Jak sobie radzić w sytuacjach trudnych? Scenariusz godziny z wychowawcą w klasie 8

SCENARIUSZ GODZINY Z WYCHOWAWCĄ

TEMAT: Jak radzić sobie z sytuacjami trudnymi?

WYCHOWAWCA: Agnieszka Bujwicka-Pawłowska

CZAS: 1 godzina lekcyjna

Cel ogólny:
Zapoznanie z metodami rozwiązywania konfliktów.

Cele szczegółowe:
Uczeń:
podaje przyczyny konfliktów
zabiera głos w dyskusji,
zna główne zasady rozwiązania sytuacji trudnej, konfliktowej
Metody:
pogadanka
„burza mózgów”
Formy:
zbiorowa
praca w grupach
Środki dydaktyczne:
teksty scenek dla grup, załączniki do scenariusza

Przebieg zajęć

Część wstępna:

1. Zapoznanie klasy z tematem zajęć. Wprowadzenie.
2. Nauczyciel wraz z uczniami próbuje stworzyć definicje konfliktu. Burza mózgów.
• Rozmowa wstępna z klasą. Pytania pomocnicze:
- Z czym kojarzy się wam słowo konflikt?
- Jakie emocje najczęściej towarzyszą jakiemuś konfliktowi, sytuacji konfliktowej?
- Czy często sami rozwiązujecie swoje konflikty?
- Z kogo pomocy najczęściej korzystacie przy rozwiązywaniu konfliktów.
• Próba sformułowania wspólnie klasą definicji. Następnie porównanie jej z definicją encyklopedyczną (załącznik nr 1).

Cześć główna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy, którym zostają przydzielone zadania (załącznik nr 2). Uczniowie korzystają z markerów i brystoli, zapisując odpowiedzi. W czasie pracy grup nauczyciel czuwa nad całością, ukierunkowuje.
Po zakończeniu pracy przedstawiciele grup wieszają powstałe w ten sposób plansze w widocznym miejscu i omawiają je.
2. Mini wykład: Sposoby rozwiązywania konfliktów (załącznik nr 3).
3. Dalsza praca w grupie. Nauczyciel przydziela 3 scenki do odegrania każdej grupie (załącznik nr 4).
4. Dyskusja na temat: Która metoda rozwiązywania konfliktu jest najlepsza?
5. Przedstawienie metody „Bez porażek” (załącznik nr 5)

Podsumowanie:

1. Podsumowanie zajęć i pracy w grupach. Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zadając pytania, które pojawiły się wcześniej (np. jakie są rodzaje konfliktu, jakie są metody rozwiązywania konfliktów
2. Pożegnanie klasy i indywidualna ocena aktywnych uczniów.

Bibliografia:
1. L. Grzesiuk, E. Trzebińska, Jak ludzie porozumiewają się?, Warszawa 1978
2. D. Dana, Rozwiązywanie konfliktów, Warszawa 1993

Załącznik nr 1
Propozycja definicji:
Konflikt – wszelkie zetknięcie się sprzecznych dążeń, niezgodność
interesów, poglądów, antagonizm, kolizja.
Konflikt - spór między dwoma osobami (lub większą ich liczbą) albo grupami, dotyczący:
np. różnicy interesów, niemożności zdobycia ważnych dóbr, braku możliwości realizacji
istotnych potrzeb czy wartości.
Rodzaje konfliktów:
- polityczny,
- motywacyjny,
- międzynarodowe, zbrojny,
- rasowy,
- przemysłowy,
- sąsiedzki,
- rodzinny,
- międzypokoleniowy

Załącznik nr 2
Grupa I - Kogo dotyczy konflikt? (strony konfliktu np. koledzy, rodzeństwo, rodzice, dzieci, nauczyciele, uczniowie, państwa)
Grupa II - Skąd się biorą konflikty? (przyczyny np. egoizm, chciwość, sprzeczność poglądów, zazdrość, złośliwość, nietolerancja)
Grupa III - Skutki braku umiejętności rozwiązywania konfliktów (np. złość, rozwód, podziały, wojny itp.)

Załącznik nr 3
1. Dominacja, czyli rywalizacja, walka, dążenie do osiągnięcia celów nie licząc się z interesem drugiej strony. Aby wygrać używa się perwersji, groźby, presji i przemocy.
2. Podporządkowanie, czyli ustępstwo, uległość, ugodowość, porozumienie za wszelką cenę. Jedna ze stron rezygnuje z realizacji swoich celów akceptując wygraną przeciwnika
3. Unikanie, czyli wycofywanie się, rezygnacja z jakiegokolwiek działania licząc na wygaśnięcie konfliktu, który najczęściej pozostaje jednak nierozwiązany.
4. Kompromis, czyli rezygnacja z własnych celów, ambicji, dążeń w zamian za podobną rezygnacje drugiej strony.
5. Współpraca, czyli wspólne rozwiązywanie problemu, partnerskie współdziałanie w poszukiwaniu rozwiązań satysfakcjonujących obie strony

Załącznik nr 4

SCENKA I grupa
Joasia: Cześć. Idę do szkoły.
Ojciec: Deszcz pada, kochanie a ty nie włożyłaś płaszcza od deszczu.
Joasia: Nie potrzebuję go.
Ojciec: Nie potrzebujesz go! Przemokniesz, zniszczysz ubranie i dostaniesz kataru.
Joasia: Tak bardzo nie pada.
Ojciec: A właśnie, że mocno pada!
Joasia: Nie włożę płaszcza od deszczu. Nie lubię chodzić w płaszczu przeciwdeszczowym.
Dialog trwa dalej i kończy się następująco:
Ojciec: Żadne, ale – jeśli go nie włożysz, mama i ja zabronimy ci wychodzić z domu.
Joasia: (z wściekłością) Już dobrze, zwyciężyłeś. Włożę tę okropny płaszcz.
Ojciec postawił na swoim.

SCENKA II grupa
Joasia: Cześć. Idę do szkoły.
Ojciec: Deszcz pada, kochanie a ty nie włożyłaś płaszcza od deszczu.
Joasia: Nie potrzebuję go.
Ojciec: Nie potrzebujesz go! Przemokniesz, zniszczysz ubranie i dostaniesz kataru.
Joasia: Tak bardzo nie pada.
Ojciec: A właśnie, że mocno pada!
Joasia: Nie włożę płaszcza od deszczu. Nie lubię chodzić w płaszczu przeciwdeszczowym.
Dialog trwa dalej ale kończy się nieco inaczej:
Joasia: Nienawidzę tego płaszcza – nie chcę go nosić. Jeśli mnie do tego zmusisz będę wściekła na ciebie.
Ojciec: Ach, rezygnuję. Idź do szkoły bez płaszcza.
Nie chcę dłużej spierać się z tobą – ty zwyciężyłaś.
Joasia postawiła na swoim i zwyciężyła, ojciec poddał się.

SCENKA III grupa
Joasia: Cześć. Idę do szkoły.
Ojciec: Deszcz pada, kochanie a ty nie włożyłaś płaszcza od deszczu.
Joasia: Nie potrzebuję go.
Ojciec: Nie potrzebujesz go! Przemokniesz, zniszczysz ubranie i dostaniesz kataru.
Joasia: Tak bardzo nie pada.
Ojciec: A właśnie, że mocno pada!
Joasia: Nie włożę płaszcza od deszczu. Nie lubię chodzić w płaszczu przeciwdeszczowym. W naszej szkole nikt nie nosi płaszcza przeciwdeszczowego w kratkę.
Ojciec: Nie chcesz być jedną, która chodzi w takim płaszczu.
Joasia: Nie chcę. Wszyscy noszą jednokolorowe płaszcze przeciwdeszczowe: białe lub niebieskie czy zielone.
Ojciec: Aha, to mamy prawdziwy konflikt. Ty nie chcesz nosić płaszcza przeciwdeszczowego bo jest w kratkę, a ja z całą pewnością nie chcę płacić za chemiczne czyszczenie twojej garderoby i nie chcę żebyś się zaziębiła. Może wpadnie ci do głowy jakieś rozwiązanie, które mogłoby zadowolić mnie i ciebie?
Joasia: Może mogłabym pożyczyć sobie płaszcz mamy?
Ojciec: Jak on wygląda? Jest jednokolorowy?
Joasia: Tak, jest biały.
Ojciec: Sądzisz, ze mama pozwoli ci go dzisiaj włożyć?
Joasia: Zapytam. Wraca po paru chwilach w białym płaszczu, rękawy za długie ale to nic. Mama się nie sprzeciwiała.
Ojciec: Jesteś teraz zadowolona?
Joasia: Oczywiście, ten jest fajny.
Ojciec: No, myślę, że w nim nie zmokniesz. Jeśli jesteś zadowolona z takiego rozwiązania to ja jestem rad.
Joasia: No to do zobaczenia

Załącznik nr 5
Można wyróżnić sześć kroków metody bez porażek:
- Krok 1: rozpoznać konflikt i nazwać go;
- Krok 2: znaleźć możliwe rozwiązanie;
- Krok 3: krytycznie ocenić niektóre możliwe rozwiązania;
- Krok 4: decydować się na najlepsze do przyjęcia rozwiązania;
- Krok 5: wypracować sposoby realizacji tego rozwiązania;
- Krok 6: późniejsze zbadanie oceniające, jak sprawdziło się w życiu to rozwiązanie