Innowacja pedagogiczna "Bajka malowana tęczą"

Tytuł innowacji: "Bajka malowana tęczą"
Rodzaj innowacji: programowo - organizacyjna
Miejsce realizacji: Świecie
Czas trwania: od 1 pażdziernika 2022r. do maja 2023r.
Uczniowie objęci innowacją: Uczniowie objęci zajęciami
rewalidacyjno - wychowawczymi

"Kiedy śmieje się dziecko,
śmieje się cały świat".
Janusz Korczak
2

Wstęp
"Bajka jest magicznym lustrem pozwalającym dziecku inaczej spojrzeć na to, co wydaje się trudne i nie do pokonania"
Maria Molicka

Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych wymaga od nauczyciela ciągłego poszukiwania metod, form i środków pracy, które umożliwiają wzajemny pozytywny kontakt dziecka z osobą nauczyciela. Ułatwią zdobycie wiedzy, doświadczeń o sobie samym, o otaczającym nas świecie, rozbudzą zainteresowania, a także staną się motywacją do dalszej wspólnej pracy – zabawy. Niezwykle ważne jest w procesie rewalidacji pobudzanie zmysłów
i oddziaływanie na nie za pomocą odpowiednio dobranych bodźców.
W dobie ogromnego postępu naukowo - technicznego zapominamy o tym, jak ważnym elementem w wychowaniu jest książka. Czytanie stanowi swoistą relację między czytającym np.: rodzicem, nauczycielem
a słuchającym dzieckiem. Słuchacz otrzymuje od nas 100% uwagi. Skupienie, zaangażowanie i przede wszystkim bliskość - to najlepsze, co możemy ofiarować swojemu podopiecznemu. Tworzymy w nim poczucie, że jest ważne. Tym samym zaspokajamy jego potrzeby emocjonalne, tworzymy przestrzeń do bezpiecznego
i naturalnego rozwoju w dziecku życzliwości, empatii i umiejętności społecznych.

3
Większość z nas sięga po książkę, aby się zrelaksować, ale też aby poznać nowy, zwykle nieznany sobie świat. Książka buduje w nas wrażliwość i empatię. Osoby z głęboką wieloraką niepełnosprawnością intelektualną nie mają możliwości samodzielnego czytania książek. Jednak z mojego doświadczenia zawodowego oraz obserwacji wynika, że słuchanie tekstów literatury dziecięcej czytanych przez nauczyciela lub przez inne osoby jest jedną z ulubionych form aktywności tychże osób. Wychodząc naprzeciw potrzebom naszych wychowanków, chcę im umożliwić polisensoryczne poznawanie świata poprzez literaturę w czasie wspólnych spotkań pt.:. „Bajka malowana tęczą”.
*Pamiętam, aby treści zawarte w wykorzystywanych utworach były dostosowane do psychofizycznych możliwości odbiorców.

OPIS INNOWACJI
Założenia innowacji pedagogicznej:
Program zajęć „Bajka malowana tęczą” opracowany został z myślą
o osobach z głęboką wieloraką niepełnosprawnością, biorąc pod uwagę występujące u nich deficyty rozwojowe w zakresie poznawczo-emocjonalno-społecznym. Przeważnie są to osoby, które mają trudności w odbiorze otaczającej ich przestrzeni, w funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej, nierzadko też nie radzą sobie z emocjami. Program innowacji pedagogicznej dla wychowanków z głęboką wieloraką niepełnosprawnością powstał również z myślą o uatrakcyjnieniu zajęć rewalidacyjno-wychowawczych. Jego realizacja ma wyzwalać w dzieciach potrzebę naturalnego dążenia do poznawania świata na miarę ich możliwości psychofizycznych oraz naturalną potrzebę obcowania z drugą osobą.
Spotkania z książką mają za zadanie budować więź emocjonalną z nauczycielem i rówieśnikami, ale też dawać poczucie bliskości i bezpieczeństwa, uspokajać, wspomagać rozwój mowy przez przyswajanie intonacji i melodii języka. Ponadto powinny dostarczać podstawowej wiedzy
o otaczającym świecie (ludziach, przedmiotach, przyrodzie).

4

Cele innowacji:
Cel główny: wielozmysłowe poznawanie otaczającego świata i jego doświadczanie.
Cele szczegółowe:
• wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju ucznia zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi podczas spotkania z bajką;
• wyrażanie własnej ekspresji;
• rozwijanie wyobraźni i słownictwa;
• poszerzanie wiedzy o świecie i uwrażliwianie na piękno literatury dziecięcej;
• kształtowanie u uczniów umiejętności koncentracji;
• zapoznanie z różnorodną literaturą dziecięcą.

Opis realizacji zajęć:
• Wybór tekstu z zakresu literatury dziecięcej dostosowanego do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników innowacji.
• Opracowanie tekstu do wybranego tematu spotkania oraz adekwatny dobór środków dydaktycznych wykorzystywanych w proponowanych aktywnościach.
• Przygotowanie oprawy muzycznej oraz różnorodnych wielozmysłowych pomocy dydaktycznych związanych z czytanym tekstem.

5
• Prezentacja przygotowanego tekstu na zajęciach w oparciu o stymulację polisensoryczną z wykorzystaniem odpowiednio dobranych eksponatów.
• Wykorzystanie wszystkich zmysłów (wzrok, dotyk, smak, węch, słuch) do bliższego poznania zagadnień omawianych na zajęciach, nauka przez zabawę.

Częstotliwość spotkań:
Spotkania będą odbywały się cyklicznie jeden raz w miesiącu (45 minut) w ramach zajęć rewalidacyjno – wychowawczych. Spotkania będą prowadzone na terenie placówki bądź w domu ucznia.

Metody pracy:
• czytanie wrażeniowe;
• oparte na słowie;
• oglądowe, oparte na obserwacji i pokazie czynności, zjawisk i przedmiotów;
• oparte na stymulacji wielozmysłowej.

Formy pracy:
• indywidualna,
• zespołowa.
6
Struktura zajęć:
Struktura zajęć będzie zawsze składała się ze stałych elementów, znanych
i przewidywanych przez uczestników zajęć.
1. Część wstępna.
• Przywitanie się z uczniem.
• Odtworzenie utworu: "Piosenka o bajkach" Aktorzy Teatru Syrena, będącego sygnałem do rozpoczęcia zajęć.
• Zapalenie kominka zapachowego z olejkiem eterycznym zgodnie
z metodą "Porannego kręgu":
* październik, listopad - lawenda,
*grudzień, styczeń, luty - mięta,
*marzec, kwiecień, maj - cytryna.
2. Część właściwa:
• Zapoznanie uczestnika zajęć z wybranym tekstem z literatury dziecięcej. Słuchanie bajki, baśni czytanej przez nauczyciela, dobranych w taki sposób, aby zostały osiągnięte cele.
• wykorzystanie wszystkich zmysłów (wzrok, dotyk, smak, węch, słuch) do bliższego poznania zagadnień omawianych na zajęciach, nauka poprzez zabawę. Zajęcia wzbogacone będą o odpowiednie środki dydaktyczne.
3. Część końcowa:
• wyciszenie - relaksacja (wykorzystanie muzykoterapii, muzyka dobrana stosownie do indywidualnych potrzeb uczniów, by wywoływała w nim miłe wspomnienia i pozytywne emocje).
• Zakończenie. Pożegnanie się z uczestnikiem zajęć.
7

Tematyka zajęć
Zajęcia będą przebiegać w oparciu o następujące tytuły bajek:
,,O wilku i 7 koźlątkach” - nie otwieraj drzwi nieznajomemu
,,Czerwony Kapturek” - nie rozmawiaj z nieznajomym, słuchaj dorosłych
,,Kopciuszek”– bądź dobrym i pracowitym
,,Dziewczynka z zapałkami” – wrażliwość na ludzką krzywdę
,,Calineczka’’- należy pomagać innym
,, Królewna Śnieżka”- warto być dobrym .
,,Jaś i Małgosia’’- bądź ostrożny w kontaktach z nieznajomymi.
,,Królewna Śnieżka’’- nie przyjmować nic od nieznajomych
,,Pinokio’’- nie należy kłamać

Przewidywane osiągnięcia:
Uczestnicy zajęć:
• słuchają z uwagą;
• komunikują drogą pozawerbalną swoje emocje;
• poznają otaczający świat poprzez bodźce polisensoryczne z otoczenia;
• uczestniczą we wspólnej zabawie i współpracują w miarę możliwości
z nauczycielem;
• bawią się chętnie podczas prowadzonych zajęć.
8
EWALUACJA
Droga dziecka o obniżonej sprawności intelektualnej w poznawaniu książek jest dłuższa i trudniejsza niż u dzieci w normie intelektualnej. Nie znaczy to jednak, iż jest ona wykluczona z procesu postępowania biblioterapeutycznego. Przeciwnie, można sprawić, że proces poznawania literatury jest ciekawy
i interesujący nawet dla uczniów z dużymi deficytami rozwojowymi. Przy odpowiednim podejściu nauczyciela, a także właściwym doborze metod pracy, można efektywnie wpłynąć na sferę emocjonalno – motywacyjną dzieci.
Ewaluacja będzie dotyczyć zarówno przebiegu zajęć, jak i osiągniętych wyników. Analizie poddane zostaną zachowania uczniów, ich reakcje, zainteresowanie zajęciami. Ewaluacja odbywać się będzie poprzez obserwację podopiecznych podczas zajęć oraz aktywność na zajęciach.

W celu uzyskania potrzebnych informacji wykorzystam:
• obserwację uczestników podczas zajęć,
• rozmowy indywidualne z rodzicami uczniów,
• ankieta.

Realizacja zajęć powinna przyczynić się do:
• wydłużenia zdolności koncentracji uwagi,
• rozładowania negatywnych napięć i emocji,
• czerpania satysfakcji i rozbudzenia zainteresowania literaturą.

9
Szczegółowa analiza przeprowadzonych rozmów oraz wyniki ankiety pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów oraz przydatność zajęć. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy.

Aneks

ANKIETA DLA RODZICÓW
Proszę o ustosunkowanie się do poniższych stwierdzeń, poprzez Zakreślenie najwłaściwszej odpowiedzi, a w razie potrzeby jej uzupełnienie.
1.Czy Państwa dziecko (dzieci) ma w domu własną bibliotekę?
a/ tak
b/ nie
2.Jeżeli tak, to jakie książki znajdują się w Państwa bibliotece?
a/ bajki, wierszyki
b/ baśnie, legendy
c/ przygodowe
d/ przyrodnicze
e/ historyczne
h/ inne

10
3.Czy w domu czytają Państwo dzieciom bajki?
a/ tak
b/ nie
c/ czasami
4.Czytam na głos dziecku:
a)codziennie
b)co najmniej raz w tygodniu
c)bardzo rzadko d)nigdy
5. Czytając dziecku poświęcam na to jednorazowo przeciętnie:
a) 5 minut
b) 10 minut
c)15 – 20 minut
6.W naszym domu dziecku najczęściej czyta:
a) mama
b) tata
c) babcia i dziadek
d) starsze rodzeństwo
e) inna osoba
7. Uważam , że w naszej rodzinie poświęca się na czytanie dziecku:
a) zbyt mało czasu
b) tyle czasu , ile potrzeba

11
8. Jeśli czytam dziecku zbyt rzadko, to dlatego ,że:
a) nie mam czasu
b) mam zbyt mały dostęp do książek
c) dziecko nie ma na to ochoty
9. Ulubioną książką mojego dziecka jest: ........................................
10. Czytając dziecku na głos ( można zakreślić kilka właściwych Pani /Pana zdaniem odpowiedzi):
• rozwijam jego wyobraźnię
• wzbogacam jego słownictwo
• wyrabiam nawyk czytania
• zacieśniam z dzieckiem więź uczuciową
• lepiej poznaję dziecko
• wyrabiam w dziecku wrażliwość
• kształtuję w dziecku właściwe postawy moralne
• odprężam się i przyjemnie spędzam czas
• usypiam go do snu
11.Czy Pani/Pana dziecko wykazuje zainteresowanie zajęciami czytelniczymi prowadzonymi w czasie zajęć w szkole?
a/ zdecydowanie tak
b/ raczej tak
c/ raczej nie
d/ nie jest zainteresowane.
12