Program edukacji ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym "Wiem jak, chcę i staram się być Małym Ekologiem"

Program własny z zakresu edukacji ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym

„Wiem jak, chcę
i staram się być
Małym Ekologiem.”

Autor
mgr Aneta Plichta

Nowa Dęba 2020 r.

Wstęp

I. Charakterystyka programu.
II. Cele edukacyjne.
III. Metody i formy pracy
IV. Treści programu.
V. Przewidywane efekty.
VI. Ewaluacja programu.

Wstęp

Świat przyrody – piękny , fascynujący i tajemniczy
– częścią tego świata jest także człowiek.
Świat ten dostarcza nam pozytywnych emocji, ciszy, wzruszenia, wzbudza zainteresowanie podziw i szacunek ;
świat odkryty , a jednak wciąż na nowo odkrywany...
Przyroda jest dla człowieka bezcennym skarbem- mając na uwadze te słowa wszyscy powinni mieć świadomość, że ochrona i kształtowanie środowiska, w którym żyjemy, jest koniecznością a zatem podstawowym obowiązkiem każdego człowieka, gdyż każdy jest tylko chwilowym użytkownikiem tego środowiska i ma obowiązek przekazać je innym, następnym pokoleniom.
Okres wychowania przedszkolnego jest bardzo ważnym etapem w rozwoju dziecka, bo jak powiedział S. Szuman.
„Czego nie nauczymy się w najwcześniejszych dziecięcych latach,
tego nie nauczymy się nigdy ...”
Zatem w dobie gwałtownych zmian i szybkiego rozwoju cywilizacji coraz większego znaczenia nabierają pojęcia : ekologia, edukacja ekologiczna, ochrona środowiska.
Edukacja przyrodnicza i ekologiczna powinna kształtować u dzieci postawy takie jak: poczucie moralnej odpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego i społecznego, winna dostarczać rzetelnej wiedzy o środowisku, przemawiać do dziecięcej wyobraźni, rozbudzać w nich z jednej strony sumienie przyrodnicze i ekologiczne, z drugiej zaś wrażliwość na piękno i bogactwo natury, a także kształtować umiejętność i chęć działania na rzecz ochrony środowiska.
Prowadząc edukację przyrodniczą i ekologiczną należy głównie pamiętać, że nie może ona obejmować tylko kształcenia, czyli przekazywania wiedzy, ale również wychowanie, czyli kształtowanie postawy proekologicznej - istotną rolę w przekazywaniu treści edukacji ekologicznej odgrywa nauczyciel. Nauczyciel przedszkola w porozumieniu z rodzicami ma za zadanie poprzez swoje przemyślane i planowane działania budować taki system wartości, w którym przyroda naturalna jest dobrem naczelnym.

I. Charakterystyka programu.

Program ten jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i skonstruowany został bez podziału na grupy wiekowe.
Dzieciństwo, to taki okres w życiu, w którym wszystko jest ciekawe. Jest to czas w którym można właściwie ukształtować postawę małego człowieka. Dziecko wychowane w potrzebie kontaktu z przyrodą, nauczone proekologicznego myślenia, w okresie dojrzałym, jest w stanie naprawić lub zneutralizować negatywne skutki gospodarki jego poprzedników na Ziemi. Dlatego też nabywanie przez dziecko świadomości ekologicznej, odpowiedzialnego działania na rzecz ochrony i poprawy środowiska człowieka, wymaga systematycznego i celowego działania nauczyciela.
Program ma charakter otwarty, można go zmieniać i modyfikować w zależności od potrzeb i możliwości dzieci. Nauczyciel pełni w nim rolę przewodnika i koordynatora działań.
Program będzie realizowany przez okres stażu , począwszy od II półrocza - (luty 2021r.) w grupie sześciolatków do kwietnia 2023 roku- w zależności od przydziału obowiązków oraz przez chętnych nauczycieli w dowolnym czasie i w dowolnym zakresie.
Formy i metody pracy będą różnorodne, dostosowane do poziomu i możliwości dzieci, doświadczeń życiowych oraz nawyków wyniesionych z domu.

II. Cele edukacyjne.
Głównym celem programu jest kształtowanie u dzieci miłości do przyrody, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień dzieci poprzez bezpośredni kontakt z przyrodą oraz ukazanie potrzeby jej ochrony. Program ponadto ma na celu wspomaganie dziecka w;
• zdobywaniu nowych doświadczeń i umiejętności,
• rozwijaniu zainteresowań przyrodniczych,
• przekazywaniu dzieciom podstawowych wiadomości o ekosystemach, obiektach i zjawiskach przyrodniczych znajdujących się w najbliższym środowisku,
• stworzeniu sytuacji do bezpośredniego obcowania z przyrodą i dokonywaniu obserwacji zjawisk przyrodniczych występujących w różnych porach roku,
• wzbogacaniu wiedzy o otaczającym świecie,
• kształtowaniu pożądanego stosunku do roślin i zwierząt żyjących w naturalnym środowisku, - uwrażliwianiu na piękno przyrody i potrzebę jej poszanowania,
• kształtowaniu umiejętności przewidywania skutków działalności człowieka w środowisku i wykorzystywaniu jego zasobów,
• wyzwalaniu różnorodnych form aktywności podczas poznawania przyrody,
• kształtowaniu umiejętności codziennych zachowań własnych i innych w stosunku do środowiska przyrodniczego,
• kształtowaniu wiadomości niezbędnych do selektywnej zbiórki odpadów i rozumienia potrzeby segregacji śmieci.
• kształtowaniu poczucia odpowiedzialności za stan czystości wód,
• przyzwyczajaniu do oszczędzania bogactw ziemi, wyrabianiu przekonania, że surowce naturalne trzeba oszczędzać, zbierać surowce wtórne,
• rozwijaniu zainteresowań dzieci źródłem pochodzenia żywności, wyrabianiu przekonania, że żywność nie zawsze jest zdrowa, wyrabianiu umiejętności właściwego jej wyboru,
• rozumieniu znaczenia czystego powietrza dla zdrowia ludzi roślin i zwierząt,
• uświadomieniu dzieciom problemu opakowań, świadomy ich wybór,
• rozumieniu, że życie bez kontaktu z przyrodą jest niemożliwe,
• rozumieniu potrzeby oszczędzania wody,
• umiejętności przewidywania skutków oraz wyciągania wniosków z obserwowanych zjawisk przyrodniczych,
• rozumieniu, że każda istota żywa ma prawo do godnego życia,
• umiejętności wykorzystania materiału przyrodniczego oraz surowców wtórnych do działalności plastycznej,
• umiejętności przekazywania treści przyrodniczych podczas prezentacji artystycznych,
• znajomości bogatego repertuaru muzyczno – literacki dotyczącego przyrody i ochrony środowiska,
• wie, jak należy zachować się w naturalnym środowisku,
• potrafi wskazać zachowanie zagrażające środowisku naturalnemu,
• rozumie potrzebę recyklingu.

III. Metody , formy pracy, środki dydaktyczne .

Metody czynne oparte na działalności dziecka:
 samodzielnych doświadczeń,
 kierowania własną działalnością dziecka,
 zadań stawianych dziecku,
 ćwiczeń praktycznych,
 prezentacji artystycznych.
Metody percepcyjne oparte na bezpośrednim spostrzeganiu, przeżywaniu:
 obserwacja i pokaz,
 przykład,
 uprzystępnienia sztuki,
Metody słowne oparte na słowie:
 rozmowa kierowana,
 pogadanka,
 objaśnienia,
 instrukcje,
 sposoby społecznego porozumienia,
 żywego słowa.

Formy :
 zajęcia organizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub w małych zespołach,
 spotkania warsztatowe z udziałem dzieci i rodziców.
 wycieczki, spacery do różnych ekosystemów,
 prace praktyczne na rzecz ochrony i kształtowania środowiska
 opieka nad drzewami i ptakami,
 prace praktyczno – hodowlane w kąciku przyrody – uprawa roślin,
 zbieranie nasion drzew na karmę dla ptaków.
 udział w akcjach związanych z ochroną środowiska,
 konkursy dotyczące znajomości zagadnień przyrodniczych i zasad ochrony przyrody,
 uroczystości o tematyce ekologicznej,
 oglądanie czasopism, książek, albumów przyrodniczych oraz filmów.
 gromadzenie książek, czasopism i filmów o tematyce przyrodniczej i ekologicznej,
 udział w akcjach ochrony naturalnego środowiska – „Sprzątanie Świata”,
 „Sprzątanie Ziemi”- porządkowanie terenu wokół przedszkola,
 zbieranie makulatury, baterii, nakrętek plastikowych, puszek aluminiowych,
 sadzenie drzew,

Środki dydaktyczne :
 okazy naturalne
 środki wizualne: filmy, ilustracje,
 rysunki, prezentacje
 środki słuchowe :wiersze, piosenki, odgłosy zwierząt-ptaków, zjawisk pogodowych
 środki i urządzenia techniczne: lupa, mikroskop , sprzęt do obserwacji...

IV. Treści programu.

„Ekologia ważne słowo”
Treści programowe :
 Poznanie podstawowych wiadomości o ekologii.
 Poznawanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego wynikających z niszczycielskiej działalności ludzi.
 Zapoznanie się ze sposobami dbania o środowisko.
 Gromadzenie informacji o ekologii.
 Udział w akcjach o charakterze Eko na rzecz najbliższego otoczenia .
 Zdobycie odznaki „Małego Ekologa”.

Dziecko: Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza

• Będzie wiedziało co to jest ekologia i jak być dobrym Małym Ekologiem
• Weźmie w gromadzeniu informacji o ekologii z pomocą rodziców
• Weźmie czynny udział w opracowaniu Kodeksu Małego Ekologa
• Będzie brało udział w różnego rodzaju konkursach o tematyce ekologicznej
• Będzie rozwijało swoją wyobraźnię, kreatywność i talent plastyczny
• Zaangażuje rodziców i całe swoje rodziny do udziału w różnego rodzaju akcjach o charakterze Eko.
• Zasadzi wspólnie z grupą drzewko w ogrodzie, którym potem będzie się opiekowało
• Weźmie udział w konkursach , zabawach związanych z ekologią
• Będzie zdobywało wiedzę o środowisku w , którym żyje i o jego zanieczyszczeniach w toku bezpośredniej obserwacji, doświadczeń
• Samodzielnie przygotuje potrawę z wykorzystaniem zielonych owoców, warzyw...
• Będzie brało czynny udział w dbaniu o środowisko w najbliższym otoczeniu...
• Weźmie udział w Quizie wiedzy o ekologii- zdobędzie odznakę Małego Ekologa.
 Cykl zajęć dotyczących ogólnych wiadomości dotyczących ekologii- wykorzystanie wierszy, piosenek, filmów, prezentacji
 Założenie w sali biblioteczki ekologicznej - książki, czasopisma, wydruki internetowe.
 Wprowadzenie kodeksu „MAŁEGO EKOLOGA” - prawa i obowiązki.
 Udział w konkursach plastycznych związanych z ochroną środowiska naturalnego.
 Udział w akcjach o charakterze przyrodniczym oraz ekologiczno - charytatywnym.
 „Dzień Drzewa” - sadzenie drzew w ogrodzie przedszkolnym.
 „Dzień Ekologa” -zabawy i konkursy o tematyce ekologicznej.
 „Kącik małego badacza” – zabawy badawcze z wodą, powietrzem, glebą...
 „Eko moda” – konkurs wewnątrz przedszkolny, prezentacja ciekawych strojów
 „Zielony Dzień” – zorganizowanie w przedszkolu „zielonego dnia”- Zielony ubiór, spożywanie posiłków wykonanych z zielonych produktów (ustalenie menu z intendentem i kucharką), samodzielne przygotowywanie kanapek lub innej potrawy.
 „Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego” - porządkowanie ogrodu przedszkolnego oraz terenu wokół przedszkola.
 Aktywny udział w obchodach Światowego Dnia Ziemi
 „Quiz ekologiczny” -posumowanie zdobytej wiedzy; wręczenie odznaki „Małego ekologa”. I.Kasperkowa „Mali strażnicy przyrody”
I.Gowik „Ochroń ziemię”
A.widzowska „Przyjaciele przyrody”
D.Gellnerowa „Co to jest przyroda”
T.Fiutowska „Szalona wyliczanka”
O EKOLOGII WIERSZE
https://eduzabawy.com/ wierszyki/ekologiczne/

A.Dziechdziarczyk „Ekologia”
J.Śmirzyńska „Ania w Ekolandii”
K. Kosmal „Ziemię mamy tylko jedną”
N. Polonis „Dbam o naszą Ziemię”
O. Husar „Tajemnica zielonej peleryny”

https://www.youtube.com/
watch?v=zleExE18fqQ
W kontakcie z naturą
https://www.youtube.com/ watch?v=1MZovZPTP7I
Ekologia -piosenka dla dzieci

„ Cztery pory roku , natura je zmienia –wpływ ich na świat roślin i zwierząt i ludzi.
Treści programowe :
 Zmiany w przyrodzie w różnych porach roku.
 Charakterystyczne cechy pór roku. Rola słońca .
 Wybrane zjawiska przyrodnicze.
 Pogłębianie wiedzy o środowisku przyrodniczym.
 Znajomość roślin i w najbliższej okolicy.
 Poznanie głównych rodzajów drzew i ich budowa.
 Szkodliwy wpływ środków chemicznych na jakość owoców i warzyw.
 Znaczenie i wykorzystywanie ziół.
 Zagrożenia i pomoc zwierzętom w przetrwaniu zimy.
 Rośliny doniczkowe. Warunki konieczne do hodowli.
 Wędrówki ptaków.
 Warunki życia w lesie (temperatura, nasłonecznienie, wilgotność).
 Rośliny i zwierzęta chronione w Polsce.
Dziecko: Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza
• Będzie zaspokajało potrzeby obcowania ze zjawiskami przyrodniczymi w warunkach naturalnych.
• Wzbogaci wiadomości dotyczących pór roku.
• Będzie wiedziało jaką rolę odgrywa Słońce w Układzie Słonecznym
• Będzie wiedziało jak ważne jest Słońce dla życia ludzi, roślin i zwierząt
• Dostrzeże pozytywne i negatywne skutków działania promieni Słonecznych.
• Będzie kształciło umiejętności obserwacji przyrody.
• Będzie rozbudzało wrażliwości estetycznej, zachęcanie do twórczej ekspresji.
• Znało pospolite gatunków roślin występujących w najbliższej okolicy.
• Rozpoznawało pospolite drzewa liściaste występujące w otoczeniu przedszkola.
• Zna wygląd Kasztanowca, wygląd jego liści, owoców
• Będzie wiedziało jakie szkodniki atakują te drzewa ,
• Będzie znało przyczynę choroby kasztanowców oraz następstwa, zagrożeń płynących z rozwoju choroby
• Będzie wiedziało w jakim celu utylizuje się liście i co to jest utylizacja
• Będzie potrafiło wyrazić uczucia smutku i radości oraz jak zachować się w stosunku do przyrody.
• Będzie wiedziało czym żywią się zwierzęta leśne,
• Zrozumie potrzebę dokarmiania zwierząt,
• Aktywnie włączy się w akcję „zbierania pokarmu dla zwierząt”
• Czuje się odpowiedzialny za zwierzęta leśne.
• Wie , dlaczego należy dokarmiać solą zwierzęta leśne zimą.
• Będzie znało zagrożenia dla lasu i zwierząt płynące z wyrzucania śmieci do lasu
• Zapozna się z nazwami wyglądem drzew iglastych
• Zrozumie konieczność ochrony drzew iglastych
• Zauważy piękno drzew w lesie a nie w domu
• Będzie rozpoznawało i nazywało ptaki wracające wiosną do Polski
• Będzie miało świadomość konieczności dokarmiania ptaków zimą
• Będzie znało proces hodowli roślin
• Będzie potrafiło rozróżnić i nazwać części roślin
• Będzie wiedziało, jak należy pielęgnować młode rośliny
• Będzie znało zalety spożywania warzyw i owoców.
• Znało najpopularniejsze zioła i przyprawy i ich znaczeni dla zdrowia człowieka.
• Będzie wiedziało jaki wpływ mają różne zanieczyszczenia na wzrost roślin, wartości odżywcze
• Będzie znało rośliny i zwierzęta chronione w Polsce

 Spacery i wycieczki w najbliższej okolicy przedszkola sprzyjające poznawaniu różnorodnych środowisk przyrodniczych
 Obserwacje przyrodnicze.
 Zmiana wystrojów kącików przyrody
 Zajęcia na każdą Porę Roku-zapoznanie się z cechami pogody i klimatu charakterystycznymi dla danej pory roku i ich wpływem na życie roślin , zwierząt i człowieka
 „Słońce”- co to jest, jaka jest jego rola w Układzie Słonecznym
 Skutki -nadmiaru i braku promieni Słonecznych- dla życia roślin, zwierząt i ludzi
 Drzewa w naszym ogrodzie -poznanie drzew rosnących w naszym ogrodzie
 Jak żyje szrotówka kasztanowiaczka – Słuchanie opowiadania zwrócenie uwagi na pasożyty kasztanowca.
 Kasztanowce– zwrócenie uwagi na kształt liści zdrowych i chorych, systematyczne grabienie liści, przekazywanie worków z liśćmi do PGKiM w celu utylizacji.
 „Drzewo smutne i wesołe”- rozmowa na podstawie wiersza R. Pisarskiego „Zielone serce” wyrabianie szacunku do przyrody , uwrażliwienie na jej piękno.
 Poznajemy las: obserwacja środowiska leśnego w zależności od pory roku.
 Las domem zwierząt i roślin- Zapoznanie z wybranymi roślinami i zwierzętami żyjącymi w środowisku leśnym
 Spotkanie z leśnikiem – pogadanka na temat zagrożeń wynikających z istnienia dzikich wysypisk odpadów i elektro śmieci – uświadomienie ich szkodliwości dla środowiska przyrodniczego
 „Dokarmiamy zwierzęta leśne”- akcja dla chętnych rodziców i dzieci-zebranie w przedszkolu: chleba, marchewki do paśników w lesie.
 „Lizaki solne dla zwierząt” - wykonanie lizaków - zwrócenie uwagi na konieczność spożywania soli przez zwierzęta leśne zimą.
 „Jakie drzewo iglaste gubi swoje igły? - poznanie niepospolitych drzew iglastych: modrzew, cis, daglezja, sosna karłowata, świerk górski
 Uwrażliwienie dzieci na poszanowanie drzewostanu leśnego poprzez promowanie sztucznych drzewek Bożonarodzeniowych.
 „Nasi skrzydlaci przyjaciele” -obserwacja ptaków w ogrodzie przedszkolnym (rozróżnianie, nazywanie, naśladowanie, przeliczanie).
 Poznawanie zwyczajów ptaków i zwierząt (jesienne migracje – oglądanie filmu „Makrokosmos”, wiosenne powroty, przygotowanie do zimy, budowanie wiosną gniazd).
 „Goście zimowej stołówki” - wykonanie karmników zakładanie karmników; dokarmiania ptaków podczas złych warunków atmosferycznych
 Zapoznanie z wybranymi roślinami uprawianymi przez człowieka
 „Co potrzebuje roślina do życia” -eksperymenty i doświadczenia z wodą i światłem.
 „Dzień marchewki” - uświadomienie znaczenia marchwi a także innych warzyw w prawidłowym rozwoju dziecka (przygotowywanie soków, surówek oraz wykonywanie prac plastycznych, plakatów promujących spożywanie warzyw.
 „Nasz ogródek” - wysadzanie roślin rozsadowych do rabat i donic wokół przedszkola
 „Zdrowe owoce i warzywa” -wycieczka na Halę Targową po warzywa i owoce (przygotowywanie zdrowych soków, sałatek, surówek).
 „Kosz pełen zdrowia i pomysłów” -wykonanie „zdrowych dań” -podkreślenie znaczenia wartości odżywczych owoców i warzyw podawanych w posiłkach.
 Zapoznanie się z miejscami gdzie rosną zioła ,ich wyglądem i wykorzystaniem ich w przez człowieka .
 Zapoznanie z wpływem różnych zanieczyszczeń na rośliny, kwiaty ich owoce poprzez filmy, ilustracje, obserwacje bezpośrednie.
 „Zwierzęta i rośliny trzeba chronić bo ich można kiedyś nie zobaczyć...”
o zapoznanie z pojęciem Ochrona środowiska
o poznanie niektórych gatunków zwierząt i roślin chronionych w Polsce

R. Pisarskiego „Zielone serce”
A.Nosalski „ O dwunastu braciach”
S.Karaszewski „Troje dzieci na sankach”
P.Bęsewicz „Zimowe dni”
S.Karaszewski „Strażnik czasu”
J.Parazińska „Baśń o dwunastu miesiącach”
Rymowanka „Łapie liście”
A.Widzowska „Jesienna wyprawa”
A.Widzowska „Smaczki-zgadywaczki”
E.Stadtmuller „Kto odlatuje ,kto zostaje”
B.Lewandowska „W spiżarni Pani Jesieni”
O.Masiuk „W parku”
A.Galica „Zanim przyjdzie zima”
M.Skrętkowska-Zaręba „Beztroska wiewiórka”
I.Kwintowa „Przebiśniegi”
T.Fiutowska „Śniadanie u wróbli”
M.Kownacka „Kto sadził dęby”
Z ekologią na Ty- Ptaki zimą
https://www.youtube.com/
watch?v=fhYSwcIV8sw
Karmnik dla ptaków z butelki
https://www.youtube.com/
watch?v=F2X_795yyA4
Najciekawsze zwierzęta chronione w Polsce https://www.youtube.com/
watch?v=xyyfkBBk2gY
Polskie Parki Narodowe https://www.youtube.com/
watch?v=VlZBr5bRxr0

„Esensja świata- żywioły cztery, potężne siły trzymają stery...”
Treści programowe : OGIEŃ
 Poznanie właściwości ognia i jego znaczenia dla człowieka.
 Poznanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu: zabawy różnymi źródłami ognia, które mogą być przyczyną pożaru.
 Określenie charakterystycznych cech lata: dłuższe dni ,wyższa temperatura, zjawisko atmosferyczne- burza i ich skutki- pożar.
 Poznanie właściwości prądu i jego znaczenia dla człowieka.
 Zapoznanie z urządzeniami elektrycznymi ułatwiającymi życie.
 Zrozumienie zakazu samodzielnego korzystania przez dzieci z urządzeń podłączonych do prądu.
 Uświadomienie oszczędzania energii poprzez wyłączanie zbędnego oświetlenia i urządzeń elektrycznych.

Dziecko: Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza
• Będzie wiedziało jak wygląda i do czego jest potrzebny ogień
• Będzie znało właściwości ognia tj. ciepło, jasność
• Rozróżni rodzaje oświetlenia stosowanego dawniej i dziś
• Będzie wiedziało jak wygląda i jak działa lampa naftowa i jak działa
• Będzie znało niebezpieczeństwa związane z ogniem
• Będzie wiedziało jak należy zachować się właściwie podczas pożaru,
• Znało numery alarmowe i będzie wiedziało że nie należy dzwonić pod te numery dla zabawy
• Będzie wiedziało jak trudną i ważną pracę wykonują Strażacy
• Będzie wiedziało jak powstaje prąd i jakie jest jego znaczenie dla człowieka
• Umiało odróżnić czynności właściwe od niewłaściwych z używaniem urządzeń elektrycznych
• Będzie wiedziało , dlaczego należy oszczędzać energię elektryczną
• Będzie potrafiło wykonać doświadczenie i wyciągnąć wnioski.
• Potrafi podać alternatywne źródła energii.  Co to jest ogień , czego służy ogień i jakie ma właściwości?
 Przedstawienie żywiołu ognia oraz jego właściwości tj. ciepło, jasność ( mapa pojęciowa)
 Ukazanie roli ognia w życiu człowieka
 Naśladowanie ruchu płomienia poprzez zabawę
 Oświetlenie dawniej i dziś ( świeca- żarówka, lampa naftowa,):
o Prezentacja wyglądu żarówki i świecy ( włączenie lampki ,zapalenie świecy)
o Poznanie wyglądu i sposobu działania lampy naftowej
o Ukazanie różnic pomiędzy oświetleniem stosowanym dawniej i dziś
 Spotkanie ze strażakami- zapoznanie się z ich pracą.
o Dlaczego ogień może być niebezpieczny?
o Poznanie negatywnego znaczenia ognia
o Zwrócenie uwagi na konieczność zachowania ostrożności w posługiwaniu się ogniem
 Pożar- właściwe zachowanie się podczas pożaru;
o numery alarmowe ( dziecko wie ,że nie można dzwonić pod te numery dla zabawy)
o udział w ćwiczeniach przeciwpożarowych- znajomość miejsca zbiórki w ogrodzie przedszkolnym
o poznanie skutków pożaru
 Oswojenie dzieci z ogniem -przedstawienie panowania człowieka nad żywiołem ognia (demonstracja gaszenia świecy i ogniska)
 Wspólne ognisko - rodzice - dzieci-nauczyciele
 Akcja rodzinna - pt. „ Kolorowy lampion” ze słoiczka dla Babci i Dziadka.
 „Skąd bierzemy prąd?” – poznawanie źródeł pozyskiwania energii i rodzajów elektrowni.
 Prąd nie służy do zabawy-
o podstawowe zasady bezpieczeństwa
o zwrócenie uwagi na niebezpieczeństwo związane z gniazdkami elektrycznymi znajdującymi się w domu i w przedszkolu
 Bezpieczna energia w domu;
o przypomnienie zasady bezpiecznego korzystania z prądu i urządzeń elektrycznych codziennego użytku
o rozróżnianie i nazywanie przedmiotów działających na prąd
o gromadzenie przydatnej wiedzy o prądzie
 Oglądanie filmu „Ostrożnie z prądem”
 Warsztaty z dziećmi z wykorzystaniem urządzeń elektrycznych (odkurzacz , blender, komputer ...)- np. odkurzanie dywanu w sali, wykonanie koktajlu owocowo- warzywnego,
 „Odnawialne źródła energii ” – zabawa badawcza – poznawanie alternatywnych źródeł energii słońca, wody i wiatru, rozwijanie zainteresowań badawczych.
 „Energię oszczędzamy, zbędne światło wyłączamy” – wyrabianie nawyku wyłączania zbędnego oświetlenia i stosowania żarówek energooszczędnych. Projektowanie znaków ekologicznych przypominających o wyłączaniu światła – rozmieszczenie ich w pomieszczeniach przedszkolnych.
K.Bednarek „Pożar w lesie” A. Dziechdziarczyk „Ogień” A. Karcz „Cztery żywioły” Cztery żywioły Kinder niespodzianka - piosenka https://www.youtube.com/ watch?v=nC2eTwD0MTA I.Salach „Ania pomaga mamusi” I.Salach „Światło” J.Tuwim „Pstryk”

Treści programowe : POWIETRZE
 Poznawanie za pomocą doświadczeń i eksperymentów właściwości powietrza, jego roli w przyrodzie i funkcjonowaniu organizmów żywych.
 Badanie wpływu powietrza na elementy przyrody nieożywionej .
 Źródła powstawania zanieczyszczeń powietrza, wpływ działalności człowieka.
 Uwrażliwianie receptorów węchu i wpływu różnych zapachów na nasze życie.
 Opieka nad roślinami i wietrzenie jako sposoby zapewnienia świeżego powietrza w pomieszczeniach.
Dziecko : Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza
• Rozumiało znaczenie pojęcia powietrza
• Weźmie czynny udział w doświadczeniach i zabawach z powietrzem
• Będzie wiedziało, że wiatr to ruch powietrza
• Będzie potrafiło rozróżnić rodzaje wiatru
• Będzie znało przykłady szkodliwej i pożytecznej działalności wiatru
• Będzie potrafiło naśladować odgłosy wiatrów o różnej sile z wykorzystaniem np.: głosu, szelestu kartek, woreczków foliowych
• Będzie potrafiło wysnuwać wnioski na podstawie doświadczeń
• Obserwuje i dostrzega zmiany w powietrzu w zadymionym środowisku;
• Określa właściwości powietrza i potrafi udowodnić jego istnienie;
• Będzie wiedziało co to jest ogrzewanie domu i jakie są rodzaje –opał, elektryczne, gazowe, olej opałowy
• Będzie wiedziało , które ze sposobów ogrzewania najbardziej zanieczyszcza powietrze
• Będzie znało rodzaje urządzeń elektrycznych wykorzystywanych w domu i pracy np. rodziców (odkurzacz, żelazko, komputer itp.)
• Wie jak oszczędzać ciepło wietrząc często mieszkania zimą
• Rozumie rolę czystości powietrza w życiu człowieka;
• Umie właściwie zachować się w stosunku do palącego- nie przebywa w zadymionych pomieszczeniach; z
• Posiada wiedzę o złych skutkach palenia papierosów
• Potrafi opiekować się roślinką
• Zaobserwuje wpływ braku czystego powietrza na wzrost roślin
• Weźmie udział w doświadczeniach z powietrzem
 Czym jest powietrze - Dostrzeganie istnienia powietrza w otoczeniu
 Zabawy badawcze z balonem, wiatraczkiem, chorągiewką,
 Wdychanie i wydychanie powietrza, dmuchanie na kartki,
 Wykonanie pomiarów zanieczyszczeń powietrza, np. wyłożenie bibułki za oknem oraz w różnych miejscach sali. Po pewnym czasie obserwowanie jakości i ilości zanieczyszczeń zebranych na bibule.
 Pożyteczna i szkodliwa działalność wiatru
 przedstawienie urządzeń wykorzystujących siłę wiatru i dlaczego te urządzenia są ekologiczne
 zapoznanie z negatywną działalnością wiatru ( huragan, wichura )
 Poznanie źródeł zanieczyszczeń powietrza typu: spaliny samochodowe, środki chemiczne ukazanie szkodliwej działalności fabryk, dymu papierosowego i innych zanieczyszczeń powietrza
 Zwrócenie uwagi na udział człowieka
w zanieczyszczaniu powietrza
 Uświadomienie i zrozumienie dlaczego wzrost liczby samochodów stanowi zagrożenie dla ludzi i środowiska
 Wycieczka po osiedlu - w okolice Kotłowni ,skierowanie uwagi dzieci na źródła i rodzaje dymu poprzez obserwację w środowisku: kolorów, gęstości dymów, kierunków .
 Zapozna się z różnymi rodzajami ogrzewania w domach ich wpływem na czystość powietrza
 „Oszczędzamy ciepło” – zakręcanie grzejników w trakcie wietrzenia pomieszczeń.
 „Mamo tato – nie pal” edukacja rodziców poprzez informowanie o skutkach palenia dla młodego organizmu.
 Zajęcie otwarte dla dzieci i rodziców : Co się dzieje, gdy ludzie palą papierosy? -wykorzystanie historyjki obrazkowej „O podróży Dinusia w pociągu”.
 „Jak unikać dymu papierosowego?”- wykonanie znaczka „Nie pal przy mnie”.
 Organizowanie sytuacji mających na celu kształtowanie poczucia odpowiedzialności za stan czystości powietrza. Uświadomienie obowiązku zachowania jego dla przyszłych pokoleń. (sadzenie drzew w pobliżu ruchliwych ulic)
 Posadzenie i opieka roślin doniczkowych- obserwacja wpływu: wody, światła, tlenu
 Zabawy badawcze z powietrzem w ogrodzie przedszkolnym z wykorzystaniem balonów i wiatraczków wykonanych własnoręcznie Wykonanie wiatromierzy z patyczków i pasków bibuły, A. Dziechdziarczyk „Dzień bez samochodu”
A. Karcz „Cztery żywioły”
Cztery żywioły Kinder niespodzianka - piosenka https://www.youtube.com/ watch?v=nC2eTwD0MTA A.Dziechdziarczyk „Powietrze” A.Zdzitowiecka „O czym szeptały iskierki”

Treści programowe : WODA
 Poznawanie właściwości wody i jej roli w życiu organizmów żywych.
 Obieg wody w przyrodzie.
 Obserwowanie i badanie wody pochodzącej z różnych źródeł.
 Poznanie rożnych rodzajów zanieczyszczeń wody
 Poznawanie różnych sposobów oczyszczania wody, z położeniem nacisku na możliwości wykorzystania sposobów naturalnych.
 Sposoby racjonalnego wykorzystywania wody na terenie placówki i w gospodarstwie domowym, podczas codziennych czynności
 Zapoznanie z wybranymi gatunkami zwierząt i roślin żyjących w środowisku wodnym i terenach wokół zbiorników wodnych oraz uświadomienie ich znaczenia dla zachowania równowagi biologicznej.

Dziecko : Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza
• Będzie znało właściwości wody i jej znaczenie dla człowieka
• Pozna sposoby oszczędzania wody
• Będzie rozróżniać środowiska wodne będzie potrafiło je wskazać na mapie , globusie
• Pozna elementy „mini” środowiska wodnego
• Zna obieg wody w przyrodzie
• Umie obserwować, porównywać, wnioskować
• Zna stany skupienia wody
• Zna niektóre właściwości wody
• Cieszy się z wykonania przez siebie samego zadania
• Współuczestniczy w ochronie środowiska wodnego w swojej najbliższej okolicy
• Wie co to są Kwaśne deszcze i jaki mają wpływ na środowisko
• Umie zbudować filtr wody  Czym jest woda dla człowieka?- rozumienie znaczenia wody w życiu człowieka
 Zabawy z globusem i mapą. Próby nazywania środowisk wodnych: oceany, morza, rzeki, jeziora
 Rozpoznawanie i rozróżnianie akwenów wodnych : ocean, morze, jezioro, rzeka, staw
 Poznanie niektórych zwierząt żyjących w wodzie: w oceanach, morzach , jeziorach , rzekach ,staw
 Życie w środowisku wodnym: rośliny i zwierzęta.
 Założenie akwarium w sali.
 Skąd się bierze woda w kranie” - przedstawienie drogi wody ze zbiorników wodnych do mieszkań w oparciu o opowiadanie Sławomira Grabowskiego i Marka Nejmana pt. ,,Co w rurach piszczy”
 Jak oszczędzać wodę- zapoznanie dzieci ze sposobami oszczędzania wody i wykonanie ilustrowanych plakatów oszczędzania wody w domu i przedszkolu.
 Wyszukiwanie na terenie przedszkola ujęć wody. Sprawdzanie stanu wodomierzy (dzienne zużycie wody w przedszkolu – dzieci starsze z nauczycielkami i personelem obsługowym).
 Racjonalne i oszczędne używanie wody w czasie mycia rąk i stosowania zabiegów higienicznych.
 Konkurs międzygrupowy „Znaczek – przypominaczek oszczędzaj wodę”
 Ćwiczenia oddechowe z wykorzystaniem wody: bulgotanie, puszczanie baniek mydlanych, itp.
 Różne stany skupienia wody, doświadczenia: ciecz - woda, ciało - lód, gaz - para wodna.
 Organizacja laboratorium wodnego, zabawy badawcze: określanie zapachu, smaku ,co pływa, co tonie, rozpuszczalność lub mieszalność w wodzie różnych substancji
 Obieg wody w przyrodzie na podstawie historyjki obrazkowej: ,,Historia kropli wody”.
 Kwaśny Deszcz- co to jest i skąd- zajęcia z wykorzystaniem filmu
 „Czysta i zdrowa woda” - cykl doświadczeń , obserwacji i wycieczek
 ,,Laboratorium pod chmurką” - wycieczka do zbiorników w celu pobrania różnych próbek wody -Zalew, kałuża, woda z kranu, deszczówka -próba oceny jej jakości , zabawy badawcze z użyciem mikroskopu i filtra
 Zabawy badawcze: „W jaki sposób woda się brudzi?”- poznajemy chemiczne i naturalne zanieczyszczenie wody
 Oglądanie filmów, prezentacji dotyczących skutków wpuszczania ścieków do rzek- wpływ na zwierzęta i rośliny .
 W jaki sposób woda staje się czystsza? - ,,mała oczyszczalnia ścieków” - wykonanie prostego filtra.
S. Grabowski i M.Nejman pt. ,,Co w rurach piszczy”
A.Dziechdziarczyk „Woda”
A. Karcz „Cztery żywioły” Cztery żywioły Kinder niespodzianka - piosenka https://www.youtube.com/
watch?v=nC2eTwD0MTA
Czym są Kwaśne Deszcze
https://www.youtube.com/ watch?v=NO8IYZJePHU
B.Forma „Zabawy w deszczu”
A.Widzowska „Dziwne przygody kropelki wody”
D.Geller „Lodowy pociąg”
M.Bechlerowa „Jedna srebrna kropla”
A.Dziechdziarczyk „Woda”
filtr wody Jak zrobić filtr
https://www.youtube.com/
watch?v=zatcpQt6nmA
https://www.youtube.com/
watch?v=p0Nr-A7ElxQ
Hibbi oszczędzanie wody
https://www.youtube.com/ watch?v=XwPK0mCWq2Y&t=6s Zanieczyszczenie rzek

Treści programowe : ZIEMIA
 Zapoznanie dzieci z rodzajami gleby i jej cechami organoleptycznymi
 Poznanie "życia gleby" i znaczenia wszystkich jej żywych składników dla rozwoju roślin uprawnych.
 Udział dzieci w zagospodarowaniu i pielęgnacji ogrodu. Uprawa różnorodnych roślin z uwzględnieniem możliwości glebowych. Uświadamianie, że na danym podłożu rosną najlepiej określone gatunki.
 Poznawanie możliwości wzbogacania gleby w naturalne nawozy.
Dziecko : Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza
• Będzie potrafi rozróżnić podstawowe składniki gleby (piasek, żwir, glinę, szczątki organiczne).
• Znało proste sposoby uprawiania gleby oraz zasady pielęgnowania roślin uprawnych i ozdobnych.
• Znało niektóre gatunki zwierząt pożytecznych dla ziemi
• Będzie wiedziało co powoduje zanieczyszczenia gleby i jak im przeciwdziałać
• Będzie wiedziało co jest Kwaśny Deszcz, co powoduje jego powstanie i jak oddziałuje na Ziemię
• Dowie się co to jest kompost, jak go przygotować i wykorzystać do nawożenia gleby w ogrodzie..
• Wie co potrzebne jest roślinom do wzrostu- gleba, woda, światło
 Prowadzenie obserwacji gleby: zapoznanie ze składnikami gleby
 Zapoznanie z życiem roślin i zwierząt żyjących w ziemi- zrozumienie znaczenia gleby dla wzrostu organizmów w niej żyjących.
 Poznanie wybranych mieszkańców gleby i ich pożyteczności dla ludzi i przyrody -dżdżownica, mrówka, mysz polna.
 Zapoznanie ze trybem życia kreta- Dlaczego kret może żyć pod ziemią? Poznanie wyglądu kreta i jego domu oraz dlaczego jest pożyteczny dla środowiska
 Oglądanie i poznawanie wybranych minerałów: węgiel, sól kamienna, kryształ górski (zastosowanie).
 Poznanie przyczyn zanieczyszczenia gleby: odpady komunalne, spaliny, nawozy sztuczne...
 Oglądanie różnego rodzaju filmów, prezentacji dotyczących powstawania kwaśnych deszczów i ich wpływu na rośliny, glebę
 Podejmowanie działań mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia gleby :
o rozumienie potrzeby ograniczenia ilości śmieci, np. poprzez opakowania wielokrotnego użytku,
o nabywanie potrzeby konieczności segregowania odpadów wytwarzanych przez człowieka,
o wdrażanie do wyrzucania śmieci tylko w miejscach do tego przeznaczonych.
 Kompostowanie – zapoznanie się z pojęciem kompostownik, do czego służy i jak go zrobić
 „Co potrzebuje roślina do życia” – eksperymenty i doświadczenia z wodą i światłem.
 DZIEŃ ZIEMI-wykonanie transparentu ekologicznego . A.Dziechdziarczyk „Ziemia”
A. Karcz „Cztery żywioły” Cztery żywioły Kinder niespodzianka - piosenka https://www.youtube.com/ watch?v=nC2eTwD0MTA
M.Buczkówna „Łąka”
I.R.Salach „Łąka”
„Ziemia nasza planeta” Śpiewające Brzdące https://www.youtube.com/ watch?v=1MZovZPTP7I

„Śmieciu precz, brudzie precz- ład, porządek dobra rzecz...”
Treści programowe :
 Segregacja śmieci- znajomość kolorów koszy.
 Posługiwanie się słownictwem wzbogaconym o treści ekologiczne,
 Umie być małym ekologiem- podejmuje działania ekologiczne (segregacja śmieci, udział w akcjach ekologicznych, korzystanie z ekologicznych opakowań),
 Wie co to są surowce wtórne
 Umie wykorzystać surowce wtórne w pracach plastyczno-technicznych,
 Wie , że woda i powietrze są niezbędnymi czynnikami dla życia na ziemi,
 Uczestniczy w konkursach, imprezach proekologicznych i prozdrowotnych,
 Aktywne uczestniczy w akcjach na rzecz środowiska,
Dziecko : Metody i formy realizacji Literatura pomocnicza

• Definiuje pojęcie „odpadki”;
• Zna wygląd podstawowych znaków ekologicznych na opakowaniach
• Obserwuje i rozróżnia rodzaje odpadów wyrzucanych do kosza w domu i przedszkolu
• Rozpoznaje rodzaje pojemników i uczestniczy w segregacji
• Rozróżnia i porównuje stosowane opakowania jednorazowe od opakowań wielokrotnego użytku
• Wie z czego powstaje papier
• Wie jak można wykorzystać ponownie makulaturę
• Zna znaczenie słowa -recykling
• Rozpoznaje rodzaje pojemników i uczestniczy w segregacji;
• Aktywnie uczestniczy w sprzątaniu otoczenia
• Potrafi wyszukać miejsca estetyczne i zaniedbane w Nowej Dębie
• Zna i rozróżnia symbole graficzne do oznaczania pojemników na surowce wtórne;
• Wskazuje pozytywne i negatywne aspekty ingerencji człowieka w środowisko naturalne
• Rozumie konieczność zgniatania butelek plastikowych przed wrzuceniem do kosza
• Czuje satysfakcję ze swych wytworów
• Potrafi nieść pomoc innym, jest zmotywowane do zbierania nakrętek
• Zna sposoby wykorzystania materiałów odpadowych
• Rozumie role zdrowych zakupów oraz używania toreb papierowych lub wielokrotnego użytku
• Zna sposoby ochrony środowiska i zdrowego życia
• Wie jak ruchem, śpiewem , słowem ukazać potrzebę dbania o środowisko  Cykl zajęć edukacyjnych: „Przedszkolne dni recyklingu - odpadki”.
 Założenie kącika ekologicznego: rady, wskazówki dla dzieci i rodziców zakresie ochrony przyrody, wystawy prac konkursowych, np. na portret potwora śmieciowego.
 Znaki, które ekolog znać powinien -zapoznanie z podstawowymi znakami ekologicznymi, które występują na opakowaniach towarów spożywczych
 Propagowanie selektywnej zbiórki surowców wtórnych, wyrabianie umiejętności segregacji śmieci do odpowiednich pojemników oznaczonych znakami i kolorami.
 Gra edukacyjna: „Co przedszkolak ze śmieciami powinien zrobić?”
 Poznanie cyklu produkcji papieru
 „Ze starego - nowe”: wzbogacenie słownictwa dzieci o wyraz „recykling” - poznanie aspektu zbierania makulatury w celu ochrony lasów
 Zorganizowanie eko – kącika „Łakomczuch” na makulaturę.
 Zabawa tropiąca: „Szukamy pojemników na odpadki”
 Akcja „Sprzątania świata dzieci przedszkolnych” - z udziałem dzieci i rodziców
 Komponowanie znaczków z wykorzystaniem różnorodnych technik plastycznych n/t segregowania surowców wtórnych do eko – kącików.
 Konkurs fotograficzny dla dzieci i rodziców „Nowa Dęba i okolice- czysta i brudna” - ekspozycja prac w holu przedszkola.
 Cykl zajęć dla starszaków dotyczących rozpoznawania i ponownego wykorzystania surowców wtórnych (z tworzyw sztucznych).
 ,,Co z tym śmieciem” - wykorzystanie materiałów wtórnych na zajęciach plastyczno-technicznych i muzycznych
 Wycieczka na wysypisko śmieci.
 Akcja społeczna: „Zanim wyrzucisz – zgnieć”
 Konkurs międzygrupowy- na eko- choinkę lub stroik Bożonarodzeniowy
 Akcja charytatywna zbierania plastykowych nakrętek dla wybranego dziecka
 Burza mózgów: „Zielone zakupy” jak mądrze robić zakupy - na jakie znaki uważać? Zachęcanie do stosowania ekologicznych toreb na zakupy.
 Eko – test dla dzieci i rodziców: „Czy Twój dom jest ekologiczny?”.
 Akcja „Sprzątanie Świata” –
o zrozumienie potrzeby ograniczania ilości śmieci wykorzystując np. opakowania wielokrotnego użytku (szklane słoiki, butelki)
o wdrażanie do wyrzucania śmiecie tylko w miejscach do tego przeznaczonych (kosze na śmieci)
o poznanie zasad segregacji śmieci
o poznanie rodzajów odpadów wytworzonych przez człowieka i uświadomienie korzyści jakie płyną z powtórnego zagospodarowania odpadów
 Zarządzanie odpadami:
o poznanie ekonomicznego aspektu zbierania puszek aluminiowych, szkła, plastiku
o baterie zbieramy i na punkty wymieniamy - zachęcanie dzieci do przynoszenia i gromadzenia baterii
 Zagospodarowanie terenu wokół przedszkola : rabaty kwiatowe
 Dostrzeganie wpływu opakowań foliowych na zaśmiecanie naszego środowiska - uświadomienie stosowania opakowań wielokrotnego użytku w celu ograniczenia ilości śmieci
 „Zdrowe środowisko”- zorganizowanie zielonego dnia w przedszkolu - aktywne uczestniczenie dzieci w promowaniu pozytywnych wzorców zachowań ekologicznych
 „Ekologia w wierszu, tańcu i piosence” -program artystyczny -montaż słowno -muzyczny, bajka....
ZoZi „Świat w naszych rękach” https://www.youtube.com/watch?v=pRNtFXew_VE
Ekologa znak- piosenka https://www.youtube.com/watch?v=JIEDy5UiRPU
A.Dziechdziarczyk
„Kolorowe kosze”
„Odpady”
„Nowe życie śmieci”
„Śmieciowa plątanina”

B. Kosmowska „Dziwny mecz koszykówki”
„Szalona wyliczanka”
Wiersze o ekologii
https://eduzabawy.com/ wierszyki/ekologiczne/

A.Dziechdziarczyk „Ekologia”
J.Śmirzyńska „Ania w Ekolandii”
K. Kosmal „Ziemię mamy tylko jedną”
N. Polonis „Dbam o naszą Ziemię”
O. Husar „Tajemnica zielonej peleryny”
https://www.youtube.com/watch?v=OLrdWGnr2Jo
recykling szkła
Gra –Segregacja śmieci
https://wordwall.net/pl/resource/1312443/posegreguj-%C5%9Bmieci
https://www.youtube.com/watch?v=pRNtFXew_VE
Segregacja śmieci
https://www.youtube.com/watch?v=3B5JRCqt8HU
Śmieci Trefliki
https://www.youtube.com/watch?v=I-b0z5LqhKc
Eko patrol
https://www.youtube.com/watch?v=zleExE18fqQ
W kontakcie z naturą
https://www.youtube.com/watch?v=1MZovZPTP7I
Ekologia -piosenka dla dzieci

V. Przewidywane efekty.

Po zrealizowaniu programu ekologicznego dziecko: zna rolę i znaczenie ochrony naturalnego środowiska,
 posługuje się słownictwem wzbogaconym o treści ekologiczne,
 zna i nazywa różne ekosystemy,
 rozumie skutki niewłaściwego zachowania sie w naturalnym środowisku,
 zna źródła zanieczyszczenia powietrza ,wody i gleby,
 podejmuje działania proekologiczne (segregacja śmieci, udział w akcjach ekologicznych, korzystanie z ekologicznych opakowań),
 wykorzystuje surowce wtórne w pracach plastyczno-technicznych,
 wie, na czym polega ekologiczny styl życia - promocja zdrowia,
 ma właściwy nawyk oszczędzania wody,
 zna swoje najbliższe środowisko przyrodnicze,
 bierze odpowiedzialność za stan środowiska przyrodniczego,
 jest świadomy, że woda i powietrze są niezbędnymi czynnikami dla życia na ziemi,
 prowadzi hodowlę w przedszkolu ( kąciki hodowli roślin, hodowla w ogrodzie przedszkolnym),
 uczestniczy w konkursach, imprezach proekologicznych i prozdrowotnych,
 aktywne uczestniczenie w akcjach na rzecz środowiska,
 świadomie i aktywnie korzysta z ekologicznego środowiska.

VI. Ewaluacja programu.

Istotnym elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja. Współczesne rozumienie ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena, zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja własna ukierunkowana na rozwój. Kryterium oceny nie jest stan wiedzy dziecka w danym momencie, ale jego praca , włożony wysiłek, zaangażowanie i postępy. To właśnie te walory będą podlegały kontroli i ocenie, która będzie dokonywana poprzez kompleksową obserwację dziecka. Zajęcia prowadzone będą w miłej i przyjaznej atmosferze. Przeprowadzony zostanie konkurs wiedzy ekologicznej, każdy uczestniczący w zajęciach otrzyma dyplom „Przyjaciel przyrody” i odznakę „Małego Ekologa”