Przedszkolaki kodują - program własny

Wstęp
Program „Przedszkolaki kodują” powstał z myślą o wszechstronnym rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym. Program o kodowaniu pokazuję w jaki sposób dziecko może twórczo i w zupełnie bezpieczny sposób wykorzystać nowe technologie informacyjnej do bardziej efektywnej nauki. Dzięki kodowaniu dziecku będzie łatwiej zrozumieć otaczający go świat i szybko rozwijającą się technologie wokół niego. Zajęcia związane z programowaniem-kodowanie zawarte w programie uwzględniają podstawę programową wychowanie przedszkolnego, stanowią jej uzupełnieniem. Do zajęć wykorzystane zostaną także specjalnie opracowane pomoce dydaktyczne i scenariusze zajęć. Głównym celem programu jest rozwój u dzieci kluczowych kompetencji poprzez aktywność twórczą i zabawową dziecka w toku zajęć. Założeniem programu jest to aby dziecko kodując doświadczało, odkrywało, eksperymentowało i dochodziło do wiedzy poprzez samodzielne dochodzenia do wiedzy z lekkim naprowadzaniem nauczyciela. Dziecko potrafiące kodować będzie rozwijało u siebie poprzez umiejętności logicznego i precyzyjnego myślenia. Dzięki kodowaniu na zajęciach dzieci staną się bardziej kreatywne pomysłowe , w swych działaniach a co za tym idzie wzrośnie ich poziom umiejętności techniczny, matematycznych. Program ma ogromny wpływ również na rozwój umiejętności społecznych dziecka oraz jaki na rozwój koordynacji wzrokowo –ruchowej. Program Przedszkolaki kodują pozwoli na zrozumienie i wykorzystywanie procesje uczenia się nowych rozwiązań technicznych na zajęciach oraz sprawi iż dziecko nie będzie biernym szeroko pojętej nowej technologii.
Zajęcia uwzględniają podstawę programową kształcenia ogólnego dla przedszkolnego etapu edukacyjnego, są jej uzupełnieniem, rozszerzeniem, podczas opracowywania szczegółowych scenariuszy wykorzystane zostaną różne materiały dydaktyczne.

II PROGRAM ZAWIERA:
• główne cele edukacyjne sposoby na naukę kodowania oraz wskaźniki osiągnięcia założonych celów programu,
• sposoby na naukę kodowania dla dzieci
• sposób przeprowadzenia ewaluacji
• Scenariusze zajęć
• Gotowe pomoce do zajęć, karty pracy, maty do kodowania

Metody pracy
- podające
- poszukujące
- praktycznego działania
Formy pracy
- grupowe
-w parach
- indywidualne

III CELE PROGRAMU :
Głównym celem programu, podobnie jak całościowego oddziaływania dydaktyczno-wychowawczego przedszkola, jest wspieranie wielostronnego, harmonijnego rozwoju dziecka. Podejmowane działania i proponowane dzieciom aktywności przyczynią się do zaspokajania jego potrzeb biologicznych, emocjonalnych i poznawczych, do osiągnięcia przez dziecko samorealizacji. Program uwzględnia aktywny proces uczenia się dzieci poprzez doświadczanie, eksperymenty i zabawę z rówieśnikami, wspólne działanie i wspólne stawanie przed wyzwaniami i sytuacjami problemowymi. Jednocześnie zapewnia indywidualną możliwość wyrażania myśli oraz poszanowanie uczuć zarówno swoich jak i innych.
Cel Główny
• Rozwój wszechstronny dziecka poprzez zabawę doświadczenie, eksperyment
• Wspomaganie rozwoju intelektualnego dziecka
• Kształtowanie umiejętności społecznych u dziecka
Cele szczegółowe
• Rozwój myślenia logicznego u dzieci
• Rozwój umiejętności podejścia zadaniowego do danego problemu
• Rozwój kreatywności u dziecka
• Rozwój ciekawości u dziecka
• Rozwój zainteresowania technologią informacyjna
• Rozwój umiejętności matematycznych
• Rozwoju umiejętności pracy grupy i współdziałania

IV SZCZEGÓŁOWY OPIS DZIAŁAŃ

1. Działania edukacyjne
• Nauczyciel zapoznaje dzieci z ogólnymi informacjami o kodowaniu i z zasadami kodowania
• Zapoznanie dzieci z pojęciami: kod ,technologia
• Prowadzenie zajęć edukacyjnych przez nauczyciela będących wstępem do nauki kodowania. Pierwszym etapem nauki kodowania będą wszelki gry i zabawy typu: memory, sudoku, labirynt
• W kolejnym etapie nauki kodowania dzieci będą kodować z użyciem specjalnych mat do kodowania (kodowanie na dywanie), kart pracy do kodowania.
Wykorzystywane narzędzia dydaktyczne: narzędzia do kodowania offline (mata do kodowania, krążki, kolorowe kubki, kolorowe kartki, klocki, szarfy gimnastyczne), mobilny sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu.
Częstotliwość zajęć: Program o charakterze organizacyjno - metodycznym będzie realizowany na zajęciach z programowania jako uzupełnienie obowiązkowych zajęć. Całość zajęć bazuje na podstawie programowej kształcenia ogólnego dla I etapu kształcenia. Programem zostaną objęte dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Zajęcia będą odbywać się co najmniej trzy - cztery razy w miesiącu. Przeprowadzenie programu będzie możliwe również w przypadku nauczania zdalnego. W zależności od wieku odbiorców zajęcia będą trwały: w grupie 3,4 latków ok. 15-20 minut w grupie 5,6 latków około 30 minut.

V HARMONOGRAM PLANOWANYCH DZIAŁAŃ
Wrzesień:
• Miło cię widzieć - wracamy do przedszkola
• Gry i zabawy rozwijające spostrzegawczość i umiejętność logicznego myślenia
• Rebusy i zagadki

Październik:
• Jesień w parku - zadania dla mistrza łamigłówek
• Jesień w lesie - poznajemy grzyby, tworzymy grę planszową
• My się zimy nie boimy - tworzymy zimowe memory
Listopad:
• Kap, kap, kap...rytmy wstępem do pętli
• Polska - moja Ojczyzna...zakodowane symbole narodowe
• Ubrania na zimowe dni - kategoryzowanie obiektów

Grudzień:
• Przybądź Święty Mikołaju - droga czy kod?
• Zakodowane święta
• Coś się kończy, coś się zaczyna - planujemy
Styczeń:
• Styczeń, luty, marzec...poznajemy miesiące, szukamy pętli w przyrodzie
• Biało dookoła
• Bezpieczni zimą - tworzymy kod bezpiecznych zimowych zabaw
Luty
• Tworzenie zakodowanych obrazków. Zakodowane, kolorowe obrazki to świetny sposób na obrazowe przedstawienie dzieciom podstaw programowania. Młodsze dzieci kolorują według podanych współrzędnych, a starsze dzieci mogą spróbować zakodować obrazek samodzielnie odczytując współrzędne poszczególnych kolorów i zapisując je poniżej.
Marzec
• Zabawa: „Tworzymy zbiory według wskazanych kategorii” Zadanie polega na pogrupowaniu obrazków. Możemy podać kategorie np: kolor lub
kształt, lub prosimy dzieci, żeby stworzyły zbiory według wybranych przez siebie
kategorii.
• Gry i zabawy stolikowe rozwijające kreatywność i logiczne myślenie np. bystre oczko
Kwiecień
• Zabawa ruchowa „Podskocz – kucnij” Dzieci na hasło: góra – podskakują, na hasło dół – kucają.
• Zakodowane karty
Maj
• Tworzymy wiosenne memory
• Rebusy i układanki o tematyce wiosennej
Czerwiec
"Kubeczkowy wąż"
• Przybory: kolorowe kubki ( np. po 5 kubków w 5 kolorach), wzór z sekwencjami do układania. Dziecko musi ułożyć kubki (jeden na drugim) według wzoru, np. czerwony, czerwony, zielony, zielony, żółty, żółty, czerwony, czerwony, zielony, zielony, żółty, żółty - układamy jeden na drugim.
"Budowanie muru z klocków"
• Przybory: kolorowe klocki. Dziecko dostaje polecenie, żeby ułożyć pierwszy rząd muru według wzoru, np. żółty, czarny, żółty, czarny, żółty czarny. Kolejne polecenia dotyczą kolejnych rzędów muru, np. drugi rząd - niebieski, czerwony, niebieski, czerwony, niebieski, czerwony; trzeci rząd - czarny, biały, czarny, biały, czarny, biały.

VI ZAKŁADANE REZULTATY REALIZACJI ZADANIA
Poprzez realizacje programu dzieci ćwiczyć będą swoją pamięć, spostrzegawczość oraz koncentracje. W ramach kodowania u dzieci nastąpi rozwój myślenia przyczynowo- skutkowego, wnioskowania oraz logicznego myślenia i twórczego rozwiązywania problemów.
VII EWALUACJA
Ewaluacja programu będzie prowadzona na bieżąco poprzez obserwację zajęć, reakcji dzieci i zdobywanych prze nie umiejętności. Narzędzia ewaluacji:
• Ankieta dla rodziców,
• Test zadaniowy wykonany przez dziecko
Zdjęcia będą zamieszczane na stronie internetowej przedszkola. Przewidujemy także przygotowanie i przeprowadzenie ankiet dla rodziców, którzy ocenią walory prowadzonych działań w ramach programu. Przeprowadzona analiza i osiągnięte rezultaty wdrożonego programu będą opisane w sprawozdaniu z pracy dydaktyczno – wychowawczej.
PRZEWIDYWANE EFEKTY PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ
Dzieci:
• eksperymentują, szukają różnych rozwiązań stawianych im problemów,
• chętnie pracują w zespołach, dyskutują i szukają kompromisowych rozwiązań,
• bezpiecznie, świadomie, korzystają z nowoczesnych technologii
Nauczyciele:
• poszerzają swoje kwalifikacje, kompetencje,
• nabywają pewność siebie.
Rodzice dzieci:
• chętnie współpracują z placówką, do której uczęszcza ich dziecko,
• poszerzają swoją wiedzę na temat korzystania z nowoczesnych technologii przez dzieci.
Placówka:
• wzbogaca bazę o materiały dydaktyczno - metodyczne,
• podnosi prestiż,
• poszerza swoją ofertę edukacyjną,
Przykładowe scenariusze:
Temat: Technologia komputerowa w przedszkolu- zajęcia uczące kodowania.
Grupa: trzylatki
Cele ogólne :
-kształtowanie umiejętności segregowania, klasyfikowania, odwzorowywania,
-rozwijanie umiejętności posługiwania się zapisem kodów, rozumienie znaczenia symboli, znaków,
-rozwijanie tzw. kompetencji miękkich: logicznego myślenia, zadaniowego podejścia do stawianych problemów, umiejętność pracy zespołowej,
-rozwijanie orientacji w przestrzeni,
-utrwalenie rozpoznawania i nazywania kolorów ,
- ćwiczenie motoryki małej,
-wydłużanie czasu koncentracji.
- rozwijanie zainteresowań informatycznych
Cele szczegółowe (dziecko):
-segreguje i klasyfikuje elementy wg jednej cechy- koloru
- posługuje się określeniami: „do przodu, do tyłu, w bok”
- układa logiczne ciągi z kolorowych kubeczków
- tworzy kody informacyjne i odczytuje zakodowane informacje
- koduje robota za pomocą kodu obrazkowego
- uczestniczy w grach i rozgrywkach z kolegami.
- chętnie uczestniczy w zajęciach
Metody:
-aktywizująca
-słowna
-czynna
-oglądowa
Forma pracy:
-zbiorowa,
-indywidualna.
Pomoce dydaktyczne:
-chusta animacyjna, kartoniki w kolorach chusty, kolorowe kubeczki, mata do kodowania na dywanie, maty indywidualne z kolorowymi polami

Przebieg zajęcia:

1. Zabawy z chustą animacyjną:
– „Burza na morzu”- zabawa ruchowa integracyjna
- „Kolorowe rybki”- segregowanie i klasyfikacja wg jednej cechy- koloru

2. Wprowadzenie do sudoku- zabawy klasyfikacyjne, układanie kolorowych kubeczków wg poleceń nauczyciela
3. Kodowanie na dywanie- zabawy logiczne z wykorzystaniem maty edukacyjnej.
- „Kto przyniesie mi piłkę?”- pokonywanie drogi na macie z punktu „a” do punktu „b”
-„Zaprowadź chłopca do piłki”- planowanie drogi na macie, próba zapisu kodu za pomocą strzałek i symboli
4. Zabawa z chustą animacyjną- „Cukierek”- wyzwalanie emocji radości, podekscytowania; przestrzeganie zasad bezpiecznej zabawy; forma ewaluacji – dzieci, które dobrze się bawiły zapraszam by usiadły na środku chusty.

2 scenariusz
Scenariusz dla sześciolatków
Cele ogólne:
- rozwijanie logicznego myślenia i zdolności matematycznych
- kształtowanie umiejętności odkodowywania informacji
- doskonalenie umiejętności współdziałania w parach, w zespołach
- kształtowanie umiejętności społecznych i kompetencji miękkich
- odczuwanie radości i zadowolenia z pokonywania trudności
Cele szczegółowe:
Dziecko:
- wykonuje proste działania matematyczne
- potrafi używać prostych kodów
- rozwiązuje zadania na kartach prac
- współdziała z innymi dziećmi
- uczestniczy w grach i rozgrywkach z kolegami
- odczytuje zakodowane informacje

Metody: pajęczynka, pogadanka, ćwiczenia praktyczne
Formy zajęć: praca indywidualna, praca zbiorowa, grupowa

Pomoce dydaktyczne: włóczka, 16 karteczek (4 kolory po 4 kartki z każdego koloru), sznurek, lusterko, kolorowe kartki do zabawy ruchowej, kolorowe kubki, karty pracy dla każdego dziecka, tabliczki w następujących kolorach: niebieskim, czerwonym, zielonym, szarfy, w kolorach tabliczek.

Przebieg zajęć

1.Zabawa integracyjna „Pajęczynka”

Dziecko trzymające kłębek włóczki mówi swoje imię oraz ulubiony kolor, następnie trzymając włóczkę rzuca kłębek kolejnemu dziecku, które mówi swoje imię oraz ulubiony kolor, do momentu, gdy wszyscy będą trzymać fragment włóczki i powstanie pajęczynka.

2. „Kolorowe kwadraty...kolorowe klocki”
Nauczycielka dzieli kartki na dwa komplety i na dywanie układa sznurek, który wyznacza oś symetrii. Układa po jednej stronie jeden komplet kwadratów i prosi aby dzieci po kolei dołożyły na zasadzie lustrzanego odbicia drugi komplet kwadratów (dla ułatwienia można dołożyć do linii lusterko aby dzieci mogły zobaczyć co się w nim odbija).

3.„Ćwiczenia zakodowane kolorami” – zabawa ruchowa

Nauczycielka pokazuje dzieciom kolejno różnokolorowe kartki wyjaśniając przy każdej jakie ćwiczenie będzie odtąd oznaczał jej kolor np. czerwony - przysiady, niebieski - podskoki, zielony - obroty, żółty - pajacyki, granatowy – turlanie, itd. Następnie nauczycielka pokazuje wybrane kartki w przypadkowej kolejności i sprawdza czy dzieci dobrze zapamiętały jakie oznaczają ćwiczenia.

4.„Budujemy wieżę”

Na początku nauczycielka z całą grupa wykonuje przykład na dywanie. Rozkłada dowolnie kolorowe kartki na dywanie i zadaniem grupy jest odzwierciedlić wzór za pomocą kubków, na dywanie i w przestrzeni (dla chętnych). Następnie dzieli dzieci na grupy, w których układają kubki według wzoru (w przestrzeni – zadania wykraczające poza podstawę programową).

5.„Zbuduj wieżę według kodu”

Praca indywidualna (stopniowanie trudności). Nauczycielka omawia kolory na karcie pracy, które mają odzwierciedlać kolory kubków. Dzieci układają kubki według kodu.

6.„Czerwony, zielony, niebieski...uwaga...refleks” – zabawa ruchowa.
Nauczycielka rozdaje dzieciom szarfy i ustala jaki kolor, to jakie ćwiczenie np.: czerwony – podskoki obunóż, zielony – pajacyk, niebieski – przysiad. Dzieci zapamiętują, jaki kolor odpowiada, jakiemu ćwiczeniu. Nauczycielka pokazuje tabliczkę w jednym kolorze, dzieci, które mają w takim samym kolorze szarfę, wykonują właściwe ćwiczenie. Nauczycielka dość szybko zmienia tabliczki z kolorami. Po jakimś czasie dzieci mogą zamienić się szarfami, żeby wykonywać inne ćwiczenie

7.Podziękowanie dzieciom za udział w zajęciach. Wspólne sprzątanie sali i materiałów

Załącznik 1
Ankieta dla rodziców
Ankieta jest anonimowa i ma na celu poznanie opinii rodziców na temat działań w zakresie nauki programowania.
Proszę zakreślić wybrane przez Panią/Pana odpowiedzi.
1. Czy Pani/Pana dziecko chętnie uczestniczy w zajęciach zawierających elementy
kodowania i programowania?
a) Tak
b) Nie
c) Nie wiem
2. Jakie korzyści zdaniem Pani/Pana osiągnęło Pani/Pana dziecko uczestnicząc w
zajęciach zawierających elementy kodowania i programowania
a) Wie, jak bezpiecznie korzystać z nowoczesnych technologii oraz dostępu do Internetu
a) Chętnie pracuje w zespołach
b) Nie zraża się napotkanymi trudnościami
c) Szuka różnych rozwiązań postawionego przed nim problemu
d) Wykazuje się kreatywnością i nieszablonowymi rozwiązaniami
e) Interesuje się programowaniem i naukami ścisłymi
g) Odróżnia zachowania dobre od złych
h) W swoim działaniu kieruje się dobrem innych
i) Nie zauważyłam/nie zauważyłem korzyści płynących z uczestnictwa mojego dziecka w zajęciach zawierających elementy kodowania
k) Nie wiem
l) Inne (proszę wymienić jakie to są Pani/Pana zdaniem korzyści) ........................................
4. Czy chciałaby Pani/Pan aby zajęcia zawierające elementy kodowania były nadal
kontynuowane?
a) Tak
b) Nie
5. Czy ma Pani/Pan jakieś uwagi dotyczące prowadzonych zajęć zawierających
elementy kodowania?
........................................
........................................
........................................
Dziękuję za wypełnienie ankiety

Bibliografia
„Kodowanie na dywanie: w przedszkolu, w szkole i w domu” Anna Świć - Opole: Wydawnictwo Nowik, 2017
„Kodowanie a realizacja podstawy programowej w przedszkolu” Anna Świć „Wychowanie w Przedszkolu”, 2017, nr 5, s.52 – 54
https://uczymydzieciprogramowac.pl/pl/dla-nauczycieli
https://uczymydzieciprogramowac.pl/pl/cala-polska-programuje
https://mojedziecikreatywnie.pl/2020/07/kodowanie-w-przedszkolu-i-szkole/