Studium przypadku: Uczeń z Zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej

Uczeń z Zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej.
Opis i analiza przypadku funkcjonowania ucznia ze spektrum autyzmu.

Spektrum autyzmu, to wiele różnych zachowań. Nie ma dwóch takich samych uczniów ze spektrum. Zespół Aspergera jest definiowane jako całościowe zaburzenie rozwoju. Głównie charakteryzuje się nieprawidłowościami w obrębie komunikacji społecznej, trudnościami w zaakceptowaniu zmian, a także specyficznymi zainteresowaniami i pewnymi wzorcami zachowań. Zespół Aspergera jest zaliczany do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jego objawy ujawniają się w dzieciństwie. Zdarza się jednak, że zostaje prawidłowo rozpoznany dopiero w wieku dorosłym.
Dzieci z autyzmem mają wiele trudności w relacjach z innymi osobami, które sprawiają, że jest im niezwykle trudno nawiązać przyjaźnie. Przy odpowiedniej pomocy mogą oni jednak współpracować z rówieśnikami i nawiązać prawidłowe relacje. Często zapominamy, że wspieranie relacji z rówieśnikami jest bardzo istotną częścią pracy z dzieckiem ze spektrum w szkole. Zbyt często skupiamy się wyłącznie na osiągnięciach w nauce, ocenach a pomijamy te związane z relacjami. Aby ułatwić osobom z autyzmem funkcjonowanie w społeczeństwie, musimy ich nauczyć, jak radzić sobie z relacjami z innymi osobami. Działania polegające na wspieraniu relacji rówieśniczych, zapobieganie złośliwości, prowokacji, dyskryminacji czy agresji w stosunku do uczniów z autyzmem powinno być jednym z głównych celów nauczania. Nad takim uczniem powinien czuwać wychowawca wraz z nauczycielem współorganizującym. Często takiego nie ma już w szkołach średnich. Sam wychowawca jednak może nie podołać tym wyzwaniom. Potrzeba wspólnych działań wszystkich nauczycieli uczących dziecko z ZA. Nauczyciele ci mogą to osiągnąć poprzez odpowiednią edukację rówieśników z klasy. Jedną z taktyk może być również stworzenie grupy odpowiedzialnych rówieśników, którzy będą się opiekować uczniem z ZA. Wychowawca winien wybrać do tego uczniów wrażliwych, empatycznych, którzy będą potrafili stworzyć odpowiedni model zachowań społecznych i ochronić ucznia ze spektrum przed dokuczaniem lub zastraszaniem. Działania te mogą być również prowadzone poza szkołą. Pamiętajmy, że to nauczyciel jest odpowiedzialny za stworzenie odpowiedniego środowiska dla uczniów z autyzmem. Dzieci ze spektrum mają wiele trudności, więc zadaniem nauczyciela jest ciągła obserwacja i rozwiązywanie bieżących problemów, szukanie rozwiązań i zasięganie opinii innych specjalistów w celu rozwiązania nurtujących problemów lub radzeniu sobie z trudnymi zachowaniami. To bardzo trudne zadanie, aby stworzyć jak najlepsze warunki do nauki i interakcji społecznych dla tych uczniów, spoczywa na wychowawcy i nauczycielach. Pamiętajmy, żeby obdarzać uczniów empatią i spróbować zrozumieć, z czego wynikają ich trudności, nie oceniając starać się pomóc zachowując godność ucznia.
Większość uczniów z autyzmem potrzebuje więcej czasu na wykonanie zadania, zebranie materiałów oraz na przejście z jednego zadania do drugiego.
Zmiany w otoczeniu ucznia z autyzmem mogą zwiększyć poziom niepokoju, wywołać trudne zachowania czy agresję. Starajmy się unikać w szkole lub klasie gwałtownych zmian. Uprzedzajmy ucznia o niespodziewanych zmianach możliwie jak najwcześniej.
Uczniowie z autyzmem mają trudności z czytaniem "między wierszami”, zrozumieniem abstrakcyjnych pojęć takich jak sarkazm, interpretowaniem mimiki czy rozumieniem uczuć zarówno swoich jak i innych osób. Należy udzielać tym uczniom jasnych instrukcji. Trzeba wysłuchać ucznia uważnie i znaleźć na to czas.
________________________________________
Bardzo ważne jest, aby utrzymywać ścisły kontakt z rodzicami ucznia z autyzmem, którzy są najlepszym źródłem informacji na temat dziecka.
Wychowawca ucznia ze spektrum powinien ściśle współpracować z rodzicami, nauczycielem współorganizującym proces kształcenia oraz innymi nauczycielami, żeby pomóc dziecku czuć się komfortowo w szkole i klasie. Szkoła ogólnodostępna to środowisko niezwykle stresujące dla ucznia z autyzmem. Często zwyczajne sytuacje mogą wywołać trudne zachowania, napięcia, a nawet napady agresji.
Do sytuacji powodujących stres mogą należeć: niemożność przewidzenia następstwa zdarzeń, niezrozumienie wskazówek nauczyciela, interakcje z rówieśnikami, nadmiar bodźców dźwiękowych i wiele innych. Uczniowie ze spektrum rzadko wskazują, że w danej sytuacji znajdują się pod wpływem stresu, często nie zdają sobie sprawy, że są już na granicy kryzysu. Mimo to sprawny obserwator będzie w stanie wychwycić i zapobiec zbliżającemu się napadowi złości. Zapobieganie temu poprzez zastosowanie odpowiednich metod i strategii jest najbardziej odpowiednią techniką. W przypadku trudności z oceną tego, co wywołuje trudne zachowanie i jak sobie z nim radzić, powinno się zasięgnąć opinii specjalistów: nauczyciela współorganizującego lub pedagoga czy psychologa pracujących w szkole. Można wtedy starać się pomóc uczniowi poradzić sobie z emocjami, nauczyć go wyrażania swoich potrzeb w odpowiedni sposób.
W szkole pojawiać się będzie wiele problemów z tym związanych, nie wszyscy nauczyciele potrafią pracować z takim uczniem. Należy wtedy zwrócić się do dyrektora z prośbą o dokształcenie Rady Pedagogicznej w tematyce autyzmu i przydzielenie nauczyciela współorganizującego kształcenie.

Wskazówki, jak pracować z uczniem z zespołem Aspergera

Jeśli to możliwe, zachowywać schemat lekcji i stałość działań, tak by uczeń wiedział, czego ma się spodziewać. Kiedy kierujemy polecenie do klasy należy też kierować je indywidualnie do ucznia, zwracając się do niego po imieniu. Co pewien czas można także zwrócić się w ten sposób do innych uczniów, by nie tworzyć klimatu jego wyizolowania z grupy. Sprzyja to akceptacji ucznia z ZA przez resztę klasy. W wypowiedzi nauczyciela najlepiej robić przerwy między zdaniami, tak by dać uczniowi możliwość ich przetworzenia.
Kiedy kierujemy polecenie, warto je powtórzyć używając krótkich zdań i jasnych instrukcji.
Następnie sprawdzić stopień jego zrozumienia. W momencie gdy pojawiają się nowe pojęcia,
trzeba je przedstawić w sposób możliwie najprostszy lub dać możliwość opisania ich przez uczniów własnymi słowami – tak by uczeń z Zespołem mógł w tym uczestniczyć, tworząc własne podsumowanie.
Najlepiej jeśli nauczyciel jest przewodnikiem dla ucznia w świecie wypowiedzi niedosłownych – ironii, metafor, wyrażeń wieloznacznych, uwzględniając jego deficyty.
W razie potrzeby trzeba wydłużyć czas przeznaczony na wykonywanie poszczególnych zadań i prac pisemnych.
Zadania stawiane uczniowi lepiej podzielić na wieloetapowe krótsze części.
Jeśli uczeń jest bardziej zainteresowany danym przedmiotem bądź posiada fachową wiedzę,
należy to wykorzystać podczas prowadzenia lekcji. Dodatkowo można pozwolić uczniowi wypowiedzieć się o swoich pasjach, zainteresowaniach, kontrolując czas na to przeznaczony.
Osoby ze spektrum autyzmu mają często dobrą pamięć wzrokową, wykazują zdolności analityczne, matematyczne, dobrze zapamiętują fakty i wydarzenia, co warto wykorzystać.
Jeśli uczeń tego potrzebuje, należy pozwolić mu na stosowanie nietypowych (jego własnych) sposobów służących do rozwiązania zadania.
Podczas lekcji historii warto wykorzystać opis wydarzeń przyczynowo – skutkowych do doskonalenia myślenia perspektywicznego, oraz zdolności przewidywania następstw działań.
Należy pamiętać o regularnym stawianiu wymagań, ich ocenie i nagradzaniu, za każdy sukces i osiągnięcie.
Kolejny problem, nad którym chcę się pochylić (nie tylko wśród uczniów ze spektrum), to doprowadzanie podjętych czynności do końca. Warto poświęcić temu trochę więcej czasu, nawet kosztem innych zadań, np. przydzielając zadanie w grupach dać uczniowi ZA takie, które jest stosunkowo proste i nie wymaga tyle czasu, co inne. Jeśli skończy je szybciej niż koledzy z klasy, należy dać mu kolejne i krótkie. Dobrze, jeśli ów uczeń otrzyma je w formie ustnej i wizualnej, najlepiej w formie przykładów. Warto jeszcze zwrócić uwagę, że każdy z przypadków jest inny i większość nie radzi sobie z czasem wykonywania zadań, a w takim wypadku nie należy popędzać ucznia.
Sprawdziany powinny być dostosowane do konkretnego ucznia; biorąc pod uwagę jego poziom, sposób komunikowania się, umiejętności koncentracji.
Charakterystyczne w zachowaniu ucznia ze spektrum jest to, że ma on szczególne poczucie terytorialności i nie każdy może z nim siedzieć w ławce, a czasem jest to niemożliwe... Ktoś z kim może, musi być przez niego wcześniej zaakceptowany i, co istotne, musi być dla niego przewidywalny.
Osoby ze spektrum często poszukują samotności, miejsca do odpoczynku, ale też wiernych słuchaczy ich niekończących się opowiadań o własnych zainteresowaniach, bohaterach gier komputerowych czy innych przedmiotach fascynacji... Kiedy nie znajdują ich wśród rówieśników, szukają towarzystwa ulubionego nauczyciela. Szukają akceptacji. Do ulubionego belfra będą przychodzić chętnie na zajęcia, a jeśli kogoś lub jakiegoś przedmiotu nie lubią, będą rzadkimi gośćmi (jeśli się im na to pozwoli). Przymuszani przychodzą, ale są wtedy najczęściej wycofani i bierni, czasem reagują agresją i krzykiem.
Dlatego należy zadbać, aby nauczyciele uczący takiego ucznia otrzymali szczegółowe dostosowanie wymagań dla poszczególnych przedmiotów.
W tym celu organizuje się spotkania specjalistów oraz nauczycieli uczących, by przedyskutować metody pracy z uczniem oraz stworzyć Wielospecjalistyczną Ocenę Poziomu Funkcjonowania Ucznia.
Skuteczne działanie zaczyna się od akceptacji ucznia z ZA. Zrozumienie, że istotą kłopotów takiego ucznia są problemy w funkcjonowaniu społecznym i komunikowaniu się, i nie wynikają one ze złośliwości. Cel to wsparcie jego rzeczywistych potrzeb i umożliwienie nauki przy funkcjonowaniu w grupie.
Jeszcze większy problem pojawia się, kiedy taki uczeń trafi np. do technikum. Gdy nie lubi przedmiotów ścisłych, technicznych, a jedynie interesuje go majsterkowanie, to może po prostu nie podołać wymogom kształcenia zawodowego. Tutaj pojawia się też problem z pracą i uświadomieniem rodziców ucznia ze spektrum, że w wypadku, kiedy będzie mieć też słabą koordynację ruchową, to postawiony przed nim cel – ukończenie szkoły, może okazać się niewykonalny...
Dodatkowymi przeszkodami w tym wypadku, aby ukończyć szkołę, jest konieczność uzyskania uprawnień zawodowych typu: prawo jazdy samochodem kat B + E i C , certyfikatów spawalniczych, uprawnień do kierowania wózkiem widłowym itp.
Zawsze jednak należy rozmawiać z uczniem i jego rodzinami (prawnymi opiekunami). Ważną rolę w wyborze szkoły ponadpodstawowej ma nauczyciel doradztwa zawodowego, który powinien pomóc uczniowi z ZA podjąć odpowiednią decyzję.

Studium przypadku ucznia z Zespołem Aspergera.

Uczeń: X
Szkoła ponadpodstawowa
Klasa 1
Wiek 16 lat
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na spektrum autyzmu.

Identyfikacja problemu

X przejawia trudności z zachowaniem, z koncentracją uwagi, finalizowaniem rozpoczętych zadań. Chłopiec ma zaburzoną sferę interakcji społecznych. Trudno mu było znaleźć przyjaciół, przerwy spędzał samotnie. Zakładał, że nikt go nie lubi, zarzucał kolegom złe traktowanie. Twierdził, że czuje się gorszy od innych.
X w związku z tym trudno jest pracować w grupie. Dostosować się do obowiązujących zasad. Bywa, że „zaczepiony” w niewłaściwy sposób przez niektórych uczniów reagował w sposób agresywny. Wyładowuje wówczas swoje emocje poprzez krzyk.

Funkcjonowanie podczas lekcji historii:

Uczeń siedzi w pierwszej ławce pod oknem, często sam albo z ulubionym kolegą. Zdarza mu się jednak z nim posprzeczać. Wtedy chce być sam. Prawie zawsze jest przygotowany do lekcji (historia), ma ze sobą podręcznik i zeszyt. Kiedy tematyka lekcji porusza jego ulubione okresy w dziejach, np. Cesarstwo Rzymskie, wyprawy krzyżowe, przynosi albumy i opracowania dla młodzieży z w/w zagadnień. X prosi wtedy, aby nauczyciel użył je na lekcji i podkreślił, że to właśnie on je przyniósł, i że tym się pasjonuje. Jest wtedy dumny, chętnie bierze udział w lekcji, stara się robić notatki z lekcji na bieżąco, ale zwykle kończy je w domu, bo szczegółowe zapisy zabierają mu dużo czasu.
W takim przypadku nauczyciel powinien ukierunkować jego wysiłki do najistotniejszych treści.
Myślenie przyczynowo-skutkowe chłopca przebiega w prawidłowy sposób. Trudności pojawiają się natomiast przy interpretacji tekstu źródłowego, gdy występuje określenie typu przenośnia, wyrażenia niejednoznaczne.
Chłopiec ma problemy ze rozumieniem języka alegorii , traktując je zbyt dosłownie. Z tego powodu X korzysta z wiadomości znalezionych w internetowych portalach historycznych i cytuje je, używając zwrotów naukowych, nie do końca je rozumiejąc.

Funkcjonowanie X podczas zajęć Szkolnego Koła Historyczno-Politycznego:

Zanim X pojawił się na pierwszym dla siebie spotkaniu koła, inni uczniowie zostali powiadomieni, że na zajęcia zacznie uczęszczać nowy uczeń. Nauczyciel przygotował uczestników, że zachowania nowego ucznia może czasem odbiegać od normy i jak należy się zachowywać w stosunku do niego.
Chłopiec jest zaangażowany, ale tylko wówczas, kiedy interesują go poszczególne tematy.
Kiedy tematami zajęć są opracowania z historii, geopolityki, literatury politycznej i zawarte w nich teorie, opinie, nie wykazuje większego zainteresowania, chyba, że pojawiają się wyświetlane mapy, zdjęcia lub filmy.

Geneza i dynamika zjawiska

X wychowuje się w rodzinie pełnej. Rodzice ucznia byli obecni na wszystkich spotkaniach z wychowawcą. Kontaktują się z nauczycielami również drogą mailową i telefoniczną. Rodzice są zaangażowani w terapię syna, który uczęszcza systematycznie na zajęcia z psychologiem oraz jest pod opieką lekarza psychiatry. X jest chłopcem zadbanym. Z wywiadu z rodzicami wynika, że problemy w zachowaniu dziecka zauważyli już nauczyciele nauczania wczesnoszkolnego. Rodzice nie chcieli uwierzyć, że problemy z zachowaniem syna mogą wynikać ze spektrum autyzmu. Oni sami zauważyli pewne nieprawidłowości w jego rozwoju już we wczesnym dzieciństwie. Adam późno zaczął chodzić, nie chciał być przytulany i głaskany. Często reagował krzykiem i płaczem. Przeszkadzały mu niektóre materiały, wykazywał wybiórczość pokarmową.
Wybiórczość pokarmowa to specyficzne zaburzenia jedzenia, które polega na odmawianiu spożywania pokarmów, które nie należą do grupy preferowanej przez dziecko. Najczęściej jest to związane z niejedzeniem określonej grupy pokarmów ze względu na typ lub kolor pokarmu.
Za namową wychowawcy w II etapie edukacyjnym rodzice udali się do lekarza psychiatry, który to stwierdził u Adama spektrum autyzmu. Chłopiec otrzymał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na autyzm – Zespół Aspergera.
Adam wymaga dostosowania wymagań w procesie dydaktycznym podczas sprawdzania wiedzy oraz w rozwijaniu kompetencji emocjonalno – społecznych: rozwijanie umiejętności rozpoznawania i panowania nad swoimi emocjami, odczytywania emocji innych i adekwatnego zachowania się w konkretnych sytuacjach społecznych.

Znaczenie problemu

Dzieci ze spektrum autyzmu są to dzieci o zmiennych nastrojach, charakteryzujące się problemami w nawiązywaniu prawidłowych relacji społecznych.
Objawy nasilają się w szkole, gdyż zwiększają się wymagania, sytuacja jest nowa i dziecko nie jest już jako jedyne w samym centrum zainteresowania.
W wieku szkolnym objawy zespołu Aspergera mogą być bardziej zauważalne. Dzieci z zespołem Aspergera zazwyczaj mają trudności w nawiązywaniu przyjaźni i interakcji z rówieśnikami. Często wolą spędzać czas samotnie lub na swoich ulubionych aktywnościach, takich jak gromadzenie informacji na specjalne zainteresowania.
Dzieci z zespołem Aspergera często mają też trudności z wykonywaniem zadań szkolnych, szczególnie tych, które wymagają umiejętności społecznych, takich jak współpraca w grupie. Mogą mieć również trudności z rozumieniem mowy metaforycznej lub innych subtelności w języku.
Typowe objawy zespołu Aspergera u dzieci to:
- trudności w nawiązywaniu kontaktów społecznych
- trudności w komunikowaniu się z innymi
- ograniczone zainteresowania i powtarzające się wzorce zachowań
- sztywne, powtarzające się ruchy lub zachowania
- skłonność do ukierunkowania uwagi na szczegóły lub stałe rzeczy
- nadmierna wrażliwość na bodźce, takie jak dźwięki lub światło
- trudności z empatią i rozumieniem emocji innych ludzi
- brak zainteresowania zabawą z innymi dziećmi

Objawy zespołu Aspergera u nastolatków są podobne do tych zauważonych u młodszych dzieci. Jednak w wieku dojrzewania dzieci z zespołem Aspergera często mają większą świadomość swoich trudności w porównaniu z rówieśnikami. To z kolei może wpływać na ich samopoczucie.
Nastolatkowie ze spektrum często nie znają lub nie rozumieją zasad społecznych i mowy ciała. Z tego powodu mogą zachowywać się w sposób, który może być postrzegany przez innych jako dziwny lub nieodpowiedni.
Młodzi ludzie ze spektrum mają skłonność do powtarzania zachowań, poznania szczegółów, przejawiają sztywność w myśleniu i działaniu, trudności z utrzymywaniem poprawnych relacji, przyjaźni, wykazują wrażliwość na pewne dźwięki i światło, mają trudności w interpretowaniu mowy metaforycznej lub innych subtelności językowych.
W wyniku narastających niepowodzeń społecznych X popadał w kompleksy. Nie potrafił współistnieć w grupie. Łatwo się obrażał i zaczynał się agresywnie zachowywać. Nie uczestniczył dostatecznie w lekcji i w konsekwencji nie potrafił opanowanć materiału wykładanego przez nauczyciela. Czuł się nieszczęśliwy. Pomoc w tym wypadku była konieczna. Zarówno uczeń, jak i rodzice, nie mogli być pozostawieni sami sobie, gdyż taka sytuacja spowodowałaby jeszcze większą frustrację zarówno wewnątrz rodziny, jak i wśród koleżanek, kolegów oraz nauczycieli w szkole.
Wychowawca X zorganizował spotkanie ze specjalistami oraz nauczycielami uczącymi chłopca oraz jego rodzicami w celu opracowania Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia, czego efektem było utworzenie Indywidualnego Programu Edukacyjno – Terapeutycznego.
Każdy z nauczycieli opracował dostosowanie programu nauczania do potrzeb X.

Prognoza
a) negatywna
wzrost konfliktów rówieśniczych
zła samoocena chłopca
brak samoakceptacji
pogłębienie zachowań odbiegających od normy
brak umiejętności nawiązywania prawidłowych relacji społecznych
bunt przeciw normom społecznym
osiąganie niższych wyników w nauce niż pozwalają na to możliwości intelektualne
depresja
b) pozytywna
zachowanie adekwatne do sytuacji
umiejętność panowania nad emocjami
zmniejszenie ilości konfliktów z rówieśnikami
wzrost poczucia własnej wartości
akceptacja ucznia przez rówieśników

Propozycje rozwiązań

Podczas spotkania w sprawie opracowania WOPF-u oraz IPET – u postanowiłem włączyć ucznia do Szkolnego Koła Historycznego oraz zaangażować w wyjazdy szkolne i klasowe, z uwagi na to, ze jestem Szkolnym Koordynatorem Wycieczek. Celem miała być pomoc uczniowi w rozwijaniu zainteresowań, jak również w nabywaniu umiejętności społecznych.
X nie ma przydzielonego w szkole nauczyciela współorganizującego kształcenie.
W związku z tym współpracowałem z wychowawcą i psychologiem szkolnym.
Działania naprawcze i profilaktyczne:
- zapewnienie chłopcu ogólnego wsparcia emocjonalnego, zwłaszcza poprzez wytwarzanie atmosfery zaufania i bezpieczeństwa
- zapobieganie wtórnym zaburzeniom emocjonalnym i likwidacja istniejących
- wyrabianie właściwej motywacji do nauki
- włączenie się do zabawy i pracy dziecka jako uczestnik, wywierając wpływ na jego przebieg
- przydzielenie X ról społecznych podczas lekcji, wycieczek i koła historycznego
- uatrakcyjnianie lekcji, aby chłopiec aktywnie pracował
- założenie zeszytu współpracy pomiędzy nauczycielami a rodzicami
- rozkładanie trudnych, monotonnych zadań na etapy,
- wzmacnianie pochwałami słownymi właściwego zachowania.

Wdrażanie oddziaływań

Od początku pracy wszedłem w taką pozytywną relację z X. Zrezygnowałem z roli pouczającego i krytykującego go dorosłego, która mogła prowokować go do destruktywnych zachowań. Ta strategia spowodowała zaangażowanie się X w tok lekcji. Miał coraz więcej interesujących pomysłów, a zachowania destruktywne były coraz rzadsze. Uczyliśmy go z wychowawczynią, jak radzić sobie z frustracją.
Zaangażowałem chłopca w Szkolnym Kole Historyczno-Politycznym oraz w wycieczki szkolne.
Podczas pierwszej wycieczki X szukał sobie kolegów o podobnych zainteresowaniach i znalazł dwóch. Wspólnie odgrywali oni postaci z „Władcy Pierścieni”. Na początku słabo sobie radził z pracami pionierskimi na biwaku (rozstawianie namiotu, budowa kuchni polowej). Dobrze nauczył się rozpoznawać rodzaje drzew – odpowiednio je dobierał, rozpalał ogień i podtrzymywał go, gotował.
X miał trochę słabszą koordynację ruchową, lecz dobrą kondycję fizyczną. Źle znosił nowo pojawiające się trudności i wyzwania. Po pewnym czasie jednak się do nich przekonywał, a nawet polubił.
W czasie całodniowej wycieczki pieszej otarł nogę i został odwieziony samochodem do bazy noclegowej. Początkowo zaczął reagować płaczem i gniewem, ale kiedy zobaczył, ze inny kolega był w podobnej sytuacji, to zmienił nastawienie.
Podczas pakowania się i zwijania biwaku X miał poważne problemy z czynnościami pakowania zarówno namiotu, jak i swojego plecaka. Okazało się, że na biwak spakowali go rodzice. Chłopiec pierwszy raz był na biwaku, pierwszy raz spał w namiocie i sam sobie gotował. W podobnej sytuacji była ponad połowa uczestników biwaku, więc X nie czuł się w tym osamotniony.
Dzięki takiemu oddziaływaniu chłopiec nabrał pewności siebie, kształcił umiejętności społeczne, znalazł kolegów o podobnych zainteresowaniach. Pytany, czy chciałby jeszcze kiedyś pojechać na biwak lub wycieczkę klasową lub szkolną, odpowiedział, ze tak i że mu się bardzo podobało.
X otrzymał ode mnie również zaproszenie do udziału w zajęciach Szkolnego Koła Historyczno-Politycznego. Postawiłem sobie następujące cele:
- stworzenie uczniowi przyjaznego środowiska na moich lekcjach i zajęciach dodatkowych
- socjalizacja w grupie uczniów z różnych klas
- zbudowanie akceptacji dla osoby ze spektrum autyzmu wśród innych uczniów szkoły.
Na początku pytałem ucznia, czym się interesuje i co chciałby, aby się pojawiło podczas spotkań Koła. X opowiedział o tym, co lubi, co czyta, co ogląda i w co gra. Został zaakceptowany przez nowych kolegów spoza klasy, co bardzo mu się spodobało i umocniło wiarę w siebie. Uczeń już na następne zajęcia przyniósł album ze swoimi ulubionymi postaciami z gier historycznych, domagając się jego zaprezentowania. Uzyskał na to czas z założeniem jednak, żeby tego typu prezentacje odbywały się po wcześniejszym ustaleniu. Oczywiście zgodził się na takie warunki. X dzielił się z pozostałymi uczestnikami koła swoją wiedzą, a także grami historycznymi, w które wspólnie czasem graliśmy.
Po kilku zajęciach X coraz bardziej zaczął asymilować się z grupą. Po pewnym czasie zaczął rozumieć żarty kolegów i śmiać się razem z nimi.
Systematycznie współpracowałem również z rodzicami ucznia.

Efekty oddziaływań

1.Uczeń w bardzo stresującym dla siebie okresie w nowej szkole znalazł spokój i oswoił się z otoczeniem.
2. Coraz rzadziej zdarza mu się wpadać w złość.
3. Zadane prace oddaje na czas.
4. Uzyskuje dobre oceny.
5. Coraz lepiej radzi sobie w klasie i podczas przerw.

Wnioski:

1. W pracy z X należy stworzyć grupę wspierającą, utworzoną z wybranych kolegów z jego klasy, tym bardziej, że zdarzają się w szkole „zaczepki” ze strony niektórych uczniów.
2. Stworzenie grupy wspierającej w Szkolnym Kole Historyczno-Politycznym przyniosło pozytywne efekty.
3. Zadania zlecone do wykonania, należy dzielić X na mniejsze części.
4. Należy zindywidualizować czas pracy na lekcji i podczas pisania sprawdzianów.

Opracował Marek Taba, nauczyciel historii oraz HIT

Źródła:
Dyrda K., Rosińska J., (2016), Mam zespół Aspergera. Podręcznik dla uczniów i nauczyciel, Warszawa
Grodzka M., (2000), Dziecko autystyczne. Dziennik terapeuty, Warszawa

Uczeń z zespołem Aspergera w szkole - LIBRUS Szkoła
Uczen_z-zespolem_Aspergera_w_szkole_ogolnodostepnej_z_zalacznikami_word.pdf
Zespół Aspergera u dzieci: Objawy, cechy i przejawy w różnych etapach życia. Leczenie zespołu aspergera u dorosłych. Objawy zespołu aspergera u dzieci, diagnoza spektrum autyzmu. - Bez Tabletek - blog o zdrowiu