Kiedy warto pójść do logopedy ?
Dlaczego moje dziecko jeszcze nie wszystko potrafi dokładnie powiedzieć? Takie pytania zadają najczęściej rodzice przedszkolaków. Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się nieco inaczej, ma swoje własne tempo i rytm tych przemian, które wynikają z możliwości jego organizmu i warunków, które stwarza mu jego środowisko rodzinne. Właśnie w tym wieku zasób słownictwa biernego, które dziecko dobrze rozumie powiększa się znacznie szybciej niż umiejętność wypowiadania swoich myśli.
Kilkulatek może mieć problemy z powtarzaniem sylab, zacinaniem się, może zastępować trudniejsze głoski łatwiejszymi. Jest to jednak naturalny proces rozwoju mowy dziecka tzw. okres swoistej mowy dziecięcej. Nie należy porównywać swojego dziecka z innymi dziećmi. Wszelkie informacje zawarte w książkach mówiące o tym co dziecko powinno w danym wieku, są tylko orientacyjne. Rozwój mowy u każdego dziecka przebiega indywidualnie.
Możemy podejrzewać opóźnienie rozwoju mowy, gdy dziecko po ukończeniu 3 lat porozumiewa się za pomocą równoważników zdań (" Mama da" , " Da pi "). O opóźnieniu rozwoju mowy możemy również mówić, gdy dziecko w wieku 4 lat buduje tylko zdania proste i używa mniej jak 300 słów, a wieku 4 lat wciąż porozumiewa się za pomocą prostych zdań. Kiedy dziecko wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargę, jest to wada, a im dłużej zwlekamy, tym bardziej się ona utrwala.
Gdy masz wątpliwości, czy dziecko dobrze słyszy, mówi podniesionym głosem, nastawia głośno telewizor, gdy ogląda bajki, lub podchodzi blisko do telewizora wybierz się do specjalisty( laryngolog, logopeda).Jeżeli dziecko stale mówi przez nos, może to oznaczać nieprawidłowości w budowie narządów mowy. Wadą jest również zamienianie głosek dźwięcznych na bezdźwięczne przez czterolatka, np głoski" d" na " t ", głoski " w " na " f ", głoski "g " na "k ", głoski " b " na "p".
Kiedy dziecko nie wymawia samogłosek, a, o, u, e , i, y, gdy kończy 3 lata, kiedy zacina się lub jąka lub inny problem, który istnieje w mowie dziecka i nie ustępuje. Takie nieprawidłowości powinny nas skłonić do wizyty u logopedy. Aby pomóc dziecku skorygować wadę wymowy nie należy utrwalać błędów, które popełnia w mowie. Dlatego warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest m. in. sprawne działanie narządów mowy.
Realizacja każdej głoski wymaga innego układu artykulacyjnego i innej pracy mięśni. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy ( kinestezja ).
Dla dzieci 3- letnich przewidziane są ćwiczenia artykulacyjne wyrabiające mięśnie narządów mowy na samogłoskach, łatwiejszych spółgłoskach oraz zgłoskach.
Dla dzieci 4 - letnich wskazane są ćwiczenia artykulacyjne kształtujące mięśnie narządów mowy, ze szczególnym uwzględnieniem trudniejszych spółgłosek występujących w tekstach.
Dla dzieci 5- letnich przewidziane są ćwiczenia artykulacyjne na wszystkich głoskach, ze szczególnym uwzględnieniem trudnych spółgłosek przedniojęzykowo-dziąsłowych.
Dla dzieci 6 - letnich proponuje się ćwiczenia polegające na poprawnym wymawianiu wszystkich głosek i grup spółgłoskowych, doskonalące umiejętności wyrazistego mówienia, wybrzmiewania wszystkich głosek wyrazu.
Doświadczenie uczy, że już sama gimnastyka artykulacyjna wystarczy do zlikwidowania prostych wad wymowy. Przydaje się ona również dzieciom, u których nie stwierdzono rażących odchyleń od normy.
Anna Mazgaj- logopeda neurologopeda