Innowacja pedagogiczna organizacyjno-metodyczna "Szkoła OK z OKzeszytem"

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1
im. Noblistów Polskich w Goleniowie

INNOWACJA PEDAGOGICZNA ORGANIZACYJNO – METODYCZNA

“SZKOŁA OK z OKZESZYTEM
- wiem jak się uczyć, by umieć”

“Wspieramy uczniów w procesie uczenia się - OK zeszyt jako element
oceniania kształtującego w pracy na lekcjach edukacji
wczesnoszkolnej”

Adresaci innowacji:
Uczniowie klasy II c Szkoły Podstawowej

Autor i realizator innowacji:
Beata Jańczuk - nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej

Czas realizacji innowacji:
Rok szkolny 2020/2021
z możliwością kontynuacji w kolejnym roku edukacji.

Wstęp

Celem strategicznym edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie całościowego rozwoju dziecka.  Edukacja na tym etapie jest ukierunkowana na zaspokojenie naturalnych potrzeb rozwojowych ucznia.  Zadaniem szkoły jest wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka przez organizowanie sytuacji edukacyjnych umożliwiających eksperymentowanie
i nabywanie doświadczeń oraz poznawanie polisensoryczne, stymulujących jego rozwój we wszystkich obszarach: fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym. Współczesna koncepcja kształcenia zintegrowanego dzieci w okresie edukacji wczesnoszkolnej wg prof. Ryszarda Więckowskiego oparta jest na odkrytych i zdefiniowanych paradygmatach, to znaczy naturalnych strategiach uczenia się dziecka. Jedną z trzech jest wiodąca w nauczaniu zintegrowanym strategia percepcyjno-innowacyjna, zgodnie z którą dziecko przyjmuje, przekształca i tworzy nowe informacje, konstruuje wiedzę indywidualnie, rozbudowując swoje struktury poznawcze. Nauczyciel jest odpowiedzialny za organizację odpowiedniego środowiska uczenia się. Stwarza możliwości i warunki do wieloaspektowej, wielokierunkowej aktywizacji dziecka. Towarzyszy temu procesowi potrzeba stałego diagnozowania osiągnięć rozwojowych i wspieranie funkcji stymulujących rozwój. Nauczyciel tak organizuje sytuacje edukacyjne, aby uczniowie podejmowali się różnorodnych czynności rozwijających ich aktywność percepcyjno-innowacyjną.

Ocenianie kształtujące to sposób pracy nauczyciela i uczniów, który polega na systematycznym pozyskiwaniu informacji o przebiegu procesu uczenia się. Dzięki niemu nauczyciel może modyfikować dalsze nauczanie i dawać uczniom informację zwrotną pomagającą im w nauce. Celem oceniania kształtującego jest pomaganie uczniom w uczeniu się. Ocenianie kształtujące jest starannie przemyślanym systemem pedagogicznym. Wymaga zmiany organizacji procesu nauczania akceptowanej również przez uczniów.
Do stosowania oceniania kształtującego, w szczególności do udzielania uczniom informacji zwrotnej, zobowiązują nauczycieli w Polsce rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej:
– z dnia 3 sierpnia 2017 r. (poz. 1534) na temat oceniania uczniów
§ 12. Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć);
– z dnia 16 sierpnia 2017 r. (poz.1611) w sprawie wymagań wobec szkół, wskazujące na informację zwrotną, która pomaga uczniowi uczyć się i planować swój indywidualny proces uczenia się.
OK zeszyt jest jedną z najlepszych metod ułatwiających naukę. Jest ściśle związany z wykorzystywaniem elementów oceniania kształtującego. “Ocenianie kształtujące to częste, interaktywne ocenianie postępów ucznia i uzyskanego przez niego zrozumienia treści programowych, tak by móc określić, jak uczeń ma się dalej uczyć i jak najlepiej go nauczać. Celem zasadniczym pracy z OK zeszytem jest “dialog” między Uczniem, a Nauczycielem. OK zeszyt jest dowodem rozwoju Ucznia i sposobu jego myślenia i pracy. Wspiera kreatywność dzieci i wyzwala w nich większą pewność siebie i odpowiedzialność za własną naukę. Ocenianie kształtujące ma towarzyszyć procesowi uczenia się i go wspomagać podnosząc jego skuteczność i efektywność. OK zeszyt należy do innowacji o charakterze organizacyjno-metodycznych, opartych o proces oceniania kształtującego. Wprowadzenie OK zeszytu sprawi, że Uczeń będzie zmotywowany do uczenia się, że będzie chętnie i aktywnie uczestniczył w zajęciach.
Charakterystyka innowacji:

OK zeszyt to szczególnie wartościowy zeszyt, będący znakomitym narzędziem oceniania kształtującego. Dzięki OK zeszytowi  uczeń wie, czego i dlaczego będzie się uczył. Prowadzony według określonych reguł porządkuje wiadomości, treści kształcenia. Umożliwiają to stałe elementy, takie jak podanie celu lekcji i kryteriów sukcesu (NaCoBeZU = Na Co Będę Zwracać Uwagę). Zeszyt OK jest obrazem współpracy ucznia z nauczycielem, który wskazuje, co powinno w zeszycie się znaleźć. Uczeń natomiast decyduje, w jaki sposób zanotuje potrzebne informacje. Samoocena i refleksja ucznia pozwala mu samodzielnie zweryfikować swoje umiejętności i zaplanować dalszą naukę. Ocena koleżeńska, która także jest elementem  oceniania kształtującego skłania Ucznia do brania odpowiedzialności za swoje działania i wpływa na proces uczenia się. Element informacji zwrotnej jest dla ucznia źródłem wiedzy o mocnych stronach wykonanych działań, ale wskazuje również elementy wymagające poprawy i wskazuje sposoby tej poprawy. OK zeszyt to dla ucznia narzędzie pomagające w uczeniu się, uczące zapisywania użytecznych refleksji oraz śledzenia własnego procesu uczenia się. Dla nauczyciela – to pomoc w kontrolowaniu i monitorowaniu pracy uczniów, narzędzie bardzo przydatne w planowaniu nauczania. Dzięki OK zeszytowi również rodzicom łatwiej wspierać naukę dziecka.

Cele innowacji pedagogicznej:

OGÓLNE:
Nauczenie uczenia się;
Budowanie motywacji do uczenia się;
Rozbudzanie ciekawości poznawczej;
Rozwijanie świadomości edukacyjnej;
Wdrażanie do odpowiedzialności za proces edukacyjny i osiągane efekty;
Zwiększenie efektywności uczenia się;

SZCZEGÓŁOWE:
Zapoznanie uczniów z zasadami i regułami oceniania kształtującego;
Wprowadzenie OK zeszytu w pracy na zajęciach edukacji wczesnoszkolnej;
Zwiększenie zaangażowania uczniów w naukę i zachęcanie ich do samodzielności;
Budowanie u uczniów świadomości procesu uczenia się oraz wzięcia odpowiedzialności za jakość swojej pracy i jej wyniki;
Kształcenie nawyków systematycznego uczenia się oraz porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania;
Rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji, syntezy, krytycznej analizy oraz wartościowania;
Budowanie w uczniach poczucia własnej wartości poprzez wskazywanie im ich mocnych stron oraz tych elementów, nad którymi powinni popracować i w jaki sposób powinni to robić;
Zwiększenie zaangażowania uczniów w naukę i zachęcenie ich do samodzielności;
Rozwijanie podstawowych umiejętności pracy i współdziałania w grupie;
Ścisła współpraca z rodzicami w procesie edukacyjnym;
Uświadomienie rodzicom pozytywnych efektów oceniania kształtującego;
Zwiększenie zainteresowania rodziców procesem uczenia się dzieci;
Poprawa efektywności uczenia się;

Ogólne założenia innowacji pedagogicznej:

Zapoznanie rodziców uczniów z zasadami oceniania kształtującego.
Przed wprowadzeniem planowanej innowacji zapoznam rodziców z regułami  nowego sposobu pracy z dziećmi na zajęciach edukacji wczesnoszkolnej. Przedstawię podstawowe zasady i reguły dotyczące wprowadzenia oceniania kształtującego oraz jego elementu jakim jest OK zeszyt oraz IZ informacja zwrotna. Przedstawię
i uświadomię  jakie będą korzyści i zalety płynące z wdrożenia tej innowacji.

Budowanie w klasie atmosfery sprzyjającej uczeniu się.
Wprowadzę działania, które motywować będą uczniów do nauki poprzez docenianie ich wkładu pracy i zaangażowanie. Działania będą zmierzać do tego, aby uczeń wierzył w siebie, był samodzielny, odpowiedzialny i świadomy uczenia się.

Określenie celów lekcji i formułowanie ich w języku zrozumiałym dla uczniów.
Cele zajęć będą przedstawiane uczniom w prostym i zrozumiałym dla nich języku, tak by potrafiły pracować świadomie dążąc do ich zrealizowania. Ostatnie minuty zajęć przeznaczone będą na sprawdzenie, czy zakładane cele zostały osiągnięte.

Ustalenie wraz z uczniami kryteriów oceniania NaCoBeZu.
Zostanie jasno określone to, na co będzie zwracał uwagę nauczyciel przy ocenianiu pracy ucznia. Kryteria będą przedstawiane uczniom na początku lekcji, przed sprawdzianem oraz przed wykonaniem pracy domowej.

Formułowanie informacji zwrotnej.
Informację zwrotną będzie otrzymywał uczeń od nauczyciela, jak również od innego ucznia. Będzie to informacja ustna lub pisemna. Składać się będzie na nią:
informacja o mocnych stronach pracy ucznia (co zrobił dobrze);
informacja o tym co wymaga poprawy;
wskazówki o tym w jaki sposób dokonać poprawy;
zalecenia do dalszej pracy;

Prowadzenie OK zeszytu.
Zeszyt w formacie A4 będą uczniowie prowadzić według ustalonych zasad, które szczegółowo i przejrzyście zaprezentuję uczniom wprowadzając innowację pedagogiczną;

Stałe elementy OK zeszytu:
Cele lekcji
Kryteria sukcesu do każdej lekcji
Informacja zwrotna
Samoocena
Ocena koleżeńska
Refleksja
NaCoBeZu (na co będę zwracać uwagę) do zadań samodzielnych

Lewa strona zeszytu przewidywana jest do zapisu min. celów poszczególnych lekcji, kryteriów sukcesu do lekcji, pytań kluczowych lekcji, definicji, wzorcowych przykładów.
Prawa strona zeszytu będzie stroną ćwiczeniową, zawierać będzie refleksje własne ucznia, mapy myślowe związane z tematem, prace ucznia, prace domowe, komentarze nauczyciela, oceny koleżeńskie, samoocenę, notatki, ćwiczenia.

Przewidywane osiągnięcia wdrożenia innowacji pedagogicznej:

UCZNIOWIE:

Są świadomi swoich mocnych i słabych stron w procesie uczenia się;
Bardziej i aktywniej angażują się w naukę;
Zdobywają wiedzę w sposób kreatywny i z pełnym zaangażowaniem;
Potrafią efektywnie pracować w grupie;
Uczą się świadomego i krytycznego podejścia do działań swoich i innych;
Potrafią dokonać samooceny i oceny pracy innych;
Czują się odpowiedzialni za własną naukę u uzyskiwane efekty swojej pracy;
Wykorzystują informacje zwrotne do czynienia postępów;
Uczą się sposobów uczenia się;

NAUCZYCIEL:

Rozwija się zawodowo i doskonali swój warsztat pracy;
Wykorzystuje efektywnie swój warsztat pracy;
Podnosi skuteczność nauczania;
Buduje pozytywną atmosferę pracy z klasą;

SZKOŁA:

Poprawa jakości pracy szkoły;
Wzbogacenie oferty edukacyjnej szkoły, poprzez uatrakcyjnienie
prowadzonych zajęć;
Budowanie pozytywnego wizerunku szkoły wśród uczniów i rodziców
jako placówki dbającej o rozwój swoich uczniów.

Ewaluacja innowacji pedagogicznej:

Ewaluacja zostanie dokonana w celu uzyskania odpowiedzi na  pytania:
Czy OK zeszyt i ocenianie kształtujące pomaga uczniom w nauce
i podnosi  skuteczność ich pracy w szkole;
Czy ocenianie kształtujące i prowadzenie OK zeszytu uczą dzieci skutecznie
uczenia się i samodzielnej pracy w szkole na lekcjach i w domu;
Czy OK zeszyt jest dla uczniów atrakcyjnym narzędziem pracy, czy zachęca
ich do aktywnego uczenia się, porządkowania informacji;
W jakim stopniu ocenianie kształtujące i OK zeszyt pomaga realizować zamierzone cele programu nauczania i jak wpływa na atrakcyjność i skuteczność uczenia;
Czy ocenianie kształtujące sprawdza się w naszej szkole;
Co ocenianie kształtujące daje klasie, szkole i nauczycielowi;
Jakie zalety i jakie słabości ma ocenianie kształtujące realizowane w warunkach środowiskowych naszej szkoły;

Wykorzystane zostaną następujące narzędzia ewaluacji:
Monitoring prowadzonych zeszytów;
Obserwacja i spostrzeżenia dot. pracy i zaangażowania uczestników innowacji;
IZ (informacja zwrotna) w zeszytach;
Rozmowy z uczniami i rodzicami na temat prowadzenia OK zeszytu;
Samoocena, refleksje uczniów;
Analiza dokumentacji związanej z osiągnięciami uczniów;
Ankieta skierowana do uczniów;
Ankieta skierowana do rodziców;

Podsumowanie:

Niniejsza innowacja pedagogiczna ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących
z prowadzenia oceniania kształtującego i OK zeszytu. To jedna z metod ułatwiających zarówno uczniowi jak i nauczycielowi naukę szkolną. OK zeszyt jest narzędziem, w którym zebrane są najważniejsze informacje. Utrwalanie wiedzy z OK zeszytem jest o wiele łatwiejsze niż z książką, ponieważ wszystkie istotne wiadomości zebrane są indywidualnie przez ucznia w jednym miejscu. Nauczycielowi i rodzicom OK zeszyt daje obraz tego jak dziecko pracuje na zajęciach, na co należy zwrócić uwagę podczas pracy z dzieckiem, w czym mu pomóc, jak rozwijać jego kompetencje.
Szkoła z OKzeszytem jest ok.