Segregacja - kolorowy zawrót głowy. Scenariusz lekcji przyrody

SCENARIUSZ LEKCJI

Temat: Segregacja – kolorowy zawrót głowy.

ETAP EDUKACYJNY: II etap edukacyjny
PRZEDMIOT: Przyroda – klasa IV
CZAS REALIZACJI TEMATU: 2 godziny lekcyjne (90 minut)
MIEJSCE LEKCJI:
Sala lekcyjna (możliwa wycieczka na wysypisko śmieci)
CELE LEKCJI:
Cel ogólny:
Kształtowanie i wzmacnianie u uczniów postaw proekologicznych
Rozwijanie wśród uczniów świadomości ekologicznej
Uświadomienie dzieciom konieczności segregacji odpadów

Cele szczegółowe:
Uczeń wie czym są odpady i jakie są ich źródła
Uczeń potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce – potrafi prawidłowo segregować odpady i ma świadomość przyczyn i skutków takiego postępowania
Uczeń potrafi wskazać i wymienić odpady niebezpieczne
Uczeń wie czym jest recykling
Uczeń wie jakie są efekty ponownego wykorzystania odpadów

NARZĘDZIA TIK:
Tablica multimedialna
Film na youtube - https://www.youtube.com/watch?v=JgH6iXKxyJE
Gra z Ekoeksperymentarium w pokoju zagadek:- „Segregacja śmieci”
https://view.genial.ly/5f808eea9d6d260d614bc177?idSlide=5ed27ca1-dbda-4515-ad93-8ad783ce2177
Strony internetowe:
Segregowanie to nie wyrzucanie - https://naszesmieci.mos.gov.pl/sens-recyklingu
Jak działa recykling? – https://naszesmieci.mos.gov.pl/recykling

POMOCE DYDAKTYCZNE:
5 worków do segregacji odpadów – żółty, zielony, niebieski, brązowy, czarny
Karteczki z nazwami worków do segregacji – szkło, metale i tworzywa sztuczne, papier, odpady biodegradowalne, odpady zmieszane
Odpady: pojemniki do sokach owocowych, jogurtach, mleku, szklane butelki, słoiki, przeterminowane leki, rolka po papierze toaletowym, stary toster, ulotki ze sklepów, paragon fiskalny, folia aluminiowa, baterie, obierki z warzyw i owoców, ości rybie, zużyte świetlówki, kości zwierzęce itp.
Rękawiczki jednorazowe
Małe karteczki, długopisy
Obrazki kosza i walizki
Plakietki do worków przeznaczonych do segregacji z napisami: szkło, papier, metal i tworzywa sztuczne, odpady zmieszane, odpady biodegradowalne
Plansze edukacyjne dotyczące prawidłowej segregacji odpadów
Film: „Segreguj odpady, to opłaca się nam wszystkim”

METODY I FORMY PRACY:
Metoda praktycznego działania
Metoda słowna – objaśnienia, pogadanka, dyskusja
Metoda kosza i walizki
Formy pracy: praca indywidualna, praca zbiorowa

PRZEBIEG LEKCJI:
Faza wstępna:
1. Przywitanie się z uczniami, wzbudzenie zaciekawienia, zainteresowanie tematem lekcji uczniów.
Nauczyciel przychodzi do klasy z dużym, wypełnionym odpadami czarnym workiem. Zwraca się do uczniów, uczennic z pytaniem: „Jak sądzicie, co znajduje się w worku, o czym będziemy mówić na dzisiejszych zajęciach?” – uczniowie mogą podejść, dotknąć worka, aby znaleźć odpowiedź na pytanie. Nauczyciel ewentualnie naprowadza uczniów.
2. Po pokazaniu uczniom zawartości worka, prowadzący podaje temat lekcji i wyjaśnia, że na dzisiejszych zajęciach będziemy rozmawiać o odpadach i ich segregacji. Może również poprosić o wytłumaczenie tematu: Segregacja – dlaczego – kolorowy zawrót głowy? – luźne odpowiedzi uczniów.

Faza główna:
1. Wprowadzenie uczniów i uczennic w tematykę i zakres działań na lekcji. Oznajmienie uczniom, że za chwilę wcielą się w rolę wybitnych specjalistów i specjalistek w kwestii segregacji odpadów. Nauczyciel dzieli uczniów na 5 zespołów, każdy z zespołów otrzymuje worek przeznaczony do segregacji odpadów:
Zespół I – worek żółty
Zespół II – worek zielony
Zespół III – worek niebieski
Zespół IV – worek brązowy
Zespół V – worek czarny
2. Uczniowie wspólnie z prowadzącą rozszyfrowują do segregacji jakich odpadów przeznaczone są poszczególne worki. Na każdym z nich przyklejają odpowiednią plakietkę: worek żółty – metal i tworzywa sztuczne; worek niebieski – papier; worek zielony – szkło; worek brązowy – odpady biodegradowalne; worek czarny – odpady zmieszane. (zał. nr 1).
3. Uczniowie przystępują do pracy. Nauczyciel rozsypuje na środku sali przyniesione odpady. Każdy z zespołów wybiera tylko te odpady, które powinny znaleźć się w ich worku. Po zakończonej pracy (ok. 5 min., w zależności od ilości odpadów) następuje omówienie efektów pracy uczniów. Przedstawiciele każdego z zespołów prezentują wszystkim co znalazło się w ich worku. Trwa dyskusja, ewentualnie korygowane są błędy uczniów i pojawiają się wyjaśnienia nauczyciela. Prowadzący zajęcia wyświetla uczniom filmik dotyczący prawidłowej segregacji odpadów: https://www.youtube.com/watch?v=JgH6iXKxyJE i wyjaśnia dlaczego podczas segregowania odpadów kolory mają tak duże znaczenie. Prowadzący zwraca również uwagę na odpady, które nie powinny się znaleźć w poszczególnych workach/ pojemnikach do segregacji, np. do pojemnika na bioodpady nie należy wrzucać resztek zwierzęcych (ości rybie, kości); do pojemnika na papier nie należy wrzucać na przykład zatłuszczonego opakowania papierowego po pizzy.
4. Prowadzący zajęcia zadaje pytanie uczniom: „Dlaczego właściwa segregacja odpadów jest tak ważna? - luźne odpowiedzi uczniów, pogadanka, dyskusja.
Wyjaśnienie pojęcia recykling i wyświetlenie na tablicy multimedialnej materiałów dotyczących recyklingu:
https://naszesmieci.mos.gov.pl/sens-recyklingu
https://naszesmieci.mos.gov.pl/recykling

5. Nauczyciel przedstawia uczniom kilka ciekawostek z zakresu recyklingu odpadów:
- Kompletny strój piłkarski naszej reprezentacji w 2012 r. powstał z 13 butelek plastikowych, które poddano recyklingowi. Na koszulkę zużyto osiem, a na spodenki pięć butelek.
- Z jednej tony makulatury można otrzymać 900 kg papieru.
- Jedną bluzę typu polar można otrzymać w wyniku recyklingu 35 butelek plastikowych.
- Jedna plastikowa butelka rozkłada się ok. 500 lat, a aluminiowa puszka od 200 do 400 lat. Nie pozwól aby zalegały na składowisku - segreguj.
- Puszki aluminiowe można poddawać recyklingowi nieskończona ilość razy. Przetworzenie tony aluminium to oszczędność 4 ton rudy i 700 kilogramów ropy naftowej.
- Opakowania szklane można przetwarzać nieskończoną ilość razy. - Ponowne wykorzystanie jednej szklanej butelki to oszczędność 1100W energii, której potrzeba do wyprodukowani nowej. Tyle energii wystarczy by przez 5,5 godziny oglądać telewizję lub 22 godziny pracować przy komputerze.
- Energia zaoszczędzona w procesie recyklingu jednej szklanej butelki pozwala na 25-minutową pracę komputera, 20-minutową pracę telewizora czy 10-minutową pracę zmywarki do naczyń.
- Niemal cały samochód (80 - 95%) przeznaczony do złomowania nadaje się do recyklingu.
- Do produkcji 1 tony papieru potrzeba ok. 17 drzew. Te drzewa produkują w ciągu roku tlen, który wystarczyłby dla 170 osób. Oszczędzaj papier - nie drukuj tego co możesz przeczytać w wersji elektronicznej. Źródło https://naszesmieci.mos.gov.pl/ciekawostki

5. Nauczyciel zwraca uwagę na przedmioty – odpady niebezpieczne, odpady wielkogabarytowe, zużyte sprzęty RTV i AG, które nie znalazły się w żadnym z worków (np. zużyte baterie, przeterminowane lekarstwa, świetlówki, stary toster). Nauczyciel pyta gdzie powinny się znaleźć te przedmioty i co się z nimi dzieje? Prowadzący wyjaśnia, że odpady te ze względu na duże rozmiary, zawartość szkodliwych dla środowiska substancji, zawartość cennych surowców nie mogą trafić do pojemników na odpady zmieszane. Należy je oddać w wyznaczonych sklepach, punktach, aptekach oraz punktach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK).

Faza podsumowująca:
1. Na podsumowanie i utrwalenie zdobytej wiedzy na zajęciach nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej grę w pokoju ekozagadek „Segregacja śmieci” z Ekoeksperymentarium –
https://view.genial.ly/5f808eea9d6d260d614bc177?idSlide=5ed27ca1-dbda-4515-ad93-8ad783ce2177 – wszyscy wspólnie rozwiązują zadania.
2. Ewaluacja zajęć - prowadząca przykleja na tablicy plakat przedstawiający dwa obrazki – kosz i walizkę (zał. nr 2). Rozdaje uczniom karteczki samoprzylepne w dwóch kolorach i prosi uczniów, aby ocenili dzisiejsze zajęcia. W tym celu każdy z uczniów zapisuje na swojej karteczce: co mu się podobało na zajęciach, co chciałby ze sobą zabrać (pozytywy) oraz to co im się na zajęciach nie podobało (negatywy). Na hasło START uczniowie przyklejają swoje karteczki w odpowiednich miejscach – pozytywy umieszczają w walizce, negatywy – w koszu. Jeden z uczniów odczytuje co znalazło się w walizce, a co w koszu. Prowadzący prosi na koniec o podzielenie się swoimi opiniami, o podsumowanie zajęć.
3. Na zakończenie zajęć prowadząca wręcza wszystkim uczestnikom zajęć Order Przyjaciela Przyrody (zał. nr 3).

ZAŁĄCZNIKI:
Zał. nr 1. Plakietki do podpisania worków do segregacji odpadów
Zał. nr 2. Plakat do metody kosza i walizki
Zał. nr 3. Order Przyjaciela przyrody