Wszyscy jesteśmy tacy sami, choć się różnimy. Czym jest tolerancja? Scenariusz godziny wychowawczej

Scenariusz godziny wychowawczej

Temat: Wszyscy jesteśmy tacy sami, choć się różnimy. Czym jest tolerancja?

Cel główny zajęć:
Kształtowanie u uczniów postaw sprzyjających ich rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, w tym postawy zrozumienia i szacunku dla tych którzy są inni od ogółu.

Cele szczegółowe:
1. Zapoznanie z wyrażeniami – tolerancja, nietolerancja, człowiek tolerancyjny.
2. Uświadomienie uczniowi funkcjonowania stereotypów w postrzeganiu innych we współczesnym świecie.
3. Kształtowanie umiejętności dostrzegania przejawów nietolerancji.
4. Kształtowanie zrozumienia i postawy otwartości wobec inności.
5. Kształtowanie wrażliwości na odmienności i różnorodność ludzi, którzy nas otaczają.

Metody pracy:
1. Podająca – wyjaśnienia, instrukcja, film, opis scenek;
2. Czynna, aktywizująca - zabawy – minitest, zdania niedokończone;
3. Rozmowa kierowana.

Formy pracy:
1) indywidualna.
2) grupowa.

Środki dydaktyczne:
1) tablica multimedialna
2) karta pracy dla ucznia
3) Film „Urodziny Maćka” - https://www.youtube.com/watch?v=DL1Au8gOs9M

Przebieg zajęć:
1. Powitanie, sprawdzenie obecności, zapoznanie z tematem zajęć.
2. Wspólne oglądanie filmu „Urodziny Maćka”. Rozmowa o treści filmu.

Nauczyciel: Teraz spróbujcie odpowiedzieć na poniższe pytania:
• Dlaczego chłopiec nie chciał zaprosić Muhameda, Ani oraz Kacpra na swoje urodziny? Uczniowie odpowiadają – Muhamed nie zna języka polskiego, ma inny kolor skóry, trzyma się na uboczu...
• Nietolerancja ze względu na jakie cechy pojawiła się w filmie?
Uczniowie wymieniają np. kolor skóry, bieda, niepełnosprawność
• Dlaczego tak łatwo jest nam oceniać drugiego człowieka?
Uczniowie – bo nie znamy go. Nic o nim nie wiemy, jest inny niż my ....
Wyjaśnienie pojęci tolerancja na podstawie słownika języka polskiego. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej tekst wyjaśniający pojęcie tolerancja

– Załącznik nr 1:
Tolerancja - wyrozumiałość, pobłażanie dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń, "innego" postępowania, zachowania, choć się ich nie podziela, czy uważa za niewłaściwe;
Tolerancja – to postawa społeczna i osobista odznaczająca się poszanowaniem poglądów, zachowań i cech innych ludzi, a także ich samych.
Człowiek tolerancyjny - jest wyrozumiały dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń, rozumie je i szanuje, ale zachowuje swoją indywidualność: w swoich decyzjach i działaniach uwzględnia i szanuje prawa drugiej osoby, ale to nie znaczy, że postępuje tak samo.
Tolerancja jest postawą, która umożliwia otwartą dyskusję. Bez tej postawy dyskusja zamienia się albo w zwykłą sprzeczkę albo prowadzi do aktów agresji.

Nauczyciel pyta w nawiązaniu do treści filmu:
- Jak myślicie, skąd się bierze nietolerancja?
Uczniowie - np. ze strachu przed czymś albo kimś czego/kogo się nie zna, z negatywnej oceny innych, np. ich zachowania, ubioru albo poglądów.
Nauczyciel pyta - Na czym polega tolerancja, jak zachowuje się osoba tolerancyjna?
Uczniowie - np. Tolerancja polega na przyznawaniu drugiemu człowiekowi prawa do zachowań zgodnych z jego przekonaniami, nawet gdy nam się one nie podobają. Tolerancyjny jest ten, kto potrafi szanować odmienne od własnych wierzenia, upodobania, zwyczaje. Człowiek tolerancyjny pozbawiony jest uprzedzeń. Maciek z filmu o urodzinach początkowo był nietolerancyjny.
Nauczyciel pyta – Czy potraficie sobie wyobrazić jak czuje się osoba, która spotyka się
z brakiem akceptacji, brakiem tolerancji?
Uczniowie - np. źle, niekomfortowo, (tak się pewnie czuli bohaterowie z filmu – Muhamed, Ania i Kacper), narasta u niej poczucie krzywdy, lęku, zagrożenia, bezradności, bezsilności czasem może dochodzić do odczuwania wrogości wobec sprawców zachowań nietolerancyjnych, dążenie do odwetu, agresja, a to może prowadzić do konfliktów.
Nauczyciel pyta – Czy ktoś spotkał się z wyrażeniem stereotyp?
Uczniowie – to ogólne przekonanie, które jest powielane przez wielu ludzi, np. negatywny obraz ludzi albo zjawiska np. negatywny stosunek do obcokrajowców.
Nauczyciel - nietolerancja często jest wynikiem myślenia stereotypami.

Uczniowie otrzymują karty pracy, na których są zapisane zdania. Ich zadanie polega na wpisaniu „x” tam, gdzie zgadzają się z treścią zdania
– Załącznik nr 2 – karty pracy Minitest

Wstaw znak x w rubryce TAK lub NIE zgodnie z Twoimi poglądami.
PYTANIE
TAK NIE
Blondynki są głupie

Chłopcy są niegrzeczni

Dziewczynki są słabe z matematyki

Seniorzy są powolni

Wszyscy Niemcy dbają o porządek

Polacy są gościnni

Uczniowie, którzy mają dobre oceny to kujony

Szkoci są skąpi.

Żebracy to oszuści.

Bezrobotnym nie chce się pracować

Nauczyciel pyta: Czy te opinie umieszczone w tabelce są zgodne z prawdą?
Wyjaśnia – że to są stereotypy.
Stereotypy są nieprawdziwym, uproszczonym i najczęściej negatywnym obrazem jakiejś grupy ludzi. Są wytworem kultury, czasem tak głęboko zakorzenionym w naszej świadomości, że wielu ludzi ma przekonanie o ich prawdziwości i nie przyjmuje do wiadomości informacji, które stereotypom przeczą.

Podsumowanie zajęć:

Nauczyciel podsumowuje treści zrealizowane w trakcie zajęć.
Ponownie pyta uczniów na czym polega tolerancja, jak zachowuje się człowiek tolerancyjny Przypomina, że nie należy nikogo oceniać pochopnie na podstawie pierwszego wrażenia lub wyglądu oraz że nie należy nikogo dyskryminować z powodu jego pochodzenia, niepełnosprawności bądź „inności”. Należy natomiast szanować innych i ich poglądy, ponieważ każdy z nas ma prawo do własnego zdania.
Tolerancja polega na szacunku wobec innych. A zatem termin tolerancja oznacza wyrozumiałość dla odmienności. Tolerancja oznacza cierpliwość i wyrozumiałość dla odmienności. Jest poszanowaniem cudzych uczuć, poglądów, upodobań, wierzeń, obyczajów i postępowania choćby były całkowicie odmienne od własnych, albo zupełnie z nimi sprzeczne.
Tolerancja ze strony innych i poczucie „bycia częścią grupy” są szczególnie ważne w budowaniu własnej wartości. Inność, wyjątkowość to coś, co ubogaca nasz świat!  
Dbajmy o to, aby ta różnorodność sprawiała, że jako całość (klasa, grupa, społeczeństwo) będziemy coraz mądrzejsi, kreatywniejsi i bardziej otwarci na integrację z drugim człowiekiem.
Jak być tolerancyjnym?
• traktuj innego tak, jak sam chciałbyś być traktowany,
• szanuj godność innych,
• postaw się w czyjejś sytuacji nim go osądzisz,
• „szanuj bliźniego swego jak siebie samego“,
• „nie czyń drugiemu, co Tobie niemiłe“.

Załącznik 3

Nauczyciel sprawdza stopień zrozumienia tematu zajęć wykorzystując informacje zawarte
w przykładowych scenkach. Zadanie uczniów polega na ocenie czy opis świadczy o tolerancji, czy o jej braku.
Materiały dla nauczyciela do wykorzystania w zabawie – Tolerancja czy jej brak.

Przykładowe scenki:
1. Pewnego dnia Marcin przychodzi do szkoły z aparatem korygującym wadę zgryzu. Koleżanki mówią, że wygląda dziwnie. Ale zapewniają kolegę, że nie zmieni to relacji między nimi i przyznają, że Marcin będzie miał ładny uśmiech.
2. Kasia ma problemy zdrowotne, utyka na jedna nogę. Kazik ciągle się z niej wyśmiewa, naśladując jej sposób chodzenia.
3. Twój kolega z podwórka zwierza ci się, że wyznaje inną religię. Zaczynasz unikać kontaktu z nim, unikasz spotkania.
4. Adam mówi Joli, że wygląda okropnie. Krytykuje rudy kolor włosów koleżanki i jej żółty sweterek. Dziewczyna na te słowa reaguje płaczem.
5. Krzyś pochodzi z mało zamożnej rodziny, ale jest bardzo zdolny i koleżeński. Lubisz z nim rozmawiać mimo krytyki innych osób, bo nie przeszkadza ci brak pieniędzy.

Załącznik 4

- Wspólna zabawa z wykorzystaniem tablicy multimedialnej
https://wordwall.net/pl-pl/community/tolerancja-quiz - link do quizów