Usprawnianie rozwoju, kreatywności, spontaniczności i dobrej samooceny u dzieci poprzez zabawę

Dzieci są niezwykle plastyczne, chętnie podejmują różnorodne wyzwania, często wyrażają się przez ekspresje manualne. To wspaniała sprawa, gdy rozwój dziecka jest wspierany a wręcz uzależniony od zabawy. Często zabawy tego typu są zaplanowane i wykonywane ściśle wg instrukcji, jednak czasem warto iść na żywioł i pozwolić decydować dzieciom. Wyzwolić kreatywność i potencjał, a tym samym wysłać dobry komunikat naszym dzieciom – potrafisz to zrobić, potrafisz SAM wymyślić świetny projekt, jesteś mądry! Może i czasami będzie bałagan, potrzebny będzie odkurzacz czy kąpiel, jednak nic nie zastąpi mocy płynącej z zabawy...
Dzieci często słyszą, że to co rysują jest nieprawidłowe a może warto dać przestrzeń do działania i twórczego rozwoju? Co pomyśli taki mały człowiek, gdy usłyszy, że każdy wytworzony element jest dobry i prawidłowy? Słowa mogą zostać z nami na całe życie a doświadczenia i emocje tym bardziej. Pamiętajmy o tym.
Dzieci same sięgają po wszystko, co pozwoli im tworzyć (sztukę!). A przy tym dzieją się cuda! Dziecięce „bazgroty” to często ćwiczenia całego ciała. Wpływają na umiejętności grafomotoryczne (ważne w edukacji), emocje, koncentrację uwagi, poczucie bezpieczeństwa czy pewność siebie. I to tylko zabawa.
Gdy brakuje nam pomysłów na wspólną zabawę w domu, grupie czy na spotkaniu rodzinnym możemy skorzystać z prostych propozycji:
1) Rysowanie w pionie (mocno usprawniające mięśnie ćwiczenie) – może to być folia, karton czy tablica. Możemy rysować kredą, farbami, dowolną metodą i dowolne obrazy.
2) Malowanie w parze – składamy kartkę na pół (co jest trudne, ale ważne) i rysujemy fragment czegoś – zwierzęcia, zabawki czy np. domu. Na drugiej części rysuje druga osoba. Rozkładamy kartkę i wymyślamy, co z tego wyszło.
3) Malowanie w parze 2 – rysujemy część obrazka a dziecko je kończy, np. odbicie lustrzane zwierzątka domowego.
4) Rysowanie na sypkim materiale – np. kaszy, piasku. Jeśli mamy go sporo można ukryć w nim fajne atrybuty, które będzie można odrysować, wszystko w zależności od możliwości dziecka.
Gdy dzieci nie lubią rysować na kartce, bo są zniechęcone lub je to nudzi nie poddawajmy się ! Fajne mogą się okazać:
1) Rysowanie kredą na chodniku.
2) Kolorowe pieczątki, które stworzyć możemy np. wykrawając je z warzyw.
3) Rysowanie po plecach i odgadywanie kształtów, które można przenieść na kartkę.
4) Dotykowy głuchy telefon – rysujemy kształty na plecach drugiej osoby, np. rodzica.
5) Suknia pory roku – rysujemy prosty kontur z długą suknią – na spacerze zbieramy dary, które niosą ze sobą pory roku – np. liście, kwiaty lub korzystamy z domowych (kuchennych czy łazienkowych atrybutów) i ozdabiamy suknię, doczepiamy włosy. Wg upodobania.
Wspaniałe możliwości niesie ze sobą muzyka, która ma magiczną moc i oto propozycje z jej wykorzystaniem:
1) Malowanie swobodne – muzyka klasyczna i dowolna interpretacja.
2) Malowanie tego, co słyszymy, np. kolorowa łąka.
3) Można postawić na całkowitą swobodę i poruszać się w takt muzyki, malować w powietrzu i tańczyć kreśląc różne kształty...
Gdy dzieci nie chcą rysować czy malować przy stoliku możemy dać do dyspozycji duże kartki czy kartony i rozłożyć je podłodze. Dzieci mogą spontanicznie tworzyć na nich obrazy.
Oprócz rysowania i malowania można tworzyć wspaniałe prace poprzez cięcie czy darcie. Wykorzystać tu możemy folię bąbelkową, bibułę czy inne materiały. Technika ta pozwoli także na uregulowanie emocji czy frustracji.

Największą przeszkodą przed rysowaniem może być strach. Strach przed krytyką powstrzymuje przed podjęciem nawet próby. Możemy zatem zachęcić dzieci do tworzenia za pomocą innych materiałów, np.
1) Tworzenie zwierzątek z chrupek kukurydzianych – końcówki moczymy lub liżemy językiem i łączymy tworząc zwierzątka czy ulubione kształty.
2) Tworzenie kształtów z włóczki, może być wg wzoru
3) Szycie – dostępne są plastikowe nici dla dzieci, które pozwolą w bezpieczny sposób tworzyć
4) Własne puzzle – dowolny obrazek tniemy i układamy na nowo.
Pamiętać musimy, że malować nie trzeba pędzlem. Świetnie sprawdzą się palce, a także gąbki czy inne materiały. Malować nie musimy też po kartce. A bez farbek, samym pędzlem, malować możemy wszystko.
Pamiętać należy także, że każde dziecko jest inne, ma różne potrzeby i zainteresowania, dlatego prace będą różne i każda jest wyjątkowa.

Niepokoić może jednak:
- wpadanie na meble, częste potykanie się
- niechęć do rysowania,
- przekraczanie linii podczas rysowania,
- mrużenie oczu,
- bóle głowy,
- ustawienie głowy podczas rysowania, np. zbyt bliskie jej przykładanie.
Pamiętajmy, że dziecko nie wie, że ma problemy ze wzrokiem, warto kontrolować wzrok i słuch na bieżąco, bo szybka interwencja jest ważna.

Funkcje wzrokowo – przestrzenne można usprawnić:
1) Ćwiczenia w przestrzeni (zwracanie uwagi na szczegóły w domu, wyszukiwanie przedmiotów, budowanie wg wzoru).
2) Ćwiczenia na materiale obrazkowym (zapamiętywanie treści obrazka, dobieranie par jednakowych obrazków, wyszukiwanie różnic czy podobieństw).
3) Ćwiczenia na materiale geometrycznym (kreślenie palcem w powietrzu, segregowanie wg wzoru).
4) Ćwiczenia ma materiale literowym (formowanie liter ze sznurka, układanie ich z liści, szyszek, alfabet sensoryczny).
Życzę udanej zabawy i owocnej pracy.