Nauczanie problemowe jako wartościowa metoda nauczania uczniów

Metody nauczania to zamierzone i systematycznie stosowane sposoby pracy nauczyciela z uczniami umożliwiające realizowanie celów kształcenia (słownik PWN). Natomiast nauczanie problemowe to metoda polegająca na samodzielnym rozwiązywaniu przez ucznia (pod kierunkiem nauczyciela) zagadnień (problemów) teoretycznych lub praktycznych (słownik PWN).
Stosując tę metodę w szkole ważne jest, aby nauczyciel odpowiednio przygotował problem, jakim zająć mają się jego uczniowie - problem musi być dobrany na miarę ich możliwości, nie może być za trudny czy też łatwy. Istotne jest także, by nauczyciel swoimi działaniami, zachowaniem czy słowem potrafił zachęcić uczniów, zainteresować tak, by sami chcieli dany problem rozwiązać, by pojawiła się w nich motywacja do działania. W trakcie nauczania problemowego uczeń przyswaja sobie pewne informacje oraz bierze udział w czynnym wytwarzaniu wiedzy na drodze swojej poznawczo - badawczej działalności. Ten rodzaj nauczania nie opiera się na przekazywaniu uczniom gotowych wiadomości, lecz na ich czynnym udziale w poszerzeniu i zdobywaniu swojej wiedzy. Wiadomości zdobyte dzięki swojej własnej aktywności, wytworzone z wewnętrznej motywacji i przekonania dziecka, zostaną w nim na dłużej. Istotą tego procesu jest więc aktywność badawcza ucznia, która pojawiając się w danej sytuacji zmusza go do postawienia sobie odpowiednich pytań-problemów, a następnie do formułowania odpowiadających im hipotez oraz ich weryfikacji w toku wielu umysłowych i praktycznych operacji. W miarę możliwości dziecko samo rozwiązuje cały problem, stara się dotrzeć do odpowiedzi na swoje pytania, myśli nad rozwiązaniem tego. Nauczyciel czuwa nad całym procesem, pomaga, jeżeli istnieje taka potrzeba, naprowadza ucznia na właściwe tory. Wartościowe jest tu zadawanie przez nauczyciela pytań w celu naprowadzenia uczniów na temat, kiedy trafią oni na dużą przeszkodę i zablokują się.
Klasyczna metoda problemowa – uwzględnia cztery istotne momenty. Obejmują one:
- wytwarzanie sytuacji problemowej
- formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązywania
- weryfikację pomysłów rozwiązania
- porządkowanie i stosowanie uzyskanych wyników w nowych zadaniach o charakterze praktycznym lub teoretycznym.