Cztery pory roku z fizyką - innowacja

"Cztery pory roku z fizyką" - innowacja metodyczno - programowa

„Dajcie mi punkt podparcia, a poruszę Ziemię”

Archimedes

I. Wstęp

Innowacja pedagogiczna ,, Cztery pory roku z fizyką” opracowana została w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej. (Dz. U. z 14 lutego 2017 r., Nr 356). Program ten zachowuje obowiązujące treści z fizyki w szkole podstawowej:
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych, w tym tekstów popularnonaukowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

Właściwości materii. Uczeń:

1) posługuje się pojęciem parcia (nacisku) oraz pojęciem ciśnienia w cieczach i gazach wraz z jego jednostką; stosuje do obliczeń związek między parciem a ciśnieniem;
2) posługuje się prawem Pascala, zgodnie, z którym zwiększenie ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu;
3) posługuje się prawem Pascala, zgodnie, z którym zwiększenie ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu;

Magnetyzm. Uczeń:
1) nazywa bieguny magnesów stałych i opisuje oddziaływanie między nimi;
2) opisuje na przykładzie żelaza oddziaływanie magnesów na materiały magnetyczne i wymienia przykłady wykorzystania tego oddziaływania;
3) wskazuje oddziaływanie magnetyczne, jako podstawę działania silników elektrycznych;
Ruch i siły. Uczeń
1) rozpoznaje i nazywa siły, podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych (siły: ciężkości, nacisku, sprężystości, oporów ruchu);
2) opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się trzecią zasadą dynamiki;
3) posługuje się pojęciem masy jako miary bezwładności ciał; analizuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki i stosuje do obliczeń związek między siłą i masą a przyspieszeniem;
4) posługuje się pojęciem siły ciężkości; stosuje do obliczeń związek między siłą, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym;
Optyka. Uczeń
1) ilustruje prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym; wyjaśnia powstawanie cienia i półcienia;
2) opisuje zjawisko odbicia od powierzchni płaskiej i od powierzchni sferycznej;
3) opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej;
4) konstruuje bieg promieni ilustrujący powstawanie obrazów pozornych wytwarzanych przez zwierciadło płaskie oraz powstawanie obrazów rzeczywistych i pozornych wytwarzanych przez zwierciadła sferyczne znając położenie ogniska;
5) opisuje światło białe jako mieszaninę barw i ilustruje to rozszczepieniem światła w pryzmacie; wymienia inne przykłady rozszczepienia światła.

Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów;
2) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

II. Zakres innowacji:

a) Dodatkowe zajęcia dydaktyczne w czterech blokach tematycznych w miesiącach: październik, styczeń, marzec, maj.
b) Szkoła, klasa, odział, w której będzie przeprowadzana innowacja:
Szkoła Podstawowa im. Unii Europejskiej w Karsiborze; uczniowie klas VII, VIII
c) Data rozpoczęcia i czas trwania innowacji: 01.09.2022 r.- 23.06.2023 r.

III. Opis innowacji:

Innowacja została opracowana na podstawie programu „Spotkania z fizyką” i jest powiązana z tematyką obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz dodatkowo rozszerzone o niektóre zagadnienia fizyczne. Innowacja dotyczy nie tylko fizyki, ale również korelacji przedmiotowej z naukami przyrodniczymi. Dzięki niej uczniowie staną się „badaczami” i „odkrywcami” zjawisk fizycznych, praw i zasad.

IV. Cele innowacji:

Głównym celem innowacji jest:
rozbudzanie u uczniów ciekawości poznawania otaczającego świata przyrody, oraz nauczenie ich prowadzenia obserwacji, zadawania pytań i wyciągania trafnych wniosków z przeprowadzonych doświadczeń, eksperymentów oraz zjawisk przyrodniczych.

Cele ogólne:
 popularyzacja fizyki i przełamanie dość powszechnej niechęci do tego przedmiotu;
 uświadomienie uczniom że fizyka może być barwna i wesoła;
 pobudzenie uczniów do aktywności twórczej, wyzwalanie i wzmacnianie motywacji do nauki;
 prezentacja fizyki w sposób przyjazny dla ucznia;
 pokonanie zahamowań zwłaszcza u słabszych uczniów.

Cele operacyjne:
Uczeń:
 nie boi się fizyki;
 wie, że fizyka nie jest nauką abstrakcyjną, ma swoje źródła w rzeczywistości;
 samodzielnie wykonuje eksperymenty naukowe według przygotowanych instrukcji;
 rozwiązuje problemy badawcze, sam dobiera metodę rozwiązania problemu i realizuje;
 opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia, wyciąga wnioski.

Cele wychowawcze:
Uczeń:
 poznaje siebie (swoje możliwości, zainteresowania) i kieruje rozwojem swojej osobowości;
 potrafi zaplanować swoją pracę, jest odpowiedzialny za podjętą i wykonaną pracę;
 potrafi współpracować w grupie;
 potrafi zaprezentować swoją pracę na forum grupy;
 uczy się pewności siebie;
 wykorzystuje czas wolny na rozwijanie swoich zainteresowań.

Metody i formy realizacji:
Dbając o to, aby zajęcia były atrakcyjne na zajęciach uczniowie będą pracować metodami aktywnymi:
 burza mózgów (dzielenie się nieuporządkowanymi pomysłami, wybieranie najciekawszych rozwiązań);
 praca w grupach;
 obserwacje, doświadczenia, eksperymenty, pokazy;
 zbieranie i prezentowanie materiałów na określony temat.
Formy pracy:
 praca indywidualna;
 praca w parach;
 praca w zespołach.

V. Tematyka zajęć:

Blok tematyczny 1
Jak sprawdzić czy ciśnienie istnieje? Budujemy fontannę Herona i nurek Kartezjusza. (Prawo wyporności Archimedesa oraz prawo Pascala).
Blok tematyczny 2
Magnetyzm – niewidzialna siła. Dlaczego magnes zawsze ma dwa końce oraz w jaki sposób można zbudować magnes mając przewód elektryczny i baterię. Samodzielnie budujemy prosty silnik.
Blok tematyczny 3
Pojazdy bez paliwa – czyli jak skonstruować ekomaszyny. Dowiemy się, co to jest siła odrzutu i jak ją można wykorzystać do konstrukcji ekopojazdu. Samodzielnie zbudujemy model eko – samochodu.
Blok tematyczny 4
Szkiełko i oko - czyli optyka. Poznamy tajniki luster i krzywych zwierciadeł. Dowiemy się też, jak można je wykorzystać w życiu codziennym. Samodzielnie zbudujemy peryskop i kalejdoskop, a także zbadamy działanie soczewek.

VI. Przewidywane efekty:
 wzrost aktywności uczniów na lekcjach fizyki;
 wzrost zainteresowania fizyką i podniesienie kompetencji fizycznych;
 zwiększenie umiejętności w wyciąganiu samodzielnych wniosków;
 zwiększenie umiejętności samodzielnego dochodzenia do pojęć, prawd i reguł;
 uczniowie nabywają umiejętności eksperymentowania, wyciągania wniosków.

VII. Ewaluacja:
Ewaluacja innowacji odbywać się będzie na bieżąco na podstawie analizy postępów w nauce, obserwacji zaangażowania uczniów w poszczególne działania oraz samooceny uczniów.