Lekcja o rodzinie - język polski, szkoła polonijna klasa 5

Jan Twardowski żył w latach 1915 – 2006. Był księdzem i znanym poetą. Pisał utwory dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Z myślą o najmłodszych czytelnikach stworzył między innymi: Zeszyt w kratkę, Patyki i patyczki oraz Kubek z jednym uchem.
Jan Twardowski
Nowe patyki i patyczki (fragment)

Jurek miał napisać wypracowanie domowe na temat: "Co wiesz o swojej rodzinie?".
Zmartwił się, bo niewiele wiedział. Znał się na samochodach, wiedział, jak wygląda fiat, mazda, volvo, polonez, którego można przerobić na ropniaka1, golf, młodszy brat volkswagena, ale nie znał własnej rodziny.
Wiedział, jak wygląda mamusia, tatuś i dwie młodsze siostry, ale całej rodziny nie znał. Wiedział, że mamusia ma na imię Barbara, a tatuś Karol. Wiedział, że mamusia jest zawsze ładna, nawet wtedy, kiedy jest zmęczona. Wiedział, że jedna siostra lubi śpiewać, a druga rysować jamniki, ale to za mało, żeby napisać, co się wie o swojej rodzinie.
Zadzwonił do swojej babci Zenobii, która wiedziała wszystko; słuchał i zapisywał. Okazało się, że ma dwie babcie, nie tylko Zenobię, ale i Jadwigę. Babcia Jadwiga miała osiemdziesiąt lat, ale mówiono do niej: Wisienko.
Babcia Wisienka pogniewała się na wszystkich, nawet słuchawki nie podnosiła, kiedy ktoś do niej dzwonił. Raz tylko podniosła, kiedy dzwonił wujek Janek – i powiedziała:
– Mów głośno, Gawronie, nie słychać w telefonie!
Jurek miał jeszcze cztery ciotki: Barbarę, Ewę, Klarę i Dziulę. Ciotka Barbara była artystką, stale inaczej wyglądała, raz podobna do Chinki, raz do Murzynki. Ciotka Ewa miała twarz podobną do Bolesława Chrobrego2 na obrazie Matejki3. Ciotka Klara była chuda i pewien pan przezywał ją „chudzielec - popielec”, ale się z nią ożenił i stał się wujkiem. Ciotka Dziula hodowała na wsi króliki nowozelandzkie4 i karmiła je zielonkami5 i sianem. Poza tym miała czworo dzieci: Agatę, Antka, Jurka i Karolinkę.
Okazało się, że Jurek ma jeszcze trzech stryjków6: Rafała, Pawła i Ksawerego, i wujka Bolesława. Wszystko, czego dowiedział się od babci Zenobii, pozapisywał i był przekonany, że wypracowanie domowe o rodzinie gotowe. Nagle przyszła wiadomość, że się cioci Dziuli urodziły bliźnięta. Potem dowiedział się, że stryjkowi Rafałowi urodził się syn. Rozpoczął pisać wypracowanie na temat: „Co wiesz o swojej rodzinie?” – ale nie mógł dokończyć, bo stale ktoś nowy się rodził.

Dziadek odchodził za dziadkiem
i chociaż wszystko mija
– ciotek nam nie zabraknie,
stale się rodzi rodzina.
________________________________________
1 ropniak – potocznie samochód napędzany ropą (olejem napędowym).
2 Bolesław Chrobry – pierwszy koronowany władca Polski z przełomu X i XI wieku.
3 Jan Matejko (1838–1893) – wybitny malarz, twórca obrazów o tematyce historycznej.
4 królik nowozelandzki – rasa królika.
5 zielonka – pokarm dla zwierząt składający się z surowych, zielonych części roślin.
6 stryj – brat taty.

Ćwiczenie 1.
Wskaż właściwe dokończenie każdego zdania.
1. Barbara to imię
a) mamy i córki cioci Dziuli.
b) babci i cioci chłopca.
c) cioci i mamy Jurka.
d) babci Wisienki.

2. Babcia Jadwiga powiedziała: "Mów głośno, Gawronie, nie słychać w telefonie", ponieważ
a) lubiła słuchać śpiewu ptaków.
b) miała słaby słuch.
c) jej telefon był zepsuty.
d) nie chciała rozmawiać z wujkiem Jankiem.

3. Mama chłopca wygląda ładnie
a) tylko wtedy, gdy ma dobry humor.
b) tylko wówczas, gdy jest wypoczęta.
c) wyłącznie, gdy jest zmęczona.
d) w każdej sytuacji.
Zadanie
Opisz krewnych Jurka według poniższego wzoru. W taki sam sposób przedstaw wybraną osobę ze swojej rodziny, narysuj tę osobę.

Przykład:
Babcia Jadwiga
• Jest babcią Jurka.
• Rodzina mówi na nią Wisienka.
• Ma 80 lat.
• Obraziła się na całą rodzinę.

1. Barbara
2. Zenobia
Kto jest kim?
Stryj - brat taty.
Stryjenka - żona stryja.
Wuj - brat mamy.
Ciocia - siostra mamy lub taty.
Kuzyni lub rodzeństwo stryjeczne - dzieci stryja.
Kuzyni lub rodzeństwo cioteczne - dzieci wuja lub cioci.
Bratanek i bratanica - syn i córka brata.
Siostrzeniec i siostrzenica - syn i córka siostry.
Synowa - Twoja mama dla rodziców Twojego taty.
Zięć - Twój tata dla rodziców Twojej mamy.
Teściowie - rodzice Twojej mamy dla Twojego taty i rodzice Twojego taty dla Twojej mamy.

Ćwiczenie 3.
Zapisz w zeszycie imiona i nazwiska Twoich krewnych: rodziców, rodzeństwa, wujostwa, stryjostwa, kuzynostwa, dziadków i pradziadków.

Ćwiczenie 4.
Przygotuj swoje drzewo genealogiczne.
• Potrzebne Ci będą: kartka papieru oraz kredki lub flamastry.
• Narysuj drzewo, a następnie nanieś na nie imiona i nazwiska osób z Twojej rodziny. Na pniu umieść dane najstarszych krewnych, a na gałęziach - informacje o sobie, Twoim rodzeństwie, kuzynach i ich dzieciach. Swój rysunek możesz także wzbogacić o portrety wybranych osób.