Wpływ zabaw na rozwój emocjonalny i społeczny dzieci w wieku przedszkolnym

Wpływ zabaw na rozwój emocjonalny
i społeczny dzieci w wieku przedszkolnym

opracowała Barbara Wdzienczny

W przedszkolu dzieci rozwijają swoje zdolności motoryczne, społeczne, emocjonalne oraz poznawcze.
Najważniejszą aktywnością w placówkach przedszkolnych jest zabawa. Zabawa obecna jest w całym życiu człowieka i stanowi bardzo ważną funkcję wspomagającą rozwój dzieci oraz przygotowanie ich do dorosłości. Rozwój emocjonalno-społeczny odbywa się przede wszystkim w zabawie, dzięki której dziecko nabywa nowe informacje oraz umiejętności. Poszerza swoje kontakty społeczne oraz uczy się prawidłowego wyrażania swoich uczuć oraz pragnień. W wieku przedszkolnym główną aktywnością dziecka jest zabawa i to dzięki niej dziecko prawidłowo rozwija swoje zdolności. W każdej fazie rozwoju zabawa pełni inną funkcję. Prawidłowy przebieg rozwoju dziecka, nie może odbywać się bez zabawy, ponieważ pełni ona podstawową aktywność w wieku przedszkolnym. Zabawa to jest tworzenie dziecięcej rzeczywistości. Dzięki niej dziecko poznaje i uczy się ról społecznych, przyjętych zachowań oraz doświadcza przynależności do grup. Wiekiem do zabawy określa się wiek przedszkolny. W tym właśnie okresie, w którym dzieci uczęszczają do przedszkola to właśnie zabawa pełni najważniejszą rolę. Dzieci dzięki zabawie rozwijają swój umysł, charakter, stosunek do ludzi i do pracy.
Zabawa wszechstronnie rozwija młodego człowieka. Kształci go w wielu obszarach:
- rozwój motoryczny- w czasie zabaw kształtuje się motoryka duża oraz mała (sensomotoryka) a także koordynacja wzrokowo-ruchowa. Dzieci są ciągle aktywne co pomaga im w nabywaniu sprawności fizycznych oraz manipulacyjnych.
rozwój poznawczy- w wieku przedszkolnym dziecko przyswaja bardzo dużo nowych informacji o otaczających go świecie oraz obowiązujących prawach i obowiązkach
Dziecko uczy się nowych ról społecznych, które obserwuje w swoim otoczeniu.
- rozwój emocjonalny- w zabawie dziecko oddaje się swoim emocjom, uczy się empatii względem innych osób.
- rozwój wyobraźni- poprzez marzenia dzieci rozwijają twórcze myślenie.
- rozwój społeczny- zabawa kształtuje w dziecku poczucie przynależności do grupy społecznej. Dzięki zabawy w naśladowanie, dziecko uczy się zachowania w danej grupie.
rozwój samokontroli- zabawy pomiędzy dziećmi uczą ich jak zachowywać się w grupie, wzbogacają doświadczenia dziecka, uczą go samokontroli.
Zabawa przybierać może bardzo dużo form. Jedną z nich może być zabawa swobodna, czyli aktywność dziecka według własnego upodobania. Kolejną formą w czasie zabawy jest odgrywanie ról. Rysowanie, taniec, śpiew, to również formy zabawy. Często dzieci spędzają czas grając w gry planszowe oraz układając puzzle dostosowane do ich wieku. go samokontroli.
Funkcje zabaw
1)funkcja- w podziale nosi nazwę kształcąca, stymulująca oraz edukacyjna. Funkcja ta określa znaczenie zabawy jako doskonalącą wszystkie zmysły, podnoszącą wiedzę oraz zainteresowania dziecka o otaczającym go świecie.
2)Drugą funkcją, którą wymienia autorka jest funkcja wychowawcza, która przygotowuje dziecko do pełnienia określonych ról społecznych, uczy reguł oraz zasad postępowania w życiu w społeczeństwie oraz rozwija u dziecka cechy zaradności oraz odpowiedzialności.
3)Trzecią funkcją zabawy jest funkcja terapeutyczna, naprawcza, lecznicza, dzięki której poprzez zabawę rozwój dziecka przebiega
w sposób uporządkowany, pomaga ona w rozładowaniu przez dziecko silnych emocji.
Zabawa w znaczeniu funkcji projekcyjnej pozwala nauczycielowi poznać na jakim etapie rozwoju emocjonalnego jest dziecko oraz jak reaguje na różnego rodzaju sytuacje.
Diagnostyczna funkcja zabawy wpływa na stwarzanie odpowiednich warunków dla rozwoju dzieci. Następna nosi nazwę przygotowawczą, która pomaga w przysposobieniu do życia na dalszych etapach rozwoju. Zabawa grupowa ma bardzo dużą wartość dla rozwoju dziecka. Wspiera ona naturalną relację pomiędzy dziećmi. Pozwala pokazać dziecku jaki wpływ ma jego zachowanie na inne dzieci. Spontaniczna zabawa pomaga dzieciom wyrażać się bardziej bezpośrednio, niżli podczas rozmowy. Dzieje się tak dlatego, że dziecko podczas zabawy z innymi odczuwa większy komfort niż podczas rozmowy. Najważniejsze są zabawy w role, w których dziecko poznaje reguły postępowania związane z daną rolą.
W tej aktywności dziecko samo ustala swoje reguły i działa zgodnie z nimi. Poza tym w zabawie dziecko nawiązuje kontakty z innymi dziećmi.

BIBLIOGRAFIA
Brzezińska A., 1985. Aktywność zabawowa i jej znaczenie dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. W: A. Brzezińska, M. Burtowy (red.), Psychopedagogiczne problemy edukacji przedszkolnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.ezińska A., Bątkowski M., 2011. O roli zabawy w przygotowaniu dziecka do dorosłego życia. Wychowanie w Przedszkolu, 10, s. 5-13.
Cieszyńska J., Korendo M., 2017. Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecko od noworodka do 6 roku życia. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.