Dyskalkulia

Czym jest dysleksja?

Dysleksją rozwojową nazywamy niemożność opanowania przez dziecko umiejętności czytania mimo co najmniej przeciętnego rozwoju umysłowego, prawidłowego rozwoju fizycznego, właściwej motywacji i prawidłowej metody uczenia.

Częstokroć dysleksji towarzyszą trudności w pisaniu, tzw. dysgrafia. U dzieci z dysleksja zazwyczaj stwierdza się zaburzenia percepcji wzrokowej, słuchowej oraz integracji percepcyjno-motorycznej. Mogą również wystąpić zaburzenia mowy, uwagi, koncentracji i pamięci.

Badania wykazują, że objawy dysleksji występują u mniej więcej 10 % uczniów, pięciokrotnie częściej u chłopców niż u dziewcząt.

Dziecko dyslektyczne ma zwykle trudności w rachowaniu i opanowaniu zwykłej arytmetyki i algebry, co nazywamy dyskalkulią.

Zasadniczo wśród dzieci mających specyficzne trudności w nauce matematyki możemy wyróżnić dwie grupy;

a) trudności będą miały charakter uogólniony związany z różnymi aspektami myślenia matematycznego i posługiwania się liczbami,

b) trudności w nauce matematyki będą dotyczyć wąskiego zakresu rozwiązywania problemów np. dziecko bardzo dobrze będzie sobie radzić z liczeniem, ale będzie miało kłopoty z geometrią, rozwiązywaniem zadań tekstowych, trygonometrią lub inną dziedziną matematyki.

Zdecydowana większość dzieci z objawami dyskalkulii nie może opanować tabliczki mnożenia. Nawet jak się tego w końcu nauczą na pamięć, mogą już następnego dnia wszystko zapomnieć.

Po przeczytaniu nieskomplikowanego zadania z treścią potrafią rozwiązać je w pamięci, ale nie potrafią swojego rozumowania zapisać na papierze. W takiej sytuacji ważna jest rola nauczyciela, który potrafi dostrzec możliwości intelektualne takiego dziecka. W pracy z takim dzieckiem należy szczególny nacisk położyć na nabywanie umiejętności zapisywania swoich myśli, inaczej uczniowie gubią się w nadmiarze obliczeń w pamięci. Ważne jest, gdy nauczyciel stosuje dodatkowe pytania- podpowiedzi i zmusza ucznia do przedstawienia swojego toku rozumowania.

Jak postępować z dyslektykami i dyskalkulią na lekcjach matematyki?

Jeśli styl nauczania nauczyciela nie pasuje do stylu uczenia się ucznia, to nauczyciel musi się dostosować do ucznia. Uczeń dyslektyczny po prostu tego nie potrafi. Zdenerwowanie, upomnienia typu; ,,uważaj, co piszesz” są nie na miejscu. Przy ocenianiu dyslektyków należy bardzo uważać, bowiem przy wadliwie ustawionych kryteriach można łatwo odrzucić takich, którzy są na wyższym poziomie kompetencji niż nam się wydaje. Najbardziej pożądaną postawą nauczyciela wobec dyslektycznego ucznia ujmuje sentencja Hipokratesa; ,,po pierwsze nie szkodzić”. Nie można dyslektykom wytykać zbyt często błędów, zwłaszcza publicznie. Trzeba stwarzać takie sytuacje, w których sami korygują swoje błędy. Najważniejsza zasada jest taka; trzeba budować na tym, co uczeń potrafi i robi to dobrze.

Należy szukać uczniowi takiego pola działania, nawet poza matematyką, żeby osiągnął sukces, a z drugiej strony- żeby umiał właściwie ocenić swoje możliwości.

Wreszcie, nigdy nie zapominajmy okazywać swoim uczniom empatii, tolerancji i cierpliwości. Wyjaśniajmy tak jasno, jak to możliwe, podajmy konkretne przykłady każdego wyjaśnienia i zawsze starajmy się zmotywować ucznia.

Unikajmy używania zbyt skomplikowanego słownictwa i zamiast tego wybierajmy przykłady wizualne. Ponieważ dysleksja oznacza „trudności ze słowami”, najlepiej jest zachować prostotę, aby unikać nieporozumień.

Literatura;

W. Zawadowski, Dysleksja a dyskalkulia, NiM, 1998 r.

E. Gruszczyk-Kolczyńska, Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, Warszawa 1994 r.

H. Spionek, Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, Warszawa 1975 r.