Scenariusz lekcji w kl I gimnazjum specjalnego - Mnożenie i dzielenie w zadaniach z treścią

Scenariusz lekcji w klasie I gimnazjum specjalnego na temat rozwiązywania zadań o tematyce ekologicznej związanych z obliczeniami zegarowymi, masą i zamianą jednostek

Temat: Mnożenie i dzielenie w zadaniach z treścią związaną z obliczeniami kalendarzowymi, masą - zamiana jednostek.

Zadania lekcji:
Pierwszy poziom:
- doskonalenie umiejętności posługiwania się algorytmami działań pisemnych
- rozwijanie umiejętności zamiany jednostek czasu
- rozwijanie umiejętności zamiany jednostek masy

Drugi poziom:
-wskazywanie danych jawnych, niejawnych
- analizowanie zadań wydzielając dane, niewiadome i warunki je wiążące
-interpretowanie wyników obliczeń i formułowanie odpowiedzi

Trzeci poziom:
- realizacja ściężki edukacyjnej
- kształcenie umiejętności formułowania precyzyjnych wypowiedzi

Metody i formy pracy:
ćwiczeniowo - problemowa, praca z całą klasą, praca indywidualna

Pomoce dydaktyczne:
karty pracy dla uczniów-jednostki masy i czasu, tarcza zegarowa, grafoskop, foliogramy z zapisanymi treściami zadań, karty pracy do samodzielnego rozwiązania zadania, tablica dydaktyczna umożliwiająca przypinanie kartoników z odpowiedziami

Literatura:
Przewodnik metodyczny NBM w klasie VI szkoły podstawowej
Książka W krainie liczb z serii „Trzeci stopień
wtajemniczenia” Błękitnej Matematyki

Etapy lekcji:
I. Pogadanka nt. W jaki sposób ludzie mogą przyczyniać się do ochrony środowiska, zasobów naturalnych w trakcie codziennych czynności?
II. Przypomnienie wiadomości o jednostkach masy i jednostkach czasu
III. Rozwiązywanie zadań o treści związanej z jednostkami masy i czasu

Etap I
Na początku lekcji nauczyciel odwołuje się do zadań ekologów (w związku z obchodzonym Świętem Ziemi- Ziemia- przyjaznym miejscem dla wszystkich organizmów).
Stawia uczniom pytania:
- jak ludzie mogą przyczyniać się do ochrony środowiska naturalnego w trakcie codziennych czynności? (np. segregowanie śmieci, zbiórka makulatury)
- jakie codzienne przyzwyczajenia powinni zmieniać? (segregować śmieci, oszczędzać papier,wodę)
- jak uczniowie mogą zadbać o ochronę zasobów naturalnych? (oszczędnie gospodarować materiałami papierniczymi, włączać się w szkolne akcje ekologiczne np. zbiórkę makulatury)
Następnie nauczyciel proponuje rozwiązywanie zadań o tematyce przyrodniczo- ekologicznej.

Komentarz do Etapu I
Nauczyciel stawia w taki sposób pytania, aby doprowadzić uczniów do odpowiedzi wiążących się bezpośrednio z treścią planowanych zadań do rozwiązania (oczekiwane odpowiedzi podano w nawiasie przy poszczególnych pytaniach), ukierunkowuje odpowiedzi uczniów. Na pogadankę przeznacza się nie więcej jak 5 minut lekcji.

Etap II
Nauczyciel zapowiada uczniom, jakie wiadomości potrzebne im będą do
rozwiązania zadań. Proponuje przypomnienie jednostek masy, jednostek czasu - praca zbiorowa.
Następnie rozdaje karty pracy do pracy indywidualnej- zamiana jednostek wyższego rzędu na jednostki niższego rzędu. Po samodzielnym wykonaniu zadania następuje sprawdzenie poprawności wykonywanego zadania na forum klasy- przypinanie kartek z prawidłowymi odpowiedziami na dużej tablicy.

Komentarz do Etapu II
Uczniowie powinni znać podstawowe jednostki masy: t, kg, dag, g i
jednostki czasu: doba, godzina, minuta, sekunda.
Na kartach pracy uzupełniają zapis: 1t(tona) = 1000 kg (kilogramów)
1 kg = 100 dag
(dekagramów)
1 dag = 10 g
Analogicznie postępują przy jednostkach czasu:
1doba = 24
godziny
1 godz. = 60
minut
1 minuta = 60
sekund

Nauczyciel przygotowuje do tego etapu pracy kartę pracy w powiększeniu , na tablicy ściennej, na której uczniowie kolejno przypinać będą w odpowiednim miejscu kartoniki z prawidłową odpowiedzią.

Etap III
W tym etapie pracy uczniowie przystępują do rozwiązywania zadań.

Etap III.1 Uczniowie zapoznają się z treścią zadania wyświetloną na foliogramie (treść zadania czyta wybrany uczeń, pozostali śledzą), a następnie analizują tekst.

Zadanie 1. (Błękitna Matematyka. Trzeci stopień wtajemniczenia, część
I. W krainie liczb.
Rozdział 3, § 3.6, Zagadnienia ekologiczne, strona 76,
zadanie 2)

Na wyprodukowanie jednego zeszytu 16-kartkowego potrzeba 8 dag makulatury.
Ile zeszytów 16-kartkowych można wyprodukować z 10 ton makulatury?

Pod kierunkiem nauczyciela uczniowie wyszukują dane, wydzielają niewiadome i warunki je wiążące.
Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela ustalają jednostki masy. Następnie proponują kolejne etapy rozwiązania i zapisują je na tablicy. Potem formułują odpowiedź (ustnie).


Rozwiązanie zadania
1 t = 1000 kg 1kg = 100 dag
10 t = 10000 kg 10000 kg =
1000000 dag
10 t = 1000000 dag
1000000 : 8 = 125000 (liczy sposobem
pisemnym)

Odp. : Z 10 ton makulatury można wyprodukować 125000 zeszytów
16-kartkowych.

Komentarz do Etapu III.1
Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na kolejne etapy zamiany ton na dekagramy i możliwość skorzystania z danych umieszczonych na tablicy ściennej (poprzednie zadanie uczniów).Wybrany uczeń wykonuje dzielenie pisemne pod kierunkiem nauczyciela na tablicy.

Etap III.2 Uczniowie zapoznają się z treścią następnego zadania, wyświetloną na foliogramie (czytają cicho, samodzielnie).

Zadanie 2.
Lasy oczyszczają powietrze w ciągu sezonu wegetacyjnego. 1 ha (hektar) lasu świerkowego zatrzymuje ponad 29 ton pyłów, zaś 1 ha lasu bukowego ponad 65 ton. Ile ton pyłu zatrzyma 5ha lasu świerkowego, a ile ton pyłu zatrzymają 2 ha lasu bukowego?

Pod kierunkiem nauczyciela uczniowie, jak poprzednio, analizują treść zadania (następuje ćwiczenie umiejętności czytania ze zrozumieniem).
Ustalają kolejne etapy rozwiązania.
1. Obliczyć ile ton pyłu zatrzymują lasy świerkowe?
2. Obliczyć ile ton pyłu zatrzymują lasy bukowe?
Nauczyciel poleca uczniom samodzielnie zapisać rozwiązanie zadania i odpowiedź na przygotowanych kartach pracy. Następnie uczniowie podają wyniki rozwiązania zadania.

Komentarz do Etapu III.2
Uczniowie otrzymują karty pracy , zapisują wzory rozwiązań oraz odpowiedź. Uczniowie wykorzystują pisemny algorytm mnożenia. Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, udziela dodatkowych instrukcji uczniom słabszym. Karty pracy uczniowie wklejają do zeszytów.

Etap III.3 Uczniowie zapoznają się z treścią zadania wyświetloną na foliogramie. Wybrany uczeń odczytuje treść zadania.

Zadanie 3.. (Błękitna Matematyka. Trzeci stopień wtajemniczenia, część
I. W krainie liczb.
Rozdział 3, § 3.1 Godziny, dni, i miesiące, strona
68, zadanie 4)

Klasa I b wyjechała do Ojcowskiego Parku Narodowego na lekcję biologii w terenie. Wycieczka trwała od godziny 8ºº do 14ºº. Ile lekcji biologii odbyło się na wycieczce? Pamiętaj, że godzina lekcyjna trwa 45 minut.

Potem następuje, pod kierunkiem nauczyciela, analiza treści zadania.
Uczniowie wyszukują dane, wydzielają niewiadome i warunki je wiążące, następnie ustalają kolejne etapy rozwiązania:
1. Obliczyć jak długo trwała wycieczka?
2. Ile godzin lekcyjnych mogło odbyć się w tym czasie?
3. Sformułować odpowiedź do zadania.

Rozwiązanie zadania
Od godziny 8ºº do godziny 14ºº upływa sześć godzin
(zegarowych) 14 – 8 = 6.
1 godzina = 60 minut
6 • 60 = 360 minut
1 godzina lekcyjna = 45 minut
360 : 45 = 8 (godzin lekcyjnych) , ( uczniowie dokonują obliczeń
sposobem pisemnym)

Odp. : Na wycieczce odbyło się 8 lekcji biologii (po 45 minut każda

Komentarz do Etapu III.3
Uczniowie obliczają upływ czasu (od godziny do godziny upływa...).
Uczniowie słabsi mogą korzystać z tarczy zegarowej.
Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na konieczność zamiany jednostek- godziny na minuty.
Obliczenia wykonują sposobem pisemnym.
Po rozwiązaniu zadania nauczyciel może nawiązać do treści korelujących z biologią (realizacja ścieżki edukacyjnej).Zwraca uwagę uczniów co ciekawego mogą uczniowie zaobserwować w lesie, jakie zagadnienia mogą omówić.

Zadanie domowe
Rozwiąż zadanie.
Jeden suseł zjada w ciągu roku około 19 kg ziarna. Ile kilogramów ziarna w ciągu jednego roku zaoszczędzą gospodarstwa jeżeli 1000 susłów zostanie zjedzonych przez sokoły? Jak myślisz, czy susły powinny być pod ochroną?