Scenariusz szkolnej uroczystości z okazji Święta Niepodległości

Pieśni, z którymi szliśmy do niepodległości-
koncert piosenki legionowej

1.Prezentacja filmu poświęcona tematyce 11 Listopada- strona internetowa youtube

2.Narrator:
11 listopada upłynęło 90 lat od chwili, gdy Polska odzyskała niepodległość. Po utracie suwerenności w 1795 r. kilka pokoleń podejmowało bezskuteczną walkę o odzyskanie wolności. Po klęskach kolejnych powstań narodowych, Polacy nie przestawali marzyć o wolnej Ojczyźnie. Kiedy w 1914 r. rozpoczęła się I wojna światowa stanęli do walki z nadzieją, że przez ich krew i blizny droga poprowadzi do Ojczyzny wolnej.
Na czele tworzonych polskich oddziałów wojskowych stanął Józef Piłsudski. W odezwie do żołnierzy mówił:
,,Wybiła godzina rozstrzygająca! Polska przestała być niewolnicą i sama chce stanowić o swoim losie, sama chce budować swoją przyszłość, rzucając na szalę wypadków własną siłę orężną”.
11 listopada 1918 roku- po ponad stu latach niewoli spełniły się marzenia Polaków o wolnej Ojczyźnie. W kwaterze francuskiego marszałka Ferdynanda Focha w Compiegne Niemcy podpisały zawieszenie broni. Zakończyła się I wojna światowa. Wszyscy trzej zaborcy musieli uznać porażkę, a ich klęska przypieczętowała powstanie niepodległego państwa polskiego. Dzień wcześniej- 10 listopada do Warszawy wrócił zwolniony z niemieckiego więzienia w Magdeburgu Józef Piłsudski- twórca legionów i dla większości Polaków symbol walki o niepodległą Polskę. Rada Regencyjna w Warszawie wydała dekret na mocy którego właśnie jemu oddała naczelne dowództwo nad wojskiem polskim. Kilka dni później Piłsudski został Naczelnikiem Państwa. Chociaż przed tworzącym się państwem stanęło wiele problemów, to właśnie 11 listopada 1918 r., jest jedną z najważniejszych dat w dziejach Polski. Datą- symbolem.
Niezwykle pomocna w wyjaśnieniu fenomenu niepodległościowego czynu jest polska pieśń patriotyczna tamtego czasu. Jest ona swoistym zapisem losu naszego narodu, szczególnym świadectwem historii Polski. Z dokładnością prawie fotograficzną oddaje rzeczywistość wojenną oraz dzieje poszczególnych oddziałów. Józef Piłsudski powiedział:
,, Można śledzić historię Legionów studiując ich pieśń”
Pieśń żołnierska z okresu I wojny światowej to przede wszystkim pieśń legionowa. W dziejach pieśni polskiej zajmuje ona miejsce szczególne. Była ona pieśnią zwycięstwa, a przez to pieśnią niepodległości. Wzmacniała miłość do Ojczyzny, dodawała sił żołnierzom walczącym o jej wolność. Podobnie jak inne pieśni patriotyczne, pieśń legionowa stanowiła o naszej godności i poczuciu wspólnoty, sławiła czyny i zdarzenia, była podstawową formą wyrażania uczuć patriotycznych. Uboższa w formie, często wręcz grafomańska, stała się pewnego rodzaju symbolem. Pieśni legionowe tworzone były i śpiewane przez pokolenie Polaków, któremu było dane wywalczyć niepodległość, a następnie ją utrzymać. Dlatego te proste rymy kojarzą się bezbłędnie z okolicznościami, w jakich powstawały - z wydarzeniami uwiecznionymi odzyskaniem niepodległości w listopadzie 1918 r.
Żaden zryw narodowy nie przekazał tradycji polskiej tylu pieśni żołnierskich, funkcjonujących do dnia dzisiejszego. Pieśni te, jakkolwiek w różnym stopniu, znane są prawie wszystkim Polakom. Głęboko zakorzenione w tradycji rodzinnej przetrwały okres stalinowskiego terroru (za wykonywanie niektórych utworów groziły poważne konsekwencje) i doczekały się swoistego renesansu w latach osiemdziesiątych. Świadczy to raz jeszcze o ich rodowodzie i pełnionej funkcji społecznej.
Najwyższy już czas, aby je zaprezentować. Mamy nadzieję, że po wysłuchaniu koncertu lepiej poznacie i opanujecie repertuar naszych polskich pieśni.

1) Marszałek Józef Piłsudski nazwał kiedyś ten utwór „najdumniejszą pieśnią jaką kiedykolwiek Polska stworzyła”. To najbardziej znana pieśń Legionów. Za autorów słów uznano żołnierzy legionistów: Tadeusza Biernackiego i Andrzeja Tadeusza Hałacińskiego. Melodię zaczerpnięto z rosyjskiego marsza,, Przejście przez Morze Czerwone”. W sierpniu 1914 roku, marszem tym witała strzelców Józefa Piłsudskiego orkiestra straży pożarnej w Kielcach. (,,Pierwsza Brygada”)

2) Piosenka, którą za chwilę usłyszycie, napisana została przed 6 sierpnia 1914 roku, tj. przed dniem, w którym oddział strzelców obalił słupy graniczne między Austrią a Rosją i pod Michałowicami wkroczył na teren Królestwa Polskiego. Ten właśnie liczący 164 ludzi oddział strzelecki pod dowództwem porucznika Tadeusza Kasprzyckiego nazwany został Pierwszą Kadrową. Potem sława piosenki rosła wraz ze sławą bohaterki-walecznej brygady. (,,Pierwsza Kadrowa”)

3) Wesoła i dowcipna piosenka nieznanego autora, śpiewana początkowo w
I Korpusie Polskim w latach 1917-1918 (,,Hej, hej ułani !”)

4) Pierwsze zwrotki tej popularnej piosenki ułożono jeszcze przed rokiem 1914 rokiem, pozostałe dopisano już w Legionach. Była jedną z najbardziej popularnych piosenek i zrobiła ogromną karierę w latach późniejszych.
(,,O mój rozmarynie”)

5) ,,Przybyli ułani pod okienko”- to popularna piosenka najczęściej śpiewana w czwartym szwadronie ułanów, a potem w całych Legionach. Wiele lat potem usłyszeć ją było można na estradach polowych, przy ogniskach, na harcerskich biwakach.

6),,Rozkwitają pąki białych róż”- na podstawie motywu ludowego pieśń opracowali Kazimierz Wroczyński i kompozytor Mieczysław Kozar – Słobódzki w 1918 roku.

7) JEDZIE NA KASZTANCE (Pieśń o wodzu miłym) z marca 1915 roku. Tekst: Wacław Biernacki Melodia ludowa w rytmie mazurka.

8) Ta popularna piosenka „ o szarej piechocie” pochodzi z lat 1914-1018. Dziś trudno dociec, gdzie i kiedy powstała. Na pewno do jej powstania przyczynił się żartobliwy antagonizm „ ułani contra piechota”. Zbyt dużo już było piosenek o ułanach, za mało „ o szarej piechocie”, chociaż jedni i drudzy dzielnie walczyli i ginęli za Polskę. (,,Piechota”)

9) ,,Warczą karabiny”- pieśń powstała w 1915 r. Autorem słów jest Rajmund Schulz, melodia ludowa.

10) Teraz posłuchamy wiązanki melodii znanych pieśni legionowych - Magda

Narrator: Na koniec chcemy zachęcić was do wspólnego zaśpiewania z nami : ............

Nasze wspólne śpiewanie było rodzajem hołdu, jaki chcieliśmy złożyć tym, którzy w wielkim trudzie i poświęceniu wywalczyli nam przed laty wymarzoną niepodległość. To także nasza radość, że mamy dziś wolną Polskę. Dziękujemy

Uwaga: Poszczególne pieśni uczniowie wykonywali w tradycyjnej aranżacji, ale także w nowej, np. w stylu raape.