Klub Literacko - Filmowy

INNOWACJA PEDAGOGICZNA

Imię i nazwisko autora:
mgr Karolina Drużbacka - Łąka

Temat innowacji:
Klub Literacko - Filmowy

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa im. Wojska Polskiego w Płazie
Autor: Karolina Drużbacka - Łąka
Temat: Klub Literacko - Filmowy
Przedmiot: język polski
Rodzaj innowacji: rozwijająca zainteresowania
Data wprowadzenia: 01.09.2022 r.
Data zakończenia: koniec roku szkolnego 2022/2023

Zakres innowacji

Adresatami innowacji są uczniowie klasy V. Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2022/2023 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym.
Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach Zajęć rozwijających zainteresowania, raz w tygodniu.
Niniejsza innowacja ma na celu szerzenie rozwoju zainteresowań uczniów związanych z czytelnictwem z wykorzystaniem literatury nieobowiązkowej oraz ciekawych filmów, tekstów piosenek, i in. Ma ona zachęcać i motywować uczniów do czytania oraz krytycznego odbioru tekstów kultury .

Motywacja wprowadzenia innowacji

Innowacja Klub Literacko - Filmowy jest moją odpowiedzią na potrzebę rozwijania u uczniów słownictwa czynnego, zainteresowania literaturą, filmem oraz innymi tekstami z życia codziennego, a także wyjście naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla II etapu edukacyjnego.
Na podstawie wieloletnich obserwacji oraz przeprowadzonych diagnoz w pracy w szkole w Płazie zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje chęci samodzielnego analizowania tekstów kultury. Dlatego też główną przyczyną opracowania innowacji z tego przedmiotu była potrzeba rozwijania w uczniach tego typu zainteresowań.

Opis innowacji

I. Wstęp

PO CO INNOWACJA W TEJ SZKOLE?

W roku szkolnym 2022/2023 będę prowadziła Zajęcia rozwijające zainteresowania dla klasy V.
Ucząc języka polskiego, zauważyłam, że uczniowie często są zdolni i sympatyczni, ale nie interesują się przedmiotem jakim jest język polski, mają niski zasób słownictwa w sferze czynnej, czytają niechętnie i zazwyczaj tylko lektury szkolne.
Uczniowie lubią słuchać czytanych fragmentów dzieł, oglądać interesujące ich filmy, prezentować teksty własne i rozmawiać na temat utworów, które poznali na zajęciach.
Czuję, iż nie ma sensu przeznaczać dodatkowej godziny na zajęcia związane z ortografią, gramatyką lub samą literaturą. Nie chcę też obarczać uczniów dodatkową pracą w domu. Moja innowacja ma służyć zainteresowaniu uczniów klasy V literaturą, ale chcę też, by zrozumieli, że ciekawe filmy, piosenki, programy to też źródło, do którego mogą się odwołać i zamiast biernie przyjmować film, muzykę czy literaturę, mogą je zrozumieć, a przez to rozwinąć się.

II. Założenia ogólne

1. Innowacja skierowana jest do uczniów klasy V.
2. Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
- wykorzystanie: fragmentów utworów literackich (proza + poezja najbardziej znanych twórców z różnych epok literackich; proza i poezja współczesna); teksty piosenek zaproponowanych przez uczniów; fragmenty programów zaproponowanych przez uczniów; artykuły drukowane i z Internetu; fragmenty filmów różnych gatunków (również filmy proponowane przez uczniów);
- zapoznanie: uczniów z danym tekstem, omawianym na zajęciach (nauczyciel lub uczeń opowiada o całości; prezentacja fragmentów lub całości, gdy tekst jest krótki; rozmowa na temat tekstu kultury);
- wdrożenie pracy metodą: prezentacja, pogadanka, dyskusja.

III. Cele innowacji

Cel główny: Uczniowie wiedzą, że zdobywanie wiedzy może być „fajne”, przyjemne i niezbyt obciążające.

Cele szczegółowe:
- Uczeń poprawia umiejętność określania tematu, intencji, głównych myśli odbieranej wypowiedzi.
- Uczeń rozpoznaje i nazywa środki językowe w wypowiedzi.
- Uczeń rozumie złożone wypowiedzi monologowe oraz dialogowe dotyczące większości tematów w standardowej i potocznej odmianie języka.
- Uczeń rozumie szczegółowo większość autentycznych nagrań audiowizualnych zarówno na tematy bliskie, jak też tematy abstrakcyjne.
- Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii.
- Uczeń dostrzega i rozumie ironię.
- Uczeń dostrzega intencję niewypowiedzianą wprost, rozumie teksty użytkowe i informacyjne.
- Uczeń odbiera ze zrozumieniem różne rodzaje tekstów kultury.
- Uczeń potrafi odnaleźć w tekście potrzebne informacje.
- Uczeń potrafi określić styl wypowiedzi.
- Uczeń umie dostrzec w tekście informacje, które nie zostały opisane wprost, a także ironię i manipulację.
- Uczeń zna budowę tekstu argumentacyjnego i potrafi wskazać jego elementy w tekście.
- Uczeń rozwija swój słownik czynny.
- Uczeń stosunkowo płynnie opowiada o codziennych sytuacjach, opisuje i porównuje osoby, miejsca i przedmioty.
- Uczeń potrafi zbudować dłuższe, zazwyczaj spójne wypowiedzi.
- Uczeń umie przedstawić i uzasadnić swoją opinię na dany temat.
- Uczeń umie przygotować plan każdej odebranej formy pisanej, słyszanej, widzianej.
- Uczeń rozwija swoje zainteresowania.

IV. Metody i formy

Nauczyciel Karolina Drużbacka - Łąka co tydzień realizuje zajęcia: podaje temat, przedstawia fragment lub całość filmu, tekstu pisanego prozą, dramatu, wiersza ... (zgodnie z przygotowanymi tematami lub odpowiadającego na propozycje uczniów).
Nauczyciel lub wybrany uczeń robią wprowadzenie do zajęć, polegające na wstępnym przedstawieniu treści całości dzieła, następnie zapoznajemy się z tekstem lub jego fragmentami i rozmawiamy na ich temat – zwracając uwagę zwłaszcza na świat przedstawiony i przesłanie utworów.

Metody pracy

- Metody podające - wykład informacyjny, pogadanka, opowiadanie, opis, prelekcja, anegdota, odczyt, objaśnienie.
- Metody problemowe - klasyczna metoda problemowa, inscenizacja, gry dydaktyczne, dyskusja, burza mózgów.

- Metody eksponujące – film, sztuka teatralna, słuchowiska.
- Metody programowane - z użyciem komputera, tablicy multimedialnej, prezentacji.
- Metody praktyczne - metoda projektu, metoda przewodniego tekstu.

Formy pracy

- Praca indywidualna.
- Praca zbiorowa: w większych i mniejszych grupach.

V. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji)

Uczniowie:
- zdobywają wiedzę w sposób kreatywny, gdyż mogą samodzielnie dobierać omawiane teksty kultury; nie są wpisani sztywno w klasowo-ławkowy system nauczania; stosują i rozwijają wyobraźnię; w nowatorski sposób starają się rozwijać swoje zainteresowania;
- wykorzystują możliwości jakie daje im praca indywidualna i w grupach nad zagadnieniami innymi niż omawiane na lekcji;
- mają możliwość pracy nad tekstami, które ich interesują;
- uczą się jak pracować, czego szukać, by zrozumieć dany tekst kultury.

Nauczyciel:
- Wykorzystuje różne metody i formy pracy, by osiągnąć cel – zainteresować uczniów czytelnictwem i świadomym odbiorem tekstów kultury.
- Jest przewodnikiem, pomagającym uczniom samodzielnie analizować i interpretować różne teksty kultury.

VI. Tematyka zajęć

Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego, ale część zagadnień wykracza poza podstawę programową. Przewidziano realizację ok. 30 bloków tematycznych (zastrzegam jednak, iż jeśli zajdzie taka potrzeba, jeden temat może być realizowany przez dwie i więcej jednostek lekcyjnych, a inne pominięte).

TEMATY:

1. To takie proste... jak przygotować się do czytania książki, by na lekcji wiedzieć, gdzie szukać konkretnych informacji, cytatów. Małgorzata Musierowicz – Kredki.
2. Mądrość starożytności - najciekawsze cytaty starożytnych i z Biblii.
(https://www.polityka.pl/galerie/1691310,1,15-cytatow-ze-starozytnosci-ktore-warto-zapamietac.read; http://archeos.pl/cytaty/)
3. Joanna Chmielewska, np. Morderstwo w Orient Expressie (1974, reż. Sidney Lumet). Kto zabił? – motywy postępowania bohaterów.
(https://victor.com.pl/2017/morderstwo-orient-expressie-agathy-christie/)
4. 2012 (2009, reż. Roland Emmerich). Filmy katastroficzne - co mają wspólnego z rzeczywistością?
(https://www.youtube.com/watch?v=ZXvWHGcZMvc; https://www.youtube.com/watch?v=BDZJlXWAQG0)
5. Katastrofa w przestworzach. Film katastroficzny, a dokument na temat katastrofy.
6. Katarzyna Szestak - Szary domek. Nie lekceważ książek dla dzieci. Piękna i prosta książeczka o przyjaźni i poszukiwaniu własnego miejsca w życiu.
7. Średniowiecze, literatura kościelna i świecka. Posłuchajcie, bracia miła i inne oraz Przecław Słota - O zachowaniu się przy stole (O chlebowym stole).
8. Moje ulubione piosenki. Słuchamy ulubionych piosenek uczniów, analizujemy ich treść i szukamy figur stylistycznych (np. Kamerzysta ft. Karolina Stanisławczyk - Świetlne Cienie; Quebonafide feat. Daria Zawiałow - Bubbletea, Kaśka Sochacka - Trochę Tu Pusto, ....).
9. Analiza i interpretacja żartobliwych wierszy współczesnych (np. Konstanty Ildefons Gałczyński - Dyrektor i pomnik; Andrzej Waligórski - List w sprawie polonistów; Joanna Kulmowa - PIES I OGON, czyli rzecz o PSYchoanalizie; Ludwik Jerzy Kern - Dialog z pluskwą).
10. Film animowany to niekoniecznie bajeczka dla dzieci. Mój sąsiad Totoro (reż. Hayao Miyazaki, 1988).
11. Koralina i Tajemnicze Drzwi (reż. Henry Selick, 2009).
(https://www.youtube.com/watch?v=-J2rngyhP6Q)
12. Cechy polskiej literatury renesansu. Wybrane dzieła Jana Kochanowskiego, inspiracje starożytnością.
13. Konceptyzm w poezji baroku - Daniel Naborowski; Jan Andrzej Morsztyn.
14. Utwory z podróżą w tle. Józef Ratajczak - Droga za progiem, Dorota Terakowska - Córka Czarownic.
15. Oświeceniowa bajka. Teksty, które bawią i uczą. Ignacy Krasicki i inni.
16. Romantyzm. Cechy ballady romantycznej. Ballady - Adama Mickiewicza.
17. Gatunki filmowe - podział, przykłady, fragmenty utworów.
(https://sites.google.com/site/filmybeaty/home/gatunki)
18. Horrory - dlaczego lubimy się bać? Jak jest budowane napięcie w horrorze?
(https://www.youtube.com/watch?v=EdWvyFEvib0;
Nosferatu (1922) - https://www.youtube.com/watch?v=L7TLOiNnZuk.
19. Pozytywizm - cechy epoki, nowele i powieści. Wybrane nowele pozytywistyczne (np. Henryk Sienkiewicz - Janko Muzykant - audiobook).
(https://www.youtube.com/watch?v=8Sg7BzjlDnA)
20. Satyry Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Młoda Polska.
21. Kabarety - co nas w nich bawi i zaciekawia?
22. Dwudziestolecie międzywojenne w fotografii i filmie.
(https://www.youtube.com/watch?v=bRoRmpq2iEc;
https://www.youtube.com/watch?v=Mh_q0aJBf5Y; https://www.youtube.com/watch?v=tvVOykR7H3Q)
23. Współczesność - wiersze o wojnie (np. Tadeusz Różewicz, Władysław Broniewski, Krzysztof Kamil Baczyński, Czesław Miłosz).
24. Andrzej Sapkowski - Wiedźmin (audiobook - fragmenty). Najsłynniejsza polska powieść fantasy.
25. Poeci od pogody. Adam Asnyk - Ulewa; Julian Tuwim – Kapuśniaczek; Leopold Staff - Deszcz jesienny. Własne próby poetyckie.
26. Małgorzata Musierowicz - Jeżycjada (1 książka w całości). O co w tym chodzi? Dlaczego czytamy, oglądamy sagi?
27. Rafał Kosik, Felix, Net i NIka oraz Gang Niewidzialnych Ludzi. Czytanie fragmentów, omówienie lektury.
28. Poczwarka - Adam Prusik (2011; na podstawie książki Doroty Terakowskiej - Poczwarka).
(https://www.youtube.com/watch?v=QezcMheZgM0)
29. Superbohaterowie. Każdy Superbohater ma swojego Superzłoczyńcę, na podstawie komiksów Marvel`a.

Nauczyciel może zmodyfikować lub zmienić niektóre tematy zajęć, jeśli uzna, że są one nieadekwatne do stopnia rozwoju psycho-społecznego uczniów biorących udział w lekcjach lub nie budzą ich zainteresowania.

VII. Ewaluacja

W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:
- ankietę dotyczącą tego czy zajęcia podobały się uczniom, czego się nauczyli, co im te zajęcia dały,
- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,
- rozmowy z rodzicami.
Szczegółowa analiza wyników ankiety i przeprowadzonych rozmów pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy w kolejnych latach (jeśli nastąpi ewentualna kontynuacja Koła literacko-Filmowego.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły.

VIII. Spodziewane efekty

- Rozwój zainteresowań i umiejętności uczniów, dotyczących odbioru tekstów kultury.
- Zaangażowanie w zajęcia, polegające na chęci poznania czegoś nowego, szukaniu interesujących tekstów, filmów, samodoskonalenie.
- Ukierunkowanie na rozwój, „bezbolesne” zdobywanie informacji i umiejętności w przyjaznej atmosferze.

Wpływ na uczniów: Uczniowie wiedzą, że zdobywanie wiedzy może być „fajne”, przyjemne i niezbyt obciążające.

Wpływ na pracę szkoły:
- Podnoszenie jakości pracy szkoły.
- Rozwój umiejętności krytycznego myślenia uczniów, rozumienia tekstów kultury.
- Indywidualizacja nauczania – podnoszenie wyników edukacyjnych uczniów.
- Promocja szkoły w środowisku lokalnym.

IX. Podsumowanie

Niniejsza innowacja ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących z rozwoju czytelnictwa i świadomego odbioru przez uczniów różnych tekstów kultury, nie tylko z kanony lektur szkolnych.

Bibliografia

POEZJA

- Adam Asnyk, Ulewa
- Krzysztof Kamil Baczyński, Z głową na karabinie
- Władysław Broniewski, Ballady i romanse
- Tadeusz Gajcy, Śpiew murów
- Konstanty Ildefons Gałczyński, Dyrektor i pomnik
- Ludwik Jerzy Kern, Dialog z pluskwą
- Joanna Kulmowa, Ballada o cytrynie
- Joanna Kulmowa, Ballada o pięciu nudnych
- Joanna Kulmowa, PIES I OGON, czyli rzecz o PSYchoanalizie
- Ignacy Krasicki i inni twórcy oświeceniowych bajek
- Adam Mickiewicz, Ballady
- Czesław Miłosz, Campo di Fiori, Piosenka o końcu świata
- Jan Andrzej Morsztyn - Niestatek, O sobie, Do Trupa
- Daniel Naborowski, Do Anny
- Julian Przyboś, Nalot nocny
- Józef Ratajczak, Droga za progiem
- Tadeusz Różewicz, List do ludożerców, Warkoczyk
- Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant (audiobook)
https://www.youtube.com/watch?v=8Sg7BzjlDnA)
- Przecław Słota, O zachowaniu się przy stole
- Leopold Staff, Deszcz jesienny
- Julian Tuwim, Kapuśniaczek
- Andrzej Waligórski, List w sprawie polonistów

KSIĄŻKI

- Biblia
- Rafał Kosik, Felix, Net i NIka oraz Gang Niewidzialnych Ludzi
- Małgorzata Musierowicz – Jeżycjada (1 książka w całości)
- Małgorzata Musierowicz, Kredki
- Andrzej Sapkowski, Wiedźmin
- Katarzyna Szestak, Szary domek
- Dorota Terakowska, np. Córka Czarownic
- Magdalena Wala, Mów mi Katastrofa

PIOSENKI

- Kamerzysta ft. Karolina Stanisławczyk - Świetlne Cienie
- Kaśka Sochacka - Trochę Tu Pusto
- Quebonafide feat. Daria Zawiałow - Bubbletea

FILMY I EKRANIZACJE

- 2012, 2009, reż. Roland Emmerich
- Koralina i Tajemnicze Drzwi (reż. Henry Selick, 2009) - https://www.youtube.com/watch?v=-J2rngyhP6Q
- Morderstwo w Orient Expressie - Joanna Chmielewska (1974, reż. Sidney Lumet)
https://victor.com.pl/2017/morderstwo-orient-expressie-agathy-christie/
- Mój sąsiad Totoro, reż. Hayao Miyazaki, 1988
- Niedziela w Warszawie - reportaż z 1938 roku; Przedwojenna „Warszawa oczami Juliena Bryana” w kolorze (https://www.youtube.com/watch?v=Mh_q0aJBf5Y)
- Nosferatu (1922) (https://www.youtube.com/watch?v=L7TLOiNnZuk)
- Poczwarka, Adam Prusik 2011 (https://www.youtube.com/watch?v=QezcMheZgM0) - na podstawie książki Doroty Terakowskiej - Poczwarka
- Złaków Kościelny 1937, Julien Bryan (https://www.youtube.com/watch?v=bRoRmpq2iEc; https://www.youtube.com/watch?v=tvVOykR7H3Q)

INNE

- Biblia
- https://www.polityka.pl/galerie/1691310,1,15-cytatow-ze-starozytnosci-ktore-warto-zapamietac.read
- http://archeos.pl/cytaty/
- https://www.youtube.com/watch?v=EdWvyFEvib0
- Ring (1998), Trailer - https://www.youtube.com/watch?v=WcgCM2FyU8s)