Zastosowanie soli - scenariusz lekcji

SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

KLASA VIII B

Nauczyciel: Edyta Śmiarowska

16.12.2022r.

1. Temat lekcji: Zastosowanie soli.
2. Treści podstawy programowej: Sole.
3. Program nauczania: H. Gulińska, J. Smolińska. Program nauczania chemii w szkole podstawowej. WSiP.
4. Dział: Sole.
5. Wymagania podstawy programowej:
Wymagania ogólne:
I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji.
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów.
III. Opanowanie czynności praktycznych.

Wymagania szczegółowe:
VII. Sole. Uczeń:
6) wymienia zastosowania najważniejszych soli: chlorków, węglanów, azotanów (V), siarczanów (VI), fosforanów (V).

6. Cele szczegółowe. Uczeń:
• wyjaśnia, co to jest sól fizjologiczna;
• rozumie potrzebę stosowania nawozów mineralnych w uprawie roślin;
• ocenia wpływ nawożenia na rozwój roślin;
• wymienia nazwy kilku nawozów mineralnych oraz podaje ich skład chemiczny;
• wskazuje przykłady soli z życia codziennego (z kuchni i łazienki) oraz omawia ich właściwości.

7. Kompetencje kluczowe rozwijane podczas zajęć:

• w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
• w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
• cyfrowe;
• osobiste, społeczne oraz w zakresie umiejętności uczenia się.

8. Metody i formy pracy: strategia wyprzedzająca, projekt edukacyjny, pogadanka, wyjaśnienie, obserwacja, doświadczenie, praca w grupach.

9. Środki dydaktyczne: prezentacje multimedialne przygotowane przez uczniów, karty pracy, kontrakt do projektu edukacyjnego, instrukcje do projektu edukacyjnego, laptop, monitor, nośniki cyfrowe, materiały zgromadzone przez uczniów (opakowania po produktach zawierających przykładowe sole), karty oceny, zestaw doświadczalny (muszle, kwas solny, probówka, kolba stożkowa, korek z rurką, zapałki, łuczywo, rękawice, zakraplacz).

Fazy lekcji
Czynności
Uwagi
Faza przygotowa-wcza
Nauczyciel informuje uczniów o przygotowaniu projektu edukacyjnego z chemii w klasie VIII „Zastosowanie soli”.

Uczniowie dzielą się na grupy, otrzymują od nauczyciela instrukcje pracy metodą projektu edukacyjnego oraz podpisują z nauczycielem kontrakty.
Kontrakty zawarto
dnia 07.12.2022r.
Faza wstępna
- czynności organizacyjne:
• sprawdzenie listy obecności,

Faza realizacyjna
Podanie tematu lekcji: Zastosowanie soli.

Nauczyciel rozdaje uczniom cele lekcji oraz informacje o kompetencjach kluczowych kształtowanych w czasie zajęć.

Uczniowie wklejają cele lekcji do zeszytów.

Jeden z uczniów odczytuje cele lekcji na głos.

Nauczyciel wyjaśnia:
Na kilku ostatnich lekcjach rozmawialiśmy na temat soli, ich właściwości, sposobów otrzymywania, wzorów. Na dzisiejszej lekcji poznamy zastosowanie soli w życiu człowieka.

Nauczyciel wyjaśnia uczniom, w jaki sposób będą oni prezentowali przygotowane przez siebie materiały:

• Grupy w kolejności będą prezentowały przygotowane prezentacje multimedialne;
• pozostali uczniowie mają za zadanie uzupełniać kartę pracy dotyczącą zastosowania soli;
• Uczniowie prezentujący będą umieszczać na przygotowanym stanowisku przyniesione przez siebie materiały i pomoce.

Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy, które uczniowie wklejają do zeszytów.

Uczniowie prezentują materiały przygotowane w ramach projektu edukacyjnego „Zastosowanie soli”.

Grupa I - „Sole w kuchni”

Uczniowie z grupy I omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie z grupy I umieszczają na przygotowanym stanowisku opakowania produktów kuchennych zawierających przykładowe sole.

Grupa II - „Sole w łazience”

Uczniowie z grupy II omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie z grupy II umieszczają na przygotowanym stanowisku opakowania produktów higienicznych i kosmetycznych zawierających przykładowe sole.

Grupa III - „Sole w medycynie”

Uczniowie z grupy III omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie z grupy III umieszczają na przygotowanym stanowisku opakowania produktów farmakologicznych zawierających przykładowe sole.

Grupa IV - „Sole w rolnictwie”

Uczniowie z grupy IV omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie z grupy IV umieszczają na przygotowanym stanowisku opakowania po nawozach mineralnych zawierających przykładowe sole.

Grupa V - „Sole w środowisku”

Uczniowie z grupy V omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie z grupy V umieszczają na przygotowanym stanowisku opakowania produktów zawierających przykładowe sole.

Grupa VI - „Sole szkodliwe dla zdrowia człowieka”

Uczniowie z grupy VI omawiają zagadnienie z wykorzystaniem przygotowanej przez siebie prezentacji multimedialnej.

Pozostali uczniowie uzupełniają kartę pracy

Chętny uczeń odczytuje zapisaną w karcie pracy notatkę.

Uczniowie zapoznają się ze zgromadzonymi opakowaniami produktów i środkami zawierającymi omawiane sole.

Nauczyciel wyjaśnia:
Sole są powszechnie wykorzystywane przez człowieka. Są niezbędne w wielu dziadzinach życia.
Sole również występują naturalnie w przyrodzie, na przykład w muszlach mięczaków, co można sprawdzić doświadczalnie.

DOŚWIADCZENIE 1

Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy nr 2.

Nauczyciel wyjaśnia przebieg doświadczenia, podkreślając konieczność zachowania uwagi i zasad bezpieczeństwa, ponieważ w doświadczeniu wykorzystany będzie kwas o właściwościach żrących.
Uczniowie wykonują notatki w kartach pracy.
Nauczyciel z pomocą wskazanego ucznia wykonuje doświadczenie.

Uczniowie z pomocą nauczyciela określają obserwację i wniosek z doświadczenia. Uczniowie uzupełniają karty pracy.

DOŚWIADCZENIE 3. Wykrywanie węglanów w muszlach zwierzęcych.

Materiały: muszle, kwas solny, probówka, kolba stożkowa, korek z rurką, zapałki, łuczywo, rękawice, zakraplacz

Wykonanie:

Obserwacja: reakcja zachodzi gwałtownie. Podczas reakcji wydziela się bezbarwny gaz, który nie podtrzymuje spalania łuczywa.

Wniosek: Muszle zawierają sól – węglan wapnia, który pod wpływem kwasu wydziela tlenek węgla (IV).

Nauczyciel zapisuje reakcje chemiczną na tablicy. Uczniowie wykonują notatkę w zeszycie.

CaCO3 + HCl → CaCl2 + H2CO3
węglan wapnia kwas solny chlorek wapnia kwas węglowy
zapis tematu w zeszytach

wklejenie celów lekcji do zeszytów

karta pracy nr 1

rysunek na tablicy

fartuchy, gogle,

karty pracy nr 1

prezentacja multimedialna I

karta pracy nr 1

opakowania produktów kuchennych

prezentacja multimedialna II

karta pracy nr 1

opakowania produktów

prezentacja multimedialna III

karta pracy nr 1

opakowania produktów

prezentacja multimedialna IV

karta pracy nr 1

opakowania produktów

prezentacja multimedialna V

karta pracy nr 1

sól drogowa

prezentacja multimedialna VI

karta pracy nr 1

materiały zgromadzone przez uczniów

karta pracy nr 2

zestaw doświadczalny (muszle, kwas solny, probówka, kolba stożkowa, korek z rurką, zapałki, łuczywo, rękawice, zakraplacz)

Faza podsumowu-jąca
- ocena przez uczniów prac projektowych grup, z wykorzystaniem kart oceny.

- zadanie i objaśnienie pracy domowej:

praca domowa dla wszystkich uczniów:

• ćwiczenie 1, 2, 3 w zeszycie ćwiczeń, str. 52

- ocena uczniów aktywnych na lekcji.
Karty oceny

zeszyt ćwiczeń

Karta pracy nr 1 z przykładową notatką wykonaną przez ucznia

Przykłady zastosowania soli

nazwy soli
zastosowanie
Sole w kuchni
Chlorek sodu

azotan (V) potasu

glutaminian sodu
Sól kuchenna

konserwacja wędlin

zupki w proszku, w kostce
Sole w łazience
Monofluorofosforan sodu

chlorek amonu

Składnik past do zębów

składnik proszków do prania, szamponów
Sole w medycynie
Chlorek sodu

siarczan (VI) magnezu

azotan (V) potasu
Sól fizjologiczna w kroplówkach
środek przeczyszczający

leki na astmę
Sole w rolnictwie
Azotan amonu
azotan (V) sodu
azotan (V) potasu
azotan (V) wapnia
Nawozy mineralne
Sole w środowisku
Chlorek sodu

chlorek wapnia
Składniki soli drogowej usuwającej śnieg i lód
Sole szkodliwe dla zdrowia człowieka
Sole miedzi
sole ołowiu
sole kadmu, cynku, chromu
sole rtęci
Sole szkodliwe dla zdrowia człowieka, wywołujące choroby

Karta pracy nr 2 – instrukcja doświadczenia

DOŚWIADCZENIE 1. Wykrywanie węglanów w muszlach zwierzęcych.

Materiały: ........................................
........................................

Wykonanie:

Obserwacja: ........................................
........................................
........................................

Wnioski: ........................................
........................................
Karta oceny

Karta oceny

Projekt edukacyjny „Zastosowanie soli”

Imię i nazwisko ........................................

Uważam, że najlepiej projekt edukacyjny przygotowała grupa nr .............................