Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii. Konspekt lekcji

KONSPEKT LEKCJI
Liceum Ogólnokształcące
Temat lekcji: Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii.

CELE LEKCJI
Po przeprowadzonej lekcji uczeń:
- rozpoznaje hymn ,flagę, herb Wielkiej Brytanii ,
- zna podstawowe dane dotyczące Wielkiej Brytanii (geografia, język, stolica, ustrój, powierzchnia, liczba ludność, jednostka monetarna, religia dominująca Wielkiej Brytanii),
- potrafi wskazać różnicę między Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Wielką Brytanią,
- wskazuje w/w na mapie,
- podaje zalety i wady monarchii i republiki,
- charakteryzuje system parlamentarny i jego odmianę ( gabinetowo - parlamentarną),
- zna zasady funkcjonowania parlamentu na Wyspach,
- wie, na czym polega specyfika brytyjskiej konstytucji,
- wymienia formalne i faktyczne funkcje monarchy brytyjskiego.
- potrafi wymienić organy władzy ustawodawczej i wykonawczej w Wielkiej Brytanii oraz ogólnie scharakteryzować sposób ich funkcjonowania i kompetencje,
- umie opowiedzieć, jaką faktyczną funkcję wypełnia dziś monarcha w życiu
społecznym i politycznym Wielkiej Brytanii,
- potrafi samodzielnie wyszukiwać informacje na dany, wskazany przez nauczyciela temat,
- wyjaśnia znaczenie terminów: republika, monarchia, system parlamentarny (gabinetowo - parlamentarny), monarchia parlamentarna, gabinet cieni.

CZĘŚĆ INFORMACYJNA

Prowadząca: Agnieszka Łajka
Czas trwania zajęć: 45 minut
Materiały do zajęć:
–prezentacja multimedialna,
–podręcznik, "Ciekawi świata" (zakres rozszerzony) cz. 1, A. Derdziak, M. Batorski,
–mapa.
Metody:
- metody aktywizujące,
- elementy wykładu,
- praca z podręcznikiem,
- praca z mapą.
Formy pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.

Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji.
2. Nauczyciel pyta uczniów o informacje ogólne dotyczące położenia geograficznego geografii, języka, stolicy, ustroju, powierzchni, liczby ludności, jednostki monetarnej, religii dominujące w Wielkiej Brytanii) - praca z mapą. Dyskusja dot. Obecnej sytuacji w WB. Pytanie do uczniów: „Czy ustrój WB pomaga, czy utrudnia wyjście z UE?” (Brexit) – dyskusja.
3. Uczniowie wskazują różnicę między Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Wielką Brytanią,
4. Pogadanka dotycząca zalet i wad monarchii i republiki. Podanie przykładów przez uczniów i dyskusja na ten temat.
Faza realizacyjna (prezentacja multimedialna)
1. Nauczyciel charakteryzuje system parlamentarny, mówi o podwójnej egzekutywie, trójpodziale władzy, politycznej i konstytucyjnej odpowiedzialności. Pyta :"Czym waszym zdaniem są kontrasygnaty?" ,
a). prowadzący zwraca uwagę na odmianę systemu parlamentarnego wywodzącego się z tradycji brytyjskiej, wariantu gabinetowo - parlamentarnego, wskazuje, że charakteryzuje się przewagą rządu nad parlamentem, a zwłaszcza premiera w Wielkie Brytanii, (zarys historii AP w WB),
b) brak konstytucji ( normy prawa pisanego np. Wielka Karta Swobód 1215r., Bill of Rights z 1689r., Ustawa o następstwie tronu z 1700r., ustawy o parlamencie z 1911 i 1949r.), prawo precedensowe (case law), zwyczaje i konwenanse konstytucyjne.
2.Poruszone zostaje zagadnienie dot. monarchii dziedzicznej i panującej od 1952r. Elżbiety II z dynastii Windsorów, tutaj zostają wymienione organy władzy państwowej z omówieniem władzy wykonawczej na czele której stoi monarcha i jest wraz z Izbą Lordów i Izbą Gmin jednym z trzech ogniw legislatywy; omówienie uprawnień monarchy:
- prawo weta ostatecznego wobec ustaw,
- zwoływanie i rozwiązywanie parlamentu,
-laski,
- mianowanie ministrów, sędziów i lordów,
- prowadzenie polityki zagranicznej,
- dowództwo nad armią.
Konwenanse "król nie może działać sam" ,"Król nie może czynić źle" - brak odpowiedzialności politycznej,
- król ma prawo desygnowania premiera w Izbie Gmin, stanowisko obejmuje lider partii, która wygrała wybory,
- obowiązek zasiadania premiera w Izbie Gmin
- określanie przez premiera a nie przez monarchę składu rządu.
3. Omówienie roli premiera w systemie brytyjskim:
- kieruje pracami rządu,
- łączy funkcję lidera partii i szefa rządu, pierwszego lorda skarbu i ministra do spraw służby cywilnej,
- mianuje najwyższych urzędników państwowych i kościelnych,
- dokonuje zmian w składzie rządu
- jest w stanie wprowadzić takie ustawy, które są korzystne dla rządu dlatego system nazywa się gabinetowo - parlamentarny.
4. Wprowadzenie pojęcia rządu i gabinetu.
5.Nauczyciel charakteryzuje dwuizbowy parlament w WB ( Izba Gmin i Izba Lordów) zaznaczenie , iż pierwsza jest wybierana w wyborach powszechnych, w niższych okręgach wyborczych i liczy 650 członków, a jej skład jest zmienny i uzależniony od liczby okręgów wyborczych, prawo głosu od21 lat - pracami kieruje speaker. Ugrupowaniem członkom parlamentu o wspólnej przynależności partyjnej przewodzą whipowie.
Izba Lordów, wskazanie składu - lordowie duchowni (26) i świeccy; wśród nich parowie dziedziczni (90) i parowie dożywotnio mianowani przez monarchę na wniosek premiera (788).Skład nie jest prawnie ograniczony.
5. Wymienienie dwóch najważniejszych partii reprezentowanych w Izbie Gmin, Partii Pracy i Konserwatywnej.
6. Pojęcie gabinetu cieni.
Faza podsumowująca
1. Filmik podsumowujący YouTube "Ustrój w Wielkiej Brytanii". Utrwalenie wiadomości, nauczyciel zadaje pytania: „Scharakteryzujcie uprawnienia parlamentu angielskiego”, „Wyjaśnijcie, dlaczego liczba członków Izby Gmin zależy od liczby okręgów, w których wybiera się do niej przedstawicieli?” (praca w zespołach) w oparciu schemat ustroju politycznego WB znajdujący się w podręczniku.
Zadania domowe
Wykonaj pisemnie zadanie 1. ze s. 281 (podręcznik).
Wyjaśnij, jaką pozycję w angielskim aparacie władzy zajmuje monarcha.