Jak uczyć rozumienia ze słuchu?

Wielu nauczycieli zadaje sobie podstawowe pytanie jak efektywnie uczyć rozumienia ze słuchu, z tego względu, że wielu uczniów i studentów ma ogromne problemy z tą sprawnością językową. Rozumienie ze słuchu stało się jednym z komponentów egzaminu maturalnego zarówno na poziomie podstawowym i rozszerzonym więc ważne jest aby uczniowie znali różnego rodzaju ćwiczenia, które mogą wystąpić na egzaminie. Każdy nauczyciel powinien rozważyć więc jakie szczególne trudności uczniowie mogą napotkać w trakcie różnego rodzaju ćwiczeń z rozumienia ze słuchu i jak my nauczyciele możemy pomóc uczniom pokonać te trudności w najlepszy sposób.

W naturalnym środowisku uczeń ma wiele okazji rozwijać swoje umiejętności rozumienia ze słuchu poprzez słuchanie wiadomości radiowych i telewizyjnych, komentarzy sportowych, prognozy pogody, prowadzenie dyskusji dotyczących problemów codziennych (szkoła, koledzy), wymianę spostrzeżeń, dyskusję z rówieśnikami, uczęszczanie na lekcję, oglądanie filmów, programów telewizyjnych itd. Słuchając np. wiadomości radiowych lub telewizyjnych uczniowie nie mają żadnych oczekiwań dotyczących tematu ale i także nie muszą zapamiętywać ważnych elementów występujących w tych wiadomościach. W trakcie rozwiązywania testów uczniowie muszą szukać ważnych słów lub fraz kluczy. Dlatego ważnym jest aby przed rozpoczęciem słuchania zaprezentować uczniom informację dotyczącą sytuacji, występującej w zadaniu i zaznajomienie ich z sytuacją i osobami występującymi w zadaniu. Wiele zadań z rozumienia ze słuchu nie wymaga odpowiedzi w trakcie zadanie tylko przy jego końcu, dlatego też ważne jest aby w pierwszej fazie uczenia rozumienia ze słuchu bazować na krótkich ćwiczeniach które wymagają aktywnego uczestnictwa uczniów lub na odpowiedziach występujących w trakcie pomiędzy różnymi częściami ćwiczeń.

Zadania z rozumienia ze słuchu często oparte są na sytuacjach realnych w których występują naturalne podpowiedzi np. sygnał pociągu i ogłoszenie na peronie może sugerować przyjazd lub odjazd pociągu. Bardzo ważnym jest aby zaznajomić uczniów pomiędzy różnicą między formalnym (wykłady, oficjalne spotkania itp.) i nieformalnym językiem (plotkowanie, kłótnie itp.)

W trakcie rozwiązywania zadań uczniowie czasami mają szansę usłyszeć powtórzenia, poprawianie zdań występujących w zadaniu przez jednego z mówiących co może umożliwić im zrozumienie poprawnego znaczenie z drugiej strony może spowodować zamazanie właściwych słów. Czasami nie zrozumienie właściwego słowa lub po prostu chwila nieuwagi może doprowadzić do braku zrozumienia frazy. Podczas niekonwencjonalnej konwersacji słuchacz mógłby poprosić o powtórzenie frazy ale podczas słuchania np. zadań egzaminacyjnych uczeń może tylko spróbować zrekonstruować w mniejszym lub większym stopniu informację którą pominął lub nie zrozumiał.

Większość materiałów do uczenia słuchania jest przygotowana na bazie kaset, płyt CD; wizualny brak osoby mówiącej powoduje, że uczniowie muszą skupić się na właściwych wyrazach, frazach. Z drugiej strony obecność mówiącego umożliwia słuchającemu lepsze zrozumienie sytuacji poprzez jego wyraz twarzy, mimikę, gestykulację itp. Występuje jeszcze jeden ważny element tekstów słuchanych, który dotyczy jakości sprzętu, a także sytuacji kiedy naprawdę dobry jakościowo sprzęt przestaje prawidłowo działać.

Ćwiczenia z rozumienia ze słuchu powinny mieć na celu przede wszystkim trenowanie studentów a nie testowanie. Motywacje studentów można zwiększyć poprzez właściwy dobór ćwiczeń lub wprowadzenie elementu humorystycznego.