Innowacja pedagogiczna "Mały ekonomista". Podsumowanie innowacji

Innowacja pedagogiczna

,,Mały ekonomista’’

Autor: mgr Marta Żbikowska
Nazwa przedszkola: Samorządowe Przedszkole im. Juliana Tuwima w Nasielsku
Rodzaj innowacji: programowo- organizacyjna.
Data wprowadzenia: 7 października 2022 r.
Data zakończenia: 31 maja 2023 r.

Opis innowacji:

I. Wstęp
W dzisiejszym otaczającym nas świecie z każdej strony jesteśmy atakowani przez mass media do konsumpcji. Wszelkie reklamy, promocje zachęcają do kupna różnorodnych produktów. Nie tylko dorośli ulegają pragnieniu posiadania nowych artykułów. Dzieci, które coraz więcej czasu spędzają przed środkami masowego przekazu również stają się podatne na barwne, przyciągające wzrok reklamy. Często uczestniczą w aktywności ekonomicznej swojej rodziny, głównie jako konsumenci. Mają one nierzadko wpływ na podejmowane przez rodziców decyzje dotyczące zakupów. Ponieważ uczestniczą w życiu gospodarczym niejako nieświadomie, podstawą kształtowania ich kompetencji w tym zakresie powinna być rozmowa. Jest to oczywiście rola rodziców, by tłumaczyć dzieciom zjawiska społeczne, w tym ekonomiczne. Okazuje się jednak , że zakres „domowego” wychowania ekonomicznego w wielu rodzinach jest skromny, na ogół nieświadomy i przypadkowy, dlatego tak ważne według mnie jest wprowadzanie dzieci od najmłodszych lat, tj. od przedszkola w świat ekonomii.
Z uwagi na złożoność i wielowymiarowość tej nauki oraz ciągłą ewolucję, istnieje wiele jej definicji. Oto wybrane z nich:
,,Ekonomia jest to badanie działań człowieka, dotyczących produkcji oraz wymiany między ludźmi.” (P. Samuelson, W. Nordhaus 1998, s. 25).
Ekonomia analizuje zmiany w całości gospodarki- tendencje cen, produkcji, bezrobocia. Z chwilą gdy te zjawiska zostaną zrozumiane, pomaga w kształtowaniu polityki, za pomocą której rządy mogą wywierać wpływ na całokształt gospodarki.” (P. Samuelson, W. Nordhaus 1998, s. 25).
Ekonomia to nauka o tym, w jaki sposób istoty ludzkie organizują działania w sferze produkcji i konsumpcji” (P. Samuelson, W. Nordhaus 1998, s. 25).’’
Ekonomia to również przedsiębiorczość ujmowana jako forma pracy. Przedsiębiorczość to też zaradność człowieka. Człowiek przedsiębiorczy przejmuje inicjatywę, załatwia sprawy sam, umie dobrze gospodarować powierzonym mu kapitałem. Zna się na tym, co robi i wykonuje to z dużą łatwością.
Pracując z dziećmi zauważyłam, że wykazują się one dużą ciekawością, nieustanną potrzebą zadawania pytań, chęcią uzyskiwania nowych informacji. Przedszkolaki charakteryzują się dużą łatwością czerpania wiedzy z najbliższego otoczenia, szczególnie poprzez własne działanie. Pragną samodzielnie doświadczać nowych rzeczy. Dlatego należy stworzyć warunki, które będą sprzyjać ich rozwojowi.
Elementarnym założeniem realizowanych działań będzie zaznajomienie dzieci z zagadnieniami ekonomii oraz oszczędzania. Realizacja innowacji ,,Mały ekonomista’’ będzie się odbywać się poprzez zajęcia: językowe, matematyczne, plastyczno- techniczne i muzyczno- ruchowe. Przedszkolaki będą również uczestniczyły w wycieczkach do sklepów, spotkają się z osobą pracującą w banku i odwiedzą wybrane miejsce pracy. W ten sposób poznają nowe pojęcia oraz rozwiną procesy poznawcze.

II. Założenia ogólne
1. Innowacja skierowana jest do dzieci cztero i pięcioletnich z oddziału Słoneczek.
2. Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
• wykorzystanie różnorodnych form i metod pracy;
• zapoznanie z elementarnymi zagadnieniami ekonomii;
• zapewnienie dzieciom równych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich rozwoju;
• stwarzanie warunków sprzyjających budowaniu wiedzy o otaczającym świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym.

III. Cele innowacji
Główny cel innowacji:
• dostarczenie dzieciom w wieku przedszkolnym podstawowej wiedzy z zakresu małej ekonomii, przedsiębiorczości oraz podnoszenie ich świadomości finansowej. Poprzez proponowane działania będą one stopniowo wprowadzane w tajniki pieniądza, oszczędzania, dbania o środowisko oraz robienia oszczędnych zakupów.

Cele ogólne:
• zdobywanie elementarnej wiedzy w zakresie edukacji ekonomicznej;
• promowanie idei przedsiębiorczości wśród dzieci w wieku przedszkolnym;
• zrozumienie skąd się biorą pieniądze i do czego służą;
• zapoznanie z nominałami polskich monet i banknotów;
• zrozumienie co to znaczy oszczędzanie i w jakim celu można oszczędzać pieniądze;
• przedstawienie dzieciom różnych sposobów gromadzenia pieniędzy (skarbonka, konto bankowe);
• zapoznanie dzieci z funkcjonowaniem banków;
• zrozumienie przez dzieci, co to jest: konto bankowe, pożyczka, cena;
• poznawanie rożnych rodzajów sklepów;
• kształtowanie prawidłowego zachowywania się w miejscach publicznych, takich jak bank i sklep;
• zwiększanie świadomości odbioru przekazu reklamowego, w tym różnych ,,promocji’’;
• zrozumienie przez dzieci, do czego służy: kasa fiskalna, paragon;
• kształtowanie umiejętności planowania zakupów;
• wcielanie się w role sprzedawcy i kupującego;
• rozwijanie postaw ekologicznych;
• zrozumie roli pracy w życiu człowieka;
• rozwijanie umiejętności liczenia.

Cele operacyjne:
Dziecko:
• posiada elementarną wiedzę w zakresie edukacji ekonomicznej;
• wie, co i jak należy oszczędzać;
• rozumie skąd się biorą pieniądze i do czego służą;
• zna nominały polskich monet i banknotów;
• rozumie co to jest oszczędzanie i w jakim celu można oszczędzać pieniądze;
• zna sposoby gromadzenia pieniędzy;
• rozumie sens transakcji kupno- sprzedaż;
• posiada świadomość zasady funkcjonowania banków;
• wie, co to jest: konto bankowe, pożyczka, cena;
• zna rożne rodzaje sklepów;
• prawidłowo zachowuje się w miejscach publicznych, takich jak bank i sklep;
• ma świadomość odbioru przekazu reklamowego, w tym rożnych ,,promocji’’;
• rozumie do czego służy: kasa fiskalna, paragon;
• wspólnie z innymi tworzy listę zakupów;
• wciela się w rolę sprzedawcy i kupującego;
• wie, co i jak należy oszczędzać;
• zna wybrane zawody;
• doskonali umiejętność liczenia na konkretach, przelicza, dokłada, odkłada, liczy w dostępnym zakresie;
• aktywnie uczestniczy w zabawie z innymi dziećmi;
• przestrzega ustalonych norm i reguł.

IV. Metody i formy

Metody:
• czynne;
• oglądowe;
• słowne;
• asymilacji wiedzy;
• waloryzacyjne (eksponujące);
• praktyczne.

Formy:
• indywidualne;
• zespołowe;
• zbiorowe.

V. Przewidywane osiągnięcia i spodziewane efekty
Dziecko:
• pogłębia wiedzę o otaczającym go świecie;
• wzbogaca swoje słownictwo, poszerza zasób słów, poprawność gramatyczną, fleksyjną i składniową,
• rozwija umiejętności planowania i organizowania pracy, nawyku wykonywania jej do końca;
• rozwija swoje zainteresowania;
• doskonali umiejętności logicznego myślenia, zdolności do analizowania i wnioskowania;
• rozwija umiejętność zgodnego współdziałania i wspólnego rozwiązywania problemów poprzez aktywny udział w zajęciach;
• doskonali umiejętności prezentowania swoich przemyśleń;
• odczuwa radość z efektów prowadzonych działań;
• poszerza własne horyzonty myślowe.

Nauczyciel:
• umiejętność stosowania nowoczesnych metod z elementami odkrywania, obserwowania i doświadczania, oraz nowatorskich rozwiązań innowacyjnych;
• rozwijanie współpracy z innymi nauczycielami w zakresie wymiany informacji, poglądów, refleksji pedagogicznej;
• umiejętność odpowiedniego wykorzystania środków dydaktycznych;
• rozwinięcie współpracy z rodzicami poprzez zapoznanie ich z planowanymi działaniami;
• poszerzenie swojego warsztatu pracy;
• wzrost doświadczenia w zakresie monitorowania i ewaluowania efektów innowacji.

Przedszkole:
• poszerzenie oferty edukacyjnej placówki;
• zbudowanie pozytywnego wizerunku przedszkola jako placówki podejmującej działania innowacyjne;
• promowanie przedszkola w środowisku lokalnym.

Rodzice:
• rozwijanie pozytywnych relacji z przedszkolem, opartych na współpracy w oddziaływaniach w stosunku do dziecka;
• ukształtowanie postawy świadomego wspierania dziecka w rozwijaniu procesów poznawczych.

VI. Tematyka zajęć:
Tematyka została opracowana w oparciu o podstawę programową wychowania przedszkolnego. Przewidziano realizację dziesięciu zagadnień:
1. Poznajemy tajemnice pieniędzy.
2. Co to jest bankomat i dlaczego wyciągamy z niego pieniądze?
3. W jaki sposób możemy oszczędzać pieniądze?
4. Co jest potrzebne, aby upiec pierniczki?
5. Co to jest bank?
6. Poznajemy różne sklepy.
7. Planujemy zakupy.
8. Bawimy się w sklep.
9. Żyć ekonomicznie- czyli co możemy oszczędzać?
10. Zawody naszych rodziców.
VII. Harmonogram przebiegu innowacji

Październik
 Poznajemy tajemnice pieniędzy.
Sposób realizacji:
• Rozmowa na podstawie opowiadania pt. ,,Basia i pieniądze’’ na temat:
 Skąd się biorą pieniądze?
 Do czego służą pieniądze?
• Zapoznanie z nominałami polskich monet i banknotów oraz ich wyglądu.
 Zabawa ,,Puzzle’’- układanie z pociętych emblematów banknotów.
• Wycieczka do warzywniaka:
 przygotowanie listy zakupów;
 zapoznanie z pracą sprzedawcy;
 zakup owoców i warzyw;
 omówienie wycieczki.
Listopad
 Co to jest bankomat i dlaczego wyciągamy z niego pieniądze?
Sposób realizacji:
• Spacer do bankomatu:
 poznanie zasad obsługi i działania;
 wspólna wypłata pieniędzy.
 W jaki sposób możemy oszczędzać pieniądze?
Sposób realizacji:
• Rozmowa na podstawie opowiadania pt. ,,Zuzia dostaje kieszonkowe’’.
• Oglądanie filmu edukacyjnego pt. ,,Magiczne pudełko’’.
• Zabawa sylabowa- kończenie wyrazów rozpoczynających się na daną sylabę.
Grudzień
 Co jest potrzebne, aby upiec pierniczki?
Sposób realizacji:
• Rozmowa na temat produktów potrzebnych do upieczenia pierniczków.
• Omówienie brakujących produktów.
• Zabawa matematyczna ,,Pierniczki’'.
• Ozdabianie pierniczków.
Styczeń
 Co to jest bank?
Sposób realizacji:
• Nawiązanie współpracy z wybraną placówką bankową- zaproszenie gościa do przedszkola:
 omówienie pracy kasjerki i bankiera;
 utrwalenie nominałów polskich monet i banknotów;
 rozmowa na temat konta bankowego i pożyczek;
 podsumowanie wiadomości na temat oszczędzania.
• Wycieczka do banku:
 zapoznanie dzieci z funkcjonowaniem banku.

Luty
 Poznajemy różne sklepy.
Sposób realizacji:
• Przyporządkowanie odpowiednich produktów do rodzaju sklepu.
• Omówienie jakie produkty oferują dane sklepy, dlaczego i po co do nich chodzimy.
• Zabawa ,,Prawda- fałsz’’- ukazanie roli reklam i promocji w sprzedaży.
Marzec
 Planujemy zakupy.
Sposób realizacji:
• Wycieczka do sklepu ogrodniczego:
 przygotowanie listy zakupów;
 rozmowa z sprzedawcą w sklepie ogrodniczym na temat jego pracy;
 oglądanie asortymentu sklepu;
 zakup rzeczy potrzebnych do założenia kącika przyrody w sali;
 omówienie zakupów.
 Bawimy się w sklep.
Sposób realizacji:
• Zorganizowanie kącika sklepowego w sali, ułożenie opakowań (pustych), pudełek, butelek plastikowych itp.; zorganizowanie lady sklepowej, kasy.
• Wykonanie monet z nakrętek po napojach, a banknotów z pociętych kartek.
• Rozdzielenie ról: sprzedawcy i kupujących.
• Rozmowa o zakupionych produktach.
Kwiecień
 Żyć ekonomicznie- czyli co możemy oszczędzać?
Sposób realizacji:
• Burza mózgów na temat oszczędzania.
• Zorganizowanie mapy pojęciowej ,,Co oszczędzamy’’.
• Opracowanie listu do rodziców na temat: ,,Co możemy oszczędzać?’’.
Maj
 Zawody naszych rodziców.
Sposób realizacji:
• ,,Wiemy, jak zarabia się pieniądze” - rozmowy na temat zawodów, jakie wykonują rodzice.
• Odwiedzenie wybranego miejsca pracy.

VIII. Ewaluacja
Ewaluacja przeprowadzona zostanie na drodze obserwacji dzieci po względem:
• zainteresowania podczas zajęć;
• uważnego słuchania opowiadania nauczyciela i oglądania omawianych treści;
• zaangażowania i czynnego udziału w zajęciach;
• starannego wykonywania zadań, służących utrwaleniu wiedzy i umiejętności;
• zadawania pytań dotyczących poruszanego tematu;
• swobodnych wypowiedzi na temat omawianych treści;
• odpowiadania na pytania nauczyciela, wykazywania się wiedzą i zrozumieniem tematu.
W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi również ankiety dla rodziców na zakończenie innowacji. Szczegółowa analiza wyników ankiety, przeprowadzonych rozmów i obserwacji dzieci pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski i ewentualnie zmodyfikować metody pracy na przyszłość. Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane i przedstawione na Radzie Pedagogicznej podsumowującej rok szkolny 2022/2023.

IX. Bibliografia
• Kałuba-Korczak A., Podstawy ekonomii w przedszkolu? Dlaczego nie?, Wychowanie w przedszkolu, 2016 nr 21
• Samuelson P., Nordhaus W. Ekonomia t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszwa 1998
• Schneider L., Zuzia dostaje kieszonkowe, Media Rodzina, Poznań 2014
• Stanecka Z. , Basia i pieniądze, Egmont Polska sp. z o.o., Warszawa 2011
• Stańdo J., Spławska-Murmyło M., Jak rozwijać kompetencje ekonomiczne u najmłodszych?, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2017

-----------------------------------------------------------------------

SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOLEŻEŃSKICH
(podsumowanie innowacji pedagogicznej ,,Mały ekonomista’’)

Temat zajęcia: Mały ekonomista.
Nauczyciel: mgr Marta Żbikowska
Oddział: 4/5-latki- Słoneczka
Data: 31.05.2023 r.
Cele ogólne:
• wdrażanie do uważnego słuchania i udzielania odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu;
• utrwalenie wiadomości na temat pieniędzy, tego skąd się one biorą i do czego służą;
• przypomnienie różnych form płatności;
• zwrócenie uwagi, że nie wszystko można kupić za pieniądze;
• przypomnienie różnych form oszczędzania pieniędzy;
• utrwalenie różnych rodzajów sklepów;
• klasyfikowanie artykułów wg kryterium (rodzaju sklepu);
• utrwalenie waluty obowiązującej w Polsce, oraz nominałów poszczególnych monet i banknotów;
• wdrażanie do umiejętnego korzystania z współczesnych aplikacji- skaner kodów QR;
• ćwiczenie umiejętności rozpoznawania informacji zakodowanych w kodach QR;
• rozwijanie umiejętności liczenia w dostępnym zakresie;
• kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie;
• rozwijanie logicznego myślenia poprzez rozwiązywanie zagadek słownych;
• podsumowanie i utrwalanie zdobytych wiadomości;
• ewaluacja zajęć.

Cele szczegółowe:
Dziecko:
• uważnie słucha opowiadania i udziela odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu;
• wie co to są pieniądze, skąd się biorą i do czego służą;
• zna różne formy płatności;
• rozumie, że nie można kupić wszystkiego za pieniądze- wartości takich jak np.: miłość, przyjaźń, zdrowie;
• wie co to jest oszczędzanie i gdzie można gromadzić pieniądze;
• zna różne rodzaje sklepów, klasyfikuje do nich poszczególne produkty;
• zna walutę obowiązującą w Polsce;
• rozpoznaje nominały poszczególnych monet i banknotów;
• korzysta z aplikacji- skaner kodów QR;
• ćwiczy rozpoznawanie zakodowanych informacji;
• doskonali liczenie w dostępnym zakresie;
• zgodnie współpracuje w małej grupie zadaniowej;
• rozwiązuje zagadki słowne;
• utrwala zdobyte wiadomości;
• określa swoją opinię na temat zajęć.

Metody:
• słowna;
• oglądowa;
• czynna.

Formy aktywności:
• indywidualna;
• grupowa;
• zbiorowa.

Pomoce dydaktyczne: wiersz Jana Brzechwy pt. ,,Kłótnia zabawek’’, ilustracje: banku, skarbonki, portfela, sklepów i produktów z kodami QR, telefon z aplikacją do skanowania kodów QR, portfel, karta płatnicza, skarbonka, monety, emblematy banknotów, szablony serc, kredki.

Przebieg zajęć:
1. Słuchanie wiersza J. Brzechwy pt. ,,Kłótnia zabawek’’.

Chwaliła się lalka w sklepie,
Że jest bardzo droga.
„Droga lalko, zamilcz lepiej, -
Rzekła hulajnoga -
Za mnie ludzie więcej płacą,
Bo jest za co”.
Kolej nakręcana syknęła złośliwie:
„Bardzo ci się dziwię!
Chłopiec, który w ruch mnie wprawia,
Może jechać do Wrocławia.
Usłyszały tę rozmowę
Baloniki kolorowe,
Jeden nawet pękł ze złości
I zawołał: „Powiem coś ci!
Kolej warta hulajnogi,
Bo się musi trzymać drogi,
A balonik, jeśli trzeba,
Poleci do nieba”.
Rzekł samolot: „Jak się chwalą!
Nawet taki pusty balon -
On poleci! Do latania
Służą samoloty,
A samolot rzecz nietania,
Kosztuje sto złotych”.
W sklepie krzyk się podniósł nagle:
Piszczał żołnierz szkocki,
Okręt machał białym żaglem,
Chrobotały klocki,
Budownictwo spadło z szafki,
Pajac zwichnął ręce.
Tak sprzeczały się zabawki:
Która warta więcej?
A skarbonka rzekła skromnie:
„Godzi się pomyśleć o mnie.
Nie chcę robić wam wymówek,
Ale stwierdzam nie bez dumy,
Że w skarbonce ze złotówek
Rosną duże sumy.
Kto oszczędza - nie jest głupi,
Bo on wie najlepiej,
Że na pewno sobie kupi
Każdą rzecz w tym sklepie”.
Mruknął też pluszowy miś:
„Dość już kłótni, dość na dziś”.
A pękaty bąk wybąkał:
„Jaka mądra ta skarbonka!”

• Rozmowa na temat wiersza:
Kto występował w wierszu?
W jakim sklepie znajdowały się zabawki?
O co kłóciły się zabawki?
Kto rozstrzygnął spór?
Co to znaczy oszczędzać?
Gdzie gromadzimy pieniądze?
Skąd dorośli mają pieniądze?
Do czego potrzebne są nam pieniądze?
Czy wszytko można kupić za pieniądze?

Wskazanie, że pieniądze są potrzebne w życiu, ale nie najważniejsze, ponieważ nie można za nie kupić wszystkiego- szczególnie takich wartości jak np.: miłość i przyjaźń.
Czym jeszcze można płacić?- demonstracja karty płatniczej i telefonu.
Jaka waluta obowiązuje w Polsce?
2. Zabawa dydaktyczna ,,Sklepy’’. Dzieci klasyfikują dane produkty do odpowiednich sklepów, następnie skanują kody QR w których zakodowane są ceny, na koniec ,,płacą’’ za artykuły.
3. Kto ma większą kwotę? Dzieci dzielą się na grupy. Nauczyciel rozdziela monety o różnych nominałach pomiędzy grupy tak, aby każda z nich dysponowała taką samą kwotą. W każdej kolejce uczestnicy zabawy w tajemnicy przed innymi kładą na dywanie dwie monety. Ta grupa, która umieściła na dywanie największą kwotę, zdobywa wszystkie monety użyte w kolejce i odkłada je na bok (nie może już z nich korzystać). Gra trwa, dopóki przynajmniej dwie grupy mają jeszcze monety. Wygrywa ta grupa, która w trakcie zabawy zdobyła najwięcej pieniędzy. Na koniec wszyscy wspólnie liczą uzbierane monety.
4. Zagadki- nauczyciel czyta kolejne zagadki. W każdej z nich ostatni wyraz, który jest odpowiedzią, próbują odgadnąć dzieci.
Kto do pracy chodzi –
Mama, albo tata, dostaje pieniądze.
Co to jest?
Wypłata

Szeleszczą w portfelu:
jeden warty dziesięć, a inny – sto złotych. Jak się nazywają?
Banknoty

Płaskie, metalowe,
ciężkie ciut, niestety.
Brzęczą w portfelu. Co to jest?
Monety

W sklepie są produkty,
możesz je zobaczyć.
Gdy chcesz wziąć do domu,
to musisz – zapłacić.

Ważna pani w sklepie
na klientów zerka.
Płacisz jej za towar,
to pani – kasjerka.

W kiosku, w piekarni,
w sklepie ze sprzętem,
gdy chcesz coś kupić, jesteś – klientem.

Zamontowany w ścianie automat.
Są w nim pieniądze. Co to jest?
Bankomat.

Gdy pieniądze chcesz oszczędzać,
Zuziu, Zosiu i ty, Alanku,
to nie trzymaj ich w szufladzie,
tylko w bardzo dobrym... banku.

5. Ewaluacja zajęć. Dzieci otrzymują od nauczyciela szablony serc i kredki. Jeśli zajęcia podobały im się, to rysują uśmiechniętą minkę, a jeśli nie, to rysują smutną. Chętne osoby mogą powiedzieć, co najbardziej podobało im się w trakcie zajęć.

Opracowała....................................