Scenariusz akademii na Święto Narodowe Trzeciego Maja

Scenariusz akademii
Święto Narodowe Trzeciego Maja

Całość powstań.
Baczność.
Poczet flagowy flagę państwa wprowadzić.
Do hymnu państwowego.
Po hymnie.

Narrator I: W tym roku będziemy obchodzić 231 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja. Rocznicę uchwalenia tej pierwszej europejskiej konstytucji obchodzili uroczyście polscy patrioci już podczas rozbiorów, pomimo represji i sprzeciwu zaborców. Szczególnie doniosłe uroczystości odbywały się pod koniec XIX wieku w Galicji (Narrator II: czyli na ziemiach polskich zagarniętych przez Austrię w czasie rozbiorów), gdzie Polacy posiadali szeroką autonomię, czyli samodzielność. Wielkim świętem państwowym, rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja była w okresie międzywojennym. Po II wojnie światowej, w nowej rzeczywistości politycznej i ustrojowej, zaprzestano obchodzenia tej rocznicy.

Narrator II: Dopiero 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej zdecydował przywrócić jako święto państwowe dzień 3 maja, czyli rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej Konstytucji z 1791roku.

Narrator I: Zapraszamy na występ artystyczny, który przypomni nam te doniosłe wydarzenia.

Scena I
Pokój. Słychać odgłosy ulicy. Na fotelu siedzi babcia z robótką. Wchodzi jej wnuczka.

WNUCZKA Wachluje się.
Jakiż dzisiaj upał. Nie do wytrzymania.
Upada na sąsiedni fotel.

BABCIA
W maju tak zazwyczaj bywa. Czasem zima, czasem upał.

WNUCZKA
Słychać syreny. Co to za hałas za oknem? Pali się czy co? Babciu?!

BABCIA
Dziś 3 maja.

WNUCZKA
I co z tego?

BABCIA
Zapomniałam, że wy, młodzi, nie myślicie już o takich rzeczach.

WNUCZKA
O jakich rzeczach, babciu? Zresztą nie mam teraz do tego głowy. Strasznie jestem dzisiaj zmęczona. Muszę się zdrzemnąć. (mówi ziewając i zasypia w fotelu)

Scena II

W pokoju pojawia się król Stanisław August Poniatowski. Dziewczyna budzi się
i patrzy z niedowierzaniem. Przeciera oczy.

KRÓL Chodzi po scenie szybkim krokiem
Gdzie ja jestem? Co się dzieje? Co ty tutaj robisz? (zwraca się do dziewczyny)

WNUCZKA
Kim ja jestem? Ja tu mieszkam. Kim ty jesteś?

KRÓL
Ja jestem królem! Co zresztą chyba widać. Stanisławem Augustem Poniatowskim!

WNUCZKA
Ha ha ha! Dobre sobie, królem (na stronie ironicznie).
Od wieków Polską nie rządzą już królowie. Tyle to z historii na pewno zapamiętałam.

KRÓL
Co ty mówisz dziecko?! Jak to od wieków? Który mamy rok?!

WNUCZKA
No 2024 przecież.

KRÓL
Nie, nie, nie! Jest rok 1791.Wielkie dni przeżywa Warszawa. Oto już czwarty rok obraduje w stolicy sejm. Toczy się zacięta walka o losy udręczonej Polski.

WNUCZKA
Udręczonej?

KRÓL Zamyślony siada w fotelu, chwyta się za głowę.
No tak, udręczonej. Rosja, Austria i Prusy odebrały nam nasze tereny.
Wyrwały Polsce ziemie niczym serce matce. Jak sępy.

WNUCZKA Zaczyna kojarzyć.
Poczekaj, królu. Czy ja cię dobrze rozumiem? Mówisz o rozbiorach Polski?

KRÓL
O rozbiorach.

WNUCZKA Ucieszona.
Uczyliśmy się o tym w szkole. A ostatnio nawet przygotowywaliśmy prezentację na ten temat na akademię. Sam zobacz.

Prezentacja dotyczący I rozbioru Polski.

KRÓL
Raduje mnie, że nie zapomnieliście o tym smutnym ale i ważnym wydarzeniu, ale teraz musimy coś zrobić. Muszę wrócić do Warszawy! Muszę wrócić do przeszłości! Pokazuje dłonią na rozgrywającą się po jego lewej stronie scenę 3)
Projekt reform ustrojowych powstaje powoli wobec oporu znacznej części posłów. Wielką rolę odgrywa grupa zwolenników reform skupionych wokół Hugo Kołłątaja: Stanisław Staszic, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski i inni. To ludzie mądrzy, kochający ojczyznę, którzy chcą zmienić dawne, niesprawiedliwe i złe prawa, które prowadziły Polskę do zguby. Ale ja tam muszę być! Beze mnie nic z tego nie wyjdzie.

Scena 3 – Sala obrad
OSOBA 1: Musimy znieść wolną elekcję, szlachta nie może dłużej decydować o tym, kto ma rządzić Polską.
OSOBA 2: I liberum veto. Wreszcie szlachta nie będzie mogła bezkarnie przerywać obrad sejmowych!
OSOBA 3: Racja, szlachta nie może być już dłużej warstwą uprzywilejowaną. Doprowadziło to nie tylko do ruiny Polskę i krzywdziło mieszczan i chłopów.
OSOBA 4: Tak, mieszczanom i chłopom należą się uprawnienia.
OSOBA 1: A państwem niech od teraz zarządza Straż Praw z królem na czele.
Władzę wykonawczą powierzmy Rządowi, a ustawodawczą sejmowi.
OSOBA 2: Zreformować musimy też sądownictwo, niech każdy czuje się równym wobec prawa.
OSOBA 3: I koniecznie zwiększmy liczbę wojska. Będziemy bezpieczniejsi.

Scena w pokoju
KRÓL
Widzisz, zaraz lud Warszawy usłyszy radosną nowinę, Dowie się o uchwaleniu pierwszej w Europie a drugiej na świecie Konstytucji. Już słyszę radosne okrzyki. A może.... (zwraca się do publiczności) A może zaśpiewacie wszyscy jakąś pieśń majową.
Może to pomoże mi wrócić w moje czasy.

WSZYSCY śpiewają „Majową jutrzenkę”. Kiedy kończą, widać osoby z sali obrad, które niosą na ramionach króla i wiwatują.

WNUCZKA Z ulgą.
Udało się, ocaliliśmy historię Polski.
Aktorzy bez ruchu zostają na scenie. Wychodzą osoby prowadzące akademię.
Narrator I: Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczyło uchwalenie nowej Konstytucji w dniu 3 maja 1791 roku. Była pierwszą w Europie a drugą na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych ustawą zasadniczą, to znaczy regulującą podstawowe problemy społeczno-polityczne, prawa i obowiązki mieszkańców państwa oraz zasady organizacji jego władz. Postanowienia Konstytucji były rewolucyjne, doniosłe, na miarę epoki. Konstytucja 3 maja była świadectwem tego, że Polska po I rozbiorze, weszła na drogę postępu i reform. To najpiękniejsza karta Polski upadającej, uchwalona dla ocalenia Ojczyzny.

Narrator II: Konstytucja 3 maja obowiązywała czternaście miesięcy. Targowiczanie, czyli zwolennicy porządku sprzed uchwalenia konstytucji, przy pomocy Rosji doprowadzili do wojny, w wyniku której w 1793 roku nastąpił II rozbiór Polski, a w 1795 roku - III.

Narrator I: W tej smutnej i tragicznej historii rozbiorowej są dla Polaków chwile chwały, nieugiętości ducha i wielkiej walki o honor ojczyzny. O swoją wolność i prawa musieli walczyć Polacy jeszcze przez wiele lat. Konstytucja 3 maja stała się symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się. Do dziś aktualnie brzmią słowa poety:

Recytator: „Święta miłości kochanej Ojczyzny,/ Czują cię tylko umysły poczciwe.
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,/ Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe!...
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,/ Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać !”

Narrator II: Żyjąc w zawrotnym tempie, często negujemy wszelkie wartości, wysuwając na plan pierwszy życie teraźniejszością. Nudzą nas uroczystości, apele, rocznice i święta. Jednak naród, który nie zna swojej przeszłości, umiera i nie buduje przyszłości.
A budowanie przyszłości należy przecież do nas młodych!

Opracowanie mgr Agnieszka Lipska