Szkolny program promocji zdrowia wraz z obudową metodyczną

Ankieta ma charakter anonimowy i służy pozyskaniu informacji na temat świadomości kultury zdrowotnej ucznia i jego najbliższych.
Za współpracę serdecznie dziękuję – Bogusław Piłat
1. Czy Państwa dziecko chętnie bierze udział w zajęciach rekreacyjno - sportowych?
a) TAK
b) NIE
2. Czy aktywnie spędzają Państwo czas wolny (spacery, rajdy, wycieczki rowerowe itp.)?
a) TAK
b) NIE
3. Czy Państwa zdaniem promocja zdrowia powinna być jednym z priorytetów
działalności szkoły?
a) TAK
b) NIE
4. Czy szkoła powinna współpracować z rodzicami w zakresie promocji zdrowia?
a) TAK
b) NIE
5. Czy szkoła powinna współpracować z instytucjami w zakresie promocji zdrowia?
a) TAK
b) NIE
6. Czy wzięliby Państwo udział w spotkaniach tematycznych dotyczących
promocji zdrowia?
a) TAK
b) NIE
7. Proszę podkreślić jaką tematykę chcieliby Państwo zawrzeć w
dziale „promocja zdrowia".
a) higiena osobista i higiena otoczenia
b) ruch - sposób na zdrowie
c) zdrowo się odżywiamy
d) bezpieczeństwo w szkole, na podwórku, w domu i na jezdni
e) zdrowe życie rodzinne
f) zdrowie psychiczne
g) przeciwstawiamy się złu
inne
………………………………………………………………
8. Inne uwagi, które chcieliby Państwo przekazać autorom
ankiety
……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………

Ankieta nr 2

Drogi Uczniu!
Przez ostatni rok współpracowaliśmy, mając na celu podniesienie
świadomości zdrowotnej Twojej i Twoich kolegów. Mam nadzieję, że zajęcia te
były równie atrakcyjne i owocne dla ciebie , jak dla mnie. Przy odpowiedzi
TAK , dokonaj krótkiego omówienia
1. Czy wiesz, co to jest zdrowie?
TAK NIE

……………………………………………………………………….
………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….
2. Czy potrafisz powiedzieć co wpływa korzystnie na Twoje zdrowie?
TAK NIE

…………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………….
3. Czy rozumiesz negatywny wpływ nałogów na Twoje zdrowie?
TAK NIE

………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
4. Czy wiesz, kto jest odpowiedzialny za Twoje zdrowie?
TAK NIE

…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
5. Czy potrafisz zaproponować kolegom właściwy sposób spędzania przerw
między lekcjami?
TAK
NIE
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………

6. Czy wiedziałbyś, jak zachować się w sytuacji niebezpiecznej, np.
wypadek na rowerze?
TAK
NIE
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………

7. Które zajęcia uważasz za najbardziej interesujące i wartościowe dla
siebie?
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………
8. Z czego należałoby zrezygnować przy realizacji programu? Co najmniej
zainteresuje Twoich młodszych
kolegów?
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………
...…………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………
Serdecznie dziękuję za współpracę.



Rozkład materiału
do realizacji Szkolnego programu promocji zdrowia

Klasa Blok tematyczny Temat jednostki lekcyjnej Zakres treści
IV Promocja zdrowia Co to jest promocja zdrowia?
- definicja zdrowia i choroby
- cechy zdrowego człowieka
(zdrowie psychiczne i fizyczne)
- higiena organizmu
- zdrowy styl życia
- zdrowie człowieka a środowisko
IV Życie bez nałogów Dlaczego ludzie popadają w nałogi
- co to jest nałóg
- rodzaje nałogów
- przyczyny nałogów
- "pancerz ochronny przed
nałogiem".
IV Bezpieczeństwo
w codziennym życiu
Co to jest bezpieczeństwo?

Zachowanie się w sytuacji zagrażającej
życiu.
- pojęcie bezpieczeństwa
- zasady bezpiecznego
zachowania się w domu, szkole, na ulicy itp.
- co to jest pierwsza pomoc
- jak powinniśmy reagować.
IV Zdrowy styl odżywiania Zasady zdrowego odżywiania
- składniki pokarmowe (białko,
tłuszcze, węglowodany, witaminy i sole mineralne)
- zapotrzebowanie na składniki
odżywcze w poszczególnych
okresach rozwoju człowieka
- bilans energetyczny.
IV Ruch w życiu człowieka Spacer czy komputer?
- wypoczynek czynny i bierny
- zalety i wady
- skutki nieprawidłowego
wypoczynku
- gimnastyka śródlekcyjna.

V Promocja zdrowia Znaczenie zdrowego stylu życia
w prawidłowym rozwoju człowieka
- przypomnienie definicji
zdrowia i choroby
- czynniki wpływające na zdrowie
- zasady zdrowego stylu życia
(w rodzinie, w szkole, mojej
miejscowości)
- "Moje pomysły na promocję
zdrowia w środowisku lokalnym"
- plebiscyt pomysłów.
V Życie bez nałogów
Nauka zachowań asertywnych - ćwiczenia.
- różne sposoby odmawiania
- sztuka bycia sobą
- ćwiczenie umiejętności
zachowania się w sytuacjach
trudnych.

V Bezpieczeństwo w codziennym życiu
Zasady udzielania pierwszej pomocy.


Udzielanie pierwszej pomocy - ćwiczenia.
- sztuczne oddychanie i masaż serca
- złamania otwarte i zamknięte
- oparzenia i odmrożenia.
- praca w grupach na
fantomach
V Zdrowy styl odżywiania
Nie prawidłowości spowodowane błędami dietetycznymi.
- prawidłowa dieta
(jadłospis tygodniowy)
- skutki nie prawidłowego
odżywiania się
- choroby (bulimia, anoreksja).
V Ruch w życiu człowieka Ruch jako sposób rozładowania napięcia emocjonalnego.
- sposoby odpoczynku po
pracy fizycznej
- higiena pracy umysłowej
- propozycje rozładowania
napięć emocjonalnych z
wykorzystaniem różnych dyscyplin sportowych.
VI Promocja zdrowia Wprowadzam promocję zdrowia w moim otoczeniu.
- odpowiedzialność za zdrowie
własne i innych
- działanie potwierdzające
wybór zdrowego stylu życia
- samowychowanie jako
warunek zdrowego funkcjonowania człowieka.
VI Życie bez nałogów Wpływ alkoholu i narkotyków na funkcjonowanie człowieka.

Jak pomagać uzależnionym i zapobiegać alkoholizmowi i narkomani. - rodzaje i działanie
narkotyków
- mechanizm uzależnienia od
alkoholu i narkotyków
- skutki alkoholizmu i narkomani
dla jednostki i społeczeństwa.
- leczenie uzależnień
- gdzie szukać pomocy.
VI Zdrowy styl odżywiania Jaki jest styl odżywiania się Polaków?
- prawidłowe i nieprawidłowe
nawyki żywieniowe
- kultura spożywania posiłków
- zasady savoir - vivre.
VI Ruch w życiu człowieka Aktywność fizyczna a kształtowanie charakteru.
- zależności między aktywnością
fizyczną a kształtowaniem
charakteru
- cechy osoby uprawiającej
sport
- umiejętność zagospodarowania
czasu wolnego

Pozostałe godziny przeznaczyć na:

• wyjazdy na basen
• wycieczki jednodniowe
• wycieczki rowerowe
• zajęcia z jeździectwa
• zawody międzyklasowe
• spotkania z higienistka szkolną
• spotkanie z policjantem


Szkoła Podstawowa w Grodysławicach


SZKOLNY PROGRAM
PROMOCJI ZDROWIA


„ Zdrowie – to nie tylko brak choroby,
lecz stan dobrego samopoczucia fizycznego,
psychicznego, społecznego i duchowego.”

Autor:
Bogusław Piłat
mgr wychowania fizycznego,
nauczyciel mianowany,
13- letni staż pracy

Wstęp

Kultura fizyczna - ze względu na swoje wielorakie walory – jest ważnym czynnikiem kształtowania zdrowia, stymulacji rozwoju kulturowego, społecznego, a także gospodarczego.
Zwiększenie aktywności fizycznej uczniów zrealizować można poprzez wykształcenie, w trakcie procesu kształcenia i wychowania, nawyków systematycznego uczestnictwa w różnorodnych formach zajęć ruchowych i spotkaniach edukacyjnych prowadzonych przez różne instytucje.
Szkolny program promocji zdrowia opracowany został zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 5 kwietnia 2004r. o programach autorskich
Dodatkowo dokumentem, na którym opracowano szczegółowy dobór treści i celów, jest Program wychowawczy Szkoły Podstawowej w Grodysławicach. Program przeznaczony jest do realizowania na lekcjach wychowania fizycznego, ale dodatkowo podczas. Ma w znacznej mierze czynnościowy charakter, dążąc tym samym do ukształtowania właściwych prozdrowotnych postaw wychowanków. Dobór zagadnień opracowanych w dokumencie ma charakter uzupełniający.

Dodatkowo, będąc nauczycielem z trzynastoletnim stażem, jestem świadomym odbiorcą wszelkich przeobrażeń systemu nauczania oraz konsumpcyjnych postaw oferowanych młodym ludziom. Program wychodzi naprzeciw aktualnym potrzebom młodego odbiorcy, wyposażając go w niezbędne tym celu poczucie świadomości, umiejętności i sprawności.
Mam nadzieję, że opracowanie, którego jestem autorem zostanie się w przyszłości wykorzystane przez młodych nauczycieli, którym, tak jak mnie, na sercu leży zdrowie i szczęście wychowanków. Dlatego też zaopatrzyłem program w oprawę metodyczną w postaci: Rozkładu nauczania, przykładowych ankiet, przykładowych scenariuszy zajęć.

CELE PROGRAMU:

Realizacja oczekiwań uczniów dotycząca promowania właściwych postaw prozdrowotnych
1. Kształtowanie zachowań (stylu życia) i warunków sprzyjających
zdrowiu, jego poprawie i ochronie.
2. Uświadomienie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych.
3. Promowanie zasad fair play.
4. Uświadomienie korzyści z troski o własne ciało oraz aktualnych zagrożeń dla zdrowia.
5. Pogłębienie wiedzy na temat wypadków i urazów oraz ich przyczyn i skutków.
6. Kształtowanie postaw prorodzinnych, prozdrowotnych i prospołecznych.
7. Propagowanie różnych dyscyplin sportowych wśród młodzieży szkolnej jako formy zmniejszającej zachowaniom agresywnym.
8. Wdrażanie do aktywnego udziału całej społeczności do kultywowania właściwych zachowań prozdrowotnych.

WARUNKI REALIZACJI:

Zasadnicza część programu realizowana będzie w ramach lekcji wychowania
fizycznego prowadzonych, z racji klas łączonych, jednocześnie w klasach IV-V-VI na przestrzeni roku nauki. Dodatkowo, pewne treści można przenieść do realizacji na jednej godzinie wychowawczej zaplanowanej w każdym miesiącu. Zostaną one podzielone na lekcje główne i lekcje uzupełniające. Lekcje główne będą obejmowały zagadnienia występujące we wszystkich blokach tematycznych programu. Lekcje uzupełniające będą formą konkursów, opracowywaniem materiałów na gazetkę, zajęć prowadzonych poza szkołą, spotkań z ludźmi. kształtującymi właściwe postawy prozdrowotne. np. higienistka szkolna, policjant, lekarz. Program będzie realizowany w postaci układu spiralnego. Pewne treści będą szczególnie akcentowane w poszczególnych klasach.
Obok sprawdzonych form pracy , proponuję wykorzystanie następujących:
• Udział uczniów w spotkaniach
a) z pielęgniarką szkolną,
b) z policjantem,
c) zajęcia otwarte dla rodziców,
• Przygotowanie dodatkowych materiałów z zakresu promocji zdrowia niezbędnych do realizacji poszczególnych tematów zajęć przy realizacji programu nauczania.
• Wykonywanie gazetek okolicznościowych.
• Aktywny udział w różnych zajęciach zdrowotno ruchowych.
• Zabawy na świeżym powietrzu.
• Turnieje międzyklasowe.
• Udział w imprezach o tematyce zdrowotnej.
• Aktywne uczestnictwo w wycieczkach, spacerach, zajęciach śródlekcyjnych, dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych.
Sięgnięcie do zróżnicowanych form pracy wydaje się być wskazane, gdyż w ten sposób uczeń konfrontuje się z rzeczywistością, nabywa nowych doświadczeń dotyczących stosunków interpersonalnych.
W realizacji programu prozdrowotnego proponuję swoisty sposób prowadzenia zajęć, takich jak:
- warsztaty,
- spotkania z pracownikami służby zdrowia,
- prezentacje,
- wycieczki,
- gry i zabawy,
- drama
Programem objęci zostaną uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej. Przed przystąpieniem do realizacji programu zostaną podjęte działania na rzecz pozyskania informacji, na ile uczniowie są świadomi roli zdrowia i odpowiedzialności za tę wartość. Również na zakończenie, w celu ustalenia efektów wprowadzenia programu, dokonana zostanie analiza wiadomości i umiejętności uczniów na podstawie wyników ankiety, obserwacji, wywiadu z rodzicami i wychowawcami.
Narzędziem badawczym jest ankieta, rozmowa z uczniami, rodzicami i wychowawcami. Wnioski przekazane zostaną dyrektorowi szkoły w formie sprawozdania z realizacji.

TREŚCI:

• Pojęcie zdrowia i podstawowe składniki zdrowia,
• Promowanie poprzez zapobieganie chorobom cywilizacyjnym i społecznym oraz zapobieganie nałogom,
• Zdrowy sposób żywienia,
• Udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej,
• Aktywność fizyczna.

REALIZATORZY: nauczyciel wychowania fizycznego

CZAS REALIZACJI PROGRAMU: wrzesień 2004 – czerwiec 2005

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:

Uczeń:
• docenia wartość aktywności ruchowej w celu dbałości o zdrowie,
• właściwie ocenia wartość odżywczą posiłków, preferuje owoce i warzywa,
• rozwija umiejętności ruchowe podczas zajęć lekcyjnych, ale również poza szkołą,
• wartościuje wyższość odpoczynku czynnego nad odpoczynkiem biernym,
• przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią,
• potrafi zawiadomić o zaistniałym wypadku,
• korzysta z różnych rodzajów aktywności ruchowej,
• jest asertywny wobec zagrożeń nałogami,
• umie udzielić pomocy przedlekarskiej,
• potrafi podjąć decyzję zgodnie z własnymi upodobaniami,
• rozumie, że każda decyzja pociąga za sobą jakieś konsekwencje,
• rozumie wpływ działalności pozytywnej i negatywnej człowieka na środowisko.

SZCZEGÓŁOWY ZAPIS TREŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

Wartości Realizacja Efekty

Rola ruchu dla kształtowania właściwych postaw prozdrowotnych

 Odpoczynek ucznia w czasie przerw śródlekcyjnych
 Dobór właściwych form wypoczynku; odpoczynek czynny i bierny
 Znaczenie odpoczynku;
o zapobieganie nadmiernemu zmęczeniu,
o nabieranie sił do dalszej pracy,
o rozwijanie zainteresowań

• Organizowanie uczniom czasu wolnego pomiędzy lekcjami, dobór
odpowiednich form wypoczynku; zabawy na świeżym powietrzu, różne gry, zabawy
na korytarzach i sali gimnastycznej.
• Opracowanie zestawu ćwiczeń do wykorzystania przez nauczyciela na przerwach śródlekcyjnych.
• Pokazywanie uczniom różnych form wypoczynku czynnego i biernego;
organizowanie wyjazdów o charakterze rekreacyjnym:
o Basen,
o Rajdy
o Wycieczki piesze
• Wykazanie większej wartości wypoczynku czynnego.
• Rozwijanie zainteresowań ( hobby ) jako forma aktywnego wypoczynku.
• Wskazywanie wartości aktywności ruchowej jako formy przeciwdziałania agresji.
• Uczeń wie, że w czasie przerwy powinien się odprężyć, rozruszać mięśnie, pooddychać świeżym powietrzem.
• Uczeń powinien znać różne formy wypoczynku i umieć dograć je do odpowiedniej sytuacji.
• Jest aktywnym uczestnikiem rajdu czy wycieczki, jest świadomy wartości takiej formy odpoczynku.
• Wyrobienie świadomości o dużym znaczeniu odpoczynku.
• Rozumienie, że odpoczynek jest formą kształcenia.
• Kieruje się zasadą fair play.

Racjonalne odżywianie jako warunek zdrowia ciała u umysłu


 Higiena żywienia • Zwracanie uwagi uczniom na konieczność
wybierania dobrej, zdrowej żywności

• Promowanie wartości posiłków bogatych w warzywa i owoce.
• Przygotowanie referatów przez uczniów , przekazanie ich treści podczas pedagogizacji rodziców. • Uczeń i jego rodzice powinni mieć
świadomość znaczenia regularności posiłków oraz odpowiedniej ich jakości i ilości.


Wolni od nałogów

 Zdrowotne i społeczne skutki nałogów – alkohol,papierosy,
narkotyki.
 Jestem asertywny- umiem wybierać


• Uświadamianie uczniom i rodzicom szkodliwości stosowania używek.
Zwracanie uwagi na ich negatywny wpływ na organizm, zwłaszcza młody.
• Ukazanie uczniom społecznych skutków wynikających ze stosowania używek:
o rozbicie rodzin
o ubożenie rodzin na skutek wydawania pieniędzy na używki
o popadanie osób uzależnionych w nieodpowiednie towarzystwo
o popadanie osób uzależnionych w konflikt z prawem.
• Przedstawianie uczniom sposobów unikania problemów związanych z alkoholem, papierosami i narkotykami:
o wzmacnianie więzi rodzinnych,
o uprawianie sportu,
o hobby.
• Organizowanie spotkań higienistki szkolnej z rodzicami i uczniami,
przygotowywanie fachowej literatury.
• Uczeń i jego rodzice jest świadomy zagrożeń używek na młody
organizm.
• Zna skutki społeczne nadużywania używek.
• Właściwie docenia rolę sportu i zainteresowań/ hobby/ jako
alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu i pozyskiwania przyjaciół.
• Zna wartość zdrowia i obowiązek jego ochrony przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.
• Uczeń jest asertywny w stosunku do zagrożenia nałogami.

Poczucie bezpieczeństwa


Bezpieczny w szkole i poza nią Zapoznanie uczniów z przepisami bhp
obowiązującymi na terenie szkoły.
• Zapewnienie nadzoru nad uczniami podczas przerw, organizowanie
bezpiecznych zabaw.
• Zwracanie uwagi uczniom na właściwe zachowanie się na terenie
szkoły, przestrzeganie przepisów bhp na zajęciach wychowania fizycznego.
• Zapoznanie uczniów z zasadami ruchu drogowego, zwrócenie szczególnej uwagi na bezpieczeństwo w czasie drogi do i ze szkoły, a zwłaszcza w czasie kampanii cukrowniczej.
• Uświadamianie uczniom konieczności zachowywania zasad ruchu drogowego podczas jazdy rowerem; umożliwienie zdobycia karty rowerowej.
• Zwracanie uwagi na zachowanie bezpieczeństwa podczas zabaw w czasie ferii zimowych i letnich wakacji oraz wszelkiego rodzaju prac polowych i zajęć domowych. • Uczniowie znają przepisy bhp,
• Wiedzą, jak zachowywać się, by uniknąć wypadków w szkole.
• Są odpowiedzialni za własne ciało jak i za zdrowie kolegów.
• W sytuacji wymagającej podstawowej pomocy, udzielają jej wzywają pomocy nauczyciela.
• Znają przepisy ruchu drogowego i stosują je w czasie drogi z domu do szkoły i z powrotem.


Refleksje autora:

Mam nadzieję, że opracowanie, którego jestem autorem w znacznej mierze przemówi do moich uczniów. Jestem osobą kompetentną i świadomą odpowiedzialności za podjęte działania. Zawsze starałem się umożliwiać swoim uczniom aktywny wypoczynek; w postaci wycieczek, rajdów, spacerów. teraz wiem,że moje działania przyczynią się do promowania właściwych postaw zdrowotnych wśród dzieci, które szczególnie są narażone na niewłaściwe przyzwyczajenia, doświadczenia, obserwacje świata dorosłych. Dlatego też działania, które podejmuję mają szerszy charakter.
I choć zdaję sobie sprawę, że trudno jest oczekiwać natychmiastowych efektów, to jestem pewien, że zaowocują one w postaci zdrowych, świadomych,a przede wszystkim szczęśliwych ludzi.