Moc, która płynie prosto z serca. Poznaję historię Katrusi i jej szafirowej kuli. Scenariusz zajęć

CEL OGÓLNY:

doświadczanie budowania bezpiecznych i wartościowych relacji z rówieśnikami z możliwością: poznania zasobów i mocnych stron, wyrażania, uświadamiania oraz nazywania emocji, myśli oraz zachowań własnych oraz innych osób

CELE SZCZEGÓŁOWE:
- poznaję losy Katrusi oraz jej bliskich
- rozumiem metaforyczne znaczenie historii
- wyjaśniam, na czym polegała moc dziewczynki
- interpretuję wartości uniwersalne zawarte w tekście
- dostrzegam inspirującą siłę motywu szafirowej kuli
- odczytuję opowieść w kontekście swoich doświadczeń
- współpracuję w zespole stosując ustalone zasady
- dzielę się swoimi doświadczeniami z innymi osobami
- mówię o własnych zasobach, potrzebach, obawach
- uświadamiam sobie odczuwane emocje i nazywam je
- wyrażam swoje zdanie i uzasadniam je
- zadaję pytania i udzielam odpowiedzi
- udzielam konstruktywnej informacji zwrotnej

METODY PRACY:
- praca z tekstem
- metoda praktyki pisarskiej
- przekład intersemiotyczny
- karty pracy
- współpraca w zespole
- wymiana w parach
- ćwiczenia integracyjne
- gadająca ściana
- diamentowe uszeregowanie

CZAS: 120 minut

FAZA WPROWADZAJĄCA:

Uczniowie i uczennice zapoznają się z tematem zajęć, celami do osiągnięcia oraz kryteriami sukcesu.

Osoba prowadząca zajęcia zachęca uczniów i uczennice do zgłaszania swoich potrzeb związanych z mającymi odbyć się zajęciami. Wszystkie propozycje zostają zapisane na tablicy.

W celu dobrego otworzenia zajęć i zbudowania przyjaznej atmosfery uczenia się wszyscy w formie rundki dzielą się ze sobą sukcesami, które ostatnio udało im się osiągnąć.

"CHCĘ CI POWIEDZIEĆ, ŻE MÓJ SUKCES TO..."

Następnie osoby uczące się w małych zespołach ustalają "Kontrakt współpracy" oraz zasady otwartej i szczerej komunikacji obowiązujące podczas zajęć. Po krótkim omówieniu propozycji grup zostaje ustalony jeden wspólny kontrakt. Wszyscy się pod nim podpisują. Plakat z zaakceptowanymi przez grupę zasadami zostaje zawieszony w widocznym miejscu.

Po ustaleniu kontraktu ma miejsce integracja zespołu. Osoba prowadząca proponuje ćwiczenie znajdujące się na karcie pracy "Poznajemy siebie". Zadanie polega na dokończeniu rozpoczętych zdań. Uczniowie mogą to zrobić od razu na forum zespołu klasowego, lub zapisać swoje pomysły na kartce. Można również zaproponować uczestnikom zajęć wymianę odpowiedzi w parach.

FAZA REALIZACJI:

Zapoznanie się z tekstem bajki "Katrusia. Opowieść o dziewczynce, której moc płynęła prosto z serca". Utwór odczytuje wzorcowo nauczyciel, nauczycielka lub czytają go kolejno uczniowie, uczennice. Można zaproponować uczestnikom i uczestniczkom zajęć, aby jeszcze przed spotkaniem w klasie zapoznali, zapoznały się z opowieścią.

Po lekturze następuje wymiana doświadczeń czytelniczych. Osoby uczące się odpowiadają na "Pytania rozwojowe". Ich zadaniem jest zbudować krótką ustną, pisemną lub graficzną wypowiedź na temat wysłuchanego opowiadania. Ważne, aby określili swoje emocje po wysłuchaniu historii oraz emocje bohaterek. Uczniowie powinni wskazać na cenione przez nie wartości. Można zaproponować ocenę ich postępowania.

Co czujesz po poznaniu historii?
Które emocje są najsilniejsze?
Na co zwróciłeś/zwróciłaś szczególną uwagę?
Dlaczego akurat to jest dla ciebie ważne?
O czym opowiada prezentowana historia?
Z jakimi trudnościami spotkali się bohaterowie?
Na czym dokładnie polegały ich problemy?
Jak myślisz, dlaczego tak się zachowywali?
Co czuli w tej sytuacji bohaterowie?
Co myśleli bohaterowie o swojej sytuacji?
W jaki sposób sobie poradzili?
Jakie inne rozwiązania im proponujesz?
Kto zyskał, a kto stracił w tej historii?
Co zostało uzyskane, a co stracone?
Które działania doprowadziły do sukcesu?
Jak, według ciebie, potoczy się dalej ta sprawa?
Jaka mądrość płynie dla Ciebie z poznanej historii?
Co zrobisz już dzisiaj z pozyskaną wiedzą?
Co zyskasz dzięki swojemu działaniu?

Następnie uczniowie i uczennice w parach dzielą się ze sobą refleksjami, jak oni sami, one same postąpiliby, postąpiłyby będąc na miejscu Katrusi. Na kartce zapisują swoje wnioski w formie dziesięciu punktów. Potem układają je od najważniejszego do mniej ważnego priorytetu stosując metodę diamentowego uszeregowania.

Kolejna aktywność to ćwiczenie polegające na generowaniu pozytywnych skojarzeń. Polega ono na wypisaniu na słonecznych promykach skojarzeń do słowa: MOC. Ważne, aby osoby biorące udział w zajęciach odwoływały się do historii o Katrusi. Pomoc: karta pracy "Pozytywne skojarzenia".

Osoba ucząca się zaprasza uczniów i uczennice, aby w karcie pracy dedykowanej do następnego ćwiczenia wymienili, wymieniły w porządku alfabetycznym swoje moce i słabości. Informuje grupę, że słowa mogą mieć inną wartość dla różnych osób. Druga część zadania to zachęta do refleksji. Instrukcja: pomyśl, jakie moce i słabości mogłaby wpisać na tej liście Katrusia? Pomoc: karta pracy "Alfabet mocy".
Uczestnicy i uczestniczki zajęć zapoznają się z kilkoma wybranymi cytatami pochodzącymi z bajki o Katrusi. Następnie wybierają jeden i rozwijają zawartą w nim myśl w formie krótkiej notatki. Podają trzy przykłady z własnego doświadczenia na poparcie lub obalenie zawartej w aforyzmie prawdy. Ważne, aby pamiętali, że mogą, ale nie muszą zgodzić się z tym, o czym mówi cytat.
W ostatniej części tej fazy zajęć grupy przygotowują dyplomy uznania dla Katrusi. Wypisują, za co jej go wręczają, odwołują się do poznanej historii dziewczynki, której moc płynęła z serca. Pomocna może okazać się karta pracy "Dyplom uznania".

FAZA PODSUMOWUJĄCA:
Nauczyciel, nauczycielka zaprasza osoby uczące się, aby narysowały to, co czują, kiedy cieszą się, ogarnia je radość, mają dobry humor. Instrukcja: przedstaw swoje reakcje emocjonalne w formie widzialnego obrazu. Przyjrzyj się swej twórczości i spróbuj zrozumieć wypełniające cię emocje. Możesz wybrać dowolną technikę malarską. Pamiętaj, że jeden obraz znaczy więcej niż tysiąc słów.

Osoba prowadząca proponuje uczniom i uczennicom krótkie podsumowanie zajęć w formie pytań i odpowiedzi. Wszyscy siedzą w kole twarzami do siebie. Pierwsze pytanie zadaje nauczyciel, nauczycielka. Rzuca piłeczkę do wybranej osoby i prosi o odpowiedź. Następnie piłka zostaje rzucona do kolejnego ucznia, uczennicy z konkretnym pytaniem. Po udzieleniu odpowiedzi piłka znowu wędruje do kolejnego ucznia. Pytania dotyczą treści oraz interpretacji opowieści o Katrusi.

Uczniowie i uczennice piszą list do bohaterki. W tym celu mogą skorzystać z karty pracy. Instrukcja do zadania brzmi: napisz krótki list. Przedstaw w nim swoje refleksje i uczucia, które pojawiły się w Tobie podczas spotkania z Katrusią. Wzmocnij dziewczynkę dobrym słowem, dodaj jej otuchy, zapewnij o swoim wsparciu i chęci niesienia pomocy. Pamiętaj o zasadach redagowania tej formy wypowiedzi.

Ostatnim elementem zajęć jest ich ocena. Uczniowie na karteczkach samoprzylepnych odpowiadają na trzy pytania. Następnie umieszczają swoje komentarze w wyznaczonym miejscu: powstaje "Gadająca ściana".

Co było dla mnie najważniejsze podczas zajęć?
Co było dla mnie niezrozumiałe podczas spotkania?
Czego jeszcze więcej chcę się nauczyć, dowiedzieć?

POLECANA LITERATURA:

Adams M., Myślenie pytaniami, Warszawa 2012.
Arends R.I., Uczymy się nauczać, Warszawa 1998.
Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
Harmin M., Duch klasy. Jak motywować uczniów do nauki?, Warszawa 2005.
Kuziak M., Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, Bielsko-Biała 2005.
Locke E.A., Jak uczyć się efektywnie? Metody i motywacja, Poznań 2004.
Petty G., Nowoczesne nauczanie, Gdańsk 2011.
Rogers J., Coaching. Podstawy umiejętności, Gdańsk 2013.
Rose C., Nicholl M. J., Ucz się szybciej, na miarę XXI wieku, Warszawa 2003.
Stoltzfus T., Sztuka zadawania pytań w coachingu, Wrocław 2012.
Thorpe S., Clifford J., Podręcznik coachingu, Poznań 2013.

REFLEKSJE I UWAGI:
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................

Na podstawie:
M. Pruś, Opowieść o dziewczynce, której moc płynęła prosto z serca, Gorlice 2022, ISBN 9788396513809, dostęp online: https://www.book.edu.pl/p/do-pobrania.html