Działania na liczbach naturalnych - powtórzenie wiadomości

Scenariusz lekcji matematyki w klasie czwartej.
Lekcja powtórzeniowa.

Temat: DZIAŁANIA NA LICZBACH NATURALNYCH -
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI

Adresaci - dzieci w klasie 4;
Czas zajęć - 45 minut;

Pojęcia kluczowe:
• Składniki, suma, odjemna, odjemnik, różnica, czynniki, iloczyn, dzielna,
dzielnik, iloraz, kolejność wykonywania działań.
Cele:
Główny:
• Utrwalenie umiejętności wykonywania działań na liczbach naturalnych.
Operacyjne:
Uczeń potrafi:
• Wykonywać działania pisemne na liczbach naturalnych;
• Stosować kolejność wykonywania działań w rozwiązywanych zadaniach;
• Stosować porównywanie ilorazowe i różnicowe w rozwiązywanych zadaniach;
• Prezentować wyniki swojej pracy;
• Prezentować wyniki pracy grupy;
• Współdziałać w grupie;
• Rozwija spostrzegawczość i zdolności kojarzenia.

Metody osiągania celów:
• Pogadanka wstępna;
• Czynnościowa;
• Ćwiczeniowa;
• Gry dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
• Karta pracy do samodzielnego rozwiązania podczas lekcji;
• Małgorzata Dobrowolska, Marta Jucewicz; Matematyka 4 z plusem; Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej. Wersja dla nauczyciela; GWO, 2017;
• Gra dydaktyczna – „wykreślanka”;
• Krzyżówka;
• Kolorowe kartoniki z nazwami działań i składników;
• Czerwone i zielone karteczki do ewaluacji.
Formy pracy:
• Indywidualna;
• Praca w grupach;
• Zadania do wykonania dla uczniów.
Formy oceny:
• Ocena zadania domowego (jeżeli wystąpiło na poprzedniej lekcji);
• Ocena za rozwiązywanie zadań;
• „Plusik” za aktywność;
• Pochwała.

Przebieg zajęć
I Faza wstępna:
• Przywitanie;
• Sprawdzenie obecności, pracy domowej, (jeżeli była zadana);
• Wybrany uczeń prezentuje rozwiązanie zadania domowego na tablicy, pozostali sprawdzają poprawność jego wykonania;
• Nauczyciel za poprawne wykonanie zadania wystawia uczniowi ocenę.

• Przedstawienie tematu lekcji i podanie celu lekcji.
II. Faza zasadnicza:
1. Wprowadzenie do tematu lekcji.
• Nauczyciel informuje uczniów, że lekcja dotyczyć będzie powtórzenia wiadomości o działaniach na liczbach naturalnych;
• Każde dziecko otrzymuje zestaw kartoników, na których są wyrazy: dodawanie, składnik x 2, suma, odejmowanie, odjemna, odjemnik, różnica, mnożenie, czynnik x 2, iloczyn, dzielenie, dzielna, dzielnik, iloraz. Kartoniki przygotowali uczniowie jako zadanie domowe, na poprzednie lekcje. Nauczyciel zebrał je wcześniej i w ten sposób ma teraz zestaw kartoników dla wszystkich uczniów;
• Podobny zestaw ma też nauczyciel – kartoniki mogą być o większych wymiarach, by uczniom łatwiej było obserwować.
Słowa nauczyciela będą zapisywane literą N, natomiast uczniów literą U.

N: Zaczniemy od tego, kto mi przypomni nazwę wyniku dodawania?
U: Wynik dodawania to suma.
N: Proszę podać nazwę liczb, które dodajemy.
U: Te liczby to składniki.
N: Czy wiecie jaką własność ma dodawanie?
U: Jest przemienne.
N: Co to oznacza?
U: Że nie ma znaczenia w jakiej kolejności dodamy do siebie liczby, bo wynik będzie taki sam.
N: Podajcie nazwę liczb, które mnożymy.
D: Liczby, które mnożymy to czynniki.
N: Podajcie nazwę wyniku mnożenia.
D: Iloczyn.
N: Mam pytanie, czy jeżeli zamienimy czynniki miejscami to wynik się zmieni?
U: Chyba będzie taki sam.
N: Jaki wniosek możemy z tego wyciągnąć?
U: Że mnożenie jest przemienne (dokładnie tak jak dodawanie)! Podobnie jak w przypadku dodawania, tak i w mnożeniu będziemy wykorzystywać tę wiedzę do upraszczania sobie różnych działań matematycznych.
N: Co jeszcze wiemy o mnożeniu?
U: Mnożenie jest także łączne, co pozwoli nam dowolnie grupować poszczególne składniki.
N: Czy z dodawaniem jest podobnie?
U: Tak dodawanie także jest łączne, cecha ta jest szczególnie przydatna, gdy istnieje możliwość takiego grupowania składników, by liczyć na pełnych dziesiątkach.
N: Jak nazywamy wynik odejmowania?
U: Jest to różnica.
N:Liczba od której odejmujemy to?
U: Odjemna.
N: A ta, która jest odejmowana?
U: Odjemnik.
N:Czy odejmowanie jest przemienne?
U: Nie.
N: Czemu?
U: Gdyż po zamianie liczb miejscami wynik wyjdzie zupełnie inny.
N: Jaki się nazywa wynik dzielenia?
U: To iloraz.
N: Liczba którą dzielimy to?
U: Dzielna.
N: W takim razie, liczba przez którą dzielimy jak się nazywa?
U: Ta liczba to dzielnik.
N: Czy dzielenie jest przemienne?
U: Nie, gdyż podobnie jak w odejmowaniu po zamianie liczb miejscami wyjdzie nam zupełnie inny wynik.

• Nauczyciel prosi teraz aby dzieci ułożyły kolorowe kartoniki z napisem dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie i przyporządkowane im działania i ich składniki. Następnie jeden z uczniów na ochotnika umieszcza na tablicy kartoniki, które daje mu nauczyciel i odpowiednio je układa, nauczyciel sprawdza czy zrobił to prawidłowo. Dzieci mają możliwość sprawdzenia czy wykonały dobrze to polecenie, następnie wklejają je do zeszytu co pomoże lepiej utrwalić omawiane zagadnienia.

N: Przypomnimy sobie teraz kolejność wykonywania działań. Kto mi powie od jakiego działania zaczynamy aby obliczyć wartość wyrażenia?
U: Rozpoczynamy od działań w nawiasach.
N: Jak postępujemy gdy tych nawiasów jest więcej i jedne są w drugich?
U; Rozpoczynamy od działań w najbardziej wewnętrznych nawiasach.
N: Jakie są następne działania?
U: Potęgowanie i pierwiastkowanie, potem mnożenie i dzielenie, a następnie dodawanie i odejmowanie.
N: Jeżeli w jednym działaniu mamy najpierw mnożenie potem dzielenie, to które działanie wykonujemy najpierw?
U: Najpierw wykonujemy mnożenie, potem dzielenie, czyli według kolejności zapisu.
N: To w takim razie jeżeli najpierw będzie dzielenie a potem mnożenie?
U: To wtedy najpierw dzielimy.
N: W takim razie jak postępujemy jeżeli chodzi o dodawanie i odejmowanie?
U: Postępujemy podobnie jak w przypadku mnożenia i dzielenia, czyli obliczamy według kolejności zapisu inaczej mówiąc „od lewej do prawej”.

• Nauczyciel zawiesza na tablicy obrazowy schemat wykonywania działań, a uczniowie rysują go w zeszytach.

• Nauczyciel informuje uczniów, że otrzymają kartę pracy, w której samodzielnie rozwiążą trzy krótkie zadania związane z omawianym tematem. Przy pomocy wyznaczonych uczniów z klasy rozdaje karty pracy.

Następnie nauczyciel dzieli uczniów na grupy czteroosobowe. Każda grupa otrzymuje krzyżówkę, której rozwiązaniem jest hasło - DZIAŁANIA NA LICZBACH. Uczniowie mogą rozwiązywać działania na kartkach lub w zeszytach. Nauczyciel informuje uczniów, że grupa, która najszybciej rozwiąże bezbłędnie krzyżówkę otrzyma ocenę, wprowadzając tym element rywalizacji.

III Część końcowa
• Omówienie i sprawdzenie wiadomości zapamiętanych z lekcji.
• Ocena prac zgodna z przyjętymi kryteriami.
• Zadanie pracy domowej (zadania 4 z podręcznika, ze strony 46, oraz 4, 6, 7 i 9 ze strony 49). Nauczyciel tłumaczy uczniom, jak należy wykonać poprawnie prace domowe.
• Ewaluacja (Uczniowie otrzymują kartki jedną czerwoną i jedną zieloną. Na zielonych kartkach uczniowie wpisują pozytywne uwagi dotyczące lekcji, natomiast na czerwonych negatywne);
• Na koniec lekcji nauczyciel proponuje uczniom grę logiczną -WYKREŚLANKA. Uczniowie „bawią” się do końca lekcji.