Scenariusz akademii z okazji Dnia Konstytucji 3 Maja

KONSTYTUCJA 3 MAJA – POLSKA DROGA DO WOLNOŚCI
(napis na tle + flaga, np. w stojaku)

Wszyscy uczniowie ubrani na czarno.
Potrzebny rzutnik z wybranym obrazem „Święto konstytucji” i podpisanymi portretami postaci: Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic, Adam Naruszewicz, Stanisław Konarski, Stanisław August Poniatowski, Adam Mickiewicz oraz sprzęt do odtwarzania muzyki.
1. Powitanie – Uczeń 1 (stoi na tle napisu, może nawet trochę go zasłania)
Witam serdecznie wszystkich zgromadzonych na naszej auli: dyrekcję szkoły, szanowne grono pedagogiczne oraz Was, drogie koleżanki i drodzy koledzy. W imieniu klasy II B zapraszam do obejrzenia montażu słowno – muzycznego stworzonego w celu upamiętnienia 232 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
(odsuwa się, wskazuje ręką na napis, mówi dobitnie) Konstytucja 3 Maja – polska droga do wolności!
2. 2-3 uczniów przepycha się, wyrywa telefon / słuchawki, podbiegają do „kawałka muru” (karton postawiony jako element dekoracji, wystylizowany na fragm.. muru), piszą sprayem: NIE ODDAMY WOLNOŚCI Równocześnie mówi uczeń 2

3. Uczeń 2 – WOLNOŚĆ - co znaczy to słowo dla młodego pokolenia?
Każdy z nas ma prawo do własnych sądów i przekonań, ale żeby być w pełni wolnym, trzeba znać i rozumieć prawa i zasady wolności. Mówimy, że 3 Maja 1791r. to dzień wolności dla Polaków. Jak to się więc stało, że nasi przodkowie przeszło 200 lat temu, zrozumieli, co znaczy wolność? Dlaczego tę rocznicę nazywamy świętem wolności i radości?
4. Piosenka zespołu Chłopcy z Placu Broni – „Wolność kocham i rozumiem”.

5. Odgłos tłuczonego szkła, na rzutniku napis:
„1772 – I rozbiór Polski”

6. Uczeń 3 –
Ojczyzno moja, na końcuś upadła!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę!...
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza!
W tym ciele była milionów dusza...
„Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta” F. Karpiński

7. Uczeń 4 –
Czegóż się błędny uskarżasz narodzie,
Los twój zwalając na obce uciski?
Szukaj nieszczęścia w twej własnej swobodzie
I bolej na jej opłakane zyski.
Żaden kraj cudzej potęgi nie zwabił,
Który sam siebie pierwej nie osłabił.
Stargawszy węzeł pokoju i zgody,
Niegdyś w najwyższej władzy osadzony,
Rozbiegliście się, jako liche trzody,
Bez wodza, rządu, rady i obrony.
Ostygło dobra publicznego serce,
Albo pochlebce, aboście oszczerce (...)
„Głos umarłych” A. Naruszewicz

8. Uczeń 5 –
Polska, kiedyś silna i niezdobyta, stała się w XVIII w. targowiskiem próżności
i prywaty szlachty. Wewnętrzne kłótnie i swary, a także wadliwy ustrój, którego symbolem stało się liberum veto i wolna elekcja, doprowadziły państwo na kraj przepaści. Młody
i światły król Stanisław August Poniatowski chciał reformować państwo wbrew magnatom
i masom szlacheckim, ale szlachta zapatrzona w przeszłość walczyła przeciwko reformom,
w obronie źle pojmowanej wolności.

9. Piosenka zespołu Tilt – „Nie wierzę politykom”.

10. Uczeń 6 (na rzutniku Hugo Kołłątaj) –
Rząd ten nie będzie dobrym, jeżeli wszelki człowiek w granicach Rzeczypospolitej nie stanie się uczestnikiem wolności, bo nie będzie jej obrońcą. Niechaj, kto chce, używa łudzącej delikatności, niech Wam mówi, że stopniami do wolności ludzi przywodzić należy, ja powiem otwarcie, że długi nieład przy wzroście naokoło silnych monarchii w takim nas zostawił położeniu, iż nas tylko jedna determinacja uratować może, że tylko wspólny całego ludu interes wzmocni siły nasze i przywróci charakter narodowi.
„Ostatnia przestroga dla Polski” H. Kołłątaj

11. Uczeń 7 (na rzutniku Adam Naruszewicz) –
Kochajmy mądrość; wszak to największa nauka
Znać siebie i żyć z sobą: kto jej pilnie szuka,
Prowadzi wiek szczęśliwy, a na czas upłynny
Patrząc, liczy bez trwogi wszelkie swe godziny.
Jeśli kiedy dla bogactw, dla podłego zysku
Wolnością mam frymarczyć i żyć w pośmiewisku;
Jeśli me serce iść ma w gnuśne zmysłów pęta,
Czasie! skróć, proszę, życia mojego momenta.
„Hymn do czasu” A. Naruszewicz

12. Uczeń 8 (na rzutniku Stanisław Konarski) –
Jakoż to naprzód niewątpliwą bynajmniej i oczywistą rzecz jest, że bez dobrej rady żadne stać nie może królestwo. Że tych trybunałów, tej słabości Rzplitej, tych skarbu dochodów, tych handlów, tych miast i miasteczek upadłych, tych nierządów i niezliczonych bezprawia nie możemy inaczej poprawić i leczyć, tylko przez jedną radę.
A kiedy źle ta idzie rada, toć wszystko iść lada jako powinno i musi na ostatek upadać.
„Wybór pism politycznych” St. Konarski

13. Uczeń 9 (na rzutniku Stanisław Staszic) –
Człowiek względem drugiego człowieka ani samowładą, ani niewolnikiem być nie powinien. Każdy obywatel w którejkolwiek społeczności ludzkiej osiadły ma prawo domagać się względem każdego drugiego obywatela wolności, bo człowiek w społeczność wiążąc się nic więcej nie zyskał nad tę jedną wolność, czyli to zabezpieczenie, że oprócz prawa, od całego towarzystwa stanowionego, żaden inny człowiek władnąć nie będzie własnością jego.
„Przestrogi dla Polski” St. Staszic

14. Piosenka Jacka Wójcickiego - „Miejcie nadzieję”

15. Uczeń 10 w złotej koronie (na rzutniku Stanisław August Poniatowski) –
„W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego
Ja, Stanisław August Poniatowski z woli narodu król Polski i wielki książę litewski,
Wraz z stanami skonfederowanymi, naród polski reprezentującymi,
Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania konstytucji narodowej jedynie zawisł,
Długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady,
A chcąc korzystać z pory w jakiej Europa się znajduje,
I z tej chwili, które nas samych sobie wróciła,
Wolni od hańbiącej obcej przemocy nakazów,
Ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą
Niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu,
Dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic,
Niniejszą konstytucję uchwalamy i tę za świętą, za niewzruszoną deklarujemy.”.
„Konstytucja 3 Maja”

16. Uczniowie 2, 3, 4, 5 – na przemian. Pomiędzy artykułami odgłos werbla.
o Całej szlachcie równe prawa nadajemy!
o Lud rolniczy, który ojczyznę karmi, pod opiekę prawa i rządu przyjmujemy!
o W sejmie prawa ustanawiać będą posłowie i senatorowie!
o Szczęście narodu od praw sprawiedliwych zależy!
o Przyszłych królów Polski szlachta sama wybierać będzie!
o Król – ojcem i głową narodu być powinien!
o Wojsko – wierne narodowi – strzec powinno granic Polski i jej spokoju!
o Liberum veto na zawsze znosimy, a wszystkie decyzje większością głosów podejmujemy!

17. Uczeń 1 (na rzutniku Adam Mickiewicz) – (w tle cichej muzyki „Polonez 3 maja”)
Dziwią się wszyscy — lecz to była tylko próba,
Bo wnet przerwał i w górę podniósł drążki oba.
Znowu gra: już drżą drążki tak lekkimi ruchy,
Jak gdyby zadzwoniło w strunę skrzydło muchy,
Wydając ciche, ledwie słyszalne brzęczenia.
Mistrz zawsze patrzył w niebo czekając natchnienia.
Spojrzał z góry, instrument dumnym okiem zmierzył,
Wzniósł ręce, spuścił razem, w dwa drążki uderzył,
Zdumieli się słuchacze... Razem ze strun wiela
Buchnął dźwięk, jakby cała janczarska kapela
Ozwała się z dzwonkami, z żelami, z bębenki.
Brzmi Polonez Trzeciego Maja! — Skoczne dźwięki,
Radością oddychają, radością słuch poją,
Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostoją
Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,
W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły
Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej Sali
Zgodzonego z narodem króla fetowali;
Gdy przy tańcu śpiewano: „Wiwat Król kochany!
Wiwat Sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!”
„Pan Tadeusz” A. Mickiewicz

18. Uczeń 2 –
Tak oto u schyłku XVIII wieku Polska zaczęła się budzić do życia. Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, a drugą na świecie nowożytną ustawą zasadniczą. Konstytucja, znosząc liberum veto i wolną elekcję, stwarzała podstawy do wzmocnienia władzy i stworzenia nowoczesnego społeczeństwa.

Niestety, niedługo trwał entuzjazm. Po 373 dniach wolności i nadziei Rosja, której wyszły naprzeciw intrygi kilku zdradzieckich magnatów – Targowiczan, rozpoczęła wojnę. Przegrana Polski przekreśliła dzieło Sejmu Wielkiego.

Konstytucja 3 Maja obowiązywała zaledwie 15 miesięcy. Zapoczątkowała reformę ustroju, ale nigdy nie została w pełni wprowadzona w życie, a mimo to przeszła do historii jako najważniejsze chyba wydarzenie w dziejach I Rzeczpospolitej.

O znaczeniu historycznym dzieła trzeciego maja stanowi bowiem nie treść konstytucji, ale sens moralno-polityczny. Konstytucja pozostała symbolem możliwości odrodzenia moralnego narodu, symbolem próby wybicia się na niepodległość, symbolem WOLNOŚCI

19. Piosenka zespołu Dżem „Sen o Victorii”.