. Będą również posługiwać się technologią informacyjną korzystając z zasobów internetowych, programów multimedialnych, itp. pogłębiając umiejętność wykorzystania tej dziedziny techniki do zaspakajania naturalnej potrzeby ciekawości ucznia wobec świata, w tym również świata techniki.
Przedmiotem oceny w metodzie projektu jest nie tyle produkt końcowy, co jakość działania uczniów
w trakcie wspólnego wytwarzania tego produktu. Powoduje to odejście od tradycyjnego sposobu oceniania. Nauczyciel musi szczegółowo opracować kryteria oceny poszczególnych etapów pracy
i rodzajów aktywności uczniów, podać, co podlegać będzie ocenie. Uczniowie powinni uczestniczyć
w ocenie swojego projektu. Każdy projekt składa się
z kilku faz: zainicjowania, zaplanowania, przeprowadzenia i oceniania. W praktyce szkolnej to wybór tematu, przygotowanie instrukcji do projektu, wykonanie projektu, prezentacja i ocena projektu.

5. Plan przebiegu zajęć:

Tematy projektów:

I. Techniczne środki komunikacji międzyludzkiej

1)Cele:
o poznanie i zrozumienie pojęć: technika XXI wieku, nowoczesne rozwiązania techniczne w działalności człowieka, sposoby komunikowania się ludzi dawniej
i obecnie, zalety i wady intensywnego rozwoju technicznych środków do komunikowania się ludzi;
o kształtowanie umiejętności samokształcenia, rozwijanie wyobraźni technicznej, organizacja własnej pracy, rozwijanie wiadomości i umiejętności potrzebnych do wykonania projektu;
o wdrażanie do współpracy, odpowiedzialności za podejmowane działania, dzielenia się zdobytą wiedzą;

2)Źródła:
biblioteka, Internet, program multimedialny
„Jak to działa”, lekcje przedmiotowe z techniki,
lekcja biblioteczna

3)Liczba realizatorów:
podział na grupy (2 osobowe)
w obrębie zespołu klasowego
na lekcjach techniki

4)Opracowanie planu pracy na lekcjach techniki.

5)Zebranie materiałów potrzebnych do realizacji
projektu.

6)Realizacja kolejnych etapów zgodnie z planem;
ustalenie form prezentacji.

7)Prezentacje dorobku poszczególnych grup;

- wystawa prac z opisem
- wygłoszenie krótkich referatów

8)Samoocena połączona z oceną nauczyciela.

9)Ewaluacja- publiczna prezentacja dorobku pracy
nad projektem np. podczas Dni Kultury Medialnej
i Czytelniczej w szkole

II. Kolaż współczesności- Zdrowa żywność

1)Cele:

o poznanie zagadnień związanych z prawidłowym żywieniem człowieka: pojęcia składniki pokarmowe, zdrowa dieta, zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe, wpływ żywienia na zdrowie i długość życia człowieka, wpływ konserwantów i innych środków dodawanych do żywności na jej jakość i wartość, znaczenie reklamy w promowaniu zdrowego stylu żywienia;
o kształtowanie umiejętności wizualizacji własnych pomysłów, promowanie zdrowego stylu życia poprzez wyrabianie właściwych nawyków żywieniowych;
o wdrożenie do samodzielnej pracy, odpowiedzialność za podejmowane działania;

2)Źródła:
lekcje przedmiotowe techniki, niektóre
wiadomości poznawane w czasie lekcji
biologii, czasopisma, encyklopedie,
Internet

3) Liczba realizatorów:
praca indywidualna ucznia
na lekcjach techniki


3)Opracowanie planu pracy na lekcjach techniki.

4)Zebranie i przygotowanie materiałów potrzebnych
do realizacji projektu (materiały wizualne
reprezentatywne dla rzeczywistości: magazyny
ilustrowane, opakowania, próbki materiałów,
druki reklamowe, itp. potrzebne do wykonania
broszury, ulotki reklamowej promującej zdrowe
odżywiane)

5)Realizacja kolejnych etapów zgodnie z planem;
ustalenie form prezentacji.

6)Prezentacje dorobku poszczególnych uczniów

- prezentacja na forum klasy
- krótka prezentacja słowna autora projektu

7)Samoocena połączona z oceną nauczyciela.

8)Prezentacja prac na forum publicznym
np. w czasie wystawy ekologicznej.

9)Ewaluacja

III. Czy można poprawić bezpieczeństwo przejazdu
przez skrzyżowania w naszym mieście- makieta

1) Cele:

o poszerzenie znajomości zasad i przepisów drogowych wpływających na bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu: pojęcia droga, uczestnik ruchu, pojazd, pieszy, kierowca, kierujący, podstawowe manewry na drodze, zasady przejazdu przez skrzyżowania, itp. ;
o kształtowanie umiejętności świadomego i bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym,
o wdrażanie do pracy w grupie, podejmowania odpowiedzialności za powierzone działanie, przestrzegania terminu oddania makiet.

2)Źródła:
zasoby biblioteki szkolnej, książki
i czasopisma z zakresu podstawowych zasad
ruchu drogowego, zasad przejazdu przez
skrzyżowania, kodeks drogowy, zasoby
Internetu,lekcje techniki

3)Liczba realizatorów:
podział na grupy (4-5
osobowe) w obrębie zespołu
klasowego na lekcjach
techniki

4)Opracowanie planu pracy na lekcjach techniki.

5)Zebranie i przygotowanie materiałów potrzebnych
do realizacji projektu (obserwacja skrzyżowań
w najbliższym otoczeniu, zastanowienie się co
można byłoby zrobić aby poprawić na nich
bezpieczeństwo, opracowanie- propozycja schematu
makiety w programie graficznym np. Paint,
Alligator Flash Designer, itp., zgromadzenie
materiałów potrzebnych do wykonanie makiety
bezpiecznego skrzyżowania: np. karton, diody
świecące LED, przewody, wyłącznik lub materiał
do wykonania wyłącznika, itp. )

6)Realizacja kolejnych etapów zgodnie z planem;
ustalenie form prezentacji.

7)Prezentacje dorobku poszczególnych grup:
- wystawa prac z opisem
- wygłoszenie krótkich referatów

8)Samoocena połączona z oceną nauczyciela
9)Ewaluacja

10)Publiczna prezentacja dorobku prac
uczniowskich nad projektem– wystawa w szkole.

IV. Wiem jak udzielać I pomocy- prezentacja multimedialna.

1)Cele:

o poznanie podstawowych zasad udzielania I pomocy przedlekarskiej: pojęcia pierwsza pomoc, łańcuch ratunkowy, zakres pierwszej pomocy, regulacje prawne, resuscytacja, itp.;
o kształtowanie umiejętności podejmowania działania w sytuacjach nieszczęśliwych zdarzeń, postępowania świadka wypadku, udzielenia podstawowej pomocy przedlekarskiej, wezwania pomocy;
o efektywna współpraca w grupie, w sferze emocjonalnej rozwijanie postawy otwartości i troski wobec drugiego człowieka;

2)Źródła:
lekcje techniki, lekcje biologii,
konsultacje z higienistką szkolną,
encyklopedie, zasoby Internetu,
literatura z zakresu pomocy
przedlekarskiej, zajęcia kółka
komputerowego

3) Liczba realizatorów:
podział na grupy (4-5
osobowe) w obrębie zespołu
klasowego na
lekcjach techniki

4)Opracowanie planu pracy na lekcjach techniki.

5)Zebranie i przygotowanie materiałów potrzebnych
do realizacji projektu.

6)Realizacja kolejnych etapów zgodnie z planem;
ustalenie form prezentacji.

7)Prezentacje dorobku poszczególnych grup:

- pokaz prezentacji multimedialnej na forum klasy
- referowanie prezentacji przez członków zespołu

8)Samoocena połączona z oceną nauczyciela.

9)Ewaluacja

10)Wykorzystanie prezentacji multimedialnych
np. na zajęciach kółka przygotowującego uczniów
do egzaminu na kartę motorowerową, szkolenia
z zakresu zasad I pomocy przedlekarskiej,itp.

V. Młody konstruktor- pojazdy XXI wieku

1)Cele:

o poznanie pojęć wynalazek techniczny, wynalazca, konstruktor
o rozwijanie wyobraźni technicznej, sposobów łączenia różnych rodzajów materiałów ze sobą;
o kształtowanie umiejętności samokształcenia
o efektywna współpraca w grupie, wdrażanie innowacyjnych projektów w działaniu praktycznym

2)Źródła:
lekcje techniki, zasoby Internetu

3)Liczba realizatorów:

podział na grupy (4-5 osobowe)
w obrębie zespołu klasowego
na lekcjach techniki

4)Opracowanie planu pracy na lekcjach techniki.

5)Zebranie i przygotowanie materiałów potrzebnych
do realizacji projektu.

6)Realizacja kolejnych etapów zgodnie z planem;
ustalenie form prezentacji.


7)Prezentacje dorobku poszczególnych grup:

- pokaz prezentacji multimedialnej na forum klasy
- referowanie prezentacji przez członków zespołu

8)Samoocena połączona z oceną nauczyciela.

9)Ewaluacja.

6. Oczekiwane efekty:

6.1.Zwiększenie atrakcyjności lekcji techniki.
6.2.Wyższa skuteczność nauczania.
6.3.Aktywny udział uczniów w lekcji.
6.4.Duże zaangażowanie uczniów.
6.5.Lepsza motywacja do nauki.
6.6.Pogłębianie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji.
6.7.Umiejętność weryfikowania i wykorzystania informacji.
6.8.Rozwijanie zainteresowań uczniów.
6.9.Rozwijanie wyobraźni przestrzennej i technicznej.


7. Propozycje ewaluacji:

Ewaluacja ma pomóc nauczycielowi prowadzącemu cykl zajęć sprawdzić, czy cele, które sobie postawił zostały ( i w jakim stopniu) osiągnięte. W celu sprawdzenia efektów wprowadzonej metody projektu na bieżąco będę monitorowane zaplanowane działania.
W ramach ewaluacji może być brana pod uwagę:
- samoocena uczniów
- analiza wytworów działalności uczniów
- obserwacja samodzielnej pracy uczniów, aktywności na zajęciach
- zgodność działań z planem do wykonania pracy
Ewaluacja powinna dotyczyć całego cyklu zajęć. Dokonywana może być na podstawie obserwacji i ankiet skierowanych do uczniów. Uzyskane wyniki będą pomocne w dokonaniu modyfikacji zajęć.
Wyniki przeprowadzonej ewaluacji można opracować
w postaci sprawozdania. Zebrane informacje mogą być udostępnione w szkole zainteresowanym nauczycielom, rodzicom.

Przykładowa:
Ankieta ewaluacyjna dla uczniów

1.Czy wykonywane projekty były dla Ciebie interesujące

a)tak
b)raczej nie
c)nie

2.Czy lekcje techniki były ciekawsze dzięki realizowanym projektom

a)tak
b)raczej nie
c)nie

3.Czy wiadomości i umiejętności uzyskane przez Ciebie w czasie realizacji projektów uważasz
za ciekawe i przydatne teraz lub w przyszłości

a)tak
b)raczej nie
c)nie
4. Czy dzięki pracy nad projektami potrafisz lepiej i efektywniej posługiwać się technologią informacyjną

a)tak
b)raczej nie
c)nie

5. Czy dzięki pracy nad projektami potrafisz lepiej korzystać zasobów biblioteki szkolnej w celu wyszukania odpowiednich informacji

a)tak
b)raczej nie
c)nie

6. Czy zwiększył się zasób rozumianych przez Ciebie pojęć i określeń technicznych

a)tak
b)raczej nie
c)nie

7. Czy praca nad projektami samodzielna
lub w zespole przynosi Ci satysfakcję

a)tak
b)raczej nie
c)nie

8. Czy realizując projekt czujesz się bardziej zmotywowany/ zmotywowana do nauki

a)tak
b)raczej nie
c)nie

9. Czy wykonując projekty na lekcjach techniki masz poczucie większego zaangażowania i wpływu na tok lekcji

a)tak
b)raczej nie
c)nie

10. Czy dobrze Ci się pracowało z kolegami
i koleżankami w zespole

a)tak
b)raczej nie
c)nie