Cyfrowe publiczne zasoby edukacyjne dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

PROJEKT
Digital Public Educational Resources for Special Educational Needs Student -
Cyfrowe publiczne zasoby edukacyjne dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Wiosną 2020 roku pandemia COVID-19 rzuciła mrok na szkoły na całym świecie. Jednak, jak wiadomo, po burzy zawsze wychodzi słońce i po roku trudnych doświadczeń wynikających z konieczności wprowadzenia nauki online zostało wypracowane nowe podejście do edukacji. W obszarze nauki zdalnej jest jeszcze wiele do zrobienia, aby uczniowie, którzy przeszli lub nadal przechodzą przez doświadczenie szkolne online, włączyli je do codziennego życia. Nawet gdy aspekty społeczne i emocjonalne są problemem dla wszystkich uczniów, to kiedy mówimy o specjalnych potrzebach edukacyjnych dzieci i młodzieży, szkody te są jeszcze większe, bo mniej chodzi o wiedzę, a bardziej o rozwój we wszystkich ważnych obszarach: zdolnościach poznawczych, komunikacji, motoryce, percepcji, a nawet w podstawowych umiejętnościach z zakresu samoobsługi.
W czasie pandemii nauczyciele na całym świecie zmagali się ze znalezieniem właściwego sposobu pracy z uczniem w domu. Nawet posiadając umiejętności w zakresie ICT (Information Communication Technology) nikt nie był na to przygotowany. Rozwiązaniem okazał się projekt Digital PER-SEN, oferujący wiedzę w Praktycznym Poradniku oraz przykłady dobrych praktyk w Wirtualnej bibliotece. Szkoły specjalne i placówki włączające skupiły się nad opracowaniem metod pracy z grupą docelową projektu, którym głównym założeniem była nauka i dostarczanie nowych podejść i rozwiązań ICT w szkolnictwie specjalnym.
Zespół Szkolno-Rewalidacyjny Szkoła Życia w Rybniku w roku szkolnym 2021/2022 przystąpił do projektu, którego pełna nazwa brzmi: Digital Public Educational Resources for Special Educational Needs Student - Cyfrowe publiczne zasoby edukacyjne dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Koordynatorem projektu został pan Wojciech Wieczorek, a jego zastępcą pani Ilona Kobus.
Głównym celem projektu było zmniejszenie negatywnych skutków, jakie na nauczycieli i uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz na ich rodziny wywiera okres nauki zdalnej. Założeniem było również rozwinięcie umiejętności tworzenia, posługiwania się materiałami cyfrowymi w zakresie ICT a także zwiększenie świadomego działania nauczycieli pracujących z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich rodziców w kierunku edukacji online z wykorzystania ICT w trakcie i po okresie pandemii.

Plan realizacji projektu został podzielony na siedem różnych faz. W pierwszej zrealizowano warsztaty dla nauczycieli zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym, podczas których można było dzielić się swoimi doświadczeniami z nauczania online oraz odpowiednimi narzędziami do tworzenia i adaptacji materiałów cyfrowych. Faza druga polegała na opracowaniu materiałów cyfrowych (filmy, historie wirtualne, PPT, działania na platformach edukacyjnych itp.) nadających się zarówno do działań online, jak i bezpośrednich, dostosowanych do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów ze szkół specjalnych lub integracyjnych. Materiały te są przeznaczone do wykorzystania dla nauczycieli i rodziców i są tłumaczone w 8 językach. Dotyczą następujących obszarów: rozwój poznawczy, język i komunikacja, motoryka, stymulacja sensoryczna, podstawowe umiejętności oraz rozwój społeczno-emocjonalny. Materiały są również podzielone ze względu na wiek, dla uczniów ze szkoły: podstawowej, gimnazjalnej i zawodowej. Faza trzecia i czwarta to przygotowanie pilotażowych materiałów cyfrowych na zajęciach i opracowanie Praktycznego Poradnika, w którym opisano niezbędne kroki, zasoby i praktyczne przykłady. Faza piąta polegała na publikacji materiałów cyfrowych w Bibliotece Wirtualnej stworzonej na stronie internetowej projektu i promocja poprzez różne kanały: platformy edukacyjne, strony na Facebooku, grupy WhatsApp, kanał YouTube itp. Ostatnie dwie fazy to otwarcie forum dyskusyjnego dla profesjonalistów i rodziców na stronie internetowej projektu. Celem jest dzielenie się pomysłami, możliwość zadawania pytań i oferowanie porad. Ostatnia faza to cykl planowanych konferencji Digital PER_SEN skierowanych do środowiska zawodowego, prezentujących: Wirtualną bibliotekę, Poradnik oraz warsztaty dotyczące wykorzystania ICT w działalności szkolnej dla zainteresowanych specjalistów.
Najważniejszymi założonymi produktami końcowym projektu są:
1. Wirtualna biblioteka zawierająca materiały cyfrowe przystosowane dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Materiały cyfrowe składają się z: krótkich filmów, wirtualnych opowiadań, aplikacji, PPT itp. Materiały te są odpowiednie zarówno do zajęć online, jak i zajęć twarzą w twarz oraz dostosowane do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ze szkół specjalnych lub integracyjnych. Mogą być tłumaczone lub używane bez tłumaczenia przez wszystkich partnerów. Zostały zorganizowane w 6 głównych obszarach rozwojowych, z poszanowaniem wytycznych z programów nauczania każdego kraju partnerskiego; rozwój poznawczy, język i komunikacja, umiejętności psychomotoryczne (drobne i duże; kolory, kształt, schemat ciała, orientacja przestrzenno-czasowa), stymulacja sensoryczna, podstawowe umiejętności (jedzenie, mycie się, ubieranie), umiejętności społeczno-emocjonalne.
Materiały te są rozwijane na poziomie wieku, dla: – poziomu podstawowego – gimnazjum
i zawodowego. Materiały cyfrowe zostały stworzone przez specjalistów SEN ze szkół partnerskich, uczestniczących w międzynarodowych lub lokalnych warsztatach i zakończone przy wsparciu firm partnerskich projektu ICT. Materiały były pilotowane w instytucjach partnerskich, zanim zostały zaprezentowane szerokiej publiczności.
Wirtualna biblioteka została umieszczona na stronie projektu i promowana za pośrednictwem mediów społecznościowych oraz konferencji.
2. Praktyczny Poradnik „Jak stworzyć cyfrowy materiał edukacyjny?” zawierający aspekty teoretyczne i praktyczne: 50 stron formatu A4 podzielonych na 4 rozdziały:
Rozdział 1: Niezbędne kroki przy tworzeniu materiałów cyfrowych
Rozdział 2: Opis narzędzi i platform do wykorzystania
Rozdział 3: Przykłady opisanych materiałów cyfrowych
Rozdział 4: Zasoby on-line wraz z materiałami wirtualnymi.
Praktyczny przewodnik był promowany, a następnie rozpowszechniany w formie drukowanej podczas końcowych wydarzeń upowszechniających projekt.

Naszymi partnerami w projekcie są
– Centrul Scolar de Educatie Incluziva Nr. 1 Oradea – Rumunia (koordynator szkoła specjalna)
– Zespol Szkolno-Rewalidacyjny Szkola Życia w Rybniku
– Primary School IV Murska Sobota, Murska Sobota – Słowenia (szkoła specjalna)
– Vocational Special Education High School of Athens, Grecja (zawodowa szkoła specjalna)
– Zubeyde Hanim Ilkokulu, Istanbul – Turcja (szkoła integracyjna)
– Agrupamento de Escolas de Vilela, Paredes – Portugalia (szkoła integracyjna)
– Eurospeak Limited, Dublin – Irlandia (organizacja IT dla edukacji)
– Asociación de Graduados e Ingenieros Técnicos de Telecomunicación de Extremadura, Badajos- Hiszpania (organizacja IT dla edukacji).

Projekt sfinansowano w kwocie 19 100 Euro dzięki funduszom Unii Europejskiej.
Najważniejsze informacje dotyczące projektu można znaleźć na stronie internetowej http://digitalpersen-erasmus.site/pl.