Rozpuszczalność substancji. Konspekt lekcji chemii

Główne cele lekcji:
– zapoznanie z pojęciem rozpuszczalnością
– określenie czynników mających wpływ na rozpuszczalność i na szybkość rozpuszczania substancji
– kształtowanie umiejętności przeprowadzania doświadczeń chemicznych, dokonywania obserwacji i wyciągania wniosków

Cele szczegółowe:
Uczeń:
– definiuje pojęcie rozpuszczalność
– wyjaśnia pojęcia: roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór przesycony
– wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność
– określa czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji
– wyjaśnia, co to jest wykres (krzywa) rozpuszczalności
– analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji w wodzie
– projektuje doświadczenia:
Badanie rozpuszczalności substancji w wodzie.
Wpływ temperatury na rozpuszczalność substancji stałej w wodzie.
Badanie wpływu temperatury na rozpuszczalność gazów w wodzie.
Wpływ temperatury na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie
Wpływ rozdrobnienia na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie
Wpływ mieszania na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie.
– dokonuje obserwacji i wyciąga wnioski z przeprowadzonych i pokazowych doświadczeń.

Umiejętności kluczowe:
– myślenie naukowe: umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych, dotyczących rozpuszczalności substancji
–umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji

Postawy i wartości:
– kształtowanie umiejętności pracy zespołowej
– kształtowanie dociekliwości i postawy badawczej

NaCoBeZU
– definiujesz pojęcie rozpuszczalność
– wyjaśnisz pojęcia: roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór przesycony
– wymienisz czynniki, które wpływają na rozpuszczalność
– określisz czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji
– wyjaśnisz, co to jest wykres (krzywa) rozpuszczalności
– zanalizujesz wykresy rozpuszczalności różnych substancji w wodzie
– zaprojektujesz doświadczenia a następnie dokonasz obserwacji i wyciągniesz wnioski
Badanie rozpuszczalności substancji w wodzie.
Wpływ temperatury na rozpuszczalność substancji stałej w wodzie.
Badanie wpływu temperatury na rozpuszczalność gazów w wodzie.
Wpływ temperatury na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie
Wpływ rozdrobnienia na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie
Wpływ mieszania na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie.

Pytania kluczowe:
1) Co to jest rozpuszczalność?
2) Jakie czynniki mają wpływ na rozpuszczalność substancji w wodzie?
3) Jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania substancji?
Metody pracy:
– dyskusja
– burza mózgów,
– doświadczenia laboratoryjne
– obserwacja

Formy pracy:
– grupowa
– zbiorowa

Środki dydaktyczne:
– karta pracy
– krzywa rozpuszczalności
– 3 zestawy w skład których wchodzi : 9 probówek, statyw na probówki, palnik, łapa drewniana, bagietka, zlewka z zimną wodą, zlewka z ciepłą wodą, sól , olej, sacharoza, cukier puder, glukoza, woda gazowana

Przebieg lekcji:

Część wstępna:

1. Sprawdzenie obecności.
2. Nawiązanie do tematu zajęć.
3. Zapisanie tematu zajęć.
4. Zapoznanie z celami lekcji
5. Zapoznanie uczniów z kryteriami sukcesu.

Część główna:

1. Nauczyciel zadaje pytanie: Co to jest rozpuszczalność substancji? Uczniowie definiują pojęcie rozpuszczalności.
2. Nauczyciel zadaje pytanie skąd możemy uzyskać informacje na temat rozpuszczalności substancji. Uczniowie informują, że z krzywej rozpuszczalności, następnie definiują co to jest krzywa rozpuszczalności. Definiują co to jest roztwór nienasycony, nasycony i przesycony, a następnie analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji w wodzie.
3. Nauczyciel zadaje pytanie Jakie czynniki mają wpływ na rozpuszczalność substancji w wodzie? Uczniowie podają swoje odpowiedzi- stawiają hipotezy. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda grupa wykonuje doświadczenia z karty pracy: Badanie rozpuszczalności substancji w wodzie oraz Wpływ temperatury na rozpuszczalność substancji stałej w wodzie. Uczniowie po wykonanych doświadczeniach wyciągają wnioski, że rozpuszczalność zależy od rodzaju substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika ( substancje polarne rozpuszczają się w polarnych, niepolarne w niepolarnych rozpuszczalnikach) oraz od temperatury ( wraz ze wzrostem temperatury zwiększa się rozpuszczalność substancji stałych). Nauczyciel informuje uczniów, że w przypadku wpływu temperatury na rozpuszczalność substancji stałych są wyjątki- uczniowie na podstawi krzywej rozpuszczalności wymieniają substancje będące wyjątkami od reguły. Nauczyciel zadaje pytanie Jak temperatura wpływa na rozpuszczalność gazów w wodzie. Uczniowie stawiają hipotezy. Nauczyciel przeprowadza doświadczenie nr 3 ( karta pracy) po którym uczniowie wyciągają wnioski, że wraz ze wzrostem temperatury maleje rozpuszczalność gazów w wodzie. Nauczyciel informuje, że na rozpuszczalność substancji gazowych ma wpływ ciśnienie gazów- wraz ze wzrostem ciśnienia gazów, zwiększa się ich rozpuszczalność.

4. Nauczyciel zadaje pytanie kluczowe: Jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania substancji? Uczniowie stawiają hipotezy, które weryfikują doświadczalnie, wykonując doświadczenia 4,5 i 6 z karty pracy. Następnie dokonują obserwacji i wyciągają wnioski z przeprowadzonych doświadczeń.

Część końcowa:

1. Podsumowanie lekcji. Nauczyciel w tym celu zadaje pytania Co to jest rozpuszczalność? Wyjaśnij co to jest roztwór nasycony? Jakie czynniki mają wpływ na rozpuszczalność substancji w wodzie? Jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania substancji? Jak temperatura wpływa na rozpuszczalność gazów.
2. Zadanie i omówienie pracy domowej