Badanie potrzeb i możliwości ucznia

BADANIE POTRZEB I MOŻLIWOŚCI UCZNIA

Rozpoznanie indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia stanowi kluczowe zagadnienie w tworzeniu optymalnych warunków rozwojowych i edukacyjnych dziecka. Bez odpowiedniego rozeznania nauczyciel nie jest w stanie poprawnie zaplanować indywidualizacji pracy z dzieckiem. Obecnie oczekiwania wobec pedagogów/ nauczycieli obejmują bycie nie tylko dobrym dydaktykiem oraz wychowawcą, ale także diagnostą i poniekąd nawet terapeutą.

Celem bania potrzeb i możliwości ucznia jest ustalenie jego mocnych i słabych stron oraz określenie rodzaju i zakresu trudności rozwojowych, a następnie zaproponowanie działań mających na celu ich niwelowanie. W procesie diagnozowania dziecka powinniśmy więc pozyskać jak najwięcej informacji, między innymi poprzez:
analizę dokumentacji dziecka (orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej, opinii specjalistów, wyników badań lekarskich),
rozmowy z rodzicami, nauczycielami, specjalistami pracującymi z dzieckiem,
obserwację funkcjonowania dziecka w grupie rówieśniczej,
diagnozę indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych.

Należy ocenić poziom rozwoju umiejętności i funkcji psychomotorycznych w poszczególnych obszarach obejmujących:
sferę ruchową: zakres ruchów, szybkość i precyzję ruchów, pamięć ruchową, umiejętności naśladowania i planowania ruchu,
percepcję wzrokową: umiejętność wyszukiwania, wodzenia wzrokiem, wyodrębniania figury z tła, analizę i syntezę wzrokową,
percepcję słuchową: lokalizowanie dźwięków, różnicowanie dźwięków, analizę i syntezę słuchową na materiale wyrazowym, sylabowym i głoskowym,
procesy poznawcze i myślowe: koncentrację uwagi, pamięć, umiejętność porównywania przedmiotów, ustalania wspólnych cech, tworzenia zbiorów, ustalania i porównywania liczebności, spostrzegania relacji między obiektami, ustalania przyczyn i skutków zdarzeń,
komunikację: rozumienie wypowiedzi, zasób słownictwa, umiejętność budowania zdań, sposoby wspierania mowy gestem, kontakt wzrokowy,
motywację do pracy, rozumienie poleceń, umiejętność stosowania się do zasad, umiejętności z zakresu nawiązywania kontaktu.

Następnym krokiem jest sformułowanie wniosków i zaleceń z diagnozy oraz określenie celów, które chcemy osiągnąć w pracy z uczniem.
Musimy pamiętać jednak, że poziom rozwoju ucznia w poszczególnych obszarach ulega zmianie wraz z postępami w pracy. Przeprowadzone przez nas badanie stanowi więc punkt wyjścia i wyznacza kierunek naszych oddziaływań, musi się jednak zmieniać i dostosowywać do indywidualnych potrzeb i postępów rozwojowych dziecka.

Bibliografia:
https://pedagogika-specjalna.edu.pl/warsztat-pracy/diagnoza-potrzeb-ucznia-z-niepelnosprawnoscia/
Monika Jurewicz "Diagnozowanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci - nowe perspektywy i ponadczasowe dylematy"