Za oddanie i miłości dar, pomoc, poświęcenie sił... Dziękujemy! Scenariusz z okazji Dnia Edukacji Narodowej

Rozpoczynamy wstępem muzycznym: „Gaude Mater Poliniia”

Dzień dobry!

Witamy wszystkich bardzo serdecznie na uroczystości z okazji Dnia Edukacji Narodowej. Szczególnie gorąco witamy Tych, którzy na co dzień nam towarzyszą i troszczą się o nasz rozwój i wychowanie, a więc Panią Kierownik oraz Nauczycieli – Wychowawców. Witamy także Was – koleżanki i koledzy. Dziś w naszym wspólnym imieniu pragniemy złożyć na ręce Pani Kierownik oraz naszych Nauczycieli skromne podziękowanie. Mamy także nadzieję, że uda nam się na chwilę powrócić do historii – okresu, w którym kładziono podwaliny polskiej oświaty.

Narrator
Wszystkie wieki się żalą; dla obfitszej dani
Niszczyli umiejętność wszelacy kapłani.
Prócz niepojętych nauk, których oni sami
l sekretów niebieskich byli tłumaczami...
Wiek osiemnasty ze wszech religii wygładza,
Co się z danym od Boga rozumem nie zgadza.

Wojciech Żółtowski „Do prawdziwie oświeconego Książęcia Oda”

Narrator
Gdy we wrześniu 1773 r. dociera do Polski tekst bulli papieża Klemensa XIV o likwidacji zakonu jezuitów, w sejmie odzywają się głosy nawołujące do powierzenia szkół opiece państwowej. Uważano, że mecenat państwowy posiada większe możliwości dla zapewnienia rozwoju szkolnictwa i upowszechnienia oświaty. Czternastego października 1773 r. Sejm, podjął uchwałę o ustanowieniu Komisji Edukacji Narodowej. Zygmunt Kukulski w swoim dziele pt. Pierwiastkowe Przepisy Pedagogiczne Komisji Edukacji Narodowej z lat 1773 — 1776, tak opisywał jej założenia:

Recytator I
„Niechaj nauczyciele tę niewzruszoną wbijają prawdę, że wszyscy w kraju obywatele jesteśmy jednego ciała cząstki, jednej matki synowie..."

Recytator II
„Każdy żyjący w społeczeństwie, ile z siebie może, do jej uszczęśliwienia przyczynić się winien być obowiązany".

Recytator III
„Człowiek nie rodzi się złym ani dobrym, ale przez edukację i przykład albo tym, albo owym się staje. Najważniejszą przeto jest rzeczą w edukacji człowieka prowadzić go do dobrego i przez częste w dobrym ćwiczenie prawie mu je koniecznym i przyrodzonym uczynić".

Recytator IV
„Edukacja ma wzniecać najgorętszą ku ojczyźnie miłość, zapalać najsprawiedliwszą do jej usług ochotę, złączyć wszystkich chęci w jeden węzeł ustawicznego o jej dobro starania".
Pierwiastkowe Przepisy Pedagogiczne Komisji Edukacji Narodowej z lat 1773 — 1776 wydał i w stępem opatrzył dr. Zygmunt Kukulski, Wydanie jubileuszowe w 150-tą rocznicę utworzeni Komisji Edukacji Narodowej, Lublin 1923.

Narrator
Komisja Edukacji Narodowej była pierwszą w Europie instytucją państwową, kierującą i decydującą o sprawach oświatowych kraju. Była pierwszym na świecie ministerstwem oświaty. To dzięki takim przedstawicielom rozumu narodowego i sumień polskich jak: Adam Kazimierz Czartoryski, Jędrzej Zamojski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Julian Ursyn Niemcewicz, Grzegorz Piramowicz, zawdzięczamy, że rozpoczęty proces nie zatrzymał się, lecz przetrwał wszystkie kolejne burze dziejowe.

Recytator II
Narody szybkim pędem do upadku lecą,
Lecz długo trzeba czekać, niźli się oświecą.
Nim się zwalczą przesądy, duch niezgod obłudny.
Nad wkorzenionym błędem triumf światła trudny!

Niech każdy ma szczęśliwość powszechną w pamięci
I miłość własną - kraju miłości poświęci!
Czynnie robiąc, zaradzi powszechnej potrzebie,
Zyska szczęście dla kraju a sławę dla siebie.

Narrator
Komisji Edukacji Narodowej udało się stworzyć jednolity system szkolnictwa, zreformować uniwersytety i opracować zbiór przepisów szkolnych. Komisja zajęła się domowym kształceniem dziewcząt, a także zainicjowała powstanie sieci szkół parafialnych dla chłopów.
Powołane przez nią Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych zreformowało programy i metody nauczania, wydało nowoczesne podręczniki. Kształcenie miało dawać praktyczne umiejętności, dlatego ograniczono nauczanie łaciny, a wprowadzono przedmioty przyrodnicze, fizykę, historię, geografię, a także elementy nauk rolniczych i medycznych.
Działalność Komisji została uznana za jedno z największych osiągnięć kulturalnych Polski w czasach oświecenia, a jej patriotyczno-obywatelskie wychowanie dało pozytywne efekty zwłaszcza w dobie zaborów.

Recytator III
Tchnącego męża zgłębieniem natury
Jakież wstrzymują przeszkody ?
Ni sroga przepaść, ni wyniosłe góry,
Ni zebranych nurtów wody.
Czy dzikie zwierzę puszczę przebywa
Wśród ciężkich trudów ochoczy,
l tam przedmioty odkrywa
Co wstrzymują chciwe oczy :
Lśniący kruszec, kamień czarny,
Motyl co za różą leci,
l robaczek nawet mamy ,
Gdy się w spróchłym drzewie świeci
Krzewy, co ledwie od ziemi się wznoszą,
Skropione deszczem wilgotnym-
Wszystko dla niego nauką, rozkoszą
I nigdy nie jest samotnym.

Recytator I, II /czytają/

Człowiek będąc właścicielem wszystkich skutków przyrody uczyć się ich powinien, aby poznawszy
ich związki z sobą, mógł użyć na swoją potrzebę i swobodę.

Człowiek to tylko umie, co potrafi porównywać i stosować. Wszystkie wyobrażenia samotne, wszystkie doświadczenia i obserwacje nie związane powszechnym prawem i początkiem, są jedynie ciężarem nieużytym, rozrzuconym materiałem, który dopiero od związku ułożenia nabiera znaczenia.
Umieć - jest to poznawać związek między rzeczami szczególnymi, wyciągnięte rozumowania łączyć
i stosować między sobą, a wyciągnięte wnioski zaprowadzą nas do znajomości praw w naturze.

Recytacja na tle muzyki. F. Chopin „Życzenie”

Narrator
I w tej chwili cisną się na usta słowa Jana Zamojskiego, który głosił:

„...Przekonany jestem, że tylko edukacja zgodnych i dobrych
obywateli formuje::."
„...Rzeczypospolite zawsze takie będą, jakie ich młodzieży
chowanie..."

Myślę, że teraz każdy zgodzi się z nami, że w tym świątecznym dniu specjalnie trzeba dziękować nauczycielom, żeby wyrazić naszą wdzięczność za przekazywaną wiedzę, za trud włożony
w kształtowanie naszych serc i umysłów.

Recytator
Gdy są takie chwile, gdy się nie śmie badać
Swej własnej duszy, bo się człowiek lęknie,
Pełnymi wielkiej serdeczności oczyma,
By w akord związać wszystkie struny duszy ...
Potrzeba jednych oczu i nauczyciel je ma.

Chór wykonuje utwór pt. „Wiwat szkoła i nauczyciele”

Narrator

My wiemy, że pracuje się z nami niełatwo, a efekty nie zawsze zadawalają, wymagających wiele od siebie i od nas, pedagogów. Jednak wbrew pozorom, my je bardzo wysoko cenimy i właśnie dzisiaj chcemy życzyć Paniom pomyślności w życiu zawodowym i osobistym, i fortuna niech zawsze
o naszych Nauczycielach pamięta. A szlachetne zdrowie niech Was nie omija, ale wspiera nadwątlone przez nas siły, bo:

Recytator
My z początku XXI wieku,
rozbijający atomy,
zdobywcy księżyca,
wstydzimy się miękkich gestów.
Kiedy cierpimy, wykrzywiamy lekceważąco wargi.
Kiedy przychodzi miłość,
wzruszamy pogardliwie ramionami,
silni, cyniczni, z ironicznie zmrużonymi oczami.
Dopiero późną nocą, przy szczelnie zamkniętych oknach,
gryziemy z bólu ręce,
i, umieramy z wdzięczności.”

M. Hillar, „My z drugiej połowy XX wieku”

Piosenka, pt. „Tolerancja”, S. Sojka

Recytator
W życiu to takie proste
Przyszedł człowiek, rękę uścisnął, podziękował,
ale w poezji trudniej,
poezja to trudne słowa.
Uścisk dłoni to jedna chwila,
gest paru sekund,
ale poezja ma być jak drzewo, co się schyla
nad nurtem naszego wieku;
i ptaki mają być na tym drzewie, i promieni słonecznych wiele.
Ja w tym wierszu wypowiadam całego siebie
dla was i o was, nauczyciele;
Bezmierny mój dług wdzięczności,
więc strof mi potrzeba jak w słońcu grająca kapela,
żeby po całym kraju rozsławił się, rozgłosił
wysiłek nauczyciela.
Jakże nie pisać wiersza,
jakże nie płonąć w podzięce,
za światło, co się rozszerza,
za dar najpiękniejszy, za wiedzę!
Nasz świat jest słonecznym światem,
nasz świat na wiedzy stoi -
i dlatego dziś wieńczę oświatę
o przyjaciele moi!

Konstanty Ildefons Gałczyński, „Wiersz o wielkiej wdzięczności”

Narrator
Gross naszych dorosłych koleżanek i kolegów dopiero po czasie docenia trud nauczycieli włożony przed laty w ich wychowanie. My powinniśmy już teraz doceniać wartość pracy wszystkich nauczycieli i starać się jak najwięcej skorzystać z tego, co nam przekazują. Nauczyciele są jak kwiaty: roztaczają swoje piękno po całym świecie. Swoim zamiłowaniem do poznawania świata zarażają swoich uczniów, którzy później niosą ową ciekawość, gdziekolwiek przychodzi im żyć. Nauczyciele, ze swoimi słowami mądrości, budzą tego ducha w nas wszystkich i prowadzą nas po ścieżkach życia.
Denna Beisser

Recytator
Któregoś dnia gaśnie nam słońce
gaśnie wszystko Przedmioty powietrze i twarze
pytamy co to za kula jarzy się w przestrzeni
tak śmiertelnie dająca cień
jest czasem taki dzień i nic na to poradzić nie można
i wytłumaczyć ci tego nie potrafię
bezradność nie ma słów
wtedy po omacku szukam twojej twarzy
poznaję znajome rysy
i ulga nie przychodzi
przychodzi rozpacz
że tyle samotności jest w każdym z nas
któregoś dnia gaśnie nam słońce
i wtedy widzimy już jasno
że już musi tak być coraz częściej i zawsze
że nie było tego czego nie było
że nie będzie tego czego nie będzie
i w przeżartym przez cień czasie
siedzę w ciszy w porażeniu I tylko dlatego oczekuję na ulgę
że mówisz że nią jestem dla ciebie

Roman Śliwonik, „Któregoś dnia...”

Piosenka, pt. „Wake me up”, Avicii

Recytator
On mnie nauczył
pierwszych liter
On księgę otworzył
i zobaczyłem
jak gorące, burzliwe
były dzieje ojczyste
On mi pokazał piękno krajobrazu
Nazwy drzew odczytałem
z listów - liści
Poznałem głosy ptaków.
Ich radosną rozmowę
On mnie nauczył
Wypowiadać słowa -
o miłości
dobroci
o krainie słońca
Zbigniew Jerzyna

Recytator
Przez czas zajęty myślą inną
Przez okres innych dni i zdarzeń,
Ileż zostanę Tobie winny
Krainie Twoich snów i marzeń
Bo jeśli nie to, co mówiłaś
Nie to, co chciałaś, nazwę życiem,
Weź sobie coś z dobroci matki
I popraw błędy w mym zeszycie
Pamiętam jeszcze słowa Twoje
I uśmiech dla nas Twój na twarzy,
Bo to jest przecież Twoja kartka
Z twojego to elementarza
Piszę tak samo, jak w kajecie,
Który otwarły Twoje ręce
Więc przyjmij moja dobra Pani,
Tych kilka prostych dobrych słów - nic więcej.

Zbigniew Jerzyna, „Przez czas zajęty myślą..."

Recytator
My, którzy czasem przy tablicy
spłoszony wzrok wbijamy w ściany
jakby zrządzeniem tajemniczym
tam się ukryło rozwiązanie;
My, którzy w głowie ciągłe psoty,
których: szelmy - mówisz może,
z którymi zawsze masz kłopoty,
My Cię kochamy profesorze!
wiemy, nieraz noc, Ty jeszcze
Pracujesz z trudem twarz zmęczona
Pochyla się, Ty oczy przetrzesz,
Odkładasz zeszyty. Myślisz o nas.
Czy aby ci, dla których serce
Tak mocno i tak tkliwie bije,
Których nad życie kochasz-
tak będą żyć, jak Ty dziś żyjesz.
Czy będą prawi? I czy zawsze
Swą wiedzą będą innym służyć?
Czy będą prosto w oczy patrzeć
i nie odwracać się od ludzi?
My młodzi
patrzymy przez szyby źrenic na tablice
na mnóstwo znaków nieznanych
patrzymy
i odchodzimy zdziwieni
nie potrafimy
nie chcemy
nie rozumiemy
Wy przychodzicie z księgą doświadczeń
czytając nam ją jak dobrzy koledzy,
uczycie życie ważyć i doceniać
i ideałów szukać w wielkiej wiedzy.
Za Wasz wysiłek
za trud długich godzin
spędzonych w szkole nad nami
w dniu Święta
Serdecznie dziękujemy!

Jerzy Skokowski, „Ocalony”

Piosenka, pt. „Dziękujemy Wam”, Wacura Sisters

Narratorzy – na przemian

Jeszcze raz, w imieniu młodzieży, wszystkim tym, którzy świętują dzisiaj Dzień Edukacji Narodowej, dziękujemy za to wszystko, co jest jeszcze dla nas tajemnicą i za to, co zdołaliśmy już odkryć i poznać. Składamy Wam, drodzy Nauczyciele, wiele serdecznych życzeń: niech Dzień Edukacji Narodowej oraz wszystkie inne dni w roku będą radosne, spokojne, pełne zadowolenia, ale i odpowiedzialności za edukację i wychowanie młodzieży.

Życzymy Paniom, aby niełatwa misja nauczyciela, pedagoga, wychowawcy przynosiła satysfakcję i radość. Aby Wasze serca były wolne od trosk a ręce pełne dobrych czynów, zrywanych jak kwiaty. Niech każdego dnia towarzyszą Paniom: radość zasiewu, wytrwałość oczekiwania i najpiękniejsze zbiory tam, gdzie codziennie zostawicie swoje serce, swój umysł i swoje siły.

Piosenka, pt. „Dach”, Tabb & Sound'n'Grace