Cykl lekcji na temat III cz. "Dziadów" Adama Mickiewicza

Temat: Wielka improwizacja – wybitna kreacja romantycznego poety w bojownika sprawy narodowej.
1. Cele -kształtowanie umiejętności pracy z tekstem
– zapoznanie się z ideą mesjanizmu i prometeizmu -formułowanie sądów i opinii o utworze literackim
2. Metody: poszukująca
- problemowa
- praca z tekstem
3. Formy: grupowa
4. Środki -cytaty przygotowane przez nauczyciela
,, Dziady cz. III”
Scena II – miejsce cela Konrada – Klasztor O. Bazylianów w Wilnie zamieniony na carskie więzienie. Rozdanie grupom cytatów. Praca w grupach.

Cytat
1. ,,Gdy cię noc ukołysała, Ja nad marzeniem namiętnym stałem jak Lilija biała, Schylona nad źródłem mętnym”. [prolog w 16-19]
2. ,,I wiem, że leży za jej granicą - marzenie. Prędzej dzień będzie nocą, rozkosz będzie kaźnią. Niż sen będzie pamięcią, mara wyobraźnią”. [prolog, w.84 - 87]
3. ,,Tyś przyjmował chłostę Boga jak dziki męczarnie wroga. I dusza Twa w niepokoju, Ale z dumą się budziła, Jakby z niepamięcią zdroju Przez noc całą męty piła.” [prolog w. 39-44]
4. ,,Gustavus obiit hic natus est Conradus”
5. ,,Łotry zdejmą mi tylko z rąk i nóg kajdany, Ale wtłoczą na duszę - ja będę wygnany!”.

Wymowa ideowa

1. Słowa te wymawia anioł w Prologu. Wnosić stąd możemy, że bohater popadł w konflikt z Bogiem, jeszcze przed uwięzieniem. Anioł stróż nie ujawnia jednak przyczyn tego konfliktu. Więzień po przebudzeniu także nie wyjaśnia przyczyn konfliktu.
2. Bohater jest poetą, marzycielem. Z jednej strony rozpiera go duma, wyraża obelżywe słowa pod adresem ,,mędrców przeklętych”, z drugiej strony obezwładnia go cierpienie z powodu niemożności natychmiastowej i jednoznacznej odpowiedzi na pytania.
3. Pytanie, jakie wyrzuca z siebie należą do urzędu pytań egzystencjonalnych. Interesuje go ,,życie duszy: i ,,praprzyczyna zjawisk”. Odrzuca poznanie naukowe. Uważa, iż poeta obdarzony wyobraźnią może przekroczyć granicę, poza którą myśl ludzka nie dociera.
4. Bohater występujący w Prologu to znany nam Gustaw z IV cz. Dziadów. Gustaw zmarł 1 listopada 1823 r i tegoż samego dnia urodził się Konrad – bojownik sprawy narodowej.
5. Konrad z ust Anioła słyszy zapowiedzi rychłego opuszczenia więzienia. Przyjmuje je z rezerwą, świadomy, czym jest wolność ,, z łaski Moskwiczyna” -jest jednostką zbuntowaną.

6. ,,Tak! Zemsta, zemsta, zemsta na wroga! Z Bogiem i choćby mimo Boga!” [sc.I, co.467 - 468]
7. ,,Pieśni ma, tyś jest gwiazdą za granicą świata! I wzrok ziemski, do ciebie wysłany za gońca, Choć szklane weźmie skrzydła, ciebie nie dolata! Tylko o twoją mleczną drogę się uderzy; Domyśla się, że to słońca, Lecz ich nie zliczy, nie zmierzy”.
[sc. II, w. 15-20]
8. ,,Nazywam się Milijon, bo za milijony kocham i cierpię katusze” [z improwizacji Konrada sc. II w. 259-261]
9. ,,Odezwij się - bo strzelę przeciw Twej naturze, Jeśli jej w gruzy nie zburzę, To wstrząsnę całym państw Twoich obszarem, Bo wystrzelę głos w całe obręby stworzenia, krzyknę, żeś ty nie ojcem świata, ale...carem”. [sc. II.w. 309-315]

6. Jest to pieśń szatańska. Iskra, która tliła się w duszy Konrada w Prologu teraz zapłonęła wielkim ogniem. Konrad wznosi się ,,między proroki, by okiem sokolim”, chce przeniknąć przyszłe losy świata. Na zawadzie staje mu ,,kruk olbrzymi”, który myśl mu splącze.
7. Poeta-twórca, myśl dobywa sam z siebie przez to zrównuje się z Bogiem. Wyzwala to uczucie duszy graniczącej z samouwielbieniem, ale równocześnie stwarza pustkę wokół twórcy. Samotność jest brzemieniem.
8. Konrad, tak jak Prometeusz w imię, miłość, stoi przed Bogiem. To miłość go upoważnia, by czuł i cierpiał za milion i dla milionów. Wszystkie siły Konrada płyną z jednego źródła z uczucia. Serce jest instrumentem jego potęgi i odrębności. Konrad traktuje siebie jako reprezentanta nieszczęśliwego narodu. To niezwykła zdolność współodczuwania namaszcza go jakąś szczególną sakrą.
Konrad określa swoje atuty poety i człowieka - władcy natury, uważa się za równego Bogu – tym zasadniej mógł Konrad upomnieć się o władanie nad ludźmi i historią. Oskarża Boga o złą władzę, bezduszną, obojętną na prawa moralne, na cierpienie. Dlatego żąda władzy dla dobra dziejów, narodów, człowieka. Stałby się ,,Najwyższy z czujących na ziemnym padole”. Stałby się tym, który posiadł sposób uszczęśliwienia ludzkości. Z Bogiem (jako absolutem) nie można wejść w kontakt , niepodobna nawiązać dialogu. Dlatego Konrad monologuje. Bóg jest milczeniem. Konrad chce miłości i wdzięczności, nazywa Boga carem (dopowiada to diabeł). Jest to najstraszliwsza obelga.

Czym jest Wielka Improwizacja Konrada?
1. To najwybitniejsze osiągnięcie nie tylko liryki Mickiewicza, ale i europejskiej.
2. Jest przejawem indywidualizmu Konrada
3. Konrad, poeta, romantyczny, wieszcz jest uosobieniem mocy twórczej rozumianej jako siła duchowa, której źródła tkwią w uczuciu,
4. Jest rzecznikiem ciepiącego narodu i wyrazicielem pragnień całej ludzkości.
5. Charakteryzuje się potęgą, twórczą, mocą nadprzyrodzoną i dlatego waży się równać z Bogiem.
Czy zgadzacie się z twierdzeniem, że Mickiewicz w Dziadach części III osiągnął poetyckie szczyty? Tak, ważną rolę pełni w Dziadach Wielka Improwizacja. Posiada ona własną tematykę i dynamikę. Można ją interpretować jako odrębny stanowiący całość fragment. Postrzegać ją można jako utwór w kilku porządkach.
A) Realistycznym.
B) Psychologicznym.
C) Symbolicznym.
D) Kulturowym.
Podział na 4 grupy. Każda z grup rozstrzyga o tym, co wpływa na to, że Wielką Improwizacją interpretujemy w 4-ech aspektach.
A) Aspekt realistyczny – Konrad - człowiek z krwi i kości, poeta, człowiek samotny, typowy przedstawiciel epoki romantyzmu, skłócony ze światem, idealista, marzyciel, wyobcowany, niezrozumiany przez większość. Bohater skłonny jest do bezinteresownych poświęceń, dla idei narodu jest w stanie poświęcić wszystko; osobiste szczęście, akceptację przyjaciół. Konrad czuje się wybrańcem, w chwili wielkiego natchnienia równa się z Bogiem. Taki romantyczny indywidualizm wypływa z wiary, że tylko poeta ma moc kreacji i wpływu na naród. Jako człowiek bohater posuwa się do czynów niemoralnych, bluźni Bogu. Konrad popełnia grzech typowo ludzki – przeklina samego Stwórcę i wyzywa go na pojedynek, krytykuje, stawia zarzuty i wytyka błędy. Siebie sytuuje jako kogoś wyższego od pospólstwa, od Boga nawet, śmie twierdzić, że jego miłość większa niż boska w ostatecznym rozrachunku posuwa się do nazwania Boga ,, nie ojcem, a carem świata”. Ostatecznie bluźnierstwo przeciw Bogu rzuca głos diabła, Konrad pada zemdlony. Dzięki modlitwie księdza Piotra bohater wyzwala się z mocy szatana, który skusił go do popełnienia grzechu pychy.
B) W warstwie psychologicznej – Wielka improwizacja to monolog Konrada – czyli długa wypowiedź jednego bohatera. Rozmowa jest emocjonalna, spontaniczna, niepowtarzalna. To Prometejski bunt Konrada. Bohater walczy w wymiarze duchowym. To zmaganie się bohatera ze swoimi ludzkimi słabościami, niezgodą na cierpienie narodu. Czuje się ,,porte parole” - tym, który ma prawo i obowiązek wypowiadać się w imieniu innych. Mimo wielkości i miłości, które odczuwa Konrad w warstwie psychologicznej, jako człowiek zmaga się z niezgodą i na zaistniałą sytuację i brakiem działania ze strony elit arystokratycznych narodu polskiego. Taki bunt ma charakter pozarozumowy, wypływa z duszy głównego bohatera i mylną nadzieję, że jednostka jest w stanie uratować cały naród.
C) Przestrzeń symboliczna - Konrad ma wizje przyszłości. Czarny kruk, którego skrzydła przypominają chmurę burzową uniemożliwia bohaterowi ostateczne dostrzeżenie tego, na czym mu zależy. W małej Improwizacji, Konrad czuje moc, przemienia się w orła, który unosi się nad ludźmi. Bohater pragnie proroczego widzenia, chce wznieść się ponad społeczeństwo i mieć moc dostrzegania przyszłych wydarzeń, niedostępnych do zwykłych ludzi.
D) W obszarze kulturowym kluczowa jest relacja Konrada z Bogiem. To zdolności kreacyjne Konrada – poety i twórcze pozwalają bohaterowi – romantykowi porównywać się z Bogiem. Narzędziem, które pozwala mu na to jest miłość. Konrad deklaruje, że bardziej kocha ludzi niż Bóg. Pragnie dla narodu szczęścia i sławy - wartości doczesnych. Pragnie władać ludźmi i narodem, chce poświęcenia jednostki dla dobra ogółu. Wyraża postawę indywidualistycznego buntu przeciwko Bogu jako silne krępującej ludzką wolność i ograniczającej możliwość osiągnięcia szczęścia z własnego wyboru. To postawa Prometejska Konrada, jego utożsamianie się z narodem to tylko rezultat pychy i egzaltacji, bo bohater sam chce wywalczyć wolność dla narodu. Z punktu widzenia politycznego i kulturowego to nonsensowne i bezcelowe myślenie i działanie. W małej i Wielkiej Improwizacji tematem przewodnim jest walka narodowo-wyzwoleńcza. Osamotnienie Konrada w tych scenach ukazuje prawdę, że do klęski powstania doprowadził fakt, że było ono zrywem spiskowców niestarających się wciągnąć do walki całego narodu.
Temat: Idea mesjanizmu. Widzenie księdza Piotra
1. Cele

- kształcenie potrzeby pracy nad sobą i duchowego i kulturowego bogacenia

- kształcenie umiejętności prawidłowego i logicznego wyrażania w umowie i piśmie
- kształtowanie umiejętności pracy z tekstem lit.

- zapoznanie uczniów z symboliką widzenia księdza Piotra
2. Metody: problemowa; praca z tekstem
3. Formy: zbiorowa; indywidualna
4. Środki; cz. III Dziadów
I. Czynności org. - porządkowe
II. Wprowadzenie tematu lekcji:
Kim jest ks. Piotr?
* Poznajemy go w scenie więziennej, w sc. II, w scenie egzorcyzmów
* ks. Piotr to bernardyn
Gdybyście mieli przeciwstawić postaci Konrada, jak wówczas wyglądałoby charakterystyka księdza?
1. Ks. Piotr stanowi przeciwieństwo Konrada
2. Przeznaczone mu zostały funkcje zbawcze wobec Konrada – Prometeusz.
3. Ks. Piotr jest pokorny, skromny i cichy
4. Jest personifikacją miłości
5. Jest człowiekiem dialogu
6. Jest antytezą Konrada
7. To bohater pozytywny
Konrad nadaremnie usiłował przeniknąć przyszłość. Łaskę, tę otrzymuje ksiądz Piotr w momencie swej największej skruchy.
W celi więziennej modli się do Boga ,,Panie! Czymże ja jestem przed Twoim obliczem? Prochem i niczem”.
Dzięki temu, uzyskuje widzenie, które ma charakter symboliczny i dotyczy przyszłości narodu.
Cytaty: ,,Tyran ustał - Herod! - Panie, cała Polska młoda wydana w ręce Heroda!”
Kim jest Herod, w tym cytacie, jak go zinterpretujecie?
Herod (car) kazał zabić dzieci, by uniemożliwić powstanie króla żydowskiego. Tak samo car chciał zniszczyć młodych, by zniweczyć, zdeptać zalążek ruchu niepodległościowego.
,,Co widzę? - długie, białe dróg krzyżowych biegi.
Drogi długie - nie dojrzeli – przez puszczę, przez śniegi.”
- Wizja ta symboliczna, droga na Sybir którą uniknęły setki kibitek została porównana do drogi krzyżowej Chrystusa.
,, Zbójce biegą powoli - mój naród związany. Cała Europa wlecze nad nim się urąga’’.
Cytat ten symbolizuje rolę narodu polskiego w misji odkupienia, odrodzenia narodów spod ucisku państw zaborczych. Polska Mesjaszem Narodów - stawia miejsce Polski w tworzeniu nowego porządku, jednocześnie zaznacza jej rangę.
,,Gal wydał. Już porwali. - już niewinne skronie zakrwawione, w szyderskiej, cierniowej koronie”.
Polska jak Chrystus została wydana w ręce (Piłata). Gal to Francja, która wyrażając obłudne współczucie, uchyliła się w 1831 r. od przyjścia z pomocą powstańcom polskim.
,,Pragnę” - Rakus octem, Borus żółcią poi”
Rosja wydała wyrok na Polskę, a Austria i Prusy pomogły w rozbiorach kraju.
Naród wycierpi swoje męki, nic ich nie zmierzi, wypełni się kielich goryczy” Naród skona, poeta nawiązuje do powstania listopadowego. Symbolem zmartwychwstania jest biała szata, czyli wolność, szczęście, które przeniesione będzie na inne Narody. Po zmartwychwstaniu Polska będzie silnym, odrodzonym narodem. Wizja przyszłości Polski w roli Mesjasza narodów stwarza nastrój nadziei i wiary w przyszłość zniewolonych Polaków.
Temat: Wizjoneryzm i groteska – sceny fantastyczne III. Cz.,, Dziadów’’.
1. Cele: --kształtowanie umiejętności logicznego i sprecyzowanego wypowiadania się o utworze literackim
- kształtowanie umiejętności interpretowania tekstu lit.
kształtowanie umiejętności samodzielnego i umotywowanego sądu i poznania rzeczywistości lit.
- poznanie haseł: wizjoneryzm , mistycyzm
2. Metody: praca z tekstem
- problemowa
-poszukująca
3. Formy: zbiorowa
- indywidualna
4. Środki i tekst dramatu:
I. Czynności org. - porządkowe
II. Wprowadzenie tematu
Które sceny w dramacie są scenami fantastycznymi?
Scena II, III, IV, V, VI, IX
My dzisiaj zajmiemy się scenami IV - są to- Widzeniem Ewy, sceną VI – Widzenie Senatora i nocą dziadów (scena IX).
Jak nazwiemy te sceny?
* scena widzenia Ewy przepełniona jest liryzmem i mistyką.
Mistycyzm – postawa filozoficzno-religijna, uznająca intuicję, kontemplację za sposób przenikania tajemnic bytu i łączenie się z bóstwem.
* widzenie senatora ma charakter groteskowy, pełno w nim kpiny, żartu, ironii. Postać senatora przedstawiona jest niby w krzywym zwierciadle, wzbudza odrazę i niechęć.
- Ostatnia scena – noc dziadów to powrót do fantastycznych motywów obrzędu nocy, dziadów, znane już i wcześniejszych części trylogii i dramatycznej.
Zinterpretujecie scenę czwartą?
Widzenie Ewy – to scena usytuowana w dramacie po monologu (Konrada i po walce jaką stoczyły o jego duszę złe moce).
Jaka jest scena tej części dramatu?
Ma ono miejsce w sielankowej scenerii domu wiejskiego. W pokoju młodej panny, która przed obliczem obrazu Matki Boskiej modli się o duszę młodego poety.
Ewa – bohaterka widzenia ma swój pierwowzór literacki w osobie Maryli Wereszczakówny, lub w osobie Ewy Ankwiczówny.
Jaki charakter ma widzenie Ewy?
- ma charakter liryczny – gdy Ewa wyraża swe szczere i niewinne uczucia do poety
- mistyczny – gdy kontraktuje się z duszą kochanka, symbolizowaną przez różę.
W jaki sposób w dramacie przedstawiono postać senatora?
- widzenie senatora koresponduje ze scenami realistycznymi, które portretują tę postać jako kata, oprawcę narodu polskiego.
- scena oparta na kontraście
- dumny senator wkracza na dwór cara, czeka na akt łaski budzi powszechne zainteresowanie
- odchodzi upokorzony wśród szyderstw zebranych, zlekceważony przez cara.
- groteskowy charakter wyolbrzymiają fragmenty: ,, Bbrum – ten uśmiech jak pająk wleciał mi do gęby. “
,,Jaki dźwięk - to kalambur – o brzydka mucho, lata mi koło nosa. Jak osa”.
I epigramy, żarciki, przytyki:
,, Moje ucho, moje ucho"
- poeta urządza sobie kpinę z senatora
- drwi z niego, z jego przesadnej pychy i postaci.
W scenie dziewiątej pojawiają się postacie znane z cz. II. Wymienicie je?
- Guślarz
- Kobieta – dawna Pasterka
- dwaj nowi potępieńcy - widmo doktora Becu i Bajkowa
- scena ta wiąże Dziady drezdeńskie z wileńskimi.
Co wiemy o tej scenie?
- scena ma miejsce na cmentarzu
- kobieta była kochanką Gustawa, przypuszczając, iż kochanek nie żyje przychodzi w noc dziadów do Guślarza.
- duch się nie zjawia na dziady, albowiem należy do świata żywych.
- dowodzi tego obraz kibitek mknących na północ
- w kibitce siedzi Konrad z raną na sercu – symbolem przeżyć osobistych i na czole – symbolu pojedynku z Bogiem ( rana na czole jest znakiem cierpienia, oznacza, że Konrad nie będzie potępiony).
Jakie dwa widma pojawiają się w scenie dziadów?
1. Widmo Doktora – pojawia się w stawie rozkładu
- budzi wstręt
- jest to makabryczny portret (na wzór makabresek średniowiecznych, poprzez groteskę poeta wyeksponował winy bohatera).
- w czaszce doktora żarzą się złote blaszki/pieniądze/, które cenił za życia nad honor i moralność (problem winy i kary). Doktor zasłużył na piekło-kara odpowiada zbrodni .
2. Bajkow – zausznik Nowosilcowa
- widmo Bajkowa jest odrażające
- ubrany jest w strój weselny, jadąc powozem do narzeczonej zmarł, gdyż myślał wyłącznie o swoim szczęściu .
- ciało jest rozczłonkowane - makabreska
Wniosek-- Ci, którzy zhańbili się w swoim życiu działalnością nie godną człowieka, mogą liczyć tylko na potępienie.
Zad dom.
Jaka jest problematyka moralna uwypuklana w scenach fantastycznych cz. III Dziadów?.
Temat: Obraz społeczeństwa w Polsce kresowej – scena VII – salon Warszawski
1. Cele-
. kształtowanie umiejętności poprawnego, jasnego i sprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie o utworze literackim -używanie ze świadomością celu i funkcji środków językowych.
2. Metody: poszukująca
praca z tekstem
3. Formy: zbiorowa
indywidualna
4. Środki - scena Vii III cz. Dziadów
I. Wymień org. - porządkowe
II. Wprowadzenie tematu lekcji
Na dzisiejszej lekcji zajmujemy się sceną VII zatytułowaną salon warszawski
Czy możecie wymienić postaci występujące w tej scenie?
- Zenon Niemojewski
- Adolf towarzystwo przy drzwiach
- młodzi patrioci
- literaci
- generał
- damy towarzystwo przy stoliku
- oficerowie
- mistrz ceremonii
- literatki
- Kamerjunkier
- hrabia
Czy oprócz takiego podziału: towarzystwo przy drzwiach, towarzystwo przy stolniku, możemy dokonać jeszcze innego podziału?
- tak
- służalcy
- patrioci
- postaci ,,białe”
- postaci ,,czarne”

Towarzystwo przy drzwiach
- to młodzi ludzie ideowo oddani sprawie wyzwolenia Polski, zaangażowani, otwarci w przyszłość narodu ,,My powinniście ze sobą łączyć się i znosić, inaczej rozdzieleni wszyscy zginiemy marnie” - Z. Niemojewski - są więc świadomi ciążących na nich obowiązków, szczerze współczują Cichowskiemu z opowiadania Adolfa.
Symbolika drzwi: otwarcie na świat - przedłużenie w historię, młodzi wpisują się w historię - ponadwymiarowość, ponadczasowość - wyjście do ludzi, spojrzenie do przodu, ogarnięcie rzeczy ważkich

Towarzystwo przy stoliku
Służalcy, ugodowcy, marionetki, poplecznicy cara troszczą się tylko o swoje ,,stołki”, mówią po francusku nieświadomi rozstrzygających się wydarzeń, ich wiadomości o literaturze i woli narodu tkwią w czasach racjonalizmu, pojęcie o kulturze narodu polskiego ,,Słowianie, my lubimy sielanki”. Kosmopolici, ugodowcy poprzez symbolikę chcą uzmysłowić fakt, iż najważniejsze dla nich jest to: uczta, biesiada, konsumpcja. To wielkie oskarżenie i ośmieszenie arystokracji polskiej, która dla ,,świętego spokoju” skłonna była zaprzedać ,,dusze diabłu (Moskwa). Nie zauważając istotnych problemów ojczyzny.

Ocena moralna arystokracji polskiej na podstawie sceny VI-dyskusja.
Temat: Ocena tyranii bohaterów - uczestników bólu u senatora.
I. Cele
- kształtowanie umiejętności wypowiadania się o utworze lit.
- kształtowanie umiejętności wykorzystania nabytej wiedzy w procesie krytyczno-lit.
- kształtowanie umiejętności sprawnego i logicznego wypowiadania myśli sądów o dziele lit.
2. Metody – praca z tekstem
analizy lit.
3. Środki - fragmenty sceny VIII
4. Formy: grupowa
I. Czynności org.-porządkowe
II. Wprowadzenie tematu lekcji
Gdzie rozgrywa się scena VII?
* w Wilnie
* w sali senatora
* niedaleko więzienie śledczego
III. Podzielenie na grupy (cytaty)/ interpretacja
,,Tyle było śledzenia, żadnego dowodu. Jeszcześmy nie trafili w samo jądro wrzodu”.
- Słowa te wypowiada Doktor poplecznik senatora. Sługus, nikczemny, ciemiężca, stara się nie przypochlebiać Nowosilcowowi z żałosnym zresztą skutkiem.
,,Oni to wszyscy mali, ale patrz w ich serce” - Najlepiej (ogień zgasić, dopóki w iskierce” - Senator świadomy bogactwa duchowego i kulturowego tkwiącego w narodzie. Boi się ognia, który symbolizuje wiarę, odwagę, moc, duchowy rozwój i siłę, tkwiącą w sercach Polaków. Pragnie wypełnić, wykorzenić polskość z serc Polaków, sławić ducha, uczynić z wszystkich młodych Polaków Cichowskich i Rollisonów.
,,Tyś nie wiedział - te łotry, wszystko tobie tają. Wierz mi, Panie, tyś łotrów otoczony zgrają. Nie ich pytaj, nas pytaj, my wszystko powiemy.” - P. Rollison- naiwna staruszka, przybywszy prosić o łaskę dała się otumanić fałszywym zapewnieniom, Senatora- świadczy to o przebiegłości namiestnika carskiego, jego obłudzie i nikczemności.
,,Właśnie przedstawiam pokornie. To rzecz umówiona i te wszystkie spiski kieruje, jak wierz, Książę Czartoryski”.
Doktor chce wkraść się w łaski senatora. Liczy na wynagrodzenie finansowe i lepszą pozycję przy boku namiestnika. Jego przebiegłość jest uzasadniona, także chęcią donosicielstwa. Zna dobrze senatora, wie, iż jest łasy na nowinki, na sensację, liczy na lepsze stanowisko i pozycję. Nie zadaje sobie pytań o stronę moralną, etyczną swego postępowania. Spotyka go kara (śmierć) - to rezultat ludowej koncepcji winy i kary.
,,Patrz, jak on łasi się i liże,
Wczora mordował, tańczy dziś,
Patrz, patrz, jak on oczyma strzyże,
Skacze jak w klatce ryś.
Scena balu ukazana w wyolbrzymionych barwach śmieszności - groteska. Scena śpiewana, melodyjność, rytmika rozwaga komizmu występujących postaci. Przypomina ,,dance macabre” średniowiecza. Taniec jest odsłonięciem obłudy o ohydy moralnej tancerzy. Poprzez kontrast stron potęguje się wrażenie śmieszności i niesamowitości.
Temat: Poetyka dramatu romantycznego na przykładzie ,,Dziadów cz.III ‘’Adama Mickiewicza.
1. Cele: - - kształcenie umiejętności wyszczególnienia cech dramatu starogreckiego i romantycznego
- kształcenie umiejętności porównania form rodzajowych i gatunkowych.
2. Metody: porównawcza, zajęć praktycznych
3. Środki: poznawcze dramaty, Antygona, Makbet, dramat romantyczny
4. Formy zbiorowa
I. Czynności org.-porządkowe

Cechy dramatu klasycznego:
- 3. Jedności-a)czasu -wszystkie wydarzenia muszą rozegrać się w ciągu 24 godzin b)miejsca- wszystkie wydarzenia rozgrywają się w jednym miejscu- np. przed pałacem c ) jedność akcji-wszystkie wydarzenia dotyczą jednego wątku-np. W ,,Antygonie’’ złamania zakazu Kreona i jego konsekwencji
- brak scen zbiorowych
- obecność chóru
- podniosłość tematu-zasada decorum
-odpowiedni styl
- występuje kategoria fatum
- cz. Dramatu to prolog, parodos, stasimon, epeisodion, exodos
- paralelizm zdarzeń
- czystość gatunków
- brak didaskaliów

Tematy do zaprezentowania ustnie-

1. Dlaczego dramat Mickiewicza nazywany dramatem religijnym ?
2. Postawa Polaków wobec klęski narodowej w cz. III Dziadów
3. Napisz, czy chciałbyś należeć do narodu wybranego!
4. Czy ,,Zemsta na wroga z Bogiem i mimo Boga”? Aktualność tych słów w dobie współczesnej.