Zabytki muzyki polskiej - "Bogurodzica"

Cele blokowe:
•Ukazywanie różnych funkcji sztuki - religijnej, wspólnotowej. Cele operacyjne:
Uczeń umie wymienić najstarsze zabytki polskiej kultury muzycznej; S Uczeń umie rozpoznać i zaśpiewać melodię „Bogurodzicy" S Uczeń umie omówić rolę najstarszych pieśni w historii Polski. Metody:
Analityczno percepcyjna, Formy:
Śpiew
Ćwiczenia pisemne, Pomoce:
Tablica - kalendarz epoki - Średniowiecze. S Tabela z różnymi przykładami pieśni.

Środki dydaktyczne:
Podręcznik: W. Panek - „Świat muzyki 1-3", WSiP, Warszawa 1999.
Zeszyt ćwiczeń: E Wachowiak „ Słuchanie muzyki" dla kl. l Wydawnictwo
„Gawa". S Fragment wiersza J. Słowackiego Hymn".

Przebieg

1. Wprowadzenie do tematu -powtórzenie wiadomości z poprzednich zajęć dotyczących omówienia muzyki średniowiecznej na podstawie kalendarza epoki (podręcznik str. 34.)

2. Geneza powstania „Bogurodzicy"- słynny polski hymn rycerski, powstał co najmniej 100 lat przed bitwą pod Grunwaldem. Jest najstarszą i najcenniejszą pieśnią pochodzącą ze śpiewnika narodowego. Znamy ja jako pierwszą pieśń hymniczną w języku polskim. Jest najstarszą wśród odkrytych-pieśnią bojową rycerstwa polskiego i jednocześnie pieśnią religijną. Wiele wówczas pieśni wojskowych zwracało się do Boga w swym tekście i motywach melodycznych. Dlatego „Bogurodzica stała się symbolem łączności religijno - patriotycznej w pieśniarstwie polskim.

3. Pierwszy znany rękopis pochodzi z 1407r., odnaleziony przypadkowo na wewnętrznej stronie okładki z łacińskimi kazaniami pisanymi przez Macieja z Grochowa. Istnieją również spory na temat powstania - przeważa, ten, iż jest to oryginalny utwór polski, który powstał w XIV wielu. Na początku XV w pełnił rolę pobudki rycerskiej, oraz hymnu rycerskiego. Była hymnem królewskim dynastii Jagiellonów.

4. Zapiski Jana Długosza na temat „Bogurodzicy' w XI księdze „ Roczników, czyli Kronik sławnego Królestwa Polskiego" - podręcznik str. 25.

5. Prezentacja pieśni przez nauczyciela. Charakterystyka utworu (anonim, cechy muzyki chorału gregoriańskiego, ametryczna) Nauka pieśni.

6. Określenie roli „Bogurodzicy" jako hymnu w naszej kulturze? - Utrwalenie
wiadomości. Fragment wiersza „Hymn" J. Słowackiego.
Fragment Hymnu Juliusza Słowackiego
Bogurodzico! Dziewico!
Słuchaj nas, Matko Boża.
To ojców naszych śpiew.
Wolności błyszczy zorza,
Wolności bije dzwon,
Wolności rośnie krzew, Bogurodzico!
Wolnego ludu śpiew
Zanieś przed Boga tron.

7. Prezentacja pieśni przez uczniów z oceną nauczyciela.