Opis i analiza dwóch wymagań do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego - psycholog

Olsztyn, dn. 14.06.2022 r.

Opis i analiza sposobu realizacji wybranych wymagań ze wskazaniem uzyskanych efektów dla nauczyciela, ucznia i szkoły.

mgr Sylwia Foks
psycholog

Miejsce odbywania stażu: Szkoła Podstawowa nr 10 im. Władysława Broniewskiego
w Olsztynie.
Data rozpoczęcia stażu: 01.09.2019r.
Czas trwania stażu: 2 lata i 9 miesięcy
Data zakończenia stażu: 31.05.2022r.
Cel: uzyskanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego.

Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r., Karta Nauczyciela (Dz. U. 1982 Nr 3 poz. 19
z późn. zm.).
2) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 2200 z późn. zm.).
§ 8 ust. 3 pkt. 2
Umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami,
w tym przez prowadzenie zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli stażystów
i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli.

1. Prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli.
Dzielenie się wiedzą z innymi nauczycielami i specjalistami stanowiło dla mnie od początku trwania stażu na nauczyciela dyplomowanego bardzo ważny element mojego własnego rozwoju.
W realizacji tego działania za cel stawiałam sobie przede wszystkim nawiązanie dobrej współpracy
z nauczycielami i specjalistami oraz pomoc w pozyskaniu wiedzy, w zakresie psychologii i obszarów pokrewnych.
12 marca 2020 roku jako członek Zespołu Wychowawczego przeprowadziłam szkolenie zespołu z zakresu „Metody relaksacji – trening Szulza i Jacobsona”, w którym przedstawiłam znane mi bardzo dobrze metody terapeutyczne istotne w przeciwdziałaniu skutkom stresu w pracy. Szkolenie to, było również pośrednią formą przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, które czasem uniemożliwia efektywną pracę.
Kontynuacją problematyki szeroko rozumianych kompetencji osobistych było przeprowadzone przeze mnie szkolenie wewnątrz Zespołu Wychowawczego „Motywacja jako czynnik napędzający” (9 kwiecień 2020 rok). W trakcie spotkania podzieliłam się wiedzą pozyskaną podczas uczestnictwa w zajęciach na kierunku psychologia sportu, które dotyczyły czynników motywujących zawodnika. Przedstawione treści dostosowałam do potrzeb nauczycieli i uczniów, przekazując wskazówki do mobilizowania siebie i ucznia w codziennej pracy i nauce.
4 września 2020 roku, w związku z rozpoczęciem prowadzenia e-dziennika przez specjalistów, przeprowadziłam szkolenie w Zespole Specjalistów, w którym pełniłam funkcje przewodniczącej, z obsługi Librusa, ze szczególnym uwzględnieniem dziennika pedagoga. Umożliwiło mi to przekazanie umiejętności, które pozyskałam w innej pracy, gdzie wcześniej dokumentowałam już pracę psychologa w formie elektronicznej.
Działaniem poprzedzającym wdrożenie do realizacji programu „Szkolny Program Profilaktyki Zachowań Agresywnych i Autoagresywnych” było przeprowadzone przeze mnie szkolenie Rady Pedagogicznej (12 grudnia 2020 roku). Przeanalizowałam wyniki ankiet przeprowadzonych wśród rodziców, nauczycieli i uczniów, które stanowiły podstawę do napisania programu. Zebrane dane pozwoliły spojrzeć całościowo na problem agresji i autoagresji oraz ukazać skalę występującego zjawiska w placówce.
Chcąc podzielić się wiedzą zdobytą podczas konferencji „Zachowania suicydalne dzieci
i młodzieży – wyzwania w profilaktyce i terapii” oraz z własnych obserwacji 16 lutego 2022 roku, podczas spotkania Zespołu ds. wsparcia ucznia po powrocie do szkoły z nauki zdalnej, przeprowadziłam szkolenie pt. „Jak rozpoznać depresję?”. Omówiłam kryteria diagnostyczne według klasyfikacji ICD – 10, statystyki mówiące o nasilającym się zjawisku po okresie izolacji spowodowanej pandemią oraz wspólnie z członkami zespołu wypracowaliśmy czynniki chroniące ucznia w szkole w kontekście pojawiających się zaburzeń nastroju.
W związku z wybuchem wojny na Ukrainie 25 i 26 lutego 2022 roku przeprowadziłam szkolenie online dla nauczycieli „Jak rozmawiać z uczniem o wojnie?”. W tym czasie każdy z nas przeżywał silny lęk spowodowany utratą poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Podczas spotkania z moimi kolegami podzieliłam się wiedzą dotyczącą panowania nad emocjami
i tego, w jaki sposób przekazywać trudne informacje, tak by nie obciążać uczniów tylko udzielać im wsparcia.
Efekty:
Dla nauczyciela:
- nawiązanie przyjaznych relacji z nauczycielami, opartych na pozytywnej komunikacji i wzajemnym zrozumieniu,
- dzielenie się wiedzą i umiejętnościami z innymi nauczycielami.
Dla ucznia i szkoły:
- podniesienie efektywności pracy szkoły,
- udoskonalenie umiejętności kadry, w tym związanych ze stosowaniem narzędzi TIK,
- przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu nauczycieli,
- poszerzenie wiedzy nauczycieli na temat problemu autoagresji dzieci i młodzieży.

2. Prowadzenie zajęć otwartych dla nauczycieli.
W trakcie trwania stażu prowadziłam zajęcia otwarte dla nauczycieli. Zrealizowałam łącznie cztery lekcje pokazowe w trybie stacjonarnym i jedną podczas nauki zdalnej.
15 luty 2021 roku podczas nauki zdalnej zaprosiłam nauczycielkę, która odbywała staż na nauczyciela kontraktowego na zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno - społeczne z uczniami klas czwartych i piątych, prowadzone na platformie G – suite. Tematem zajęć była „Asertywność
w relacjach” a celem kształtowanie umiejętności reagowania na krytykę i korzystnej autoprezentacji siebie. Uczniowie mimo obecności osoby z poza zajęć otwarcie mówili o swoich odczuciach
i aktywnie uczestniczyli w zajęciach.
3 i 15 marca 2022 roku przeprowadziłam lekcje pokazowe w ramach realizacji programu „Ratujemy i uczymy ratować”. Celem zajęć było przekazanie umiejętności zdobytych przez uczniów klas starszych podczas spotkań z ratownikiem medycznym uczniom klas 1 - 3. Wraz z grupą szkolnych wolontariuszy prezentowaliśmy uczniom przebywającym w świetlicy i podczas edukacji społecznej, jak udzielać pierwszej pomocy. Po krótkich instrukcjach, młodsze dzieci mogły same wykonywać czynności reanimacyjne z wykorzystaniem fantomu. Uczniowie bardzo aktywnie brali udział w zajęciach i z dużą ciekawością obserwowali starszych kolegów, którzy swoją postawą
i zaangażowaniem zachęcali do kontynuowania nauki pomocy przedmedycznej.
23 marca 2022 roku zrealizowałam w klasie ósmej lekcję otwartą „Działamy razem, bo
w grupie jest siła”. Celem zajęć było przede wszystkim ukierunkowanie uczniów na współdziałanie. Forma warsztatowa pozwalała młodzieży na lepsze poznanie siebie w relacji z innymi. Uczniowie podejmowali różne zadania, które tylko przy robieniu tego wspólnie, mogły przynieść zadawalający efekt. Podczas pracy grupowej wyłoniłam lidera zadaniowego, sympatii oraz inne funkcje, które uczniowie pełnią w klasie. Wnioski, które ósmoklasiści wyciągali po realizacji zadań, pokazywały duże zrozumienie tematu i uważność na relacje interpersonalne.
11 maja 2022 roku przeprowadziłam lekcję pokazową w klasie 1b „Od interakcji do relacji”.
Na wstępie dokonałam analizy zespołu klasowego, by dobrać odpowiednie formy i metody pracy. Podczas zajęć skupiłam się na budowaniu relacji i komunikacji bez agresji. Cele lekcji realizowałam głównie w formie zabaw ruchowych, które bazowały na interakcjach i współpracy. W trakcie zajęć wystąpił konflikt między dwojgiem uczniów, w którym doszło do wzajemnego nieposzanowania swoich granic. Reagując bezpośrednio na sytuację trudną, w kółeczku omówiłam z uczniami problem
i doprowadziłam do jego wyjaśnienia.
Efekty:
Dla nauczyciela:
- dzielenie się swoim warsztatem i metodami pracy,
- opanowanie w sytuacji stresu będącego wynikiem obserwacji mojej pracy,
- umiejętne przyjmowanie informacji zwrotnych o swojej pracy i odbiorze jej przez innych.
Dla szkoły:
- podniesienie efektywności pracy szkoły,
- dysponowanie nowoczesnymi metodami nauczania,
- posiadanie wykwalifikowanej i kreatywnej kadry.

3. Współpraca z nauczycielami i specjalistami.
Praca psychologa w szkole możliwa jest tylko wtedy, gdy przebiega w ścisłej współpracy
z całą Radą Pedagogiczną. W bieżącej pracy pozostawałam w kontakcie z wychowawcami klas – konsultowałam trudności wychowawcze i uczestniczyłam w specjalnych spotkaniach dedykowanym poszczególnym uczniom lub całym zespołom klasowym. Wydarzenia te dawały mi możliwość przedstawienia swojego spojrzenia na problem oraz zebrania informacji o uczniach na płaszczyźnie nauczyciel – rodzic – uczeń.
W swojej pracy dużym wsparciem otaczałam ucznia ze specjalnymi potrzebami wynikającymi
z orzeczeń i opinii Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych. To właśnie podczas spotkań Zespołu Planującego i Koordynującego Udzielenie Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej mogłam omawiać funkcjonowanie emocjonalne, poznawcze i społeczne oraz konsultować trudności
z nauczycielami współorganizującymi kształcenie specjalne.
Jako członek Zespołu Wychowawczego brałam udział w pracach nad konstruowaniem Programu Wychowawczo – Profilaktycznego, wypracowywałam wspólnie z innymi nauczycielami strategie rozwiązywania trudności wychowawczych i analizowałam efektywność współpracy
z rodzicami.
Efekty:
Dla nauczyciela:
- dzielenie się własną wiedzą,
- wymiana oraz zdobywanie nowych doświadczeń,
- pogłębienie współpracy z nauczycielami i specjalistami,
- nawiązanie konstruktywnej komunikacji,
- poznanie bieżących trudności wychowawczych.
Dla ucznia i szkoły:
- podnoszenie efektywności pracy nauczycieli,
- wypracowanie wspólnych strategii działania w sytuacjach problematycznych,
- tworzenie dokumentów szkolnych z uwzględnieniem aktualnych priorytetów i potrzeb szkoły,
- posiadanie kreatywnej, współpracującej ze sobą kadry.

4. Opracowanie i publikowanie autorskich materiałów.
W czasie mojego stażu starałam się uatrakcyjniać swoje zajęcia z uczniami poprzez tworzenie własnych kart pracy, mini testów czy scenariuszy. Mając świadomość, że są one ciekawe i dobrze opracowane dzieliłam się nimi z wychowawcami i specjalistami, z którymi na co dzień współpracuję. Niektóre stworzone przeze mnie quizy i scenariusze publikowałam, by były one dostępne dla każdego. Moje autorskie rozkłady lekcji, które napisałam w związku ze stworzeniem programu profilaktycznego umieściłam na portalu Edux.pl. Udostępniłam również innym nauczycielom swoje sprawozdanie i plan rozwoju.
Podczas swojego stażu na nauczyciela dyplomowanego wielokrotnie inspirowałam się publikowanymi przez innych materiałami i narzędziami do pracy z uczniem. Uważam, że stworzone
i udostępnione przeze mnie dokumenty, mogą posłużyć także innej osobie przy realizacji wymagań związanych uzyskaniem stopnia nauczyciela dyplomowanego.
Efekty:
Dla nauczyciela:
- dokonanie korzystnej autoprezentacji,
- dzielenie się własnym warsztatem pracy,
Dla ucznia i szkoły:
- podnoszenie jakości pracy szkoły,
- prowadzenie lekcji wychowawczych i zajęć indywidualnych z wykorzystaniem ciekawych narzędzi
i materiałów,
- zacieśnianie współpracy członków Rady Pedagogicznej.

§ 8 ust. 3 pkt. 4
Wykonywanie zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk pedagogicznych, nauczyciela doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu nauczycieli, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a przypadku nauczycieli szkół artystycznych – także nauczyciela konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej.

1. Pełnienie funkcji przewodniczącej Zespołów.
Od września 2019 roku do sierpnia 2021 roku przewodniczyłam Zespołowi Specjalistów,
w którego składzie byli nauczyciele współorganizujący kształcenie specjalne, pedagodzy
i logopeda. Do moich głównych zadań należało:
- sporządzenie planu pracy Zespołu,
- zwoływanie spotkań według zaplanowanego harmonogramu,
- tworzenie bieżących dokumentów na potrzeby szkoły we współpracy z innymi członkami,
- organizowanie szkoleń wewnętrznych prowadzonych przez nauczycieli specjalistów,
- sporządzanie półrocznych sprawozdań z pracy zespołu,
- koordynowanie współpracy z Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczną, w szczególności współpraca z opiekunem szkoły,
- w porozumieniu z innymi członkami podsumowywanie półrocznej pracy uczniami
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Organizując pracę Zespołu uwzględniałam przede wszystkim potrzeby ucznia posiadającego orzeczenie lub opinię Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, a także bieżącą politykę oświatową oraz priorytety wyznaczane przez Ministra Edukacji Narodowej. W planie brałam pod uwagę również potrzeby członków Zespołu i według nich dobierałam tematykę szkoleń czy zajęć otwartych. Wyznaczając cele do pracy określałam terminy, osoby odpowiedzialne za realizację oraz spodziewane efekty.
Pod moim nadzorem Zespół Specjalistów zrealizował wiele działań na rzecz ucznia i szkoły, miedzy innymi:
• dokonanie przez nauczycieli specjalistów bieżącej oceny własnej pracy poprzez ewaluację i modyfikację własnych programów terapeutycznych, w szczególności dotyczących pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
• zorganizowanie i koordynowanie zbiórki pieniędzy na WOŚP,
• uaktualnienie karty pomocy psychologiczno-pedagogicznej i dokumentacji specjalistycznej,
• diagnozowanie form i rodzaju pomocy psychologiczno-pedagogicznej wynikającej
z nowych orzeczeń i opinii,
• szkolenie własne zespołu z zakresu modułu dziennik zajęć dodatkowych Librus,
• szkolenie prowadzone przez pedagoga szkolnego „Jak wspierać nastolatki w trudnym dla nich czasie – wskazówki do pracy w okresie nauki zdalnej”,
• szkolenie zrealizowane przez nauczycieli współorganizujących kształcenie specjalne „Edukacja przez ruch. Wykorzystanie podczas zbaw świetlicowych i w pracy
z uczniem ze specjalnymi potrzebami”,
• pozyskanie realizatora warsztatów dla młodzieży „Zachowanie agresywne
i autoagresywne”.
Pełnienie funkcji przewodniczącej Zespołu Specjalistów było mi szczególnie bliskie
i sprawiało wiele satysfakcji. Obszar tematyczny, w którym poruszali się specjaliści ściśle wiązał się
z moją pracą i pozwalał mi na ciągłe poszukiwanie nowych rozwiązań, ciekawych metod pracy.
Od 1 czerwca 2021 roku zostałam przewodniczącą Zespołu do Spraw Wsparcia Ucznia
po Powrocie z Nauki Zdalnej. Przez trzy miesiące koordynowałam pracę dwóch zespołów,
a od 1 września 2021 roku funkcję przewodniczącego Zespołu Specjalistów przekazałam pedagogowi szkolnemu.
Powstanie Zespołu było podyktowane sytuacją, jaka powstała w związku z pandemią i nauką zdalną. Uczniowie, po długim okresie nauki niestacjonarnej, powrócili do szkół. Członkowie Zespołu podjęli pracę mającą na celu usprawnienie readaptacji młodzieży i dzieci do nauki w szkole. Zrealizowane zostały następujące działania:
• badanie ankietowe wśród uczniów, rodziców i nauczycieli „Dobrostan i potrzeby
po powrocie z nauki zdalnej”,
• analiza uzyskanych danych z ankiet, wypracowanie wniosków do planowania pracy
z uczniem i rodzicem,
• przedstawienie zebranych wyników ankiet podczas Rady Pedagogicznej,
• stworzenie Planu Działań Wspierających (PDW) dla całej placówki,
• koordynowanie realizacji PDW,
• dokonanie oceny efektywności działań zaplanowanych w PDW.

Efekty:
Dla nauczyciela:
- rozwijanie umiejętności kierowania zespołem oraz budowania właściwych relacji
ze współpracownikami, opartymi na wzajemnym szacunku i zaufaniu,
- udoskonalanie własnego warsztatu pracy poprzez wyznaczanie i realizację nowych celów,
- pogłębianie własnej wiedzy oraz umiejętności organizacji pracy,
- prowadzenie dobrze zmotywowanego i ambitnego zespołu,
- zadowolenie i podziw z terminowej pracy zespołu.
Dla ucznia i szkoły:
- rozwój warsztatu pracy nauczycieli w zakresie aktywizujących metod pracy,
- podnoszenie wyników nauczania,
- wdrożenie form i metod pracy obejmujących uczniów zdolnych, z trudnościami edukacyjnymi,
o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
- zwiększanie szans edukacyjnych uczniów poprzez indywidualizację pracy,
- promocja szkoły, jako placówki dbającej o wszechstronny rozwój ucznia.

2. Koordynowanie projektu Uniwersytetu Dzieci „ Lekcje z klasą. Jak odczytywać emocje?”.

Prowadząc obserwacje uczniów podczas zajęć na godzinach wychowawczych oraz w bieżącej pracy psychologa zaobserwowałam, że dzieci i młodzież naszej szkoły niejednokrotnie przejawiają duże trudności w sferze emocjonalnej. Do realizacji projektu wybrałam zespół klasowy, który rozpoczął naukę na drugim etapie edukacyjnym. Uczniowie tej klasy nie potrafili ze sobą współpracować, reagowali impulsywnie na wzajemne prowokacje i nieumiejętnie odreagowywali swoje emocje. Projekt, który wybrałam do przeprowadzenia, miał na celu rozwijanie kompetencji społecznych, w szczególności tych związanych z rozpoznawaniem i odczytywaniem emocji, nauki empatii oraz rozumienia siebie i innych. W ramach tego działania :
- przeprowadziłam dwie lekcje wstępne z klasą („lekcje na rozgrzewkę”) – „Czy można uczyć się szybciej?”, „Jak się uczyć koncentracji uwagi?”,
- zrealizowałam sześć lekcji tematycznych, do których uczniowie przygotowywali się w domu:
- Jak ludzie przeżywają emocje?
- Jak wydobywa się emocje?
- Jak ukryć emocje w filiżance?
- Kto w rodzinie jest najważniejszy?
- Czym ludzie różnią się między sobą?
- Ile pomysłów mieści się w głowie?
- po każdych zajęciach klasa formułowała wnioski i refleksje, a ja jako prowadząca projektu, raportowałam o przebiegu i efektach pracy zespołu klasowego.

Efekty dla nauczyciela:
- zadowolenie z udzielenia wsparcia uczniom w radzeniu sobie z emocjami,
- stworzenie wielu pozytywnych interakcji w zespole klasowym,
- ukształtowanie nowej jakości współpracy w klasie,
- motywacja do podejmowania kolejnych projektów poparta obserwowalnymi efektami.
Efekty dla ucznia i szkoły:
- ukazanie uczniom możliwości trafnego interpretowania emocji i adekwatnego reagowania
do zaistniałej sytuacji,
- ukształtowanie samoświadomości, poczucia indywidualności i wyjątkowości każdego dziecka,
- promowanie szkoły w środowisku lokalnym i ogólnopolskim dzięki podejmowaniu ciekawych działań,
- realizowanie zadań profilaktyki pierwszorzędowej.