Gęstość ciał - scenariusz zajęć

GĘSTOŚĆ CIAŁ

I Cele operacyjne
Uczeń potrafi
wskazać wielkości potrzebne do wyznaczenia gęstości ciał
wyznaczyć gęstość ciał stałych o regularnych kształtach
wyznaczyć gęstość ciał stałych o nieregularnych kształtach
wyznaczyć gęstość cieczy
Cele wychowawcze
zwrócenie uwagi uczniom na umiejętne i ostrożne obchodzenie się z przyrządami
zwrócenie uwagi uczniom na znaczenie dokładności i staranności pomiaru

II Materiały i środki dydaktyczne
podręcznik
karta pracy ucznia
waga laboratoryjna
ciało stałe o regularnych kształtach, kawałek drutu, menzurka

III Metody
słowna: dyskusja pod kierunkiem nauczyciela
praktyczna: ćwiczenia uczniowskie

IV Przebieg lekcji
1. Część nawiązująca
powitanie i czynności porządkowe
sprawdzenie obecności
przypomnienie wiadomości niezbędnych od przeprowadzenia lekcji dotyczących gęstości
pytania zadawane uczniom
1. Jaką wielkość fizyczną poznaliście na ostatniej lekcji?
2. Co to jest gęstość substancji?
3. Proszę napisać wzór na gęstość
4. W jakich jednostkach podaje się gęstość?
2. Rozwinięcie
pogadanka pozwalająca na sformułowanie tematu lekcji
uczniowie na podstawie dyskusji, dochodzą do wniosku, że wyznaczając gęstość ciała mając daną masę i objętość mogą dowiedzieć się z jakiej substancji zostało wykonane ciało
uczniowie zapisują sformułowany temat do zeszytu
wyznaczanie gęstości ciał o regularnych kształtach
podanie przez uczniów sposobu wyznaczenia gęstości:
zapisanie sposobu do zeszytu
doświadczenie
1. Wyznaczanie masy za pomocą wagi
2. Dokonanie pomiaru długości krawędzi klocka
3. Obliczanie objętości klocka
4. Obliczanie gęstości klocka
5. Posługując się tabelą gęstości uczniowie podają substancje z której wykonano prostopadłościan
wyznaczanie gęstości ciała o nieregularnych kształtach
podanie przez uczniów sposobu wyznaczenia gęstości
zapisanie sposobu do zeszytu
doświadczenie 53, str. 82
w celu zapoznania ze sposobem wyznaczania gęstości ciał o nieregularnych kształtach nauczyciel tym razem podaje uczniom wartości potrzebnych wielkości
uczniowie wyznaczają objętość ciała
podanie wartości masy ciała (masa ciała wyznaczona została na lekcji: Wyznaczanie masy za pomocą wagi laboratoryjnej)
obliczanie gęstości ciała
uczniowie podają nazwę substancji z której wykonano ciało
wyznaczanie gęstości cieczy
podanie sposobu wyznaczania gęstości cieczy
zapisanie sposobu do zeszytu

3. Podsumowanie
podanie sposobu wyznaczania gęstości ciała o regularnych kształtach
podanie sposobu wyznaczania gęstości ciała o nieregularnych kształtach
podanie sposobu wyznaczania gęstości cieczy
4. Omówienie zadania domowego

V Notatka w zeszycie ucznia: Gęstość ciał
1. Aby wyznaczyć gęstość dowolnej substancji należy znać jej masę i objętość
ρ = m/V
2. Wyznaczanie gęstości ciał

I. Wyznaczanie gęstości ciała stałego o regularnym kształcie
a) masę wyznaczamy przy pomocy wagi
b) objętość w sposób matematyczny
V = a · b · c
Doświadczenie 1
Badanie substancji klocka
m = 119,84g
a = 4,2cm
b = 2,4cm
c = 1,4cm
V = 4,2 · 1,4 · 2,4 = 14,112cm3
ρ = 119,84g / 14,112cm3 = 8,492 g/cm3
ρ = 8492 kg/m3
Odp. Badaną substancją jest mosiądz.

II. Wyznaczanie gęstości ciała stałego o nieregularnym kształcie
a) masę wyznaczamy przy pomocy wagi
b) objętość przy pomocy menzurki

V = V1 – V2

Doświadczenie 2
Badanie substancji kawałka drutu
V1 = 170cm3
V2 = 198cm3
M = 250,88g
V = 198cm3 – 170cm3 = 28cm3
ρ = 250,88g / 28cm3 = 8,96 g/cm3 = 8960 kg/m3
Odp. Badany kawałek drutu wykonany jest z miedzi

III. Wyznaczanie gęstości cieczy
a) objętość wyznaczamy przy pomocy menzurki
odczytujemy poziom wody w menzurce
b) masę wyznaczamy w następujący sposób
ważymy puste naczynie m1 - masa naczynia
ważymy naczynie z wodą m2 – masa naczynia z cieczą
odejmujemy od masy naczynia z cieczą masę pustego naczynia
m = m2 – m1

Zadanie domowe
Uczniowie otrzymują karty pracy z zadaniami do wyliczenia
KARTA PRACY UCZNIA
Zad. 1
Na wadze laboratoryjnej zważono menzurkę. Jej masa wynosi 20g. Następnie nalano do niej 10cm3 cieczy i zważono ją raz jeszcze. Masa menzurki z cieczą wynosiła 29,2g. Oblicz gęstość tej cieczy i odgadnij, korzystając z tabeli gęstości, jak się ona nazywa?
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................

zad. 2
Drewniany klocek ma wymiary a = 2cm, b = 5cm, c = 10cm. Klocek jest prostopadłościanem i jego masa wynosi 60g. Oblicz gęstość drewna.
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
zad. 3
Do menzurki nalano wody. Poziom wody wskazywał 20cm3. Następnie zanurzono w niej metalową kulkę i poziom wody podniósł się do 25cm3. Masa kulki wynosi 39g. Oblicz gęstość metalu, z którego ją wykonano.
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................