Książka bawi, uczy i wychowuje

„Książka bawi, uczy i wychowuje”

Istotnym elementem współdziałającym ze środowiskiem wychowującym jest książka. Wychowawcze możliwości literatury dla dzieci są bardzo duże i ocenia się, że większe niż wobec dojrzałych czytelników. Wiąże się to z właściwościami tego wieku m.in. ze skłonnością do naśladownictwa, identyfikowania się z postaciami literackimi, aktywnością poznawczą i zabawową, wrażliwością emocjonalną, intensywnością w przeżywaniu świata. Kontakt dziecka z książką nie jest jednak tak naturalną potrzebą jak zabawa. Konieczne jest rozbudzenie takiej potrzeby, a to wymaga pewnych wzorców, których prócz przedszkola może dostarczyć środowisko rodzinne. Wiek przedszkolny jest bardzo ważnym okresem, aby ten cel osiągnąć. W tym czasie należy budzić motywację i przygotowywać do tego, aby w przyszłości dziecko stało się dojrzałym czytelnikiem, takim, który potrafi obcować z dziełem literackim. W tym celu ważne jest zaszczepienie stałego nawyku obcowania z książką.
Kontakt dziecka z odpowiednio dobranymi utworami literackimi z zakresu prozy i poezji budzi jego wrażliwość estetyczną, sprzyja rozwijaniu postaw twórczych, wyzwalaniu form ekspresji słownej, plastycznej i innych. Kontakt z literaturą poszerza możliwości poznawania świata, ludzkich losów. Odpowiednio dobrane utwory literackie są też wzorem pięknej polskiej mowy. Przykłady poprawnego literackiego języka mogą mieć wpływ na doskonalenie funkcji mowy pod względem gramatycznym i dźwiękowym, na bogacenie zasobu pojęć i słów.
Utwór literacki wpływa także na sferę emocjonalną dziecka. Ma to ogromne znaczenie dla wychowania społecznego dziecka. Silne oddziaływanie na uczucia, ukazywanie bohaterów, z którymi dzieci się identyfikują pozwala lepiej zrozumieć innych ludzi.
Książki w istotny sposób kształtują wyobraźnię i postawy twórcze dziecka. Literatura pełni ważną rolę w przygotowaniu dzieci do nauki czytania, bogacenia słownika dzieci. Pomaga również w kształtowaniu umiejętności poprawnego formułowania wypowiedzi pod względem gramatycznym, komunikatywnego wypowiadania się, wyrabiania pozytywnego stosunku do książki, do nauki czytania.
Zapamiętane fragmenty utworów, postacie bohaterów dzieci odtwarzają w zabawach, a więc staje się też literatura źródłem swobodnej twórczości dziecka. Dzieci chętnie organizują też przedstawienia. Towarzyszy temu uczucie przyjemności grania roli - dziecko chce się podobać w sposobie odtwarzania roli, chce uczestniczyć w tworzeniu dekoracji. Takie działania bardzo aktywizują jego rozwój, sprawność intelektualną i ruchową. Dlatego kochajmy literaturę piękną - prozę, poezję i uczmy dzieci kontaktu z nimi.
Dziecko pragnie książki, która dostarczy mu wielu wzruszeń, wyzwoli emocje, pobudzi wyobraźnię, dostarczy powodu do radości i zabawy. Dzieci, które już w dzieciństwie zetkną się z ciekawą książką, odpowiadającą ich zainteresowaniom, będą jej później szukały same.
Książki bawią, uczą i wychowują.

Bibliografia:
S. Frycie, I. Kaniowska-Lewańska, „Kultura literacka w przedszkolu”, WSiP, Warszawa 1982
J. Awgulowa, W. Świętek, „Małe formy sceniczne w pracy przedszkola”, WSiP, Warszawa 1982