Myśli "jak te jabłka na drzewie" - omawiamy wiersz J. Papuzińskiej pt. "Ja"

PLAN METODYCZNY
LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
W KLASIE CZWARTEJ
SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Zoperacjonalizowane cele edukacyjne:
1) Wiedza – uczeń:
- zna tekst J. Papuzińskiej pt. ,,Ja”,
- zna termin porównanie,
- zna termin osoba mówiąca w wierszu,
- wymienia myśli osoby mówiącej w wierszu.

2) Umiejętności – uczeń:
- słucha ze zrozumieniem,
- czyta tekst poetycki ze zrozumieniem,
- sporządza notatkę z lekcji,
- określa osobę mówiącą w wierszu,
- wskazuje cechy charakteru, którymi odznacza się podmiot liryczny,
- rozpoznaje porównania w tekście poetyckim,
- określa funkcje użytych w tekście porównań,
- formułuje jedno- lub kilkuzdaniowe wypowiedzi,
- korzysta ze słownika terminów literackich,
- operuje cytatem.

3) Postawy – uczeń:
- uświadamia sobie, że ważne jest rozpoznawanie swoich cech – pozytywnych i negatywnych, dzięki czemu może poznać swoje mocne, a także słabe strony,
- uczy się współpracy.

Literatura dydaktyczna i merytoryczna:
- Klimowicz Anna, Derlukiewicz Marlena, Nowe słowa na start. Język polski. Podręcznik dla klasy czwartej szkoły podstawowej, Nowa Era 2021,
- wybrany słownik terminów literackich.

Część wstępna lekcji

Nauczyciel dokonuje czynności organizacyjnych (powitanie uczniów i sprawdzenie listy obecności).

Mówi, że ochotnicy będą losowali karteczki przygotowane przez nauczyciela, a następnie za pomocą gestów lub rysunków przedstawiali to, co zostało zapisane na wylosowanej kartce (kalambury). Pozostałe osoby będą zgadywały, o jakie hasło chodzi. Pyta, kto chce wziąć udział w zabawie.

W czasie zabawy nauczyciel zapisuje hasła na tablicy:PRACOWITY JAK MRÓWKA, SZYBKI JAK BŁYSKAWICA, WIERNY JAK PIES.

Mówi, iż związki wyrazowe, które zostały zapisane na tablicy, pomogą dzieciom zrozumieć dzisiejszy temat. Zapowiada, że na lekcji będzie mowa o porównaniu – środku stylistycznym – który poznają dzięki przeczytaniu oraz omówieniu wiersza znajdującego się w podręczniku.

Nauczyciel prezentuje cele lekcji.

Opracowanie nowego materiału

Nauczyciel prosi uczniów, aby otworzyli podręczniki na stronie 100.
Mówi, że przeczyta tekst Joanny Papuzińskiej zatytułowany ,,Ja”. Prosi, by dzieci go wysłuchały, a podczas słuchania zastanowiły się nad tym, o czym myśli osoba mówiąca w wierszu i co lubi robić, po czym czyta tekst.

Wykorzystując pytania oraz polecenia zapisane w podręczniku pod wierszem, pyta uczniów:

O czym myśli osoba mówiąca w wierszu?
Co zatem osoba mówiąca w wierszu lubi robić?
Jakie są jej myśli?
Co na podstawie tych myśli możemy powiedzieć o osobie, która je snuje?
Czy – Waszym zdaniem – ważne jest rozpoznawanie swoich pozytywnych i negatywnych cech? Czemu ta umiejętność może służyć?
Jak rozumiecie słowa: ,,A znów inne/ jak te jabłka/ na drzewie:/ jeszcze rosną/ jeszcze sam nic o nich nie wiem”? (podczas odpowiedzi nawiązujemy do pojęcia: PORÓWNANIE).

Uczniowie, korzystając ze słownika terminów literackich, wyjaśniają, czym jest PORÓWNANIE.

Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na przykłady związków wyrazowych, które zostały wcześniej zapisane na tablicy (kalambury).

Wskazuje uczniom pary, w których wykonają kolejne zadanie. Rozdaje karty pracy. Prosi dzieci, by odszukały w wierszu porównania i zapisały je na kartkach.

KARTA PRACY
,,PORÓWNANIA”

,,...a ta druga...” ............jak...........

,,...szósta...” ..........jak..................

,,...a znów inne...” jak............

Wspólnie z uczniami sprawdza wykonane zadanie.

Prosi uczniów, aby otworzyli zeszyty i zapisali temat lekcji.

Rozdaje uczniom kartkę . Prosi, aby uzupełnili notatkę z lekcji:

Podmiotem lirycznym w wierszu jest osoba, która ma bogatą..........( wyobraźnię) i lubi........................................ ..............(snuć refleksje). Jej myśli są przedstawione poprzez ...........(porównania) powodujące uplastycznienie obrazu, dzięki czemu łatwiej nam.......(wyobrazić sobie to, o czym jest mowa w tekście).

Wspólnie z uczniami sprawdza tę notatkę i prosi o jej wklejenie do zeszytu. Prosi też o wklejenie karty pracy ,,Porównania”.

Utrwalenie

Nauczyciel prosi uczniów, aby podawali porównania kojarzące im się z wymienianymi przez nauczyciela zwierzętami (np. sowa, ryba, lis).