Wpływ edukacji przyrodniczej na proces wychowania i rozwój dziecka na podstawie działalności przedszkola i żłobka "Bocianowo"

Przedszkole i żłobek "Bocianowo" znajduje się w Żukowie w woj. pomorskim. Jest to miasto zaliczane do aglomeracji trójmiejskiej. Nazwa przedszkola i żłobka „Bocianowo” jest wspólną nazwą rodzinną. Wzięła się ona stąd, iż kojarzy się dyrektorowi i jego rodzinie z bocianami. Natomiast bocian kojarzy się mu z dziećmi- jak to stare przysłowie mówi- „bocian przynosi dzieci”. Ponadto jest to zwierzątko typowo polskie. Dyrektor placówki zauważył w różnych parkach zoologicznych, że bocian jest zwierzęciem mile oglądanym przez dzieci i że zwracają one na siebie szczególną uwagę. Dzieci poznają wygląd bocianów- ich charakterystyczne cechy, czyli długie nogi i czerwony dziób.
Od najmłodszych lat uświadamia się im, że wylatują one do ciepłych krajów. Dyrektor przedszkola i żłobka twierdzi, że z dziećmi jest podobnie. Tak jak bociany przylatują do gniazda, tak one przylatują do przedszkola, gdyż jest ono drugim ich domem - miejscem, gdzie spędzają większość swojego czasu za dnia. Bociany także spędzają dużo czasu w swoim gnieździe. Kolejnym powiązaniem między tym ptakiem a dziećmi jest fakt, iż bociany i dzieci wylatują. Różnica jest jedynie taka, że bociany w drogę do ciepłych krajów, a dzieci w drogę do dalszej edukacji.
W skład przedszkola i żłobka wchodzi parter, pierwsze i drugie piętro. Na parterze znajduje się główne wejście, zabezpieczone odpowiednim kodem, który umożliwia wstęp do placówki rodzicom i osobom do tego upoważnionym. Znajduje się tam ponadto przedsionek, który zawsze jest udekorowany pod motyw różnych świąt przedszkolnych lub do pory roku. W tej części przedszkola jest także żłobek, toaleta, szatnia do użytku dzieci i ich rodziców, hol, kuchnia z magazynkiem, w której przygotowywane i wydawane są posiłki, pralnia, suszarnia oraz dodatkowe pomieszczenie z zabawkami. Do kuchni prawo wstępu mają tylko jej pracownicy oraz dyrekcja przedszkola. Natomiast nauczyciele oraz ich pomoce w razie potrzeby z jej skorzystania, muszą zadzwonić do pani dyrektor. Drzwi do niej zabezpieczone są również odpowiednią kartą, którą posiada trójka pracowników placówki. Podobnie jest z wejściem do pomieszczenia, gdzie znajdują się zabawki. W skład pierwszego piętra wchodzi zmywalnia, apteczka, pomieszczenie socjalne, toaleta, hol i cztery sale. Natomiast drugie piętro wyposażone jest w salę gimnastyczną, wewnętrzny plac zabaw- kulki, grotę solną, dwie sale, pomieszczenie biurowe, zmywalnie, dwie toalety, salę zajęć dodatkowych oraz salę doświadczeń. Uroczyste otwarcie przedszkola i żłobka „Bocianowo” nastąpiło 31 marca 2015 roku.
Placówka otoczona jest placem zabaw dla przedszkola i żłobka, parkiem liniowym, minii zoo oraz przedszkolnym ogródkiem. przeczytać odpowiedni regulamin.
W 2018roku, we wrześniu dobudowano kolejną część przedszkola.
Drugie skrzydło składa się z parteru, pierwszego i drugiego piętra. Na parterze powstała kolejna szatnia dla nowych grup, hol i dwie sale. Pierwsze piętro liczy także dwie sale, hol, zmywalnie i pomieszczenie gospodarcze. Natomiast drugie piętro składa się z sali, holu, toalety dla personelu, pomieszczenia do zajęć dodatkowych, przystosowanych m.in. do zajęć z baletu, rytmiki czy tańców, sali doświadczeń, pomieszczenia biurowego i holu. Każdą nową salę odpowiednio wyposażono (ławki, krzesła, zabawki itd.). Zadbano również o nowy sprzęt do prowadzenia zajęć. Elementy wyposażenia są rozmieszczone w bezpiecznej odległości od siebie. Wielkość stolików i krzeseł dostosowane są wiekowo do każdej grupy. Okna są bezpieczne dla dzieci, gdyż ich klamki są zabezpieczone przed otwarciem specjalnym kluczykiem. Każda sala ponadto wyposażona jest w zlew, szafki dla przedszkolaków, dodatkowego pomieszczenia z toaletą dla chłopców i dziewczynek wraz z prysznicem oraz w których znajdują się wieszaki z ręcznikami i szczoteczki do mycia zębów z kubkami dla każdego dziecka. Sale, które przystosowane są do leżakowania, mają odpowiednią ich ilość wraz z magazynkiem, w którym się one znajdują. W magazynku tym są półki z kocykiem i poduszką dla każdego przedszkolaka, które odpowiadają ich znaczkom, gdyż każde dziecko posiada inny i swój własny, przypisany w chwili przyjścia do przedszkola. Znaczki znajdują się także na krzesełkach, szafkach, kubkach do mycia zębów oraz w szatni. Do dyspozycji w salach są różne pomoce dydaktyczne np. rzutniki, laptopy z dostępem do drukarki i internetu, gry planszowe, puzzle, itd.
Wszystkie sale są duże, nasłonecznione, co zapewnia wygodę i dobre warunki do nauki. Kolory wnętrz są jasne i przejrzyste, dając im optycznie większą przestrzeń. W głównym korytarzu znajduje się rzutnik, na którym prezentowane są zdjęcia dzieci, które robione są im podczas zabaw, zajęć i wycieczek oraz różne filmy z uroczystości przedszkola. Slajdom towarzyszy podkład muzyczny- w szczególności melodie dla dzieci np. „wlazł kotek na płotek” czy „czekolada”.
Dzięki takiemu urozmaiceniu wchodząc do przedszkola można poczuć miłą i ciepłą atmosferę. Kolejnymi elementami wystroju korytarzy, który przybliża dzieciom świat przyrody jest akwarium z rybkami. Dzieci każdego dnia mogą śledzić życie rybek, obserwować jak rozwija się świat wodnych kręgowców, które poruszają się płetwami. Poznają również różne gatunki ryb, gdyż w naszym akwarium jest więcej niż jeden rodzaj. Widzą jak one oddychają oraz, że są pokryte łuskami. Ponadto mogą sobie porównać ich budowę ciała np. do budowy ciała człowieka. Chciałabym wspomnieć,
iż dzieci bardzo to lubią- mówić co maja ryby, a czego nie mają ludzie(podawać różnice). Kolejnym wystrojem naszych korytarzy są okna wraz z parapetami, na których znajdują się doniczkowe kwiaty. Uczy się dzieci jak trzeba dbać o takie roślinki. Wychowankowie chodzą je podlewać. Codziennie rano przed wejściem do sali oglądamy czy mają one mokrą czy suchą ziemię oraz czy wypuściły jakieś pęczki z kwiatkami. Jeśli tak, to śledzimy jak one rosną, jak zmieniają swój kształt i kolor. Dzieci również towarzyszą przy wymianie dla nich ziemi, dzięki temu pogłębiają swoją wiedzę faktem, iż dbanie o kwiaty to nie tylko ich podlewanie.
Symbol bociana, z którym związana jest sama nazwa przedszkola można zobaczyć wszędzie. Jest to znak szczególny naszej placówki. Sufity na korytarzach obwieszone są bocianami, które zrobione są z różnych materiałów plastycznych.
Bocianie gniazda są nawet na drzewach przed wejściem do przedszkola. Przed furtką do placówki znajdują się kamienie, na których także wymalowane
są bociany w przeróżnych pozycjach- stojących, siedzących, lecących itd. Misie w kształcie tego ptaka znajdują się na każdym parapecie czy szafie każdej sali i w pomieszczeniu placówki. Taki wystrój przybliża dzieciom świat przyrody- zwierząt. Zauważają cechy charakterystyczne tych ptaków: długie nogi, czerwony dziób,
długą szyję, krótki ogon, szerokie skrzydła i kolorystykę biało-czarną. Pytając się dzieci: z czym Ci się kojarzy wystrój naszego przedszkola?, pada jednoznaczna odpowiedź: z bocianem. Podczas wspólnych spacerów miłą rzeczą jest to, iż dzieci patrzą na niebie czy nie leci bocian, a gdy go zauważają od razu padają hasła: leci bocian z ciepłych krajów i szuka gniazda; bocianie leć do naszego przedszkola, bo jest tam twoje gniazdo. Wychowankowie dzięki temu łączą fakty i uczą się o życiu tych ptaków. Wzrasta ich zainteresowanie o nich, pytają się co jedzą bociany,
czy piją wodę, czy wydają one głosy, kiedy śpią i dlaczego lubią stać na jednej nodze.
Ściany także ozdobione są malowanymi bocianami oraz obrazami związanymi tematycznie także z tym ptakiem. Na placu zabaw znajdują się drewniane bociany, na których zapisane są różne związane z nimi ciekawostki np., że odlatują one na zimę do ciepłych krajów. Jak już wspomniałam wcześniej, takie ukazanie sylwetki tego ptaka przybliża dzieciom edukację przyrodniczą, uświadamiając im podstawowe informacje o bocianach np.,że bociany potrzebują gniazda, gdyż odlatują na zimę do ciepłych krajów i przylatują do nas z powrotem na wiosnę. Placówka zaopatrzona jest także w strój bociana, który zakładany jest na jego święta. Sala gimnastyczna, która powstała w 2018roku, daje możliwość korzystania z mini siłowni, która umożliwia rozwój sportowy dzieci i ich zabawę m.in. na trampolinie. Można rozwijać tutaj swoje pasje np. grę w koszykówkę, biegi na bieżni, a nawet piłkę nożną i hokej. Sala wyposażona jest także w drabinki sportowe oraz różnorodny sprzęt sportowy m.in. odpowiednie piłki do gry w różne dziedziny sportowe, pachołki sportowe, hulaj hop, ringo, szarfy, kosze, bieżnie itd.
Ściany są koloru jasnego, a podłoga jest wykonana z paneli.
Grota solna jest miejscem zdrowotnym. Ma ona takie działanie, jakby człowiek znajdował się nad morzem, poprzez specjalny i wyjątkowy mikroklimat. Powietrze w grocie jest zjonizowane poprzez sól, a to zaś odpręża i pomaga w leczeniu niektórych chorób np. nieżyt dróg oddechowych czy też zapalenie zatok 2.
Będąc w niej możemy posłuchać relaksacyjnej muzyki, przy której można się wyciszyć. W grocie znajdują się leżaki, które zapewniają komfort, piękne spływy wody ze strumienia, wywodzącego się z kamieni oraz bajkowy wystrój- zbudowany pałac z soli, wraz z domkiem „chatki Jasia i Małgosi”. Same ściany są wykonane z bloków solnych. Na podłodze znajdują się solne kryształki, a jej oświetlenie jest łagodne i baśniowe. Temperatura cały czas utrzymywana jest na takim samym poziomie. Ponadto w chatce znajdują się zabawki. Są tam łopatki, wiaderka, foremki do budowania babek oraz ciężarówki z przyczepą. Dzieci uwielbiają to miejsce, gdyż jest tam przyjemnie. Każda przedszkolna grupa ma wyznaczony czas i godzinę wstępu do groty. Dzięki temu zachowany jest porządek i wszyscy mają do niej swobodny dostęp. Wychowankowie często nazywają to miejsce krainą lodu, gdyż wnętrze jest białe.
Dużą radość sprawiają dzieciom „kulki”- wewnętrzny plac zabaw.
Miejsce to wyposażone jest w basen z kuleczkami, tor przeszkód i zjeżdżalni. Zabawy w niej uczą dzieci wspólnej relacji z rówieśnikami z innych grup, gdyż są one siedliskiem schodzenia i rozchodzenia dzieci z całego przedszkola.
Dużą atrakcją jest także nowa sala doświadczeń. Dzięki tej sali dzieci mają możliwość poznania świata przez różne zmysły: wzrok, zapach, dotyk, węch, słuch oraz smak. Wyposażona jest ona w specjalistyczny sprzęt, zaciemnienie i mieszaninę świateł, dzięki którym świat staje się bardziej kolorowy i ciekawszy. Uczy ona myślenia własną wyobraźnią.
Obok sali doświadczeń świata jest sala zajęć dodatkowych, wyposażona w instrumenty muzyczne np. pianino, tamburyny, trójkąty muzyczne, marakasy, drewniane pałeczki itd. Na ścianach znajdują się lustra. Odbywają się w niej zajęcia z rytmiki oraz tańce. Przechodząc do części zewnętrznej przedszkola i żłobka „Bocianowo” należy wymienić tutaj place zabaw. Mianowicie jest to osobny plac zabaw dla żłobka oraz plac zabaw dla przedszkola, składający się z trzech części: placu zabaw nr 1, nr 2 oraz placu zabaw z parkiem linowym. Są to miejsca, w których dzieci żyją wokół przyrody.
Poznają jej skarby: drzewka, kwiatki, trawę, śpiew ptaków, a nawet zwierzątka, które można tutaj spotkać np. biedronki, ślimaki, ptaszki itd. Dzięki temu dzieci wszystko dostrzegają poprzez wzrok i dotyk, a to jest bardzo ważny element w edukacji przyrodniczej. Jak wiadomo, dzieci rozumieją treści im przekazane nie tylko przez rozmowę, ale także przez pokaz- ukazanie czegoś. Te miejsca tego im dostarczają. Przybliżają sobie świat nas otaczający- świat przyrody. Na tych placach spędzamy bardzo dużo czasu. Wiosną, latem i jesienią dzieci bawią się w piasku, a dokładnie w piaskownicy oraz w domku. Pokonują także tor przeszkód, robią babki z piasku, zjeżdżają sobie na zjeżdżalniach, obserwują drzewka i ich owoce. Kosztują porzeczki, truskawki oraz inne owoce. Natomiast zimą zjeżdżają z górki na plastikowych jabłkach, budują bałwana i igloo.
Wyposażenie pierwszej części placu zabaw dla przedszkola składa się z:dwóch huśtawek, piaskownicy wraz z zabawkami oraz karuzeli. Druga część placu zabaw dla przedszkola składa się z: tężni, dwóch zjeżdżalni, małej górki wspinaczkowej, dwóch domków dla zabaw(drewniany i plastikowy), toru przeszkód oraz dwóch huśtawek. Park liniowy składa się również z domku drewnianego, bujaków, huśtawki oraz z linii do zjeżdżania. W parku tym znajdują się także różne drzewka. Można tu zobaczyć: brzozę, iglaki, dęby, klony, wiśnię a także jarzębinę, krzaczki porzeczki i truskawek.
Każdy plac jest bardzo dobrze ogrodzony, posiada odpowiednie zabezpieczenie furtki- co zapobiega to dowolnemu wyjściu czy opuszczeniu przez dziecko terenu placu. Posiada odpowiednią nawierzchnię. W naszym przypadku jest to piasek, który jest bezpieczny przy ewentualnym upadku. Zabawki mają kształt harmonijny i ciekawą kolorystykę. Elementy wyposażenia są rozmieszczone w bezpiecznej odległości od siebie, zaś ich rozmiary i stopnie trudności (np. wejście na zjeżdżalnie) są dostosowane do wieku dzieci. Nasz dyrektor oczywiście dokonuje regularne przeglądy całego wyposażenia, a jeśli coś nie nadaje się do użytku, zostaje natychmiast usunięte z placu. Należy wspomnieć także o tym, iż przed każdym wejściem dzieci na plac nauczyciel idzie sam sprawdzić stan placu i wszystkich rzeczy w nim się znajdujące.
Kolejnym miejscem, które przybliża dzieciom świat przyrody, jest minii zoo. Znajdują się tutaj różne gatunki zwierząt. Wszystkie zamknięte są w klatkach, nad którymi są tabliczki z odpowiednią nazwą danego zwierzątka. Niekiedy same króliki wypuszczane są na specjalnie zbudowane tzw. „wybiegi”, aby mogły sobie tam poskakać. Więcej o tym miejscu będę pisała w dalszej części mojej pracy.
Innym terenem placówki, które związane jest z przyrodą jest ogródek.
Na tym obszarze przedszkola znajdują się zagonki. W zagonkach tych zasadzone przez przedszkolaków owoce i warzywa. Każdy z nich posiada tabliczkę z przypadającą im nazwą.
Placówka aktywnie współpracuje z środowiskiem lokalnym. Dzięki temu ma większe możliwości wsparcia i dalszego rozwoju. Do aktywnego działania przedszkola i żłobka przyczyniają się różne współprace z placówkami oświaty, parafią, organizacjami oraz organizowania konkursów, festynów, przedstawień itd.
Jak już pisałam wcześniej, placówka zaopatrzona jest w swój własny przedszkolny ogród wraz z mini zoo. Te miejsca są mile odwiedzane przez dzieci. Chodzą one tam każdego dnia, niezależnie od pogody, obserwując tym samym życie roślin, które są tam zasadzone i życie zwierząt, które tam mieszkają. Dzieci bardzo się troszczą o domowników minii zoo. Razem z opiekunami chodzą je tam karmić i poić. Pokarm zawsze jest przygotowany przez osoby do tego wyznaczone. Wodę wlewa się do specjalnych buteleczek, które przyczepione są do klatek, co umożliwia szybki i łatwy do niej dostęp. Dzieci cieszą się, gdy mogą dotknąć np. królika, a kurkom wsypać ziarna. Obserwują, jak powiększają się im rodziny.
Uczą się rozpoznawać różne gatunki zwierząt. Są tutaj kury, króliki, bażanty, kogut, papugi itd. Dzieci przychodzą tam, aby je oglądać, poznawać i podziwiać. Każde z nich wydobywają charakterystyczne dźwięki, które są mile słuchane.
Uwielbiają także, jak opiekun zaczyna im opowiadać, skąd dane zwierzątko pochodzi i co lubi jeść oraz jak rozpoznać młodsze od starszego, czy samca od samicy np. czym różni się kura od koguta. Po paru takich wizytach dzieci same przyswajają wiadomości i wiedzą, że np. króliki lubią mlecze, a kury ziarenka. Taki bezpośredni i codzienny kontakt z tym miejscem daje dzieciom dużo radości i satysfakcji. Dzięki pielęgnowaniu zwierząt czują się one potrzebne, a ich umiejętności zwiększają się w mgnieniu oka. Dodatkową atrakcją jest uczestniczenie dzieci w wymianie ściółki dla zwierzątek. Ten fakt ukazuje im, że tak, jak my ludzie zmieniamy od czasu do czasu swoją pościel, tak i zwierzątka również muszą sobie zmienić swoje posłanie. Pomagają paniom dozorującym poprzez podawanie im sianka czy słomy. Wiedzą, że nie można zostawić żadnego pustego miejsca, ponieważ byłoby zimno zwierzątkom np. podczas zimy. Kolejna ciekawostka, jaka odkrywa świat mini zoo dzieciom, to wypuszczanie królików do kojców. Wychowankowie widzą wtedy, jak poruszają się one na wolnej przestrzeni, biegają z nimi, bawiąc się przy tym w zawody, kto szybciej przebiegnie do końca
wybiegu- królik czy on. Wszystko to układa się w piękne opowieści o prawdziwym życiu świata zwierząt.
Pięknym wizerunkiem cieszy się również ogródek przedszkolny, o którym po krótce wspomniałam już wcześniej. W określonym czasie - czas zasiewów, każda grupa wraz z wychowawcą idzie sadzić w zagonkach warzywa i owoce. Jest to moment pięknej i wspólnej współpracy przedszkolaków. Każdy z nich ma w rączce jakieś narzędzia ogrodnicze np. łopatkę, grabie, konewkę z wodą itd. Wsypują ziarenka w ziemię. Po zasadzeniu dzieci codziennie chodzą je podlewać czy pielić. Taka praca uczy przedszkolaków jak się dba o ziarenka, aby dały one obfite plony. Po wyrośnięciu warzyw i owoców, zrywane są, spożywane przez dzieci lub robi się z nich konfitury. Warto dodać, iż w pierwszej części placu zabaw dla przedszkola jest tężnia. Tężnia zbudowana jest z drzewa. Służy ona jako „filtr powietrza”. W jej wnętrzu są gałązki tarniny, zaś na jej górze solanka, która sobie spływa do basenu, znajdującego się pod nią. Wszystko to oczywiście jest zależne od warunków atmosferycznych. Jej najlepsze działanie jest wtedy, kiedy jest ciepło- słonecznie i panuje wiatr. Powstający wokół niej klimat jest wspaniałym sposobem na leczenie górnych dróg oddechowych oraz innych chorób. Owoce współpracy z parafią na płaszczyźnie edukacji przyrodniczej są widoczne w czasie dożynek. Placówka tworzy swój własny wieniec i uczestniczy we mszy św. w kościele parafialnym pw. Miłosierdzia Bożego, na której nauczyciel wraz z dziećmi z przedszkola idzie złożyć wieniec żniwny. Oprócz wieńca wśród darów jest chleb i owoce. Nasze pociechy zawsze dziękują proboszczowi za możliwość ich złożenia. W jego robieniu udział bierze każda grupa po kolei, poprzez wędrówkę z grupy do grupy. Dzięki temu dzieci poznają dary naszej ziemi. Rodzi się tutaj także współpraca z rodzicami- rolnikami, którzy przynoszą do placówki różne rodzaje zboża. Wychowankowie uczą się, jakie są jego rodzaje: owies siewny, pszenica, żyto i pszenżyto oraz co z nich powstaje. Poprzez konstruowanie takiego wieńca dzieci ponadto widzą różnice między wyżej wymienionymi zbożami, skąd się one biorą i jak ciężka jest praca na roli- ziemi, aby mogła ona wydać plony. Kolejne zajęcia powiązane są właśnie z tą tematyką i przybliżają one dzieciom świat rolnictwa, gospodarstw domowych i innych plonów ziemi. Warto tutaj wspomnieć o tym, iż poprzez dotyk, czucie, zapach i wzrok szybciej zapamiętywane są informacje, jakie chce dzieciom przekazać nauczyciel. Nawiązując do chleba, który jest także darem na dożynkowej mszy św., to robiony jest również przez dzieci. To uświadamia im, jakie składniki potrzebne są do wygniatania ciasta, czyli mąka, która jest produktem powstałym z rozdrobnienia ziarna zbóż. Takie proste wykonanie wieńca jest, jak widać, nie tylko pięknym czasem wspólnej współpracy całego przedszkola, ale również uczeniem i przybliżeniem im przyrody, otaczającej nas na naszych kaszubskich polach.
Inną okazją do współpracy przedszkola z parafią jest zorganizowanie kiermaszu świątecznego przy kościele parafialnym na którym nauczyciele mają stoiska z wykonanymi przez dzieci szopkami z naturalnych rzeczy (mech, szyszki, kora, siano, słoma, gałązki drzew, plastry drewna, patyczki, kasztany, żołędzie, suszone plastry pomarańczy i cytryny). Dzięki temu po raz kolejny placówka dostarcza wiadomości związane z przyrodą i jej darami. Razem z dziećmi chodzimy do naszego parku linowego po mech, który tam rośnie. Do pobliskiego bardzo małego lasku przez ścieżkę chodzimy zbierać szyszki, korę, żołędzie i kasztany. Dzieci dostrzegają skarby i ich zastosowania. Poprzez taki spacer wychowankowie zapoznają się również innymi darami lasu.
Stają się im bliższe różne rodzaje drzew, np. jarzębina, modrzew, sosna, świerk, brzoza, dąb, buk, klon, lipa, itd. Ponadto widzą, jakie kwiaty w nim rosną np. przebiśniegi, krokusy, żonkile, paprocie, astry, zawilce, gajowce żółte itd. Piękne runo leśne jest dużą atrakcją. Znajdują się w nim także borówki, mchy, wrzosy oraz grzyby i poziomki.
Widzą również zwierzęta w nim żyjące np. ślimaki, ptaki (skowronki, wrony sikorki, gile, zięby, sójki). Czasami spostrzegają nawet norki dla lisów, czy mrowiska dla mrówek. Rozumieją, iż są to „domy” lisów i mrówek. Dzięki temu dzieci w prosty sposób same szukają, dostrzegają i zapamiętują przyrodę nas otaczającą. Taki spacer staje się wielką „misją”, w której bawią się one w odkrywców. Dzieci w swoich rączkach trzymają lupy ułatwiające dostrzeganie najmniejszych zwierzątek. Wychowankom przekazywane są również przy tym zasady zachowywania się w lesie np., że trzeba być
w nim cicho, aby nie obudzić i spłoszyć zwierząt, że nie można w nim śmiecić ani zrywać roślin, które są pod ochroną. Czasami nawet bierze się na taki spacer kromki chleba, aby zostawić je w leśnych karmnikach czy sianko, kładąc je w wyznaczonym do tego miejscu, tłumacząc, że w porze zimowej ptaki mają mniej pożywienia (karmniki i miejsca wyznaczone na siano zostało zbudowane przez dyrektora placówki „Bocianowo”) i położone przy ścieżce do lasu. Takie zachowania uczą dzieci, jak można zadbać oraz zatroszczyć się o zwierzęta. Na spacerach organizowane są pikniki, przy których słucha się śpiewu ptaków i dostrzega piękno.
Nawiązując do tematyki dożynek, to w przedszkolu jest jeden taki dzień w roku, nazywający się „żniwa w Bocianowie - dzień plonów”. W tym dniu dzieci spędzają czas na dworze, zbierają warzywa i owoce z naszego edukacyjnego ogródka, które następnie umieszczają na „szkolnym” straganie. Pieczony jest wg tradycji chleb przy pomocy jednego z rodziców, który jest piekarzem. Dzieci przypominają sobie, jakie są rodzaje zbóż, warzyw i owoców. Kolejną atrakcją jest wystawiony przez najstarszych przedszkolaków (dla młodszych) teatrzyk, w którym bohaterami są warzywa.
Dodatkiem jest oglądnie maszyn rolniczych, na którym górę wziął ciągnik oraz podziwianie wykonanych przez przedszkole figurek ze słomy.
Przedszkole organizuje również „Orszak Trzech Króli”. Przy okazji tego święta dzieci mogą zobaczyć żywą szopkę, w której są kucyki, kozy i owce. Skorzystać można z przejażdżki na małych kucykach, które dzieci oglądały. Słychać ich tupot, parskanie oraz dźwięki, jakie one wydobywają: „meeee”, „beee”, „ihaha”. Widzą ponadto, co jedzą oraz jakie mają nakrycia na sobie kucyki w czasie mrozów. Dzieci wyłapują charakterystyczne cechy takich zwierząt. Uczą się także, jak muszą się zachowywać w czasie ich obecności, aby ich nie przestraszyć i nie skrzywdzić.
W placówce odbywają się spotkania z osobami związanymi bezpośrednio z naturą. Placówka ma stały kontakt z nadleśnictwem Kościerzyny. Raz na jakiś czas zaprasza się leśniczego, aby opowiedział dzieciom o swojej pracy. Dzieci uwielbiają tego typu spotkania, gdyż zawsze są miło prowadzone oraz bardzo interesujące.
Uzupełniana jest wiedza dzieci, gdyż gość zawsze przekazuje im dodatkowe informacje tzn. ciekawostki, o których wie leśniczy. Ukazane są szablony z poszczególnymi gatunkami zwierząt, roślin i pokazanie lasu z perspektywy każdej pory roku.
Po zakończeniu spotkania dzieci udają się na zewnątrz, aby uzupełnić pokarm dla ptaszków w naszych przedszkolnych karmnikach. Pokarm oczywiście został wcześniej przygotowany 3.
Pięknymi spotkaniami są także warsztaty wielkanocne przeprowadzane przez panią twórczynię ludową. Tematem zajęć jest prezentacja ptasiego gniazda oraz ukazanie i poznanie procesu wylęgu ptasich jaj. Po przeprowadzonej rozmowie dzieci malują jajka i biorą do domu, aby włożyć je do swoich święconek wielkanocnych. To doświadczenie pozwala zrozumieć wychowankom, skąd się biorą jajka i ptaszki.
Innym przykładem współpracy przedszkola jest współpraca ze Strażą Pożarną w Żukowie. To właśnie ta jednostka przyjeżdża do tej placówki na próbne ewakuacje. Goście Straży Pożarnej podczas swoich spotkań uświadamiają dzieciom, jak ważna jest ich rola w środowisku przyrodniczym. To ona gasi pożary m.in. naszych lasów, łąk, ogrodów oraz domów. Gdyby nie istnieli, to podczas pożaru nie było by końca w rozprzestrzenieniu się dalszego ognia i nasza natura mogłaby się wypalić. Takie informacje dają do myślenia wychowankom. Dociera do nich, jak odpowiedzialnym zawodem jest zawód strażaka, gdyż często narażają oni swoje życie, aby ratować świat i wszystko nas otaczające. Oglądany jest także wóz strażacki i jego wyposażenie. Zabawa w strażaków jest jedną z najliczniejszych z zabaw, w którą się bawią chłopcy i marzeniem pozostania nim w przyszłości.
Ponadto organizowane są wycieczki do agroturystyk. Przykładem jest wycieczka do agroturystki „U Chłopa” w Chmielnie czy „Stadniny koni” w Niestępowie. Takie wycieczki przybliżają dzieciom życie koni. Oglądają one stadninę oraz ich wybieg z boksami. Właściciele w takie dni przygotowują specjalnie dla dzieci pożywienie dla koni. Jest to coś pięknego, gdyż dzieci uwielbiają się czuć potrzebne i cieszą się, gdy mogą same dać do zjedzenia marchewkę prosto z ich ręki. Oczywiście wszystko to jest pod nadzorem i okiem opiekunów. Wzbogacają swoją wiedzę i przyswajają informacje, jakie są potrzebne rzeczy do jazdy konno np. siodło, bat, wędzidło, bryczesy, rękawiczki, buty i kask jeździecki itd. Właścicielka stadniny opowiada o tym, czym jest sysak, odsadek, źrebię, klacz, ogierek, ogier, wałach, wnętr. Zakończenie takich wycieczek to przejażdżka dzieci na kucykach prowadzonych przez upoważnione do tego osoby.
Przedszkole organizuje różnego rodzaju konkursy powiązane tematycznie z edukacją przyrodniczą. Jednym z nich jest wiosenny konkurs piosenki „Wiosna, ach to ty!”. W tym dniu dzieci przebierają się w atrybuty związane z wiosną np. dziewczynki zakładają wianki z kwiatów, korale, wpinają sobie różne kwiaty i spinki we włosy, ubrania są kolorowe i przypominają wiosnę. Dzięki takiemu ukazaniu pierwszego dnia wiosny dzieci zapamiętują, że jest to radosny i wesoły dzień, a wszystko to, co było szare i ponure, wraca do życia i przebiera pięknych barw, tak samo jak one, a dokładnie jak ich kolorowy ubiór. Rozmawia się z wychowankami również o tym, co im się kojarzy z pierwszym dniem wiosny i kiedy ma ona miejsce. Mówi się, że w tym czasie zakwitają kwiaty i krzewy, pojawiają się bazie, przylatują bociany, zieleni się trawa, a ze snu zimowego budzą się zwierzęta. Przynosi się do przedszkola bazie kotki, aby dzieci mogły je dotknąć i zobaczyć, jak one wyglądają oraz czym są ich pęczki. Panie ukazują także różnego rodzaju kwiaty na tablicach dydaktycznych (swoich pomocach), co pozwala wychowankom odróżnić np. wygląd bratka od przebiśniegu.
Z przyniesionych przez dzieci kwiatków robi się wystrój sali. Układa się je w wazonach i wlewa do nich wodę. Dzieci uświadamiają sobie, że jest ona ważna do tego, aby kwiatki przetrwały po ścięciu. Ponadto tworzy się z nich wianki dla dziewczynek. Takie podejście pozwala zapamiętać dzieciom, co się dzieje w przyrodzie, gdy rozpoczyna się wiosna.
Kolejnym konkursem organizowanym przez placówkę jest ogólnopolski konkurs plastyczny pt. „Dziecko z Bocianem, Bocian z Dziećmi”. Pierwszy jego etap zaczyna się od wewnętrznego rozstrzygnięcia w przedszkolu. Dzieci wykonują prace związane z bocianem. Technika wykonania jest dowolna. Zobaczyć można wtedy piękne obrazy, jak i postać bociana np. jako misia, pięknie uszytego czy wykonanego z gipsu. Najpiękniejsze prace przechodzą do kolejnego etapu ogólnopolskiego, które oczywiście były nagradzane. W ten dzień placówka także obchodzi „Dzień Bociana”, dlatego dyrektorka placówki nazywa ten dzień: „Dniem imienin przedszkola i żłobka”5. Honorowym gościem w takim dniu jest Starosta Powiatu Kartuskiego oraz nadleśnictwo Wejherowo. Ponadto odwiedzają przedszkole także inne ważne osoby: zastępca Burmistrza Gminy Kartuzy i wizytator Oświaty w Kościerzynie. Zaproszeni są również rodzice dzieci. Aby rozstrzygnąć konkurs, dla ułatwienia dokonuje się podziału prac na cztery kategorie: praca przestrzenna duża i mała, praca pomysłowo-oryginalna oraz praca płaska. Kolejnym podziałem był też podział na grupy wiekowe: żłobek i przedszkole, gdyż udział w tym konkursie biorą różne placówki z okręgu miasta Żukowa. Są to przedszkola i żłobki zarówno państwowe, jak i prywatne, dlatego prac jest multum. Odśpiewany jest ponadto wspólnie hymn „Bocianowa”, a najstarsze dzieci wykonują i przedstawiają część artystyczną dla przybyłych w tym pięknym dniu gości:

Tekst hymnu „Bocianowa”:
W Bocianowie, w Bocianowie
Kolorowe wszystkie sale.
W Bocianowie, w Bocianowie
Uśmiechnięte nasze panie.
BO-CIA-NO-WO! BO-CIA-NO-WO!
Wszystkim dzieciom jest tu dobrze,
Prawie jak u mamy.
Tu się razem pobawimy,
Razem pośpiewamy.
Mamy tutaj solną grotę,
Duży basen z kuleczkami.
A na dworze w minii-zoo
Są bażanty z króliczkami.
BO-CIA-NO-WO! BO-CIA-NO-WO!

Przygotowany jest także poczęstunek i zabawa na naszym placu wewnętrznym- kulkach oraz w grocie solnej. Jednego roku, aby upamiętnić to wydarzenie, goście z dziećmi zasadzili pamiątkowe drzewo w ogrodzie placówki. Ta wykonywana czynność uczy, jak się sadzi drzewa oraz jak je pielęgnować, poprzez podlewanie i wyrywanie wokół niego chwastów.
Bardzo ważnym dniem w placówce jest Dzień Dziecka czy festyn rodzinny. Dni te spędzane są na świeżym powietrzu, na placu przedszkolnym. Dzieci zawsze oprowadzają swoich rodziców po ogrodzie przedszkola i jego minii zoo. Ponadto przygotowany jest poczęstunek m.in. tort w kształcie bociana, przygotowany przez dyrektorkę placówki. Wychowankowie bawią się na boisku w berka, grają w piłkę, puszczają bańki z płynu i robią sobie zdjęcia w plenerze. Ponadto atrakcją są konie z bryczkami, które przewożą dzieci i ich rodziców. Aktywne spędzanie czasu uświadamia wszystkim, że przyroda daje nam dużo energii, o której często się zapomina.
Uczą one także dzieci, jak świetnie można spędzać czas na dworze.
Dzięki temu dotleniamy się i dostrzegamy piękno nas otaczające, rozumiejąc przy tym, że świetna zabawa jest nie tylko w „czterech ścianach”.
Inną formą współpracy przedszkola jest przyjmowanie gości z innych państw. Placówkę odwiedziła delegacja, zaprzyjaźniona z powiatem kartuskim miast z Gruzji. Dzięki temu mogli wymienić swoje zdania na temat opieki nad dziećmi oraz nauki ich pod kątem edukacji przyrodniczej. Wychowawcy w takim dniu nawiązują w swoich grupach do wiadomości o innych państwach, pokazując im na mapie/globusie, skąd pochodzą nasi goście. Innym tematem takiej rozmowy są otaczające nas miasta, państwa oraz samo pojęcie mapy i gdzie znajdujemy się na niej my, jako Polska. Wspomina się także o tym, że ludzie mogą mówić w kilku językach oraz, że mamy różne kolory skóry.
Dodatkowym atutem przedszkola i żłobka „Bocianowo” jest organizowanie wycieczek do leśniczówki w Kościerzynie. W tym dniu dzieci wraz z opiekunami wybrały się do takiego właśnie miejsca. Był to typ wycieczki całodniowej. Na miejscu przywitał ich leśniczy, który opowiedział o swojej pracy oraz jak dba o zwierzęta. Takie informacje dały do zrozumienia wychowankom, iż o zwierzęta trzeba dbać o każdej porze roku. Poprzez to spotkanie dzieciom bliższy stał się świat przyrody, która nas nieustannie otacza w każdym zakątku naszej ziemi.
Przedszkole i żłobek „Bocianowo” w Żukowie, jak widać, bardzo często nawiązuje współpracę w środowisku z życiem lokalnym i zagranicznym, propagując przy tym swój rozwój edukacji przyrodniczej. Najbliższe otoczenie dodaje tej placówce „skrzydeł” do dalszego jej rozwoju w dziedzinie edukacji przyrodniczej i nie tylko.
Dzięki temu rozwój instytucji nabiera „kolorowych barw”.

Tematem mojej publikacji (zaczerpniętej ze swojej pracy magisterskiej) było pokazanie jak ważną rolę w prowadzeniu i rozwoju przedszkola i żłobka „Bocianowo” odgrywa edukacja przyrodnicza.
Placówka duży nacisk nakłada na to, aby świat przyrody- świat nas otaczający, był dla dzieci na „wyciągniecie ręki”. Stara się ona ukazać ją w jak najprostszy i najłatwiejszy sposób. Pojęcie przyroda nabiera tutaj dużego znaczenia.
Przedszkole i żłobek pod tym względem jest bardzo dobrze wygospodarowany,
gdyż jego wyposażenie daje dzieciom więcej „gałęzi” wiedzy, niż np. sama książka,
czy rozmowy z nauczycielami. Wychowankowie poprzez różne doświadczenia i obserwacje „gołym okiem” więcej zapamiętują. Otaczający instytucje lasek, ogród, plac zabaw, tężnia i mini zoo dają codzienną możliwość poznawania przyrody.