Dziękuję, nie biorę. Scenariusz zajęć wychowawczo-profilaktycznych

Scenariusz zajęć: „Dziękuję, nie biorę”

Prowadzący:
Grupa:
Cele zajęć:
 Zapoznanie z tematyką uzależnień, wyjaśnienie mechanizmów i terminów
 Uświadomienie skutków uzależnienia
 Ukształtowanie właściwej postawy wobec używek
Metody: burza mózgów, kalambury, mini wykład, projekcja multimedialna, praca zbiorowa Formy: praca grupowa
Środki dydaktyczne: papier, długopis, film edukacyjny

Przebieg zajęć:
1) Część wstępna: - przywitanie, przedstawienie tematyki zajęć i ich celów.
2) Cześć właściwa:
Burza mózgów: Tworzymy definicje słowa uzależnienie
Metody aktywizujące: Kalambury: Zgadnij jakie to uzależnienie
Mini wykład: Rodzaje uzależnień
Projekcja multimedialna filmu: Mechanizmy uzależnień
Praca zbiorowa w parach: wykonanie mapy myśli- skutki uzależnień i ich prezentacji
3) Cześć końcowa:
Wniosek: STANOWCZE NIE WOBEC UZALEŻNIEŃ

Ewaluacja zajeć: krótkie pytania sprawdzające
Posumowanie uczestnictwa wychowanek w zajęciach

Burza mózgów: Tworzymy definicje słowa uzależnienie:
Uzależnienie – nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, który charakteryzuje się okresowym lub stałym przymusem wykonywania określonej czynności lub zażywania psychoaktywnej substancji chemicznej.

Kalambury: Zgadnij jakie to uzależnienie
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od narkotyków
Uzależnienie od nikotyny
Uzależnienie od kofeiny
Uzależnienie od internetu
Uzależnienie od gier komputerowych
Hazard
Pracoholizm
Uzależnienie seksualne

MINI WYKŁAD: Rodzaje uzależnień
Uzależnienie fizjologiczne (ang. physiological dependence), zwane też czasem fizycznym, to nabyta silna potrzeba stałego zażywania jakiejś substancji odczuwana jako szereg dolegliwości fizycznych (np. bóle, biegunki, uczucie zimna, wymioty, drżenia mięśni, bezsenność). Zaprzestanie jej zażywania (odstawienie) prowadzi do wystąpienia zespołu objawów, które określa się jako zespół abstynencyjny (zespół z odstawienia). W leczeniu stosowana jest detoksykacja, czyli odtrucie.
Substancje uzależniające
Grupa substancji, których nadużywanie prowadzi do uzależnienia fizjologicznego jest niewielka. Najważniejsze z nich to (w przypadku dwóch pierwszych substancji, w nawiasie nazwa choroby polegającej na uzależnieniu od danej substancji):
• nikotyna (nikotynizm),
• alkohol etylowy (alkoholizm),
• opioidy (heroina, morfina i inne),
• barbiturany (pochodne kwasu barbiturowego) stosowane jako leki nasenne,
• niektóre steroidy,
• benzodiazepiny (grupa leków psychotropowych).

Uzależnienie psychiczne (ang. psychological dependence), znane też jako psychologiczne, to nabyta silna potrzeba stałego wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji, której niespełnienie jednak nie prowadzi do poważnych fizjologicznych następstw. Jego cechy to:
• wzrost popędu związanego z poszukiwaniem środka uzależniającego
• wzrost tolerancji na działanie środka (obniżenie efektu przyjemności, który on dostarcza)
• kompulsywna konsumpcja środka kosztem swojego zdrowia oraz otoczenia
• osłabienie woli
• obsesja brania i natręctwa myślowe utrzymujące się i nawracające nawet po wieloletniej abstynencji
• samooszukiwanie się usprawiedliwiające wykonywanie danej czynności (związane z psychologicznymi mechanizmami obronnymi)
• fizyczne wyniszczenie, brak zainteresowania otoczeniem niezwiązanym ze środkiem i jego zdobywaniem
Zależność psychiczna to stan, w którym osoba dotknięta tą chorobą nie potrafi bez pomocy z zewnątrz przerwać zachowań kompulsywnych związanych ze zdobywaniem i konsumpcją. Obecnie nie są znane skuteczne metody leczenia uzależnienia psychicznego od substancji chemicznych. Możliwe jest zatrzymanie kompulsywnych zachowań.

Uzależnienia behawioralne mogą wywoływać różne przyjemne czynności:
• samopodawanie związków chemicznych wywołujących tzw. preferencje miejsca u zwierząt doświadczalnych
Preferencja miejsca polega na tym, iż zwierzę po pewnym czasie preferuje klatkę z wodą zawierającą narkotyk względem klatki zawierającej czystą wodę. Wszystkie substancje o działaniu „nagradzającym”, czyli narkotyki dają pozytywny wynik w tym teście z wyjątkiem substancji halucynogennych (marihuana daje wynik raz pozytywny, raz negatywny w zależności od ośrodka, który prowadzi badania).
Przykładowe czynności powodujące uzależnienie behawioralne:
• masturbacja i pornografia[4]
• internet i gry komputerowe[5]
• nadmierna dbałość o tężyznę fizyczną (bigoreksja)
• hazard[6]
• seks, uzależnienie seksualne
• praca

Uzależnienie społeczne (socjologiczne), wiąże się z zażywaniem środków toksycznych pod wpływem panującej mody lub w grupie ludzi podobnych do siebie (np. hippisów), w kręgach młodzieży z tzw. subkultur. Istotą zjawiska jest bardzo silne uzależnienie od grupy, co pociąga za sobą bezwzględne respektowanie panujących w niej zasad i obyczajów. Ponadto osoba uzależniona, w miarę pogłębiania się choroby, rezygnuje z ważnych dla siebie wcześniej aktywności, wypada z ról społecznych (utrata pracy, usunięcie ze szkoły, konflikty w rodzinie i/lub z prawem, zanik zainteresowań, zawężenie kontaktów do grupy narkomańskiej). Następuje coraz większa marginalizacja i najczęściej również kryminalizacja środowiska, w którym obraca się uzależniony[pot

Objawy uzależnienia
Główne objawy uzależnienia, występujące przy prawie każdym jego typie to:
• Zachowanie szybko staje się nawykowe.
• Jest częste, regularne i stereotypowe.
• Zabiera znaczną część czasu.
• Jest przyczyną problemów zdrowotnych, finansowych, zawodowych, małżeńskich i innych.
• Ma charakter kompulsywny.
• Trudno go zaprzestać trwale i całkowicie.
• Związane jest z powracającym wewnętrznym przymusem do niego.
• Zespół abstynencyjny po odstawieniu substancji lub zaprzestaniu kontaktu z daną sytuacją.

Uzależnienie od alkoholu

Uzależnienie od narkotyków

Uzależnienie od nikotyny

Uzależnienie od internetu

Hazard

Pracoholizm

Uzależnienie seksualne

 niskie poczucie własnej wartości,
 zaburzona samoocena,
 zaburzona samokontrola,
 brak zaufania do siebie i otoczenia.
 uszkodzenia w układzie nerwowym – nieodwracalne zmiany, jakie zachodzą w mózgu,
 nadciśnienie tętnicze,
 zaburzenia rytmu serca,
 przewlekłe zapalenie trzustki,
 stłuszczenie wątroby,
 marskość wątroby,
 przewlekłe stany zapalne żołądka,
 zmniejszenie popędu seksualnego,
 zaburzenia i choroby psychiczne – np. halucynacje, zespół Korsakowa, depresja,
 utrata rodziny i pracy,
 długi,
 problemy z prawem.
 choroby układu oddechowego,  zaburzenia akcji serca,
 zakażenia wirusem HIV czy WZW typu C,  zaburzenia psychiczne – psychozy, lęki,
 konflikty z prawem, łamanie norm społecznych,
 zerwane więzi z rodziną i przyjaciółmi,
 handel narkotykami,
 prostytucję,
 napady padaczkowe,
 zawał serca,
 choroby przenoszone drogą płciową,
 zwolnienie z pracy,
 problemy w szkole.
 wrzody żołądka,
 nudności,
 problemy z oddychaniem, koncentracją i koordynacją,
 zaburzenia postrzegania i pamięci,
 napady lękowe,
 halucynacje,
 śpiączka,
 obrzęk płuc,
 śmierć
 choroby jelit,
 odwodnienie,
 drażliwość,
 przygnębienie,
 utrata kontroli nad zachowaniami,
 nadciśnienie.
 wpływa destrukcyjnie na zdrowie
 wynikać kłopoty w pracy
 rozpad związku
 zanik więzi rodzic–dziecko czy dziecko–dziecko
 zachowania o charakterze kryminogennym
 granie na coraz wyższych stawkach, aby odrobić straty,  problemy finansowe,
 kłopoty z prawem,
 izolacja społeczna,
 poczucie winy i wstydu własnych potrzeb,
 myśli i próby samobójcze,  wrzody,
 bóle głowy,
 zawał serca.
 duże wydatki finansowe m.in. na prostytutki,
 problemy w życiu zawodowym – w skupieniu się na obowiązkach itd.,
 problemy z wyrażaniem emocji, apatia,
 kłopot z zaakceptowaniem prawdziwej intymności,
 absorbowanie uwagi na sobie przez najbliższych, zaniedbywanie ich, niszczący wpływ na rodzinę, niewłaściwe wzorce seksualne przekazywane dzieciom,
 popadanie w inne uzależnienia np. narkomanię.

Ewaluacja zajeć: „Dziękuję, nie biorę” Krótkie pytania sprawdzające:
1. Wskaż definicję słowa uzależnienie:
........................................
........................................
2. Wymień skutki zażywania środków psychoaktywnych
........................................
........................................
3. Opisz swój stosunek do używek
........................................
........................................
........................................

Ewaluacja zajeć: „Dziękuję, nie biorę” Krótkie pytania sprawdzające:
1. Wskaż definicję słowa uzależnienie:
........................................
........................................
2. Wymień skutki zażywania środków psychoaktywnych
........................................
........................................
3. Opisz swój stosunek do używek
........................................
........................................
........................................

Ewaluacja zajeć: „Dziękuję, nie biorę” Krótkie pytania sprawdzające:
1. Wskaż definicję słowa uzależnienie:
........................................
........................................
2. Wymień skutki zażywania środków psychoaktywnych
........................................
........................................
3. Opisz swój stosunek do używek
........................................
........................................ ........................................