Scenariusz uroczystości z okazji Świąt Majowych

Scenariusz uroczystości z okazji Świąt Majowych

Podczas akademii jest wyświetlana prezentacja multimedialna zawierająca informacje dotyczące poszczególnych świąt majowych oraz teksty wykonywanych pieśni.

Narrator I:
Powstań. Do hymnu.
(Odśpiewanie hymnu państwowego.)
Po hymnie. Spocznij.
Żyjemy w Polsce, która może poszczycić się długo oczekiwaną wolnością. Patrząc w przyszłość, powinniśmy jednak pamiętać o doświadczeniach minionych lat. W najbliższych dniach będzie kilka okazji do zamanifestowania naszego patriotyzmu.
Spotykamy się na tej uroczystej akademii, aby przeżyć chwilę refleksji nad kilkoma majowymi dniami:
1 maja przypada Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy zwany potocznie Świętem Pracy oraz 19 rocznica przystąpienia Polski do Unii Europejskiej,
2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą,
3 maja świętujemy 232 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Te daty w majowym kalendarzu przypominają nam, abyśmy pozostali wierni wartościom, które w ciężkich dla naszego narodu chwilach ocaliły nas i dawały nadzieję na odzyskanie utraconej wolności i niepodległości.

Uczeń:
Ca­łym mym ser­cem, du­szą nie­win­ną,
Ko­cham te świę­tą zie­mię ro­dzin­ną,
Na któ­rej moja ko­ły­ska sta­ła,
I któ­rej daw­na kar­mi mię chwa­ła.
Ko­cham te barw­ne kwia­ty na łące,
Ko­cham te łany kło­sem szu­mią­ce,
Któ­re mię ży­wią, któ­re mię stro­ją,
I któ­re zdo­bią Oj­czy­znę moją.
Ko­cham te góry, lasy i gaje,
Po­tęż­ne rze­ki, ci­che ru­cza­je;
Bo w tych po­to­kach, w wo­dzie u zdro­ja,
Ty się prze­glą­dasz Oj­czy­zno moja,
Krwią użyź­nio­na, we łzach ską­pa­na,
Tak dla nas dro­ga i tak ko­cha­na!
W. Bełza, „Ziemia rodzinna”

Narrator II:
Najważniejszym świętem dla każdego Polaka sposród świąt majowych jest rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja, która była uroczyście obchodzona przez patriotyczną część społeczeństwa polskiego już podczas zaborów, pomimo represji i sprzeciwu zaborców. Szczególnie doniosłe uroczystości odbywały się pod koniec XIX wieku w Galicji, gdzie Polacy posiadali największą autonomię. Rocznica ta była wielkim świętem państwowym również w okresie międzywojennym. Jednak po II wojnie światowej, w nowej rzeczywistości politycznej i ustrojowej, zaprzestano obchodzenia tej rocznicy. Dopiero 6 kwietnia 1990 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej przywrócił dzień 3 Maja jako święto państwowe na cześć uchwalenia pierwszej polskiej Konstytucji w 1791 roku.

Uczeń:
Maj – rocznica pięknych serc!
Maj – rocznica wielkich myśli,
Tym, co dawno przeminęli,
Hołd składają, ci co przyszli.

Choć przeminął dawno wiek,
Dawne hasła się zmieniły,
Orzeł począł nowy bieg,
Lecz z przeszłości czerpał siły.

Z tych w ciemnościach jasnych chwil,
Kiedy miłość pobratała
W jedną całość Polski stany,
Miłość ponad wszystko trwała.

Tym, co w Polsce dali myśl,
Aby stworzyć cud majowy,
Cześć z oddaniem złóżmy dziś,
przed pamiątką chyląc głowy.
M. Aret, „Trzeci maj”

Narratorzy na przemian:
Aby lepiej zrozumieć ogromną rolę Konstytucji 3 maja, powinniśmy przypomnieć sobie trudną sytuację, w której znajdowała się Polska w XVIII wieku.

Panujący w Polsce królowie z dynastii saskiej – August II i August III prowadzili politykę niekorzystną dla naszego państwa.

Sprawne funkcjonowanie sejmów uniemożliwiała zasada LIBERUM VETO, na mocy której nie tylko grupa posłów, ale nawet pojedynczy poseł mógł zerwać sejm, co przekreślało wszystkie, nawet wcześniej uzgodnione uchwały.

Skarb państwa pustoszał i dochodziło do nadużyć podatkowych. Kryzys gospodarczy przybierał na sile.

Coraz większy wpływ na rządy miała grupa magnatów, którzy dbali jedynie o swoje prywatne interesy, korzystali z protekcji Rosji i pochwalali liberum veto. Do tego obozu należeli m.in. Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki.

Konsekwencją kryzysu Rzeczpospolitej była coraz większa ingerencja państw sąsiednich w wewnętrzne sprawy naszego kraju. Polska stopniowo traciła samodzielność.

W 1764 roku wybrano na króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, który od początku swojego panowania starał się przeprowadzić wiele pożytecznych reform.

Jednak przywódcy sąsiednich państw rozpoczęli działania destabilizujące sytuację w Polsce, które doprowadziły do pierwszego rozbioru naszego kraju w 1772 roku.

Po dramacie rozbioru dążenie do reform stawało się coraz silniejsze i obejmowało znaczne kręgi społeczeństwa szlacheckiego. Król Stanisław August Poniatowski i przedstawiciele obozu patriotycznego wiedzieli, że ratunkiem dla suwerenności naszego państwa może być tylko jego zasadnicza reforma.

Jednym z głównych reformatorów był Ignacy Potocki, marszałek wielki litewski, wybitny polityk, przywódca stronnictwa patriotycznego.

Wtórował mu w reformatorskich poczynaniach ksiądz Hugo Kołłataj, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz Komisji Edukacji Narodowej.

Zwolennikiem reform był również Stanisław Staszic, który w „Przestrogach dla Polski” skierował swój apel do szlachty o utworzenie silnej armii opierającej się na podatkach płaconych przez środowisko szlacheckie.

Walka między stronnictwem patriotycznym i magnackim miała rozegrać się na Sejmie Wielkim zwanym czteroletnim, który obradował w latach 1788-1792.

Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczyło uchwalenie 3 maja 1791 roku Ustawy Rządowej, nazwanej później Konstytucją 3 maja.

Uczeń:
Więc, gdy oto zajaśniał
Blask promienny, majowy,
Niechaj wszystkie czczą serca
Ten dzień wielki, godowy.

Niechaj okrzyk narodu
W świat daleko poleci:
- Wolność, równość niech żyją,
Niechaj żyje maj trzeci!

Narrrator I:
Konstytucja 3 maja była to pierwsza w Europie, a druga na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku) ustawa zasadnicza, to znaczy regulującą podstawowe problemy społeczno-polityczne, prawa i obowiązki mieszkańców oraz zasady organizacji jego władz. Do najważniejszych postanowień konstytucji należą: wprowadzenie monarchii dziedzicznej i trójpodziału władzy oraz zniesienie liberum veto. Postanowienia Konstytucji były rewolucyjne, a jednocześnie ostrożne - doniosłe na miarę epoki.

Pieśń „Witaj majowa jutrzenko”

Narrator II:
Społeczeństwo Warszawy z ogromną radością przyjęło nowy akt prawny, wiwatując na Placu Zamkowym na cześć twórców Konstytucji: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Hugo Kołłątaja, Ignacego Potockiego i Stanisława Małachowskiego.

Uczeń trzyma w ręku Konstytucję (przerysowana pierwsza strona, naklejona na tekturę) i odczytuje tytuły poszczególnych artykułów i fragmenty ustaw. Odczytywanie tytułów poprzedzają werble.

Ludu Warszawy! Oto wyniki pracy Sejmu Czteroletniego.
1. Religia Panująca
„Religią narodową panującą jest i będzie wiara Święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami.”
2. Szlachta, Ziemianie
„Stanowi szlacheckiemu wszystkie swobody i pierwszeństwa w życiu prywatnym i
publicznym uroczyście zapewniamy.”
3. Miasta i Mieszczanie
„Prawo na teraźniejszym Sejmie zapadłe, pod tytułem „Miasta nasze królewskie
wolne w państwach Rzeczypospolitej” w zupełności utrzymane mieć chcemy.”
4. Chłopi, Włościanie
„Lud rolniczy, spod którego najobfitsze bogactw krajowych źródło – pod opiekę
prawa i rządu krajowego przyjmujemy.”
5. Rząd, czyli oznaczenie Władz Publicznych
„Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu.”
6. Sejm, czyli władza Prawodawcza
„Sejm, czyli stany zgromadzone na dwie izby dzielić się będą: na Izbę Poselską i
na Izbę Senatorską pod prezydencją Króla.”
7. Król, Władza Wykonawcza
„Żaden rząd nawet najdoskonalszy bez dzielnej władzy wykonawczej stać nie
może. Władza najwyższego wykonywania praw – Królowi w radzie jego oddajemy.”
8. Władza Sądownicza
„Nowy Kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm
osoby spisać rozkazujemy.”
9. Regencya
„Sejm wyznaczy Królową do zastąpienia Króla w obowiązkach.”
10. Edukacja Dzieci Królewskich
„Synowie Królewscy, których do następstwa Tronu Konstytucja przeznacza, są pierwszymi dziećmi Ojczyzny, przeto baczność o dobre ich wychowanie do Narodu należy.”
11.Siła Zbrojna Narodowa
„Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości
swojej. Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobód narodowych.”

Uczeń:
Staliśmy ongiś na rozstaju,
Wielu minionych, błędnych dróg -
Tyś wywiódł nas, o Trzeci Maju,
Na prawy próg.
Myśl nasza rwała się w rozterce,
W zamęcie chceń, w chaosie prób-
Tyś zbudził prawe, wielkie serce,
Złu wyrwał łup.
I dusza polska dzięki tobie
Rozkwitła pięknem wiernych tchnień...
Więc zawsze, w szczęściu czy w żałobie
Ten pomnisz dzień.

Narratorzy na przemian:
Niedługo polscy patrioci mogli cieszyć się konstytucją. 27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali w Petersburgu akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie pod fałszywą datą 14 maja.
Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i całą działalność Sejmu oraz oficjalnie wzywał carycę Katarzynę do interwencji zbrojnej.
18 maja 1792 roku wojska carskie przekroczyły granice Korony i Litwy. Pomimo stawienia oporu, zostaliśmy pokonani. Niestety, król wkrótce przystąpił do konfederacji targowickiej i nakazał zaprzestanie działań wojennych. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór polski w 1793 roku, a następnie w 1795 roku III rozbiór, który zlikwidował z mapy Europy niepodległe państwo polskie na 123 lata.
Jednak dzieło Konstytucji 3 maja nie zginęło. Choć o swoją wolność i prawa Polacy musieli walczyć jeszcze wiele lat, konstytucja 3 maja stała się symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się.

Narrator I:
Spotkaliśmy się dzisiaj także, żeby uczcić Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, który obchodzimy 2 maja. Jest to święto państwowe ustanowione przez sejm 20 lutego 2004 roku. W tym dniu szczególnie upamiętniamy historię polskich barw narodowych, symboli oraz tradycji patriotycznych.

Uczeń:
Opowiedz nam, moja Ojczyzno,
jak matka dzieciom ciekawym,
o latach znaczonych blizną,
na wiekach chwały i sławy!

Wytłumacz nam, tak jak umiesz,
skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie,
że taki wydał ich naród!

A jeśli wielka historia
i dla nas ma trochę miejsca,
bądź z wiernych mi najwierniejsza
i mnie weź sobie do serca!
J. Szczepkowski, „Opowiedz nam, moja Ojczyzno”

Narratorzy na przemian:
Historycznie polskie barwy narodowe wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. W symbolice polskiej flagi biel pochodzi od bieli orła, będącego godłem Polski i bieli Pogoni – rycerza galopującego na koniu – godła Litwy. Oba godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Na naszej fladze biel znalazła się u góry, ponieważ w polskiej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła. Polskie barwy narodowe jako jedne z nielicznych w świecie mają pochodzenie heraldyczne.
2 maja obchodzimy także Dzień Polonii i Polaków za Granicą jako wyraz uznania dla wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii w odzyskanie niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc w najtrudniejszych momentach.
W okresie zaborów noszenie barw narodowych było całkowicie zakazane. Jednak Polacy mimo nosili biało-czerwone kokardy podczas wszystkich powstań niepodległościowych w XIX wieku. Niezliczone dowody bohaterstwa i bezgranicznej wierności dla barw narodowych wykazali Polacy w okresie II wojny światowej. Polskie sztandar wojskowy z hasłem: Bóg, Honor, Ojczyzna i polska flaga były wszędzie.
Polskie barwy narodowe towarzyszyły i towarzyszą nam we wszystkich ważnych wydarzeniach. Flaga Polski jest z nami we wszystkich ważnych chwilach. Podczas wydarzeń podniosłych i uroczystych, ale także w dni żałoby po stracie wybitnych i odważnych Polaków, w momentach sportowych wzruszeń i radości. Zachęcamy do pokazania swojego przywiązania do Ojczyzny wywieszając podczas majowych świąt przy domach biało-czerwoną flagę.

Uczeń:
Powiewa flaga,
gdy wiatr się zerwie.
A na tej fladze
biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość,
biel - serce czyste.
Piękne są nasze
barwy ojczyste.
Cz. Janczarski, „Barwy ojczyste”

Narrator I:
Obecnie symbole narodowe można uwidaczniać bez ograniczeń, ale pod jednym warunkiem – należy otoczyć je czcią i szacunkiem. Jest to patriotyczny obowiązek każdego obywatela, każdego Polaka. Wierzymy, że każdy z was jest patriotą i głośno odpowie na pytania zawarte w wierszu W. Bełzy „Katechizm polskiego dziecka”:
Kto Ty jesteś? ... Polak mały... itd.
Jaki znak Twój?
Gdzie Ty mieszkasz?
W jakim kraju?
Czym ta ziemia?
Czym zdobyta?
Czy ją kochasz?
A w co wierzysz?
Narrator zadaje pytania, a widzowie udzielają odpowiedzi.

Narrator II:
Należy również pamiętać, że pierwszym świętem w majowym kalendarzu jest Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. Ustanowiła go II Międzynarodówka, czyli międzynarodowe stowarzyszenie partii i organizacji socjalistycznych.
Święto Pracy upamiętnia wydarzenie, jakie miało miejsce w Chicago, w 1886 r. Chodzi o strajk pracowników, podczas którego doszło do starcia robotników z policją. Po raz pierwszy 1 maja obchodzono w 1890 roku w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Belgii i Francji. W tym dniu organizowano demonstracje i strajki robotnicze, które były nielegalne, później w wielu krajach oficjalnie je uznano.
W Polsce Święto Pracy stało się świętem państwowym od roku 1950. Tego dnia organizowano manifestacje i pochody uliczne. Wznoszono entuzjastyczne okrzyki, pozdrawiano przywódców partyjnych i państwowych. 1 maja jest dniem, w którym kościół katolicki czci św. Józefa – patrona ludzi pracujących. Dzisiaj Pierwszego Maja – Święto Pracy obchodzimy na majówkach, festynach i imprezach okolicznościowych odpoczywając w gronie rodziny i przyjaciół.
Warto przypomnieć, że pierwszego maja obchodzimy również rocznicę wstąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej. Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 2004 roku.
Maj niesie jeszcze jedną ważną, nieco zapomnianą rocznicę zakończenia II wojny światowej w Europie. 7 maja 1945 roku został między państwami sprzymierzonymi a Niemcami podpisany bezwarunkowy akt kapitulacji hitlerowskich Niemiec, który wszedł w życie 8 maja.

Uczeń:
Gdzie jeszcze mężne nie wygasło plemię,
Co za swych ojców wiarę, mowę. ziemię
Ciągle nadstawia piersi, serca, głowy
Na miecze wrogów, najeźdźców okowy,
Co póty działać, walczyć nie przestanie,
Póty żyć będzie, póki tylko stanie
Jednego męża, jednego pałasza -
To Polska!... Polska!... To Ojczyzna nasza!
A. Fredro, „Ojczyzna nasza”

Narrator I:
Z okazji obchodów rocznic majowych spotkaliśmy się tu, ponieważ jesteśmy Polakami, naszą ojczyzną jest Polska i pamiętamy o ważnych dla naszego kraju świętach i rocznicach. Każde z tych świąt ma inną wymowę, ale łączy je to, że odnoszą się do wartości uniwersalnych – miłości do ojczyzny.

Pieśń „Żeby Polska, była Polską.”

Wszyscy uczniowie wychodzą kolejno krok do przodu w trakcie wspólnej recytacji i ustawiają się w jednym szeregu.
Pierwszy uczeń trzymając w ręku białą kartkę z wydrukowanym sercem recytuje pierwsze cztery wersy utworu:
Promieniem wiosennej tęczy,
Gdy czarne chmury wiatr przegnał
Nadaję telegram serdeczny
Ogromnie serdeczny telegram.
Kolejne osoby trzymają kartki z literami układającymi się w hasło POLSKA i mówią po jednym wersie:
P – jak piasek Mazowsza. 
O- jak ojczysty dom. 
L – jak listki na wiosnę, gdy pierwszy śpiewa ptak, 
S – jak Syrenka Warszawska, 
K- jak Karpaty i Kraków, 
A- jak aromat wiosny, gdy Wisły słychać szept.
Ostatni uczeń znów trzymając w ręku białą kartkę z wydrukowanym sercem recytuje:
Tu wczoraj i jutro, dziś i teraz, na złe i dobre,
Dla tych, co odeszli, dla tych, co przyjdą
na wsi, w mieście, w górach i dolinach,
nad jeziorem, w lesie sosnowym.
Następnie wszyscy uczniowie unosząc kartki wołają:
Wszędzie, Zawsze, POLSKA!!