Polska, Ojczyzna - scenariusz apelu

1. Recytator I
W 1797 roku państwa rozbiorowe, które ostatecznie zniszczyły dawną Rzeczypospolitą, poprzysięgły uroczyście, że nawet nazwę Polska na zawsze wymażą z historycznych dokumentów. Ale dziś każdy może zobaczyć, że Polska istnieje – zarówno duchem, jak i ciałem.

2. Piosenka Może to przeznaczenie w wykonaniu uczennicy/ucznia. W tle osoby śpiewającej prezentacja slajdów pod hasłem Polska, Ojczyzna.

3. Recytator II
Słowa ojczyzna nie należy wymawiać zbyt często ani zbyt szybko,
Aby nie zatraciło sensu powierzonego przez przodków.
Lepiej słowo to po prostu zawinąć w płótna strzęp i położyć na dno rodzinnej szkatuły
Pomiędzy srebrne monety i fotografie z rdzawymi plamami, jakie odziedziczyliśmy.
Słowo ojczyzna należy czasem wydobywać
Na przykład na Święto Zmarłych lub Święto Zmartwychwstania
I kłaść na białym obrusie;
Polerować, jak się przeciera zmęczone oczy
Aż zabłyśnie uśmiechem ironii Mickiewiczów.

4. Recytator III
11 listopada świętujemy odzyskanie niepodległości. Jest to data symboliczna,
bowiem nie sposób jednoznacznie określić, kiedy Polska ponownie stała się suwerenna. W 1918 roku 11 listopada był jednym z wielu ważnych dni dla kształtowania się państwa polskiego. Jednak to wtedy zakończyła się I wojna światowa,
a w Warszawie przekazano dowództwo nad wojskiem polskim Józefowi Piłsudskiemu – dlatego dzień ten stał się symbolem odzyskanej wolności.

5. Recytator IV
Ach, jakże mi nie mówić o tych dniach radości, o tej chmurnej jesieni,
Gdy w szumiącym wietrze szedł nad miastem pierwszy powiew wolności.
Kiedyśmy pełną piersią pili to powietrze, nocą w ciemnych alejach stłoczeni szpalerem
Czekając, aż zapłonie świt nad Belwederem.
Jakże ciebie przywitać, radosna swobodo? I czym uczcić najpiękniej?
Chyba tym uśmiechem i młodzieńczej poezji burzliwą urodą,
Co szła śpiewem przez miasto i wracała echem.

6. Recytator V
Ojczyzno! Jeśli każdy wśród narodów świata
Ma własnego anioła, który pod olbrzymie
Skrzydła chroni go swoje, obrońca i czata,
To, o Polsko, twój anioł Wolność ma na imię!

7. Fragment piosenki Marka Grechuty Wolność

8. Recytator I
O słowo polskie! Jesteś w ręki drżeniu,
Jesteś w połysku oka – i w milczeniu,
O słowo polskie! Wielkie w tobie czary.
Boś się zrodziło z wiary i ofiary:
Z krwi męczeńskiej wzdętej burzą fali;
Z wnętrzności wieszczów, co pieśnią płakali.

9. Recytator II
O, wolności! Tyś jak słońce,
Co się równym blaskiem pali
Na bagnetu ostrej stali
I w monstrancji u ołtarza –
W oceanie i w łyżce cynowej nędzarza.

10. Recytator III
Wolność nie jest rzecz pędząca
Jeno pęd pocisku –
Nie osoba kochająca,
Lecz ogień uścisku.

11. Recytator IV
Miła mi wolność, bom się też w niej rodził,
Nią się zdobię i szczycę,
I jeszcze jej życzę
Żebym nią własnej ojczyźnie nie szkodził.

12. Drugi fragment piosenki Marka Grechuty Wolność

13. Recytator I

Gdy pytasz mnie, czym Ojczyzna jest, odpowiem:
Czyś chociaż raz chodził po rynku w Krakowie?
Czyś widział Wawel, komnaty, krużganki?
Miejsca, gdzie przeszłość dodaje ci sił?

14. Recytator II

Z naszej historii wielkiej, dumnej
Czerpiesz wiarę w kraju dobry los.
Króla dzwon, co kraj przenika,
Mowa Skargi, wzrok Stańczyka,
Przeszłość wielka, wzniosła – to twoja Ojczyzna.

15. Recytator III

Jest jeszcze coś, co ten kraj różni od innych,
W uszach brzmi od najmłodszych lat, wypełnia ulice, place i domy
Znajomy zgiełk – twoja mowa.

16. Recytator IV

Dzisiaj żyjesz w kraju bogatym mową, historią, sztuką,
Bez której naród zmieni się w bezimienną krainę.
Dbaj o to, co najlepsze,
By służyło Polsce – twojej Ojczyźnie.

17. Piosenka: Jak długo w sercach naszych.

18. Recytator V
Ziemia trudnej jedności. Ziemia ludzi szukających własnych dróg. Ziemia długiego podziału miedzy książąt jednego rodu. Ziemia poddana wolności każdego względem wszystkich. Ziemia na koniec rozdarta przez ciąg prawie sześciu pokoleń, rozdarta
na mapach świata! A jakżeż w losach swych synów! Ziemia poprzez rozdarcie zjednoczona w sercach Polaków jak żadna.

BIBLIOGRAFIA
1. Norman Davis: Boże igrzysko. Historia Polski, Kraków 1991
2. B. Żurakowski: Wiersz dydaktyczny
3. Podręcznik do języka polskiego dla klasy V Między nami, GWO
4. A. Słonimski: Niepodległość
5. A. Oppmann: Hymn wolności
6. K. Ujejski: Skargi Jeremiego
7. L. Staff: Wychodźcy
8. C. K. Norwid: Pieśni społecznej cztery strony
9. W. Kochowski: Zbytnia wolność...
10. Fragmenty tekstu piosenki M. Grechuty: Ojczyzna
11. Karol Wojtyła: ***