Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej "Szkoła OK z OKzeszytem"

Sprawozdanie z przeprowadzonej innowacji pedagogicznej organizacyjno-metodycznej.

"Szkoła ok z OKzeszytem "

w roku szkolnym 2021/2022

w klasie 3c

Autor innowacji: Beata Jańczuk
Rodzaj innowacji: pedagogiczna
Miejsce innowacji: Szkoła Podstawowa nr 1, im. Noblistów Polskich w Goleniowie
Termin realizacji: rok szkolny 2021/2022
Zakres innowacji: klasa 3c – 15 uczniów

W roku szkolnym 2021/2022 zrealizowana została innowacja pedagogiczna, o charakterze działań praktycznych, warsztatowych pod nazwą „Umiem się uczyć – znam techniki uczenia się”. Zostało nią objętych 15-cioro uczniów z klasy 3c Szkoły Podstawowej nr 1, im. Noblistów Polskich w Goleniowie.

Miała na celu wyposażenie uczniów w konkretną wiedzę i umiejętności związane z procesem uczenia się, tak by podnieść ich świadomość i motywacje do nauki pozwalając odnosić sukcesy w kolejnych etapach edukacji szkolnej.

Główne założenia:

- Rozwijanie zdolności uczenia się
- Poznanie technik skutecznego i efektywnego uczenia się.
- Kształcenie umiejętności świadomego wykorzystywania technik
uczenia się w procesie edukacyjnym.
- Budowanie pozytywnej motywacji do nauki.
- Umożliwienie osiągania sukcesu edukacyjnego.

Cele szczegółowe:

- Podniesienie skuteczności kształcenia.
- Kształtowanie pozytywnej motywacji do nauki i samokształcenia.
- Rozwijanie wyobraźni i kreatywności oraz twórcze wykorzystanie w procesie poznawczym umiejętności zapamiętywania i rozumowania.
- Zaprezentowanie narzędzi umożliwiających stworzenie własnego systemu pamięciowego.
- Zachęcenie do świadomego samokształcenia opartego na umiejętnościach ucznia.
- Wspieranie w rozpoznawaniu własnych predyspozycji oraz pomoc w odkryciu zasobów poznawczych ucznia.
- Rozbudzenie ciekawości poznawczej i aktywności umysłowej.
- Promowanie korzystania z technik uczenia się w codziennej nauce.
- Rozwijanie koncentracji.
- Kształcenie myślenia matematycznego.
- Wspomaganie wszechstronnego rozwoju ucznia, w tym umiejętności czytania, pisania i sprawnego wypowiadania się.

Realizacja innowacji odbywała się w ramach dodatkowych zajęć o charakterze warsztatowym w wymiarze 1 godziny lekcyjnej po 45 minut tygodniowo.

Przeprowadzono 34 godziny zajęć, które odbywały się w każdy piątek na 5 godzinie lekcyjnej, realizując całą zaplanowaną tematykę i zakres innowacyjnych działań edukacyjnych.

Dotyczyły one takich zagadnień związanych z procesem uczenia się, jak:

- Budowa i funkcje mózgu;
- Koncentracja – zdolności i warunki do skupiania uwagi, ćwiczenia doskonalące;
- Pamięć – rodzaje, uwarunkowania, techniki, ćwiczenia rozwijające, mnemotechniki;
- Sprawność umysłowa - elementy kinezjologii Paula Denisona, kreatywność, twórcze myślenie, planowanie, zabawy i ćwiczenia umysłowe (łamigłówki, gry, zagadki logiczne, itp.)
- Nauka tworzenia notatek – mapa myśli, kolory, kodowanie, wizualizacja, rysunki i schematy;
- Techniki szybkiego czytania – przedstawienie i zapoznanie się;
- Strategie zarządzania czasem – organizacja czasu, planowanie, przewidywanie;
- Stres i jego wpływ na uczenie się i procesy poznawcze.
- Motywacja do uczenia się i korzyści płynące z systematycznego uczenia.

Poruszane podczas zajęć zagadnienia wiązały się ściśle z obszarem i zakresem realizowanych treści programowych dla klasy trzeciej szkoły podstawowej i opierały się na posiadanej wiedzy i umiejętnościach uczniów. Uczniowie przede wszystkim zapoznani zostali z podstawową wiedzą o budowie i funkcjach mózgu, o rodzajach pamięci i sposobach jej rozwijania i usprawniania, o uwarunkowaniach wpływających korzystnie, bądź nie na koncentrację i uwagę słuchową, wzrokową, dowiedzieli się czym jest koordynacja w zakresie funkcji poznawczych, jakie ma znaczenie w procesie uczenia się i jak ją doskonalić. Duża część zajęć odbywała się w formie warsztatów, podczas których uczniowie bawili się i poprzez ciekawe zadania ćwiczyli pamięć, koncentrację, uwagę, myślenie logiczne, sprawne spostrzeganie, słuchanie, odtwarzanie, planowanie, analizowanie, itp. Grali w różnorodne gry planszowe, karciane i strategiczne, Rozwiązywane były ciekawe zadania logiczne, rozwiązywane problemy, wybierane strategie rozwiązania problemu. Ponadto uczniowie uczyli się planowania, przewidywania i uzasadniania wyboru, oceniali efekty i skuteczność podejmowanych działań. Prowadzone były dyskusje o przyczynach niepowodzeń w nauce, szukaliśmy odpowiedzi na pytanie, jak poprawić swoje zdolności poznawcze, czy jest to możliwe i co konkretnie trzeba robić. Wiele wspólnych rozmów dotyczyło motywacji do nauki, po co się uczę, dla kogo, czy lubię się uczyć i poznawać, czy też nie lubię i dlaczego tak jest, jak to zmienić. Innym ważnym tematem, były rozmowy na temat wpływu stresu, lęków i złego samopoczucia na uczenie się i jak można radzić sobie w takich sytuacjach. Podczas wielu zajęć uczniowie uczyli się różnych sposobów notowania wiedzy w zeszytach. Tworzone były wielokrotnie mapy myśli, notatki schematyczne, łączone z rysunkami i z wykorzystaniem kolorów i zakreślaczy. Uczyliśmy się kodowania i wizualizowania treści, m.in. wierszy do nauki na pamięć. Przedstawiono, również korzyści jakie wynikają dla efektywnego uczenia się z osiągnięcia wysokiej sprawności czytania i czytania ze zrozumieniem po odpowiednim wstępnym przygotowaniu się do niego i określeniu najistotniejszych do wyodrębnienia informacji. Wielokrotnie wdrażano uczniów do podejmowania świadomego wysiłku poznawczego i umysłowego skupionego na celu, który należy znać przed przystąpieniem do nauki, co zwiększa jej efektywność i czyni naukę przyjemniejszą i łatwiejszą. Tu wykorzystano pracę uczniów na lekcjach w oparciu o NaCoBeZu i Kryteria Sukcesu z Oceniania Kształtującego, co w znaczący sposób rozwinęło i podniosło świadomość edukacyjną dzieci i ich kompetencje szkolne, w tym umiejętności uczenia się i wykorzystywania przez siebie w sposób świadomy podczas samodzielnej nauki, poznawanych technik i sposobów uczenia się.

Oceniając korzyści i efekty prowadzonych przez okres 10 miesięcy zajęć innowacyjnych w klasie trzeciej na podstawie obserwacji, rozmów z uczniami, z rodzicami, wyników i analiz przeprowadzonych ankiet, czy psychozabawy oraz na podstawie wyników przeprowadzonej diagnozy pedagogicznej i dokonanej klasyfikacyjnej oceny końcowej po trzeciej klasie szkoły podstawowej należy uznać, że zakładane cele i przewidywane osiągnięcia z wdrożonej innowacji pedagogicznej zostały osiągnięte w stopniu wysoce zadowalającym.

Analiza wyników przeprowadzonej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów klasy pokazała, że na pytanie:
Czy zajęcia z innowacji podobały Ci się i chętnie w nich uczestniczyłeś?
odpowiedziało - TAK 100% biorących w nich udział dzieci;
Czy wiedza o uczeniu się uzyskana podczas zajęć innowacyjnych przydaje Ci się i pomaga w lepszym uczeniu się?
odpowiedziało – TAK 100% uczniów;
Czy obecnie łatwiej i chętniej się uczysz?
odpowiedziało TAK 80% uczniów, NIE WIEM 20%, NIE 0%

Przeprowadzona na koniec z uczniami w formie testu psychozabawa „Czy umiem się uczyć?” dała każdemu z nich informację zwrotną dotyczącą umiejętności uczenia się:

66% uczniów klasy uzyskało 20-24 pkt. najwyższy poziom oraz informację o treści:
Znasz zasady uczenia się i umiesz je stosować w życiu. Dzięki temu sprawnie przyswajasz wiadomości i nauka może się stać dla Ciebie fascynującą przygodą. Oby tak dalej! Na pewno będziesz odnosił wiele sukcesów w szkole i w życiu.

33% uczniów klasy uzyskało drugi poziom 15-19 pkt. i informację:
Prawdopodobnie Twoje możliwości są większe niż rezultaty, które osiągasz. Mógłbyś mieć lepsze oceny i więc ej satysfakcji z nauki, gdybyś był bardziej systematyczny i uporządkowany. A może brakuje Ci wiary w siebie? Uważaj na lekcjach i stosuj się do wskazówek nauczyciela, a zobaczysz, ze nauka nie musi być nudna?

20% uczniów klasy uzyskało trzeci poziom umiejętności 9-14 pkt. i informację:
Chyba nie jesteś najlepszym uczniem. Musisz włożyć więcej wysiłku i chęci w odrabianie lekcji.Poproś o pomoc nauczyciela, rodziców, kolegów. Bądź systematyczny i nie zniechęcaj się trudnościami. Może warto zgłosić się na zajęcia wyrównawcze.

0% uczniów klasy uzyskało najniższy poziom umiejętności 0-8 pkt. z informacją:
Niestety, nie masz się czym pochwalić. Jeśli nie zmienisz swojego podejścia do nauki, czekają Cię spore kłopoty.

Nadmienić należy i wskazać, że uczniowie klasy 3c to klasa integracyjna i 60% składu osobowego stanowią dzieci posiadające orzeczenie (3 dzieci) o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinię(6 dzieci) o potrzebie indywidualnego dostosowania wymagań szkolnych do możliwości i potrzeb edukacyjnych w związku z trudnościami w uczeniu się i w szkolnym funkcjonowaniu.

W szczególności uczniowie klasy 3c obecnie:
- Są świadomi swoich mocnych i słabych stron w procesie uczenia się
- Mają wiedzę o tym, jak pracuje mózg i jakich warunków potrzebuje do sprawnej pracy w zakresie funkcji takich jak, pamięć, uwaga, koncentracja i myślenie;
- Podejmują świadomie aktywność poznawczą związaną z samodzielnym poszukiwaniem i nabywaniem wiedzy;
- Bardziej i aktywniej angażują się w naukę;
- Czują się odpowiedzialni za własną naukę i uzyskiwane efekty swojej pracy;
- Potrafią zaplanować czas potrzebny do nauki;
- Potrafią wymienić czynniki zewnętrze oraz wewnętrzne rozpraszające uwagę podczas nauki oraz znają ćwiczenia poprawiające koncentrację;
- Umieją stworzyć dla siebie odpowiednie warunki sprzyjające procesowi uczenia się;
- Umieją w dużo większym zakresie samodzielnie się uczyć;
- Znają sposoby i techniki skutecznego i łatwiejszego uczenia się na pamięć tekstów, np. wierszy, fragmentów prozy, dat i ciągów liczb;
- Potrafią lepiej i efektywniej pracować w grupie, dzieląc się zakresem zadań zgodnie ze swoimi umiejętnościami;
- Potrafią sporządzić czytelną notatkę, stworzyć mapę myśli, wykonać rysunek, schemat.
- Potrafią notować, jednocześnie słuchając wypowiedzi nauczyciela lub oglądając prezentację;
- Umieją skupić uwagę na istotnych elementach, dzięki poznaniu i analizie NaCoBeZu i Kryteriów sukcesu.
- Rozwinęli w znaczący sposób umiejętności czytania i czytania ze zrozumieniem oraz wyszukiwania informacji w materiale źródłowym;
- Rozwinęli umiejętności samodzielnego poszukiwania informacji w źródłach internetowych;
- Zdobywają wiedzę w sposób bardziej kreatywny i z pełnym zaangażowaniem;
- Wiedzą jak ćwiczyć funkcje poznawcze na co dzień poprzez logiczne zabawy, łamigłówki, krzyżówki, gry planszowe, karciane, gry strategiczne, twórcze aktywności artystyczne;
- Znają techniki relaksacji i wyciszenia oraz wiedzą jak dużą rolę odgrywają podczas intensywnego uczenia się właściwy odpoczynek, ruch fizyczny, dotlenienie mózgu, sen i zdrowe odżywianie oraz eliminowanie i unikanie stresu.

Prowadzona w formie zajęć warsztatowych innowacja „Umiem się uczyć – znam techniki uczenia się” obok realizowanych z dziećmi od klasy drugiej elementów Oceniania Kształtującego wpłynęła bardzo korzystnie na podniesienie również efektywności pracy nauczyciela:
- Podniosła wiedzę o możliwościach poznawczych uczniów i ich motywacji do uczenia się;
- Umożliwiła lepsze planowanie pracy na zajęciach dydaktycznych i uwzględnianie indywidualnych potrzeb w zakresie sposobów uczenia się podczas prezentowania treści;
- Wpłynęła pozytywnie na zawodowy rozwój i udoskonaliła warsztat pracy podnosząc umiejętności i kompetencje edukatora;
- Podniosła efektywność i skuteczność nauczania dzięki uzyskaniu wysokiego poziomu świadomości edukacyjnej u uczniów oraz u ich rodziców i znaczącemu wzrostowi samodzielności uczniów w uczeniu się i odpowiedzialności za swoje wyniki i jakość pracy szkolnej;
- Poprawiła i podniosła pozytywną atmosferę pracy z klasą mocniej ją integrując;
- Przyniosła dużą satysfakcję z uzyskiwanych przez uczniów dobrych efektów nauki i rosnącej ich motywacji do uczenia się i rozwijania;

Po zakończeniu innowacji przeprowadzona została także ankieta ewaluacyjna wśród rodziców uczniów, którzy zgadzając się na udział w nich swoich dzieci wyrażali nadzieję, że tego rodzaju zajęcia pozwolą bardziej usamodzielnić się ich dzieciom w nauce i pomogą w pokonywaniu oporu i niechęci do uczenia się, zwłaszcza kiedy są trudności.
Analiza odpowiedzi z ankiety pokazała wysoki stopień zadowolenia rodziców z efektów udziału ich dzieci w zajęciach.

100% badanych, na pytanie:
Czy udział w innowacji przyniósł widoczne korzyści dziecku?
odpowiedziało – TAK

100% badanych, na pytanie: Czy dziecko chętnie uczestniczyło w zajęciach innowacyjnych?
odpowiedziało – TAK

100% badanych, na pytanie: Czy dziecko dzieliło się w domu informacjami z zajęć innowacyjnych dotyczących uczenia się, rozwijania pamięci, koncentracji, uwagi i myślenia?
odpowiedziało – TAK

Na pytanie:
Czy zdaniem P. przeprowadzone zajęcia innowacyjne podniosły wiedzę waszego dziecka o tym, jak przebiega proces uczenia się i tę wiedzę obecnie wykorzystuje ucząc się?
odpowiedziało – TAK 86% rodziców, NIE WIEM 14% rodziców NIE – 0% rodziców

Na pytanie: Czy wiedza zdobyta podczas innowacji poprawiły umiejętności samodzielnego uczenia się dziecka?
odpowiedziało TAK – 100% rodziców;

Na pytanie: Czy P. zdaniem obecnie Wasze dziecko umie się uczyć?
odpowiedziało TAK – 93% rodziców;

Na pytanie: Czu zdaniem P. tego rodzaju zajęcia warsztatowe o metodach i technikach uczenia się powinny odbywać się w edukacji wczesnoszkolnej dla dzieci I-III?
odpowiedziało TAK 100% badanych rodziców;

Innowacyjne zajęcia „Umiem się uczyć – znam techniki uczenia się” dotyczące najistotniejszego dla młodego człowieka elementu działalności szkoły jako placówki kształcącej, tj. rozwinięcia kompetencji do uczenia się, okazały się niezwykle cenne w opinii zarówno rodziców, jak i samych uczniów biorących w nich udział.

Wpłynęły na:
- Poprawę efektywności i jakości pracy szkoły;
- Przyniosły zadowolenie rodzicom uczniów z efektów ciekawie prowadzonych zajęć i rozwijanych na nich, podstawowych kompetencjach do uczenia się;
- Wzbogaciły ofertę edukacyjną szkoły, poprzez dodatkowe zajęcia warsztatowe sprzyjające rozwojowi poznawczemu uczniów, skutecznie podnosząc ich wiedzę i umiejętności dotyczące uczenia się;
- Pokazały pozytywny wizerunek szkoły wśród uczniów i rodziców, jako placówki szczerze dbającej o rozwój swoich uczniów i pomagającej im osiągać sukces edukacyjny.

Niniejsza innowacja pedagogiczna wyposażyła uczniów w konkretną wiedzę i umiejętności związane z procesem uczenia się. Podniosła ich świadomość i motywacje do nauki umożliwiając w większym stopniu odniesienie sukcesu w kolejnych etapach edukacji szkolnej, gdy coraz bardziej wymagana jest samodzielność, aktywność i kreatywność. W przyjazny i ciekawy sposób zachęcała uczniów do samokształcenia i działań edukacyjnych związanych ze swoją przyszłością.

Opracowała: Beata Jańczuk – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej