Dzień Zdrowia klasy I-III

Scenariusz Dnia Zdrowia 2023
CZĘŚĆ I
Organizatorem Dnia Zdrowia jest klasa III, której uczniowie prowadzą uroczystość i jako pierwsi prezentują swój przepis.

1.Witamy wszystkich na dzisiejszej uroczystości z okazji Dnia Zdrowia.
2.W dniu dzisiejszym postaramy się Wam przybliżyć problem marnowania żywności.
3.Spróbujemy wyjaśnić, czym jest marnowanie żywności? Marnowana żywność to żywność wytworzona, ale która nie została spożyta przez człowieka.
4.Marnowanie żywności to wyrzucanie produktów ze względów na wygląd lub z powodu upływającej daty przydatności, które nadają się do spożycia i mogą być przeznaczone do konsumpcji przez ludzi.
5.Marnotrawstwo żywności to problem, w którym zdatne do spożycia produkty są wyrzucane do kosza. W Unii Europejskiej przeciętna osoba wyrzuca 173 kg rocznie, a w krajach Afryki wynosi to odpowiednio 6 – 11 kg.
6.Dlaczego marnujemy żywność? Ponieważ:
1.Przegapiamy termin przydatności do spożycia.
2.Robimy zbyt duże zakupy.
3.Kupujemy produkty złej jakości.
4.Jemy zbyt duże porcje posiłków.
5.Niewłaściwe przechowujemy żywność.
6.Nie mamy pomysłów na wykorzystanie składników zgromadzonych w domu.

7.Jak nie marnować jedzenia? Skala problemu jest na prawdę duża. Co możemy zrobić, aby ją zmniejszyć?
6.Przede wszystkim zacznijmy od siebie. Metodą małych kroków wprowadzajmy w życie zmiany, które w efekcie przyczynią się do zmniejszenia skali marnowania żywności. Oto co możemy zrobić:

Na środek wychodzą uczniowie z tabliczkami, na których zapisane są hasła

a. Zachowuj porządek w lodówce i szafkach kuchennych.
b. Ustaw odpowiednią temperaturę w lodówce.
c. Planuj swój jadłospis.
d. Nie kupuj na zapas.
e. Na zakupy chodź z listą potrzebnych produktów.
f. Nie ulegaj promocjom, zastanów się, czy naprawdę potrzebujesz tych rzeczy.
g. Rób częściej mniejsze zakupy.
h. Nie rób zakupów z pustym żołądkiem.
i. Kupuj sezonowe warzywa i owoce.
j. Zamrażaj to czego nie zjesz.
k. Bądź kreatywny w kuchni. Przekształcaj jedną potrawę w drugą.
l. Nakładaj na talerz mniejsze porcje.
m. Podawaj poszczególne składniki dania na oddzielnych talerzach.
5. Kiedyś jedzenie każdy szanował, mimo że na nim nie oszczędzał, to również go nie marnował, a już na pewno nie wyrzucał!
4. Dziś nasz stosunek do jedzenia uległ zmianie. Jedzenie jest wszędzie, przeważnie
z łatwością możemy go zdobyć, a co za tym idzie, bez większego żalu i zastanowienia możemy go po prostu wyrzucić, gdy go nie wykorzystamy.
3. Nie zastanawiamy się jednak, że takie postępowanie szkodzi nie tylko planecie, ale także naszemu domowemu budżetowi.
2. Inspirując do mądrego oszczędzania na jedzeniu przedstawiamy kilka porad, które być może zachęcą was do przyjrzenia się swoim nawykom i zastanowienia co można zrobić, aby mniej wydawać na jedzenie.
Na środek wychodzą uczniowie z tabliczkami, na których zapisane są hasła

a. Planuj posiłki i ustal miesięczny budżet na jedzenie.
b. Kupuj w promocji zapas takich produktów, które mają długą datę ważności.
c. Nie kupuj butelkowanej wody.
d. Chodź na zakupy z własnymi torbami materiałowymi.
e. Staraj się kupować produkty na wagę, a nie w opakowaniach (są zazwyczaj tańsze).
f. Rób regularny przegląd szafek, lodówki i zamrażarki.
g. Rób przetwory.
h. Zamrażaj to czego nie zjesz.
i. Zastąp oliwę z oliwek olejem rzepakowym.
j. Ogranicz słodycze.
k. Rób własne musli.
l. Ogranicz jedzenie na mieście.
m. Nie marnuj jedzenia! Gotuj w stylu less waste.

1.Kuchnia less waste to odpowiedź na pytanie: jak gotować, żeby nie marnować! Czerniejące banany możesz rozgnieść na pulpę i zrobić z niej słodkie placki lub chlebek.
2.Czerstwe pieczywo świetnie nada się na tosty francuskie – wystarczy, że zanurzysz je w mieszance jajka i mleka, a później podsmażysz na patelni.
3.Z resztek mięsa i warzyw łatwo przygotujesz pyszne leczo.
4.Pozostałe po obiedzie gotowane ziemniaki możesz użyć do zrobienia kopytek, knedli, krokietów czy ziemniaczanych kotlecików.
5.Na kotlety czy pulpety możesz też przerobić odciśnięte warzywa z bulionu – nadadzą się również do warzywnego pasztetu, zupy kremu czy sałatki.
6.Czego jeszcze nie powinno się marnować? Z liści rzodkiewki możesz zrobić pesto, zaś z obierek po ziemniakach chrupiące chipsy.
7.16 października na całym świecie obchodzony jest światowy dzień walki z głodem. Od prawie 75 lat w tym dniu organizacje pozarządowe, w tym polski Czerwony Krzyż, prowadzą zbiórki na rzecz programów dożywiania osób potrzebujących.

6.Na całym świecie produkuje się więcej żywności niż potrzeba, ale około 850 milionów ludzi nadal głoduje lub jest poważnie niedożywionych.

5. Zdrowe odżywianie jest poza zasięgiem 3 miliardów ludzi. W 155 milionów osób w 55 krajach doświadczyło braku pożywienia zagrażającego życiu. Ponad połowa wszystkich głodujących i niedożywionych ludzi mieszka w Azji (418 mln), gdzie problem dotyczy 418 milionów ludzi. Dlatego nie możemy marnować żywności!

Piosenka
Śpiewające Brzdące - Nie marnuj jedzenia - Piosenki dla dzieci- YouTube

1. Suszenie owoców stanowi prostą i tanią formę przedłużania trwałości żywności. Jest znane od tysięcy lat. Suszenie ma na celu zmniejszenie zawartej
w produkcie wody przez jej wyparowanie.
2. Od najstarszych pokoleń głównym powodem stosowania suszenia było zabezpieczanie żywności przed zepsuciem oraz potrzeba zaopatrzenia
w odpowiednie porcje warzyw i owoców w okresie zimowo-wiosennym.
3. Z zestawienia wartości energetycznej owoców suszonych i świeżych wynika, że susze stanowią lepsze źródło energii.
4. Suszone produkty mają trwałość nawet kilku miesięcy. Najczęściej suszone warzywa to: marchewka, pietruszka, buraki, pomidory, kapusta, papryka, cukinia, seler, cebula czy czosnek. Najczęściej suszone owoce to: jabłka, śliwki, gruszki, winogrona, morele, agrest, porzeczki i jagody.
5. Jest kilka sposobów na to, by skutecznie wysuszyć żywność. Jednym z nich jest suszenie warzyw i owoców na słońcu. Jest to najstarsza
i najtańsza metoda.
6. Kolejnym sposobem na pozbycie się wody z żywności jest suszenie jej na sznurkach w suchym i regularnie wietrzonym pomieszczeniu. Cały proces zajmuje kilka dni.
7. Jednak najdokładniejszym i najprostszym sposobem na wysuszenie żywności jest skorzystanie ze specjalnej suszarki.

1. Dziś pokażemy Wam, w jaki sposób możemy wykorzystać suszone owoce. Zaprezentujemy wykonanie musli z suszonymi owocami
i jogurtem.
2. Do miseczki wsypujemy rodzynki czyli suszone winogrona, żurawinę
i pokrojone na małe kawałeczki śliwki suszone.
3. Dodajemy pokrojone suszone jabłka i suszone morele i daktyle.
4. Wsypujemy garstkę wiórków kokosowych i suszonych bananów.
5. Dodajemy mieszankę nasion, np.: słonecznika, dyni czy sezamu.
6. Dodajemy potłuczonych na średnie kawałki orzechów laskowych, włoskich, nerkowców czy migdałów.
7. Dodajemy 2 łyżeczki miodu i zalej mlekiem lub jogurtem.
Życzymy smacznego!

CZĘŚĆ II
1. Zapraszamy do obejrzenia filmów.
Too good to waste - nie marnuj żywności #AnnualFoodAgenda - YouTube

Jak zapobiegać marnowaniu żywności? - cz. 1 - YouTube

4. Nasi koledzy i koleżanki przedstawią nam sposoby na niemarnowanie żywności. Zapraszamy klasę....
Uczniowie z poszczególnych klas przekazują informacje dotyczące sposobów niemarnowania żywności i przedstawiają praktyczne wykorzystanie produktów.
Klasa 1a- surówka z kiszonej kapusty, klasa 1b- zapiekanka makaronowa z mrożonymi warzywami, klasa 2a- sałatka z marynat, klasa 2b- wafle przekładane dżemem, klasa 3- musli. Klasy w swoich wystąpieniach mogą również wykorzystać piosenki czy wiersze.
Na końcu scenariusza znajdują się propozycje treści, które mogą zaprezentować poszczególne klasy.

2. Prosimy o zabranie głosu panią intendentkę naszej szkoły.
3. Prosimy o zabranie głosu naszego gościa pana....., który zapozna nas z etapami produkcji soku malinowego. ( Gościa zapraszamy wg uznania i możliwości- np. miejscowy producent soków/przetworów/ zdrowej żywności)
4. Dziękujemy wszystkim za udział w dzisiejszym spotkaniu i mamy nadzieję, że już lepiej rozumiemy problem marnowania żywności.

ZADANIA DLA KLAS
DZIEŃ ZDROWIA W SP Brzeźnio
klasy I-III, 27.10.2023, GODZINA 9.00
Temat Dnia Zdrowia:
Jak ograniczyć marnowanie żywności?
Zadania dla klas:
Klasa I a
1. Wystawa żywności kiszonej:
kiszona kapusta, ogórki, ogórki, papryka, kalafior, cebula, szparagi, dynia, cukinia, marchew, pietruszka, buraki, seler, rzepa czy rzodkiew.
2. Prezentacja wykonania surówki z kapusty kiszonej.
Te informacje w uproszczonej formie uczniowie mogą powiedzieć lub przeczytać przed wykonaniem surówki.
Kiszenie jest jedną z najstarszych metod przedłużenia przydatności produktów spożywczych oraz zabezpieczenia ich przed zepsuciem.
Właściwości kiszonek
Kiszonki to naturalny probiotyk, który korzystnie wpływa na mikroflorę jelit, skąd pochodzi nasza odporność. Dlatego jedzenie kiszonych produktów pozwala wzmocnić organizm i działają przeciwnowotworowo.
Co można ukisić?
• Do kiszenia nadaje się większość warzyw, np. ogórki, papryka, kalafior, cebula, szparagi, dynia, cukinia. Świetnie sprawdzą się także warzywa korzeniowe – marchew, pietruszka, buraki, seler, rzepa czy rzodkiew.
• Owoce to świetny materiał na kiszonki. Do wyboru jabłka, gruszki, śliwki czy cytryny. Z owoców można zrobić wino, cydr oraz probiotyczne napoje owocowe.
• Z ziół można przygotować mikstury wzmacniające odporność oraz trawienie.
• Rośliny strączkowe wykorzystywane są do produkcji miso, sosu sojowego i innych dodatków wzmacniających smak potraw.
Kiszona kapusta jest smaczna, zdrowa i dostępna o każdej porze roku. W smaku jest kwaśna i przyjemnie chrupiąca. Doskonale smakuje na surowo, ale może być z powodzeniem wykorzystywana do przygotowania dań na gorąco.
Ogórki kiszone to nasz polski klasyk. Będą więc doskonałym dodatkiem do kanapek czy sałatek, ale także sprawdzą się jako główny składnik zupy ogórkowej.
Kiszone cytryny są niezastąpione podczas przygotowywania barszczu czerwonego.
Kiszony kalafior smakuje rewelacyjnie..
Przechowywanie kiszonek
Kiszone produkty przechowuj w chłodnej, przewiewnej piwnicy lub nieogrzewanej spiżarni, a jeśli nie posiadasz takiego pomieszczenia, umieść przetwory w szafkach kuchennych, znajdujących się w nienasłonecznionym miejscu, z dala od piekarnika.
Klasa I b – mrożenie żywności -
1. Wystawa mrożonek
2. Prezentacja wykonania zapiekanki
Te informacje w uproszczonej formie uczniowie mogą powiedzieć lub przeczytać przed wykonaniem zapiekanki.
Mrożenie jest jednym z najzdrowszych sposobów przechowywania żywności.
Pozwala przechowywać owoce, warzywa, mięso, grzyby oraz całe potrawy przez kilka miesięcy.
Zamrożone produkty nie tracą właściwości odżywczych i nie zawierają konserwantów.
Szybkie przygotowanie posiłków
Mrożenie zachowuje zbliżoną do świeżych produktów wartość odżywczą i maja podobny smak.
Dzięki mrożeniu warzyw, owoców czy grzybów możemy pozwolić sobie
w posiłkach jesienią/zimą na korzystanie z produktów niesezonowych.
Dzięki takiemu rozwiązaniu tort truskawkowy, tarta z malinami czy zupa szparagowa w zimie nie będą już niemożliwe do wykonania.
Brak odpadów
W przypadku mrożonek nie ma potrzeby mycia, obierania, a nawet krojenia.
Wyciągamy z zamrażarki gotowy produkt, który w całości zdatny jest do wykorzystania, dlatego nic się nie marnuje. Wystarczy tylko rozmrozić, podgrzać, usmażyć lub ugotować.
Domowe mrożonki – jak je przygotować?
Procesowi mrożenia możesz poddać prawie wszystkie warzywa (szparagi, groszek, fasolka szparagowa, brokuł, kalafior, marchew, bób papryka – bez gniazd nasiennych, brukselka) i owoce (maliny, truskawki, jagody, jeżyny, wiśnie, agrest, porzeczki, poziomki, czereśnie, banany, śliwki, jabłka, gruszki).
Dlatego do przechowywania w zamrażarce nie nadają się: sałata, pomidor, ogórki, rzodkiewka, seler naciowy, arbuz, kiwi, papaja, pomarańcze, grejpfrut.
Proces mrożenia również źle znoszą cebula i czosnek, robią się miękkie, a czosnek dodatkowo gorzknieje.
Przed zamrożeniem produkty należy dokładnie przeglądnąć czy nie są zepsute lub obite. Następnie należy je umyć i osuszyć.

Klasa II a – Wystawa produktów w marynacie.
1. Prezentacja wykonania sałatki.
Te informacje w uproszczonej formie uczniowie mogą powiedzieć lub przeczytać przed wykonaniem sałatki.
Marynowanie to stara metoda konserwacji żywności, głęboko zakorzeniona w polskiej tradycji kulinarnej.
Marynata to nic innego jak mieszanina cieczy, np. oliwy, octu, wina i przypraw. Najczęściej dodaje się liście laurowe, ziele angielskie, czosnek i koper.
Do sporządzania marynat można stosować także miód, musztardę, jogurt, sos sojowy oraz inne artykuły, które pasują do danego produktu. Istnieje nieskończona ilość kombinacji przy tworzeniu marynat.
Co można marynować?
Marynowane owoce
Wdzięcznym produktem do marynowania są owoce, np. śliwki, gruszki, wiśnie, czarna porzeczka, brzoskwinie.
Jak je przygotować? Umyte owoce umieść w słoikach i dodaj zalewę z cukru, octu i wody.
Marynowane warzywa
Warzywa idealne do marynowania to np. papryka, buraczki, ogórki, kalafior, zielone pomidory, chrzan.
Zimą słoiczek przygotowanych w ten sposób warzyw posłuży jako dodatek do obiadu, sałatek czy kanapek.
Grzyby marynowane
Do marynowania najlepiej nadają się świeże grzyby leśne: borowiki, podgrzybki, rydze, gąski, maślaki, kurki, opieńki, koźlarze. Zalewa składa się z wody, soli cukru, octu i przypraw – liści laurowych, pieprzu, ziela angielskiego oraz gorczycy.
Pikle, czyli marynowane ogórki
Pikle to marynowane ogórki, wykorzystywane jako sałatka do obiadu, dodatek do kanapki czy domowego hamburgera.
Marynowane mięsa
Marynaty służą poprawie walorów smakowych mięsa, ale także mają za zadanie zmiękczenie i kruszenie mięsa.
Marynowane jajka
Marynowane jajka to smaczna przystawka, jednak mało popularna, a szkoda. Przepis jest prosty – ugotowane jajka zalewa się marynatą z octu, wody, miodu, soli i przypraw: ziela angielskiego, pieprzu i liści laurowych.
Marynowane ryby
Marynować można ryby słodkowodne i morskie. Marynata do ryb jest zazwyczaj robiona z octu, wody i przypraw (soli, cukru, pieprzu, rozmarynu).
Czy marynowane owoce, warzywa, mięsa są zdrowe?
Marynowane mięsa, warzywa i owoce są smaczne i nadal bogate w antyoksydanty, błonnik i inne cenne składniki odżywcze.
Marynaty w polskiej kuchni
Marynowanie jest jedną z starszych metod konserwacji żywności, o czym świadczą liczne receptury zamieszczone już w XVII-wiecznej pracy Stanisława Czarnieckiego – "Compendium Ferculorum, czyli zebranie potraw", uznawanej za pierwszą polską książkę kucharską.
Klasa II b –
1. Wystawa produktów: dżemy, powidła, konfitury, marmolady, kompoty.
2. Prezentacja wykonania ................................
Te wybrane informacje w uproszczonej formie uczniowie mogą powiedzieć lub przeczytać przed wykonaniem/pokazaniem......
Podstawową formą przetworu owocowego, z jaką możemy się spotkać, dżemy, powidła, marmolady bądź kompoty.
Wśród najpopularniejszych owoców wykorzystywanych w przetwórstwie możemy znaleźć też między innymi jabłka, truskawki, wiśnie, a także nieco bardziej egzotyczne dla nas owoce takie jak ananasy czy mango.
Z owoców możemy robić soki oraz nektary owocowe.
Robiąc domowe przetwory trzeba się upewnić, że surowce są zdrowe i bez objawów zepsucia. "Jeśli pojawi się pleśń na powierzchni, to znaczy, że jest ona w całym owocu lub warzywie" Przyrod
Dżem – czym się charakteryzuje i jak powstaje?
Podstawowym czynnikiem charakteryzującym dżem i odróżniającym go od pozostałych przetworów owocowych jest duża ilość cukru, jakiej używa się do przyrządzania dżemu.
Czym są powidła?
Prawdziwe powidła w porównaniu do dżemu, marmolady czy konfitury mają największą zawartość owoców.
W Polsce najpopularniejsze i najczęściej spotykane w sklepach są powidła śliwkowe.
Konfitury – najsłodsze przetwory nie tylko owocowe
To co wyróżnia konfitury, to idea polegająca na tym, by owoce w konfiturze zachowane były w całości lub przynajmniej w wyraźnie widocznych kawałkach.
Marmolada – co ją wyróżnia?
Marmolada jest przetworem o zdecydowanie najgęstszej konsystencji. Można ją nawet spotkać w postaci bloków.
Zastosowania przetworów owocowych
Wszystkie przetwory owocowe nadają się do kanapek. Tak je pamiętamy z dzieciństwa i bardzo często wydaje nam się, że to ich jedyne zastosowanie.
Łyżeczka konfitury potrafi w ciekawie przełamać smak sosów. Marmolada świetnie sprawdzi się jako dodatek do deserów czy tortów. Powidła zaś rewelacyjnie spisują się w towarzystwie wytrawnych składników dań mięsnych.
Z czym jeść dżem?
Dżemy z powodzeniem wykorzystasz jako dodatek do placuszków – zarówno słodkich, jak i wytrawnych. Łyżeczka wyrazistego w smaku dżemu podkręci smak różnego rodzaju sosów, nawet sosu pomidorowego.
Jak podawać konfitury?
Konfitury ze względu na swoją wyrazistą konsystencję świetnie komponują się z wszelkiego rodzaju kaszkami i owsiankami, dodając im ciekawszej tekstury, koloru i przede wszystkim smaku.
Powidła – z czym są najlepsze?
Powidła świetnie nadają się jako dodatki do mięs. I to zarówno jako smarowidło używane w trakcie spożywania np. grillowanego mięsa, jak i w formie marynaty, którą smarujemy mięso przed pieczeniem.
Marmolada – do czego ją dodać?
Marmolada ze względu na swoją zwartą konsystencję bardzo dobrze nadaje się jako dodatek do ciast i tortów. Bardzo dobrze pasuje również do serów pleśniowych i twardszych serów dojrzewających.